Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aort diseksiyonu (AD), aortun en iç tabakasındaki bir yaralanmanın kanın aort duvarının tabakaları arasında akmasına izin vermesi ve tabakaları birbirinden ayırmaya zorlanması durumunda oluşur. Çoğu durumda, bu durum aniden başlayan şiddetli göğüs veya sırt ağrısı ile ilişkilidir ve sıklıkla "yırtılma" karakterinde olarak tanımlanır. Kusma, terleme ve baş dönmesi de görülebilir. Kan akışının azalması, inme, alt ekstremite iskemisi veya bağırsak çürümesi gibi diğer organlarda hasara yol açabilir. Aort diseksiyonu, kalbe yetersiz kan akışı veya aortun tamamen yırtılması nedeniyle hızla ölüme yol açabilir.
| Aort diseksiyonu | |
|---|---|
 | |
| Sol subklavian arterden başlayıp abdominal aortaya kadar uzanan aortun inen kısmının diseksiyonu (3). Resimde gösterilen yükselen aort (1) ve aort arkı (2) bu durumda yer almaz. | |
| Uzmanlık | Damar cerrahisi, Kardiyotorasik cerrahi |
| Belirtiler | şiddetli göğüs veya sırt ağrısı, kusma, terleme, baş dönmesi |
| Komplikasyon | İnme, Bağırsak çürümesi, Koroner arter hastalığı, aort yırtılması |
| Risk faktörü | Yüksek tansiyon, Marfan sendromu, Loeys-Dietz sendromu, Turner sendromu, biküspit aort kapağı, önceki kalp ameliyatı, büyük travma, sigara içme |
| Tanı | Tıbbi görüntüleme |
| Korunma | Kan basıncı kontrolü, sigara içmeme |
| Tedavi | Türe bağlıdır |
| Prognoz | Tedavi olmaksızın ölüm oranı %10 (tip B), %50 (tip A) |
| Sıklık | yılda 100.000'de 3 |
AD, yüksek tansiyon öyküsü olanlarda; Marfan sendromu ve Ehlers-Danlos sendromu dahil olmak üzere kan damarı duvarı gücünü etkileyen bir dizi bağ dokusu hastalığı; biküspit aort kapağı; ve daha önce kalp ameliyatı geçirenlerde daha yaygındır. Büyük travma, sigara içmek, kokain kullanmak, hamilelik, torasik aort anevrizması, atardamar iltihabı ve anormal lipit düzeyleri de artmış riskle ilişkilidir. Tanı, diseksiyonu doğrulamak ve daha ileri değerlendirmek için kullanılan bilgisayarlı tomografi, MRI veya ultrason gibi tıbbi görüntüleme ile ilgili semptomlara dayanarak şüphelenilir. İki ana tip, aortun ilk kısmını içeren Stanford tip A ve içermeyen tip B'dir.
Önleme kan basıncının kontrolü ve sigarayı bırakmakla sağlanır. AD'nin tedavisi, etkilenen aort kısmına bağlıdır. Aortun ilk kısmını (kalbe bitişik) içeren diseksiyonlar genellikle ameliyat gerektirir. Ameliyat, göğüste açılan bir açıklıkla veya kan damarının içinden yapılabilir. Aortun ikinci kısmını içeren diseksiyonlar, cerrahi düzeltme gerektiren komplikasyonlar olmadığı sürece, genellikle kan basıncını ve kalp hızını düşüren ilaçlarla tedavi edilebilir.
AD nispeten nadir görülür ve yılda 100.000 kişide yaklaşık üç oranında görülür. Kadınlardan daha çok erkeklerde görülür. Tanı sırasında tipik yaş 63'tür ve vakaların yaklaşık %10'u 40 yaşından önce görülür. Tedavi edilmezse, Stanford tip A diseksiyonlu kişilerin yaklaşık yarısı üç gün içinde, Stanford tip B diseksiyonlu kişilerin yaklaşık %10'u ise bir ay içinde ölür. AD'nin ilk vakası, Büyük Britanya Kralı II. George'un 1760'taki ölümünün ardından yapılan muayenesinde tanımlanmıştır. AD için cerrahi, 1950'lerde Michael E. DeBakey tarafından tanıtılmıştır.
Belirtiler ve semptomlar
AD'li bireylerin yaklaşık %96'sı aniden başlayan şiddetli ağrıyla başvurur. Ağrı göğüste, sırtta veya karında yırtılma, bıçak saplanması veya keskin bir his olarak tanımlanabilir. Bireylerin yaklaşık %17'si diseksiyon aort boyunca ilerledikçe ağrının yayıldığını hisseder. Ağrının yeri diseksiyonun yeri ile ilişkilidir. Anterior göğüs ağrısı, asendan aortu içeren diseksiyonlarla ilişkilendirilirken, interskapular sırt ağrısı ise inen aort diseksiyonlarıyla ilişkilendirilir. Ağrı plöretik nitelikteyse, kalbi çevreleyen keseye kanamadan kaynaklanan akut perikardit'i düşündürebilir. Bu özellikle tehlikeli bir durumdur ve akut perikardiyal tamponad'ın yakın olabileceğini düşündürür. Perikardiyal tamponad, AD'den kaynaklanan en yaygın ölüm nedenidir.
Ağrı kalp krizi ile karıştırılabilse de, AD genellikle kalp yetmezliği ve EKG değişiklikleri gibi diğer düşündürücü belirtilerle ilişkilendirilmez. AD ortamında görülebilecek daha az yaygın semptomlar arasında konjestif kalp yetmezliği (%7), bayılma (%9), inme (%6), iskemik periferik nöropati, felç ve kalp durması bulunur. Eğer birey bayılırsa, yaklaşık yarısı perikard içine kanamaya bağlı olduğu ve perikardiyal tamponada yol açtığı zamandır. Aort diseksiyonunun nörolojik komplikasyonları, inme ve parapleji gibi, merkezi sinir sisteminin bölümlerini besleyen bir veya daha fazla atardamarın dahil olmasından kaynaklanır.
AD abdominal aortu içeriyorsa, vakaların %5-8'inde bir veya her iki renal arter tehlikeye girerken, yaklaşık %3'ünde bağırsak çürümesi görülür.
 | Hastalık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Nienaber, CA; Clough, RE (28 Şubat 2015). "Management of acute aortic dissection". The Lancet. 385 (9970). ss. 800-811. doi:10.1016/s0140-6736(14)61005-9. (PMID) 25662791.
- ^ a b c d e f g h i j k White, A; Broder, J; Mando-Vandrick, J; Wendell, J; Crowe, J (2013). "Acute aortic emergencies – part 2: aortic dissections". Advanced Emergency Nursing Journal. 35 (1). ss. 28-52. doi:10.1097/tme.0b013e31827145d0. (PMID) 23364404.
- ^ a b c d e f g h i j Criado FJ (2011). "Aortic dissection: a 250-year perspective". Texas Heart Institute Journal. 38 (6). ss. 694-700. (PMC) 3233335 $2. (PMID) 22199439.
- ^ Arima, D.; Suematsu, Y.; Kurahashi, K.; Nishi, S.; Yoshimoto, A. (2021). "Use of coagulation-fibrinolysis markers for prognostication of Stanford type a acute aortic dissection". JRSM Cardiovascular Disease. Cilt 10. doi:10.1177/20480040211047122. (PMC) 8613881 $2. (PMID) 34840729.
- ^ Robert O. Bonow; Douglas L. Mann; Douglas P. Zipes; Peter Libby (2011). Braunwald's Heart Disease E-Book: A Textbook of Cardiovascular Medicine. Elsevier Health Sciences. s. 1321. ISBN .
- ^ John Marx; Ron Walls; Robert Hockberger (2013). Rosen's Emergency Medicine – Concepts and Clinical Practice E-Book. Elsevier Health Sciences. s. 1125. ISBN .
- ^ John Elefteriades (2007). Acute Aortic Disease. CRC Press. s. 31. ISBN .
- ^ Isselbacher, E. M.; Cigarroa, J. E.; Eagle, K. A. (1994). "Cardiac Tamponade Complicating Proximal Aortic Dissection. Is Pericardiocentesis Harmful?". Circulation. 90 (5). ss. 2375-2378. doi:10.1161/01.CIR.90.5.2375. (PMID) 7955196. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ Sheikh, AS; Ali K; Mazhar S (3 Eylül 2013). "Acute aortic syndrome". Circulation. 128 (10). ss. 1122-1127. doi:10.1161/circulationaha.112.000170. (PMID) 24002714.
- ^ Cassoobhoy, A (30 Haziran 2020). "Aortic Dissection". WebMD. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.
- ^ Orihashi K (Mayıs 2016). "Mesenteric ischemia in acute aortic dissection". Surgery Today. 46 (5). ss. 509-516. doi:10.1007/s00595-015-1193-4. (PMID) 26024781.
- ^ Kamman AV, Yang B, Kim KM, Williams DM, Michael Deeb G, Patel HJ (2017). "Visceral Malperfusion in Aortic Dissection: The Michigan Experience". Seminars in Thoracic and Cardiovascular Surgery. 29 (2). ss. 173-178. doi:10.1053/j.semtcvs.2016.10.002. (PMID) 28823323.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aort diseksiyonu AD aortun en ic tabakasindaki bir yaralanmanin kanin aort duvarinin tabakalari arasinda akmasina izin vermesi ve tabakalari birbirinden ayirmaya zorlanmasi durumunda olusur Cogu durumda bu durum aniden baslayan siddetli gogus veya sirt agrisi ile iliskilidir ve siklikla yirtilma karakterinde olarak tanimlanir Kusma terleme ve bas donmesi de gorulebilir Kan akisinin azalmasi inme alt ekstremite iskemisi veya bagirsak curumesi gibi diger organlarda hasara yol acabilir Aort diseksiyonu kalbe yetersiz kan akisi veya aortun tamamen yirtilmasi nedeniyle hizla olume yol acabilir Aort diseksiyonuSol subklavian arterden baslayip abdominal aortaya kadar uzanan aortun inen kisminin diseksiyonu 3 Resimde gosterilen yukselen aort 1 ve aort arki 2 bu durumda yer almaz UzmanlikDamar cerrahisi Kardiyotorasik cerrahiBelirtilersiddetli gogus veya sirt agrisi kusma terleme bas donmesiKomplikasyonInme Bagirsak curumesi Koroner arter hastaligi aort yirtilmasiRisk faktoruYuksek tansiyon Marfan sendromu Loeys Dietz sendromu Turner sendromu bikuspit aort kapagi onceki kalp ameliyati buyuk travma sigara icmeTaniTibbi goruntulemeKorunmaKan basinci kontrolu sigara icmemeTedaviTure baglidirPrognozTedavi olmaksizin olum orani 10 tip B 50 tip A Siklikyilda 100 000 de 3 source source source source source source source source track track track track track track track track Aort diseksiyonu aciklama videosu AD yuksek tansiyon oykusu olanlarda Marfan sendromu ve Ehlers Danlos sendromu dahil olmak uzere kan damari duvari gucunu etkileyen bir dizi bag dokusu hastaligi bikuspit aort kapagi ve daha once kalp ameliyati gecirenlerde daha yaygindir Buyuk travma sigara icmek kokain kullanmak hamilelik torasik aort anevrizmasi atardamar iltihabi ve anormal lipit duzeyleri de artmis riskle iliskilidir Tani diseksiyonu dogrulamak ve daha ileri degerlendirmek icin kullanilan bilgisayarli tomografi MRI veya ultrason gibi tibbi goruntuleme ile ilgili semptomlara dayanarak suphelenilir Iki ana tip aortun ilk kismini iceren Stanford tip A ve icermeyen tip B dir Onleme kan basincinin kontrolu ve sigarayi birakmakla saglanir AD nin tedavisi etkilenen aort kismina baglidir Aortun ilk kismini kalbe bitisik iceren diseksiyonlar genellikle ameliyat gerektirir Ameliyat goguste acilan bir aciklikla veya kan damarinin icinden yapilabilir Aortun ikinci kismini iceren diseksiyonlar cerrahi duzeltme gerektiren komplikasyonlar olmadigi surece genellikle kan basincini ve kalp hizini dusuren ilaclarla tedavi edilebilir AD nispeten nadir gorulur ve yilda 100 000 kiside yaklasik uc oraninda gorulur Kadinlardan daha cok erkeklerde gorulur Tani sirasinda tipik yas 63 tur ve vakalarin yaklasik 10 u 40 yasindan once gorulur Tedavi edilmezse Stanford tip A diseksiyonlu kisilerin yaklasik yarisi uc gun icinde Stanford tip B diseksiyonlu kisilerin yaklasik 10 u ise bir ay icinde olur AD nin ilk vakasi Buyuk Britanya Krali II George un 1760 taki olumunun ardindan yapilan muayenesinde tanimlanmistir AD icin cerrahi 1950 lerde Michael E DeBakey tarafindan tanitilmistir Belirtiler ve semptomlarAD li bireylerin yaklasik 96 si aniden baslayan siddetli agriyla basvurur Agri goguste sirtta veya karinda yirtilma bicak saplanmasi veya keskin bir his olarak tanimlanabilir Bireylerin yaklasik 17 si diseksiyon aort boyunca ilerledikce agrinin yayildigini hisseder Agrinin yeri diseksiyonun yeri ile iliskilidir Anterior gogus agrisi asendan aortu iceren diseksiyonlarla iliskilendirilirken interskapular sirt agrisi ise inen aort diseksiyonlariyla iliskilendirilir Agri ploretik nitelikteyse kalbi cevreleyen keseye kanamadan kaynaklanan akut perikardit i dusundurebilir Bu ozellikle tehlikeli bir durumdur ve akut perikardiyal tamponad in yakin olabilecegini dusundurur Perikardiyal tamponad AD den kaynaklanan en yaygin olum nedenidir Agri kalp krizi ile karistirilabilse de AD genellikle kalp yetmezligi ve EKG degisiklikleri gibi diger dusundurucu belirtilerle iliskilendirilmez AD ortaminda gorulebilecek daha az yaygin semptomlar arasinda konjestif kalp yetmezligi 7 bayilma 9 inme 6 iskemik periferik noropati felc ve kalp durmasi bulunur Eger birey bayilirsa yaklasik yarisi perikard icine kanamaya bagli oldugu ve perikardiyal tamponada yol actigi zamandir Aort diseksiyonunun norolojik komplikasyonlari inme ve parapleji gibi merkezi sinir sisteminin bolumlerini besleyen bir veya daha fazla atardamarin dahil olmasindan kaynaklanir AD abdominal aortu iceriyorsa vakalarin 5 8 inde bir veya her iki renal arter tehlikeye girerken yaklasik 3 unde bagirsak curumesi gorulur Hastalik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o p q Nienaber CA Clough RE 28 Subat 2015 Management of acute aortic dissection The Lancet 385 9970 ss 800 811 doi 10 1016 s0140 6736 14 61005 9 PMID 25662791 a b c d e f g h i j k White A Broder J Mando Vandrick J Wendell J Crowe J 2013 Acute aortic emergencies part 2 aortic dissections Advanced Emergency Nursing Journal 35 1 ss 28 52 doi 10 1097 tme 0b013e31827145d0 PMID 23364404 a b c d e f g h i j Criado FJ 2011 Aortic dissection a 250 year perspective Texas Heart Institute Journal 38 6 ss 694 700 PMC 3233335 2 PMID 22199439 Arima D Suematsu Y Kurahashi K Nishi S Yoshimoto A 2021 Use of coagulation fibrinolysis markers for prognostication of Stanford type a acute aortic dissection JRSM Cardiovascular Disease Cilt 10 doi 10 1177 20480040211047122 PMC 8613881 2 PMID 34840729 Robert O Bonow Douglas L Mann Douglas P Zipes Peter Libby 2011 Braunwald s Heart Disease E Book A Textbook of Cardiovascular Medicine Elsevier Health Sciences s 1321 ISBN 978 1 4377 2770 8 John Marx Ron Walls Robert Hockberger 2013 Rosen s Emergency Medicine Concepts and Clinical Practice E Book Elsevier Health Sciences s 1125 ISBN 978 1 4557 4987 4 John Elefteriades 2007 Acute Aortic Disease CRC Press s 31 ISBN 978 1 4200 1976 6 Isselbacher E M Cigarroa J E Eagle K A 1994 Cardiac Tamponade Complicating Proximal Aortic Dissection Is Pericardiocentesis Harmful Circulation 90 5 ss 2375 2378 doi 10 1161 01 CIR 90 5 2375 PMID 7955196 18 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Sheikh AS Ali K Mazhar S 3 Eylul 2013 Acute aortic syndrome Circulation 128 10 ss 1122 1127 doi 10 1161 circulationaha 112 000170 PMID 24002714 Cassoobhoy A 30 Haziran 2020 Aortic Dissection WebMD Erisim tarihi 29 Haziran 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Orihashi K Mayis 2016 Mesenteric ischemia in acute aortic dissection Surgery Today 46 5 ss 509 516 doi 10 1007 s00595 015 1193 4 PMID 26024781 Kamman AV Yang B Kim KM Williams DM Michael Deeb G Patel HJ 2017 Visceral Malperfusion in Aortic Dissection The Michigan Experience Seminars in Thoracic and Cardiovascular Surgery 29 2 ss 173 178 doi 10 1053 j semtcvs 2016 10 002 PMID 28823323