Ananas (Ananas comosus), ananasgiller (Bromeliaceae) familyasından, sıcak ülkelerde yetişen bir bitki ve onun meyvesidir. Anayurdu Güney Amerika'dır. Meyvesi iridir, üstünde bir demet yaprak vardır. 1555'te tarafından Brezilya'da bulundu, oradan İngiltere'ye götürüldü, sonra Fransa'da yetiştirildi.
Ananas | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Ananas comosus (L.) Merr. |
Ananas genelde 1-1,5 metre boylarında ve bazen daha uzun, parlak, uzun, mumsu yapraklı bir görünümü olan, kısa ve tıknaz kök yapısına sahiptir. Meyve oluşumu sırasında 200'e kadar çiçek oluşturabilme kabiliyetine sahiptir. Çiçekleri bir araya gelerek ananası oluştururlar. Üst kısmında fibonacci dizilimine göre yapraklanma oluştururlar.
Etimoloji
Ananas kelimesi Türkçeye Fransızcadan 19. yüzyılın ikinci yarısında girmiş olup, Fransızcaya Portekizce vasıtasıyla Tupi-Guarani dillerinde yer alan ananá kelimesinden alıntılanmıştır. Ananas meyvesi şekil itibarıyla kozalaklı çam ağaçlarının üreme organlarına benzediğinden, Avrupalı gezginler bu meyveyi ilk bulduklarında İngilizcede "çam elması" anlamına gelen pineapple, İspanyolcada çam anlamına gelen piña gibi isimler vermişlerdir.
Kullanım
Taze olarak tüketilen bu tropikal meyve neredeyse tüm dünyadaki tropikal mutfaklarda kullanılmaktadır. Tüm ya da dilimlenmiş olarak satışa sunulan bu meyve meyve tatlı olarak meyve salatalarında ve kokteyl yapımında kullanılmaktadır. Yoğurt, reçel ve dondurmada da kullanılan tat verici ana unsurlardandır.
Üretim
2019'da ananas üretimi | |
---|---|
Ülke | (milyon ton) |
Kosta Rika | 3,3 |
Filipinler | 2,7 |
Brezilya | 2,4 |
Endonezya | 2,2 |
Tayland | 1,7 |
Hindistan | 1,7 |
Dünya | 28.2 |
Kaynak: FAOSTAT |
2009 yılı ananas üretiminde Brezilya 2.206.492 ton ile birinci sıradadır. 2.198.497 ton ile Brazilya'yı Filipinler takip etmektedir. FAOSTAT verilerine göre 2009 yılında dünya genelinde üretilen ananas miktarı 19.488.240 tondur. 2001 yılında taze ananas ithalatında birinci sırada 322.000 ton ile Kosta Rika vardı. ABD ve Avrupa süpermarketlerinde en yaygın olarak bulunan taze ananas 1970'lerin başında Hawaii'de üretilmeye başlandı. Ticari tarımda, çiçeklenme yapay olarak tatbik edilebilir ve ana meyvenin hasadının daha erken yapılmasını sağlar. Bu uygulama bitkinin daha küçük ikinci bir ürün üretmesine olanak sağlar.
Kimyasal yapısı
Bromelain
ananasın içerisinde bolca bulunan ve vücuttaki proteinleri parçalama özelliğine sahip olan bir enzimdir. Bu özelliğinden dolayı doğal et yumuşatıcı olarak kabul edilir ve et marinasyonlarında kullanılır. Çiğ ananas veya olgunlaşmamış ananasın tüketilmesi durumunda Bromelain, ağız içerisindeki dokulara zarar vererek dil ve yanaklarda yanma hissi oluşturur. Bromelain yüksek ısıya dayanamadığı için ananası pişirmek veya ananasın bromelain içeren çekirdek ve gövde kısımları dışındaki bölümlerini çiğ olarak az miktarda yanma etkisini engellemeye yardımcı olur.
Kaynakça
- ^ . apps.kew.org. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ . Nişanyan Sözlük. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021.
- ^ . UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2020. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ (İngilizce). myrecipes.com. 7 Şubat 2018. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ (İngilizce). Dole.eu. 21 Ocak 2019. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ananas Ananas comosus ananasgiller Bromeliaceae familyasindan sicak ulkelerde yetisen bir bitki ve onun meyvesidir Anayurdu Guney Amerika dir Meyvesi iridir ustunde bir demet yaprak vardir 1555 te tarafindan Brezilya da bulundu oradan Ingiltere ye goturuldu sonra Fransa da yetistirildi AnanasBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Liliopsida Bir cenekliler Takim PoalesFamilya Bromeliaceae Ananasgiller Cins AnanasTur A comosusIkili adlandirmaAnanas comosus L Merr Ananas genelde 1 1 5 metre boylarinda ve bazen daha uzun parlak uzun mumsu yaprakli bir gorunumu olan kisa ve tiknaz kok yapisina sahiptir Meyve olusumu sirasinda 200 e kadar cicek olusturabilme kabiliyetine sahiptir Cicekleri bir araya gelerek ananasi olustururlar Ust kisminda fibonacci dizilimine gore yapraklanma olustururlar EtimolojiAnanas kelimesi Turkceye Fransizcadan 19 yuzyilin ikinci yarisinda girmis olup Fransizcaya Portekizce vasitasiyla Tupi Guarani dillerinde yer alan anana kelimesinden alintilanmistir Ananas meyvesi sekil itibariyla kozalakli cam agaclarinin ureme organlarina benzediginden Avrupali gezginler bu meyveyi ilk bulduklarinda Ingilizcede cam elmasi anlamina gelen pineapple Ispanyolcada cam anlamina gelen pina gibi isimler vermislerdir KullanimTaze olarak tuketilen bu tropikal meyve neredeyse tum dunyadaki tropikal mutfaklarda kullanilmaktadir Tum ya da dilimlenmis olarak satisa sunulan bu meyve meyve tatli olarak meyve salatalarinda ve kokteyl yapiminda kullanilmaktadir Yogurt recel ve dondurmada da kullanilan tat verici ana unsurlardandir Uretim2019 da ananas uretimiUlke milyon ton Kosta Rika 3 3 Filipinler 2 7 Brezilya 2 4 Endonezya 2 2 Tayland 1 7 Hindistan 1 7Dunya 28 2Kaynak FAOSTAT 2009 yili ananas uretiminde Brezilya 2 206 492 ton ile birinci siradadir 2 198 497 ton ile Brazilya yi Filipinler takip etmektedir FAOSTAT verilerine gore 2009 yilinda dunya genelinde uretilen ananas miktari 19 488 240 tondur 2001 yilinda taze ananas ithalatinda birinci sirada 322 000 ton ile Kosta Rika vardi ABD ve Avrupa supermarketlerinde en yaygin olarak bulunan taze ananas 1970 lerin basinda Hawaii de uretilmeye baslandi Ticari tarimda ciceklenme yapay olarak tatbik edilebilir ve ana meyvenin hasadinin daha erken yapilmasini saglar Bu uygulama bitkinin daha kucuk ikinci bir urun uretmesine olanak saglar Kimyasal yapisiBromelain ananasin icerisinde bolca bulunan ve vucuttaki proteinleri parcalama ozelligine sahip olan bir enzimdir Bu ozelliginden dolayi dogal et yumusatici olarak kabul edilir ve et marinasyonlarinda kullanilir Cig ananas veya olgunlasmamis ananasin tuketilmesi durumunda Bromelain agiz icerisindeki dokulara zarar vererek dil ve yanaklarda yanma hissi olusturur Bromelain yuksek isiya dayanamadigi icin ananasi pisirmek veya ananasin bromelain iceren cekirdek ve govde kisimlari disindaki bolumlerini cig olarak az miktarda yanma etkisini engellemeye yardimci olur Kaynakca apps kew org 2 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2017 Nisanyan Sozluk 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2021 UN Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database FAOSTAT 2020 12 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2021 Ingilizce myrecipes com 7 Subat 2018 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020 Ingilizce Dole eu 21 Ocak 2019 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020