Andrassos veya Adrassos Muharebesi, 8 Kasım 960 tarihinde Leo Fokas liderliğindeki Bizanslılar ile emir Seyfü'd Devle komutasındaki Hamdaniler'in Halep Emirliği kuvvetleri arasında, Toros Dağları üzerinde tanımlanamayan bir dağ geçidinde yapılan bir muharebeydi.
Adrassos Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Arap-Bizans savaşları | |||||||
Seyfü'd Devle'nin Madrid Skilicis'ten uçuşunun tasviri. | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Bizans İmparatorluğu | Halep Emirliği | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
(Genç) Leo Fokas | Seyfü'd Devle | ||||||
Güçler | |||||||
Bilinmemekle birlikte hasmından çok daha az | 3.000 ilâ 30.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Az | Çok ağır; raporlara göre sadece 300 atlı kaçabildi |
Seyfü'd Devle, 945 yılında Halep'te bir emirlik kurmuş ve hızla Bizans İmparatorluğu'nun doğu sınırındaki ana Müslüman düşmanı olarak ortaya çıkmıştı. Her iki taraf da birbirlerine başarılı baskınlar ve karşı baskınlar düzenlemekteydiler: Hamdaniler Küçük Asya'daki Bizans eyaletlerini işgal ederken, Bizanslılar da Yukarı Mezopotamya ve Bilad'üş-Şam'ın (bugünkü Suriye, Lübnan, İsrail, Filistin ve Ürdün) kuzeyindeki Hamdani mülklerine baskın düzenliyorlardı.
960 yılının ortalarında, Bizans ordusunun çoğunun Girit Emirliği'ne karşı sefere çıkması nedeniyle kuvvetsiz bir zamanında olmasından faydalanan Hamdani prensi, Küçük Asya'yı bir kez daha istila etti ve Kapadokya bölgesine derinlemesine ve geniş çaplı bir baskın saldırı düzenledi. Ancak dönüşünde ordusu Andrassos yakınlarındaki Kylindros geçidinde Leo Fokas tarafından pusuya düşürüldü. Seyfü'd Devle güçlükle kaçabildi ama ordusu yok edildi.
Önceki yıllarda Bizans'ın bir dizi başarılı saldırısının ardından, Andrassos Muharebesi birçok bilim insanı tarafından Hamdani emirliğinin gücünün nihayet kırıldığı çatışma olarak kabul edilir. Gücünün çoğunu kaybetmiş ve hastalıktan giderek daha fazla kuşatılmış olan Seyfü'd Devle, Bizans topraklarına bir daha asla bu kadar derin akınlar yapamayacaktı. Leo'nun kardeşi II. Nikiforos liderliğindeki Bizanslılar, 969'da Kilikya'yı, Antakya çevresini ve Suriye'nin kuzeyini ele geçirdi ve Halep'in bizzat vasallık haline getirilmesiyle sonuçlana kadar devam eden bir saldırı başlattı.
Arka plan
Bizans İmparatorluğu 10. yüzyılın ortalarında, doğu sınırındaki Müslüman sınır emirliklerine karşı İoannis Kurkuas önderliğinde bir genişleme dönemi geçirdi. Ardından Hamdani prensi Seyfü'd Devle ile karşı karşıya geldi. 945'te Seyfü'd Devle Halep'i başkent yaptı ve kısa süre sonra Bilad'üş-Şam'ın kuzeyinde, Cezire'nin (Yukarı Mezopotamya) çoğunda ve Abbasi Halifeliğinin Bizans ile sınır bölgelerinden (thughūr) geriye kalanlarda otoritesini kurdu.Cihat ruhuna bağlı olarak, sonraki yirmi yıl boyunca Hamdani hükümdarı Seyfü'd Devle, Bizanslıların ana düşmanı olarak yerini korudu. 967'de öldüğünde, Seyfü'd Devle'nin kırktan fazla savaşta Bizanslılara karşı savaştığı söylenir.
Seyfü'd Devle 945-946 kışında Halep'teki merkezinden Bizans topraklarına yaptığı ilk saldırısını düzenledi, ancak ateşkes yapıldı ve Seyfü'd Devle ile Bizanslılar arasında düzenli savaş ancak 948 yılında başladı. Başlangıçta, Bizanslılar Domestikos ton sholon Komutanı (başkomutan) Bardas Fokas tarafından yönetiliyordu, ancak ikincil bir komutan olarak yeterince yetenekli olmasına rağmen, başkomutan olarak görev süresi boyunca büyük ölçüde başarısız oldu. 948-950 yıllarında Bizanslılar, birkaç başarı kaydetti. ve Maraş sınır kalelerinden ganimet elde edip,Theodosiopolis'i (Erzurum) de ele geçirerek bu Müslüman sınır emirliğinin varlığına son verdi. Bardas'ın ikinci oğlu Leo Fokas, bu yıllarda Hadat'ın ele geçirilmesine, Antakya'nın dış mahallelerine ulaşılmasına ve bir Hamdani ordusunu bozguna uğratan bir baskına öncülük ederek kendini öne çıkardı. Kasım 950'de Leo Fokas, daha önce Kilikya dahil Küçük Asya'nın derinliklerine ilerleyen ve Bardas'ı savaşta mağlup eden Seyfü'd Devle'ya karşı büyük bir başarı elde etti. Leo Fokas, dönüş yolculuğu sırasında Hamdani ordusunu bir dağ geçidinde pusuya düşürdü; Seyfü'd Devle 8.000 askerini kaybetti ve kendi canını zor kurtardı.
Seyfü'd Devle yine de Bizanslıların barış tekliflerini reddetti ve baskınlarına devam etti. Daha da önemlisi, Maraş ve Hadat da dahil olmak üzere Kilikya ve Kuzey Suriye'nin sınır kalelerini tahkim etmeye başladı. Bardas Fokas defalarca onu engellemeye çalıştı, ancak her seferinde yenildi, en küçük oğlu II. Nikiforos'ı getirdi. II. Nikiforos, Leo Fokas ve yeğenleri I. İoannis'in yetenekli liderliklerinin de yardımıyla, mücadele Hamdani emiri aleyhine dönmeye başladı. I. İonnis, 956'da Seyfü'd Devle'yi pusuya düşürdü, ancak şiddetli yağmurun ortasında savaşan Hamdani ordusu, Bizanslıları geri püskürtmeyi başardı; ancak, bir yandan Leo Fokas kendi çatışmasını kazandı ve Dülük yakınlarında Seyfü'd Devle'nin Ebul Asha'ir adlı bir kuzenini yakaladı. Hadat şehri 957'de ve Samsat 958'de tekrar yağmalandı, ardından I. İonnis Seyfü'd Devle'ye karşı büyük bir zafer kazandı. 959'da Leo Fokas, Kilikya üzerinden Diyar Bekir'e ve Suriye'ye akın etti ve arkasında yıkım izleri bıraktı.
'ı bile Hamdanilerin esaretine kaptırdı. 955'te Bardas'ın başarısızlıkları, yerine en büyük oğluSeyfü'd Devle'nin Kapadokya'yı işgali
960 yazının başlarında Seyfü'd Devle, son dönemdeki gerileyişlerini tersine çevirme ve konumunu yeniden kurma fırsatını değerlendirmek istedi: Bizans ordusunun en iyi birlikleri ve Nikiforos Fokas, Girit Emirliği'ne karşı bir sefer için doğu cephesinden ayrıldı.Tarsus birlikleri ile Kilikya'dan Bizans topraklarını işgal ederken, teğmeni Naca da Cezire'nin batısındaki Silvan'dan paralel bir saldırı başlattı.
Hamdani emiri ile yüzleşme görevi, Bizans tarihçilerine göre Kasım 959'da II. Romanos'un (Doğu Domestikos ton sholon olan Nikiforos'un yanında) Batı Domestikos ton sholon (yani Avrupa ordularının komutanı) olarak atanan Leo Fokas'a düştü. Leo, Trakya'ya kamplarına yapılan bir Macar akınını, cüretkar bir gece saldırısında yenmişti. 11. yüzyıl Hristiyan Arap tarihçisi Antakyalı Yahya, Leo'nun Doğu Domestikos ton sholon olarak atandığını ve 959-960 boyunca doğu cephesinde kaldığını, Seyfü'd Devle'nin işgaline kadar Hamdanilere yapılan saldırıları yönetmeyi sürdürdü. Fokas'ın emrindeki kuvvetler bilinmemekle birlikte, sayıları Hamdani hükümdarının ordusuna göre oldukça düşüktü.
Notlar
- ^ Arap kaynakları geçide Darb maghārat el-kuhl veya el-kudcuk diyorlar; Bizans kaynakları ya yakındaki bir kaleden sonra ona "Andrassos" (Grekçe: Ἀνδρασσός) adını verdiler veya "Kylindros pisliği" (Grekçe: Κύλινδρος) olarak adlandırdılar. Konum uzun süredir tartışılıyor: Schlumberger onu Doğu Toroslar sırasına yerleştirdi; William Mitchell Ramsay, Andrassos'u Isauria'da Adrasus ile (modern Balabolu, Adras Dağı'nda) ve Kylindros'u Kilikya'da Kelenderis ile tanımlamayı önerdi, ancak bu Ernst Honigmann ve Marius Canard tarafından, Seyfü'd Devle'nin geçiş rotasını Bizans kalesi Seleucia'nın yanına yerleştireceği ve Tarsus'tan geçmek zorunda kalacağı için reddedildi, oysa o yolla Suriye'ye kaçtığı açıkça belirtildi. Tarsus'un daha doğusundaki el-Massissa (Mopsuestia); Honigmann, Andrassos'u Çayhan yakınlarındaki el-Kussuk olarak 20. yüzyılın başlarında hâlâ bilinen geçitle tanımlamayı önerdi, ancak daha sonra kendi hipotezini de reddetti. Canard'ın bunu Saros Nehri'nin sol kıyısındaki İnce Mağara ile özdeşleştirdi. Sorun çözülmeden kaldı ve Kapadokya için Tabula Imperii Byzantini cildinin modern editörleri Kylindros'u "Ariaratheia'dan Kukusos üzerinden Mopsuestia'ya giden bir yolda tanımlanamayan bir yer" olarak tanımladı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c Honigmann 1935.
- ^ a b c d e f g Schlumberger 1890.
- ^ Hild & Hellenkemper 1990.
- ^ Markopoulos 1979.
- ^ Hild & Restle 1981.
- ^ a b c d e f g Treadgold 1997.
- ^ a b c d e f Bianquis 1997.
- ^ Bianquis, 1997 & 106-107.
- ^ Schlumberger, 1890 & 119-121.
- ^ Whittow 1996.
- ^ a b Garrood 2008.
- ^ Talbot & Sullivan 2005.
- ^ a b Prosopographie der mittelbyz. Zeit.
- Genel
- Bianquis, Thierry. "Sayf al-Dawla" (İngilizce). Cilt 9. ss. 103-110.
- Garrood, William (2008). "The Byzantine Conquest of Cilicia and the Hamdanids of Aleppo, 959–965". Anatolian Studies (İngilizce). Cilt 58. ss. 127-140. doi:10.1017/s006615460000870x. ISSN 0066-1546. JSTOR 20455416.
- Tabula Imperii Byzantini (Almanca). Viyana: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. 1976–2024.
- Tabula Imperii Byzantini (Almanca). Viyana: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. 1976–2024.
- Honigmann, Ernst (1935). Byzance et les Arabes, Tome III: Die Ostgrenze des Byzantinischen Reiches von 363 bis 1071 nach griechischen, arabischen, syrischen und armenischen Quellen. Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae (Almanca). Brüksel: Éditions de l'Institut de philologie et d'histoire orientales. OCLC 6934222.
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (1998–2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter.
- Markopoulos, A. (1979). "Le témoignage du Vaticanus gr. 163 pour la période entre 945-963". Byzantina Symmeikta (Fransızca). Cilt 3. ss. 83-119. doi:10.12681/byzsym.663. ISSN 1105-1639.
- Schlumberger, Gustave (1890). Un empereur byzantin au dixième siècle, Nicéphore Phocas (Fransızca). Paris: Librairie de Firmin-Didot et Cie.
- Stouraitis, Ioannis (2003). . Encyclopedia of the Hellenic World (İngilizce). Foundation of the Hellenic World. 19 January 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016.
- ; Sullivan, Dennis F., (Ed.) (2005). The History of Leo the Deacon: Byzantine Military Expansion in the Tenth Century (İngilizce). Washington, DC: Dumbarton Oaks. ISBN . 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- , (Ed.) (1932). (İngilizce). Londra: Oxford University Press. 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Wortley, John, (Ed.) (2010). John Skylitzes: A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 [İoannis Skilicis: Bizans Tarihinin Bir Özeti, 811-1057] (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andrassos veya Adrassos Muharebesi 8 Kasim 960 tarihinde Leo Fokas liderligindeki Bizanslilar ile emir Seyfu d Devle komutasindaki Hamdaniler in Halep Emirligi kuvvetleri arasinda Toros Daglari uzerinde tanimlanamayan bir dag gecidinde yapilan bir muharebeydi Adrassos MuharebesiArap Bizans savaslariSeyfu d Devle nin Madrid Skilicis ten ucusunun tasviri Tarih8 Kasim 960BolgeAndrassos yakinlarinda Kylindros gecidindeSonucKesin Bizans zaferiTaraflarBizans ImparatorluguHamdaniler Halep EmirligiKomutanlar ve liderler Genc Leo Fokas en Seyfu d DevleGuclerBilinmemekle birlikte hasmindan cok daha az3 000 ila 30 000KayiplarAzCok agir raporlara gore sadece 300 atli kacabildi Seyfu d Devle 945 yilinda Halep te bir emirlik kurmus ve hizla Bizans Imparatorlugu nun dogu sinirindaki ana Musluman dusmani olarak ortaya cikmisti Her iki taraf da birbirlerine basarili baskinlar ve karsi baskinlar duzenlemekteydiler Hamdaniler Kucuk Asya daki Bizans eyaletlerini isgal ederken Bizanslilar da Yukari Mezopotamya ve Bilad us Sam in bugunku Suriye Lubnan Israil Filistin ve Urdun kuzeyindeki Hamdani mulklerine baskin duzenliyorlardi 960 yilinin ortalarinda Bizans ordusunun cogunun Girit Emirligi ne karsi sefere cikmasi nedeniyle kuvvetsiz bir zamaninda olmasindan faydalanan Hamdani prensi Kucuk Asya yi bir kez daha istila etti ve Kapadokya bolgesine derinlemesine ve genis capli bir baskin saldiri duzenledi Ancak donusunde ordusu Andrassos yakinlarindaki Kylindros gecidinde Leo Fokas tarafindan pusuya dusuruldu Seyfu d Devle guclukle kacabildi ama ordusu yok edildi Onceki yillarda Bizans in bir dizi basarili saldirisinin ardindan Andrassos Muharebesi bircok bilim insani tarafindan Hamdani emirliginin gucunun nihayet kirildigi catisma olarak kabul edilir Gucunun cogunu kaybetmis ve hastaliktan giderek daha fazla kusatilmis olan Seyfu d Devle Bizans topraklarina bir daha asla bu kadar derin akinlar yapamayacakti Leo nun kardesi II Nikiforos liderligindeki Bizanslilar 969 da Kilikya yi Antakya cevresini ve Suriye nin kuzeyini ele gecirdi ve Halep in bizzat vasallik haline getirilmesiyle sonuclana kadar devam eden bir saldiri baslatti Arka planBizans Imparatorlugu 10 yuzyilin ortalarinda dogu sinirindaki Musluman sinir emirliklerine karsi Ioannis Kurkuas onderliginde bir genisleme donemi gecirdi Ardindan Hamdani prensi Seyfu d Devle ile karsi karsiya geldi 945 te Seyfu d Devle Halep i baskent yapti ve kisa sure sonra Bilad us Sam in kuzeyinde Cezire nin Yukari Mezopotamya cogunda ve Abbasi Halifeliginin Bizans ile sinir bolgelerinden thughur geriye kalanlarda otoritesini kurdu Cihat ruhuna bagli olarak sonraki yirmi yil boyunca Hamdani hukumdari Seyfu d Devle Bizanslilarin ana dusmani olarak yerini korudu 967 de oldugunde Seyfu d Devle nin kirktan fazla savasta Bizanslilara karsi savastigi soylenir Seyfu d Devle 945 946 kisinda Halep teki merkezinden Bizans topraklarina yaptigi ilk saldirisini duzenledi ancak ateskes yapildi ve Seyfu d Devle ile Bizanslilar arasinda duzenli savas ancak 948 yilinda basladi Baslangicta Bizanslilar Domestikos ton sholon Komutani baskomutan Bardas Fokas tarafindan yonetiliyordu ancak ikincil bir komutan olarak yeterince yetenekli olmasina ragmen baskomutan olarak gorev suresi boyunca buyuk olcude basarisiz oldu 948 950 yillarinda Bizanslilar birkac basari kaydetti ve Maras sinir kalelerinden ganimet elde edip Theodosiopolis i Erzurum de ele gecirerek bu Musluman sinir emirliginin varligina son verdi Bardas in ikinci oglu Leo Fokas bu yillarda Hadat in ele gecirilmesine Antakya nin dis mahallelerine ulasilmasina ve bir Hamdani ordusunu bozguna ugratan bir baskina onculuk ederek kendini one cikardi Kasim 950 de Leo Fokas daha once Kilikya dahil Kucuk Asya nin derinliklerine ilerleyen ve Bardas i savasta maglup eden Seyfu d Devle ya karsi buyuk bir basari elde etti Leo Fokas donus yolculugu sirasinda Hamdani ordusunu bir dag gecidinde pusuya dusurdu Seyfu d Devle 8 000 askerini kaybetti ve kendi canini zor kurtardi Seyfu d Devle yine de Bizanslilarin baris tekliflerini reddetti ve baskinlarina devam etti Daha da onemlisi Maras ve Hadat da dahil olmak uzere Kilikya ve Kuzey Suriye nin sinir kalelerini tahkim etmeye basladi Bardas Fokas defalarca onu engellemeye calisti ancak her seferinde yenildi en kucuk oglu en i bile Hamdanilerin esaretine kaptirdi 955 te Bardas in basarisizliklari yerine en buyuk oglu II Nikiforos i getirdi II Nikiforos Leo Fokas ve yegenleri I Ioannis in yetenekli liderliklerinin de yardimiyla mucadele Hamdani emiri aleyhine donmeye basladi I Ionnis 956 da Seyfu d Devle yi pusuya dusurdu ancak siddetli yagmurun ortasinda savasan Hamdani ordusu Bizanslilari geri puskurtmeyi basardi ancak bir yandan Leo Fokas kendi catismasini kazandi ve Duluk yakinlarinda Seyfu d Devle nin Ebul Asha ir adli bir kuzenini yakaladi Hadat sehri 957 de ve Samsat 958 de tekrar yagmalandi ardindan I Ionnis Seyfu d Devle ye karsi buyuk bir zafer kazandi 959 da Leo Fokas Kilikya uzerinden Diyar Bekir e ve Suriye ye akin etti ve arkasinda yikim izleri birakti Seyfu d Devle nin Kapadokya yi isgaliKucuk Asya nin Guneydogu bolgesinin Arap Bizans sinir boylarindaki buyuk kaleleri gosteren harita 960 yazinin baslarinda Seyfu d Devle son donemdeki gerileyislerini tersine cevirme ve konumunu yeniden kurma firsatini degerlendirmek istedi Bizans ordusunun en iyi birlikleri ve Nikiforos Fokas Girit Emirligi ne karsi bir sefer icin dogu cephesinden ayrildi Tarsus birlikleri ile Kilikya dan Bizans topraklarini isgal ederken tegmeni Naca da Cezire nin batisindaki Silvan dan paralel bir saldiri baslatti Hamdani emiri ile yuzlesme gorevi Bizans tarihcilerine gore Kasim 959 da II Romanos un Dogu Domestikos ton sholon olan Nikiforos un yaninda Bati Domestikos ton sholon yani Avrupa ordularinin komutani olarak atanan Leo Fokas a dustu Leo Trakya ya kamplarina yapilan bir Macar akinini curetkar bir gece saldirisinda yenmisti 11 yuzyil Hristiyan Arap tarihcisi Antakyali Yahya Leo nun Dogu Domestikos ton sholon olarak atandigini ve 959 960 boyunca dogu cephesinde kaldigini Seyfu d Devle nin isgaline kadar Hamdanilere yapilan saldirilari yonetmeyi surdurdu Fokas in emrindeki kuvvetler bilinmemekle birlikte sayilari Hamdani hukumdarinin ordusuna gore oldukca dusuktu Halep in 962 sonlarinda Bizanslilar tarafindan Madrid Skilicis ten ele gecirilmesiNotlar Arap kaynaklari gecide Darb magharat el kuhl veya el kudcuk diyorlar Bizans kaynaklari ya yakindaki bir kaleden sonra ona Andrassos Grekce Ἀndrassos adini verdiler veya Kylindros pisligi Grekce Kylindros olarak adlandirdilar Konum uzun suredir tartisiliyor Schlumberger onu Dogu Toroslar sirasina yerlestirdi William Mitchell Ramsay Andrassos u Isauria da Adrasus ile modern Balabolu Adras Dagi nda ve Kylindros u Kilikya da Kelenderis ile tanimlamayi onerdi ancak bu Ernst Honigmann ve Marius Canard tarafindan Seyfu d Devle nin gecis rotasini Bizans kalesi Seleucia nin yanina yerlestirecegi ve Tarsus tan gecmek zorunda kalacagi icin reddedildi oysa o yolla Suriye ye kactigi acikca belirtildi Tarsus un daha dogusundaki el Massissa Mopsuestia Honigmann Andrassos u Cayhan yakinlarindaki el Kussuk olarak 20 yuzyilin baslarinda hala bilinen gecitle tanimlamayi onerdi ancak daha sonra kendi hipotezini de reddetti Canard in bunu Saros Nehri nin sol kiyisindaki Ince Magara ile ozdeslestirdi Sorun cozulmeden kaldi ve Kapadokya icin Tabula Imperii Byzantini cildinin modern editorleri Kylindros u Ariaratheia dan Kukusos uzerinden Mopsuestia ya giden bir yolda tanimlanamayan bir yer olarak tanimladi KaynakcaOzel a b c Honigmann 1935 a b c d e f g Schlumberger 1890 Hild amp Hellenkemper 1990 Markopoulos 1979 Hild amp Restle 1981 a b c d e f g Treadgold 1997 a b c d e f Bianquis 1997 Bianquis 1997 amp 106 107 Schlumberger 1890 amp 119 121 Whittow 1996 a b Garrood 2008 Talbot amp Sullivan 2005 a b Prosopographie der mittelbyz Zeit GenelBianquis Thierry Sayf al Dawla Ingilizce Cilt 9 ss 103 110 Garrood William 2008 The Byzantine Conquest of Cilicia and the Hamdanids of Aleppo 959 965 Anatolian Studies Ingilizce Cilt 58 ss 127 140 doi 10 1017 s006615460000870x ISSN 0066 1546 JSTOR 20455416 Tabula Imperii Byzantini Almanca Viyana Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften 1976 2024 Tabula Imperii Byzantini Almanca Viyana Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften 1976 2024 Honigmann Ernst 1935 Byzance et les Arabes Tome III Die Ostgrenze des Byzantinischen Reiches von 363 bis 1071 nach griechischen arabischen syrischen und armenischen Quellen Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae Almanca Bruksel Editions de l Institut de philologie et d histoire orientales OCLC 6934222 Lilie Ralph Johannes Ludwig Claudia Pratsch Thomas Zielke Beate 1998 2013 Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Almanca Berlin ve Boston De Gruyter Markopoulos A 1979 Le temoignage du Vaticanus gr 163 pour la periode entre 945 963 Byzantina Symmeikta Fransizca Cilt 3 ss 83 119 doi 10 12681 byzsym 663 ISSN 1105 1639 Schlumberger Gustave 1890 Un empereur byzantin au dixieme siecle Nicephore Phocas Fransizca Paris Librairie de Firmin Didot et Cie Stouraitis Ioannis 2003 Encyclopedia of the Hellenic World Ingilizce Foundation of the Hellenic World 19 January 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2016 Sullivan Dennis F Ed 2005 The History of Leo the Deacon Byzantine Military Expansion in the Tenth Century Ingilizce Washington DC Dumbarton Oaks ISBN 978 0 88402 324 1 21 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2 Ed 1932 Ingilizce Londra Oxford University Press 22 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Wortley John Ed 2010 John Skylitzes A Synopsis of Byzantine History 811 1057 Ioannis Skilicis Bizans Tarihinin Bir Ozeti 811 1057 Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0 521 76705 7