Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Eylül 2022) () |
Antilop, Bovidae familyası içerisindeki 100 kadar otobur memeli türüne verilen addır. Zarif yapılı olan antiloplar da sığırlar gibi çift toynaklı ve hayvanlardandır. Bulunmuş fosiller bize Asya ve Avrupa'nın birçok yerinde antilopların yaşadığını söylemektedir. Buna karşılık antilop türlerinin çoğu Afrika'da, sadece 8 türü Asya'da yaşamaktadır. Kuzey Amerika'ya özgü olan Amerika antilobu (Antilocapra americana) ise adına rağmen antiloplarla aynı familyadan bile değildir. Antiloplar, çatallanmadan uzayan boynuzlarını dökmezken, Amerika antilopları çatallanarak uzayan boynuzlarını yılda 1 defa dökerler.
| Antilop | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Keseliceylan | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Metne bakınız |
Etimoloji
Antilop kelimesi Türkçeye Fransızcada ceylan anlamına gelen antilope kelimesinden alıntıdır. Bu sözcük Eski Fransızcada antelop olarak var olmuş ve aslen yer alan ant(h)alopus kelimesinden evrilmiştir. Latince kelime ise Bizans Yunancasında efsanevi bir hayvana atıfta bulunan anthólops kelimesinden türetilmiştir. Hayvan ile ilgili efsaneyi ilk kaydetmiş Antakyalı Eustathius (ö. y. 330'lar), yaratığı Fırat Nehri civarında musallat olan, çok vahşi, yakalaması zor ve ağaçları kesebilen testere benzeri boynuzlara sahip olarak tanımlamıştır.
Fiziksel özellikleri
En büyük antilop türü olan dev boğa antilobu (Taurotragus derbianus), 2 metrelik omuz yüksekliğine ve 700 kg ağırlığa sahiptir. Ondan sonraki en büyükleri ise (Hippotragus equinus), büyük kudu (Tragelaphus strepsiceros) ve (Tragelaphus buxtoni). En küçük antilop türü olan kral antilop (Neotragus pygmeaus) ise 25 cm uzunluğa ve neredeyse 2 ila 3 kg ağırlığa sahiptir. Ondan sonraki en küçükleri olan dikdikler (Madoqua cinsi) ise biraz daha iricedir.
Antilop türleri ve coğrafi dağılımları
Antilop türlerinin çoğu yaşamak için açık ve geniş otlakalanları tercih etmiştir. Örneğin sayga (Saiga tatarica) ve çiru (Pantholops hodgsoni) Orta Asya'nın soğuk ve kuru bozkırlarında yaşamayı seçmiştir. Hindistan'ın ovalarında yaşayan Kara antiloplar (Antelope cervicapra) genellikle 1 erkeğin yönettiği küçük sürüler halinde yaşarlar. Orikslerin (Oryx cinsi) 3 türü de çöllerde ve yağış almayan otlaklarda yaşarlar. Addaks (Addax nasomaculatus) ise yalnızca Sahra Çölü'nün kuzeyinde yaşar. Dev samur antilobu (Hippotragus niger varani) ise tükenmenin eşiğine gelmiştir. İmpala (Aepyceros melampus) ve keseliceylan (Antidorcas marsupialis) ise bir sıçrayışta yerden üç metre havalanıp 15 metre öteye sıçramalarıyla ünlüdür.
Gerenuk (Litoceranus walleri) Afrika'nın kuzeydoğusundaki çalılıklarda yaşar. Oralarda geniş otlaklar olmadığından arka ayaklarına kalkıp ağaçların en alt dallarına ulaşabilirler. Güney Afrika'daki çalılarda yaşayan suni (Neotragus moschatus) ise çalılarla beslenir ve hemen mehen hiç su içmez. (Connochaetes taurinus) Doğu ve Güneydoğu Afrika'daki çayırlarda hala çok yaygındır. (Connochaetes gnou) ise sadece birkaç koruma alanında bulunmaktadır. (Oerotragus oerotragus) Güney Afrika'nın sarp dağlarında yaşar ve uçurumları uçarcasına aşarak bir taştan diğerine ustalıkla sıçrar. (Sylvicapra grimmia) ekvatorun yakınlarındaki tepelerinden kar eksik olmayan dağların yüksek kesimlerinde sık çalılıklar arasında yaşar.
(Kobus kob), Leçve (Kobus lechve) ve (Kobus ellipsiprymnus) suya yakın yerlerde yaşamayı severler. Bu üç türün erkekleri 2,5 km'lik bir alanı bütün yabancılara karşı korurlar. Sitatunga (Tragelaphus spekei) neredeyse tüm zamanını suda geçirir. Ormanlarda yaşayan sırtındaki beyaz çizgileri sayesinde orman zenininde kolayca gizlenir. Orta Afrika ormanlarındaki en yaygın antilop türü olan duikerler (Cephalopus cinsi) yere düşmüş meyvelerle beslenir.
Kaynakça
- ^ "antilop". Nişanyan Sözlük. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
- ^ "Antelope". 18 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Dictionary.com. Online Etymology Dictionary. Douglas Harper, Historian. Accessed 1 September 2008.
- ^ . www.etymonline.com (İngilizce). 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Antilop haber gazete kitap akademik JSTOR Eylul 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Antilop Bovidae familyasi icerisindeki 100 kadar otobur memeli turune verilen addir Zarif yapili olan antiloplar da sigirlar gibi cift toynakli ve hayvanlardandir Bulunmus fosiller bize Asya ve Avrupa nin bircok yerinde antiloplarin yasadigini soylemektedir Buna karsilik antilop turlerinin cogu Afrika da sadece 8 turu Asya da yasamaktadir Kuzey Amerika ya ozgu olan Amerika antilobu Antilocapra americana ise adina ragmen antiloplarla ayni familyadan bile degildir Antiloplar catallanmadan uzayan boynuzlarini dokmezken Amerika antiloplari catallanarak uzayan boynuzlarini yilda 1 defa dokerler AntilopKeseliceylanBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim ArtiodactylaFamilya BovidaeTurlerMetne bakinizEtimolojiAntilop kelimesi Turkceye Fransizcada ceylan anlamina gelen antilope kelimesinden alintidir Bu sozcuk Eski Fransizcada antelop olarak var olmus ve aslen yer alan ant h alopus kelimesinden evrilmistir Latince kelime ise Bizans Yunancasinda efsanevi bir hayvana atifta bulunan antholops kelimesinden turetilmistir Hayvan ile ilgili efsaneyi ilk kaydetmis Antakyali Eustathius o y 330 lar yaratigi Firat Nehri civarinda musallat olan cok vahsi yakalamasi zor ve agaclari kesebilen testere benzeri boynuzlara sahip olarak tanimlamistir Fiziksel ozellikleriEn buyuk antilop turu olan dev boga antilobu Taurotragus derbianus 2 metrelik omuz yuksekligine ve 700 kg agirliga sahiptir Ondan sonraki en buyukleri ise Hippotragus equinus buyuk kudu Tragelaphus strepsiceros ve Tragelaphus buxtoni En kucuk antilop turu olan kral antilop Neotragus pygmeaus ise 25 cm uzunluga ve neredeyse 2 ila 3 kg agirliga sahiptir Ondan sonraki en kucukleri olan dikdikler Madoqua cinsi ise biraz daha iricedir Antilop turleri ve cografi dagilimlariKara antilop Antilop turlerinin cogu yasamak icin acik ve genis otlakalanlari tercih etmistir Ornegin sayga Saiga tatarica ve ciru Pantholops hodgsoni Orta Asya nin soguk ve kuru bozkirlarinda yasamayi secmistir Hindistan in ovalarinda yasayan Kara antiloplar Antelope cervicapra genellikle 1 erkegin yonettigi kucuk suruler halinde yasarlar Orikslerin Oryx cinsi 3 turu de collerde ve yagis almayan otlaklarda yasarlar Addaks Addax nasomaculatus ise yalnizca Sahra Colu nun kuzeyinde yasar Dev samur antilobu Hippotragus niger varani ise tukenmenin esigine gelmistir Impala Aepyceros melampus ve keseliceylan Antidorcas marsupialis ise bir sicrayista yerden uc metre havalanip 15 metre oteye sicramalariyla unludur Gerenuk Litoceranus walleri Afrika nin kuzeydogusundaki caliliklarda yasar Oralarda genis otlaklar olmadigindan arka ayaklarina kalkip agaclarin en alt dallarina ulasabilirler Guney Afrika daki calilarda yasayan suni Neotragus moschatus ise calilarla beslenir ve hemen mehen hic su icmez Connochaetes taurinus Dogu ve Guneydogu Afrika daki cayirlarda hala cok yaygindir Connochaetes gnou ise sadece birkac koruma alaninda bulunmaktadir Oerotragus oerotragus Guney Afrika nin sarp daglarinda yasar ve ucurumlari ucarcasina asarak bir tastan digerine ustalikla sicrar Sylvicapra grimmia ekvatorun yakinlarindaki tepelerinden kar eksik olmayan daglarin yuksek kesimlerinde sik caliliklar arasinda yasar Kobus kob Lecve Kobus lechve ve Kobus ellipsiprymnus suya yakin yerlerde yasamayi severler Bu uc turun erkekleri 2 5 km lik bir alani butun yabancilara karsi korurlar Sitatunga Tragelaphus spekei neredeyse tum zamanini suda gecirir Ormanlarda yasayan sirtindaki beyaz cizgileri sayesinde orman zenininde kolayca gizlenir Orta Afrika ormanlarindaki en yaygin antilop turu olan duikerler Cephalopus cinsi yere dusmus meyvelerle beslenir Kaynakca antilop Nisanyan Sozluk 20 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2021 Antelope 18 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dictionary com Online Etymology Dictionary Douglas Harper Historian Accessed 1 September 2008 www etymonline com Ingilizce 21 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2021