Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arap tarihi, Arap halkının tarihidir. Araplar, Semitik kökenli bir halktır. İslamiyet Öncesi Araplar tek bir çatı altında toplanamamıştır. İslam dini Arabistan topraklarında doğdu. İslam dini doğduktan sonra Araplar batıda İber Yarımadası'ndan doğuda Orta Asya’ya kadar ulaştılar. Araplar, uzunca bir zaman Osmanlı hakimiyeti altına girdi. Daha sonraları Avrupalılar tarafından sömürüldüler.
İslamiyet öncesi dönem
İslamiyet öncesi Arap tarihi tartışmalıdır. İslamiyet öncesi Arap tarihine ayrıca "Cahiliye Dönemi"de denmektedir. Araplar ilk defa Suriye çölünde ortaya çıkmış bir halktır. İlk defa Asur kaynaklarında Arap ismi kullanılmıştır. Arap isminin kökeni hala daha tartışmalıdır. Proto-Arapların, Arap Yarımadası’nın Hicaz ve Necid bölgesinden geldiği düşünülüyor. Daha sonraları Levant bölgesine yayıldılar. Soy bilimcilerin çoğu, Arapları 2 gruba ayırır: Arab-ı Baide ve Arab-ı Bakıye. Baide ile kastedilen Arap yarımadasında yaşamış ve İslamiyet öncesinde nesilleri tükenmiş olan Arap kabilelerdir. Bu kabilelerden bazıları Ad, Semud ve Amalika'dır. İslamiyet Öncesi dönemlerde Arabistan’da siyasi birlik yoktu. Aynı anda birçok devlet ve kabile vardı. İslamiyet Öncesinde Şehirliler ve Bedeviler diye ayrılmaktaydı Arabistan. MÖ 1200 yılında ilk Arap Krallığı olan Sabaen Krallığı kuruldu. Qeadar Krallığı m.ö. 800-300 yılları arasında varlık sürdürdü. Ürdün topraklarında Nebatiler, Petra gibi bir harikayı inşa etti. Arabistan’da Aksum Krallığı, Sasani İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu da faaliyet yürütse de Arap Yarımadası’nın içlerine kadar girmediler. Daha doğrusu çoğu uygarlık Arap Yarımadası’nın çöl olmasından dolayı girmedi. Araplar, Mezopotamya, Pers İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu ve Habeşistan ile ticaret yapıyordu. Arap Paganizmi Arap'lar arasında yaygındı.
Orta Çağ
İslamî Kültürde Muhammed’in Hayatı
Muhammed 570 ya da 571 yılında Mekke’de doğmuştur. Muhammed Kureyş kabilesinin Haşimoğulları koluna mensuptu. Muhammed babası Abdullah’ı kaybetmişti. Muhammed’i, Ebû Leheb’in câriyesi Süveybe emzirmişti. Hayatının ilk yıllarında süt annesi Halime tarafından büyütüldü. Daha sonraları Muhammed’e annesi Amine baktı. Amine’nin ölümünün ardından 8 yaşına kadar Muhammed’e dedesi Abdülmuttalib baktı. Abdülmuttalib öldükten sonra Muhammed’i amcası Ebu Talip yetiştirdi. Muhammed, Ebu Talip’den ticareti öğrendi. Muhammed daha sonraları Hatice ile evlendi. Muhammed 40 yaşında iken İslam inancına göre Nur dağının Hira mağarasında Allah tarafından Cebrail aracılığı ile ilk vahiy 610 yılında geldi. İlk gelen vahiy Alak Suresi'nin ilk beş ayeti idi. Muhammed, İslam dinini ilk başta gizli ardından açıktan yaymaya başladı. İlk Müslümanlar Mekke’de baskı görünce bir kısmı 615 yılında Habeşistan’a göçtü. Müslümanlara karşı baskılar devam edince 622 yılında Müslümanlar Medine’ye hicret etti. Medine’de İslam devleti kuruldu. Müslümanlar ile Mekkeliler arasındaki ilk büyük savaş 624 yılında gerçekleşti. Bedir savaşından önce Mekkeliler, Müslümanlara karşı olan baskıyı arttırmıştı. En sonunda bu baskı sonucunda Müslümanlar, Mekkelilere ait kervanların yolunu kesmeye başladı. Bu olaylar neticesinde Bedir savaşı gerçekleşti. İslami inanca göre Müslümanların sayısı az olmasına rağmen Mekkelilere karşı zafer kazandılar. 625 yılında Mekkeliler intikam için yola çıktılar. Bunun üzerine Medine’de savunma savaşı mı yoksa saldırı savaşı mı yapılacağını tartışılmaya başlandı ve saldırı savaşı yapılması kararlaştırıldı. Müslümanlar ile Mekkeliler arasında Uhud savaşı gerçekleşti. Müslümanlar, Mekkelileri yenmeye yakındılar hatta ganimet bile toplamaya başlanmışken tepede bulunan okçular Muhammed’in sözlerine rağmen tepeden ayrılıp ganimet toplamaya başladı. Bunu gören Mekkeliler, Müslümanları bozguna uğrattılar. 627 yılında Mekkeliler, Medine’ye saldırmak için yola çıktı. Müslümanlar, Medine’nin surları olmadığı için hendek kazdılar. Bundan dolayı savaşın adı Hendek savaşı oldu. Hendek savaşında Müslümanlar Medine'yi savundular. 628 yılında Mekkeliler ve Müslümanlar arasında imzalandı. Bu anlaşmaya göre Mekkeliler ve Müslümanlar 10 yıl boyunca savaşmayacaktı. Barış anlaşmasından sonra Müslümanlar, Hayber’e sefer düzenledi. 630 yılında Mekkelilerin barışı bozmasının ardından. Müslümanlar, Mekke’ye girdiler. Mekke’de, Müslümanlar küçük bir direniş ile karşılaştı. 630 yılında Mekke Müslümanlar tarafından fethedildi. Mekke’nin fethinin ardından Taif ve Hevazinliler, Müslümanlara saldırdı. Müslümanlar, Hevazini fethetti. Kaçan Taif ve Hevazinliler, Taif’e sığındılar. Müslümanlar, Taif’ide feth etti. Daha sonraları Tebük seferi yapılmıştır. Tebük seferinin ardından, Müslümanlar çok güçlendi ve Arap kabileleri İslama geçirildi. 632 yılında Muhammed öldü.
Dört Halife dönemi (Hulefâ-yi Râşidîn)
Muhammed’in ölümünün ardından İslam dünyasını kimin yöneteceği bir sorun haline gelmişti. Bazı Müslümanlar Muhammed’in bir varis bırakmadığını söylerken bazı Müslümanlar da Ali’nin, Muhammed’in varisi olduğunu söylüyordu. İlk Halife olarak Ebû Bekir seçildi. Ebû Bekir döneminde yalancı peygamberler sorunu ortaya çıkmış ve halledilmeye çalışılmış ve Kur'an toplanmıştır. Ebû Bekir, dinden dönenlere karşı savaşmıştı. Ebû Bekir her ne kadar Suriye’ye ordu göndermeye çalışsa da ömrü yetmedi. Ebû Bekir’in ardından başa Ömer geçti Ömer döneminde Mezopotamya, İran ve Mısır fethedildi. Ömer adaleti ile anılıyordu. Ömer’in ardından yerine Osman geçti. Osman döneminde Kur'an kitap haline getirildi. Osman döneminde Kafkaslar, Afganistan ve Kuzey Afrika’da fetihler yapıldı. Osman’ın ardından Ali Halife oldu. Ali döneminde İslam fetihleri durdu çünkü Muaviye Halifelik iddiasında bulundu. Bu durum İslam dünyasının bölünmesine yol açtı. Ali’nin, Hariciler tarafından suikasta uğraması ile "Dört Halife dönemi" bitti.
Emeviler
Emeviler, Kureyş kabilesinin Ümeyyeoğulları koluna mensuptu. Emeviler’in ataları Mekke’nin yönetiminde önemli bir konumdaydı İslamiyet Öncesinde . İslamiyet ortaya çıktıktan sonra uzun süre boyunca İslam’a muhalif olmuşlardı. Dört Halife döneminde Emeviler yüksek makamlara getirildi. Muaviye, Şam valisi idi. Mevcut, Halifelere muhalif olmuştu. Hasan’ın, Halifelik makamından vazgeçmesinin sonucunda Muaviye Halife oldu. Muaviye döneme fetihler devam etti. Muaviye’den sonra başa I. Yezid geçti. Yezid döneminde Kerbela’da Hüseyin ile ailesi fertleri öldürüldü. Bunun üzerine Ali’yi destekleyenler muhalefeti arttırdı. Bu muhalefet Mekke’ye kadar geldi. Bunun üzerine Yezid Mekke’yi kuşattı. Mekke kuşatması süresinde Kâbe zarar gördü. Kuşatma 2 ay sürdü ve Yezid’din ölüm haber gelince bitti. Haccâc döneminde isyanları bastırmış ve fetihlere önem vermişti. Haccâc, Emevi ekonomisini de toparlamıştı. Ayrıca Haccâc Kur'an’daki noktalamaları ve harekeleri koydurmuştur. I. Velid döneminde Emeviler, Anadolu, İber yarımadası ve İndus Vadisi’ni ele geçirdi. I. Velid döneminde dilencilik yasaklanmış ve fakirlere yardım etme amaçlı imarhaneler yapılmıştır. Velid’den sonra yerine Süleyman geçmiştir. Süleyman döneminde İstanbul 2. kez kuşatılmış ve Filistin’deki Remle kenti kurulmuştu. Süleyman’dan sonra yerine Ömer b. Abdülaziz geçmiştir. Ömer b. Abdülaziz döneminde dış ilişkiler düzelmişti. Ülkede huzur dönemi yaşansa da diğer hanedan üyeleri tarafından liyakat döneminde ön plana çıktığından pekte sevilmemiş. II. Yezid dönemi ise isyanlarla geçmiştir. Yezid’den sonra Halife olan Hişam devlette yeniden istikrarı sağladı. Hişam, Kafkaslar’da başarılı olsa da Türkler, Franklar ve Bizans’a karşı yenilgiler almıştır. Hişam, Mevali politikasını uygulamıştır ve devletin sorunları için önlem almamıştır. II. Velid döneminde devlet hazinesi dolmuştur ama kendisine pek çok muhalif edinmiştir. II. Velid suikaste uğradıktan sonra yerine III. Velid geçer ve sadece 6 ay tahta kalır. Son Emevi Halife’si II. Mervan dır. II. Mervan saltanatı sürecinde isyanları bastırmak ile uğraşmıştır ama sonunda Abbasiler’e karşı aldığı bir yenilgi sonucunda ömrünün geri kalanını kaçarak geçirir. Emevi hanedanlığı katledilir. Sadece ailenin bir üyesi kurtulup Endülüs’e kaçar. Bu kıyımın yanında Emevi ailesindeki ölmüş kişilerin mezarları tuvalet olarak kullanılır.
Endülüs Emevî
Kıyımdan kaçan Emevi Hanedanı üyesi, Endülüs’te Endülüs Emevi devletini kurdu. Endülüs Emevi devleti mimari ve bilim gibi konularda gelişmişti. 11. yüzyılda Emevi Hanedanlığı yönetimi İspanya’da son buldu, Araplar ise 15. yüzyılda İspanya tarafından İber Yarımadası'ndan atıldı.
Abbâsîler
Abbasiler, Muhammed’in amcası Abbas’ın soyundan gelmektedir. Emeviler döneminde bir muhalefet olarak başladılar. Abbâsî propagandası ve yeraltı faaliyetlerinin merkezi Kûfe olup bu faaliyetleri yürüten teşkilât 718 yılında kurulmuştu. Abbasiler daha sonrasında isyan çıkartmaya başladı. Abbasiler, Emeviler’i devirdi ve Abbasi hanedanlığını kurdu. Ebu’l-Abbas, Abbasi hareketini bir devlete dönüştürmüş ve Talas Savaşı'nı yapmıştır. Mansur döneminde isyanlar bastırılmış ve Bizans’la sınır çatışmaları gerçekleşmiştir, Mehdi döneminde hazine dolmuş ve isyanlar azalmıştı. Hadi döneminde Hariciler ve Zındıklar ile savaştı. Bizans ile savaşlarda sürdü. Kardeşi Harun er-Reşîd döneminde Abbasiler’in altın çağı başladı. Harun er-Reşîd isyanları bastırmış ve Bizans üzerine seferler yapmıştır. Harun er-Reşîd’den sonra oğulları Emîn ve Me’mun arasında taht kavgası olmuştur. Taht kavgasını Me’mun kazanmıştır. Me’mun döneminde orduya Türkler de alınmıştı. Türkler orduda daha sonraları güç kazanmıştı. Devlet altın çağdan sonra Büveyhi İstilasına uğradı. Selçuklu Devleti, Abbasiler’i kurtardı. Hülagu Han’ın Bağdat seferi ile birlikte Abbasi devleti yıkıldı. 1517 yılına kadar Memlükler’in altında özerk olarak varlığını sürdürdü.
Fâtımîler
Hânedan, adını Fâtıma’dan alır. Kurucuları Fâtıma ve Ali yoluyla Peygamber’in soyundan geldiklerini iddia ederler. Bu iddianın doğruluğu eski ve yeni âlimler arasında tartışma konusu olmuştur. Fatımiler, Tunus’ta ortaya çıkmıştır. Kuzey Afrika, Sicilya ve Arabistan’ın bir kısmına hakim oldular. Mekke’de, Fatımiler adına hutbe okundu. Şii mezhebine mensuplardı. Abbasiler ile uzun bir süre çekişme içinde oldular. Bir iç savaş sonucunda yıprandılar ve Abbasiler’e bağlılıklarını bildirerek yıkıldılar.
Orta Çağ’da Araplar
Araplar, Orta Çağ’da Kuzey ve Orta Afrika, Azerbaycan, İran, Mezopotamya, Levant, Arabistan, Anadolu, Orta Asya İtalya, Balkanlar ve İber yarımadasında var olmuştu. Araplar, İslam dini ile gelişmişlerdi ve Orta Çağ Araplar için bir altın çağ idi. Ayrıca bilim, din, felsefe, askeri, ekonomik ve ticari gibi pek çok konuda geliştiler.
Osmanlı Dönemi
Osmanlı, Yavuz Sultan Selim ile birlikte Arap topraklarını kontrol altına almaya başladı. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Libya, Tunus ve Cezayir Osmanlı’nın oldu. Arap kabileleri, Osmanlı’ya biat etmiş, Mekke Emirliği özerk olarak varlığın sürdürmüş ve Fas kısa süreliğine de olsa Osmanlı vasalı olmuştur. 18. yüzyılda Vahabizm hareketi ortaya çıktı. Vahabizm hareketinden Suud ailesi etkilenerek birkaç kez isyan etti. İlk Suud devleti Diriye Emirliği'nin (1744-1818) kurucusu Muhammed bin Suud tarafından kurulmuştur. Daha sonrasında ise Nejid emirliği kuruldu ve Osmanlı hanedanlığı tarafından yıkıldı. Kavalalı Mehmet Ali paşa, II. Mahmud döneminde isyan ederek Sudan ve Anadolu’ya kadar gelerek Mısır valisi olmuştur. 1805 yılında yarı bağımsız Kavalalı hanedanlığı kuruldu. Cezayir ve Tunus, Fransa mandasına girdi. Libya, İtalya sömürgesi oldu. Mısır, İngiliz mandasına girdi. 1. Dünya savaşı sırasında Osmanlı, İngilizlere karşı savaştı. 1. Dünya savaşı öncesinde artan Türk milliyetçiliği ve İngilizlerin kışkırtması ile birlikte Araplar bağımsızlık hareketi başlattı. Mekke Emiri Şerif Hüseyin bu bağımsızlık hareketlerinde yer aldı. Osmanlı, 1. Dünya savaşını kaybedince Orta Doğu tarihi kökten değişti.
I. Dünya Savaşı Sonrası
I. Dünya savaşından sonra Orta Doğu, İngiltere ve Fransa pay aldı. Hicaz coğrafyasında Hicaz Krallığı kuruldu. Abdülaziz bin Suud 1926 yılında Hicaz kralı daha sonrasında Suudi Arabistan kralı oldu. Suud hanedanlığı Hicaz bölgesi ve çevre devletlerden toprak aldı. Suudi Arabistan’da petrol bulununca ülke ekonomik olarak gelişmeye başladı. II. Dünya savaşı başlayınca sömürge konumundaki Arap devletleri ister istemez savaşa katıldı. Mihverler Libya üzerinden Mısır’ı almaya çalışsa da başarısız oldu. II. Dünya savaşından sonra çoğu Arap devleti bağımsızlığını kazandı. Libya’a Muammer Kaddafi monarşiyi kaldırarak yeşil sosyalizmi getirdi. 20. yüzyılda İsrail ve Filistin arasında toprak sorunu yaşanınca İsrail ve Arap devletleri arasında bir dizi savaş yaşandı. Günümüzde hala daha İsrail ve Filistin sorunu sürmektedir. Irak, İran ve ABD ile savaştı. Günümüzde Libya, Suriye ve Irak iç savaştadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . obo (İngilizce). 14 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 25 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . WikiShia. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 21 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 21 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ . 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ Dosyaları, Türkiye ve Dünya Haberleri, Analizler, Yorumlar, Makaleler, Araştırma. . 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ "Abbasi Halifeliği". 12 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arap tarihi Arap halkinin tarihidir Araplar Semitik kokenli bir halktir Islamiyet Oncesi Araplar tek bir cati altinda toplanamamistir Islam dini Arabistan topraklarinda dogdu Islam dini dogduktan sonra Araplar batida Iber Yarimadasi ndan doguda Orta Asya ya kadar ulastilar Araplar uzunca bir zaman Osmanli hakimiyeti altina girdi Daha sonralari Avrupalilar tarafindan somurulduler Islamiyet oncesi donemPetra Islamiyet oncesi Arap tarihi tartismalidir Islamiyet oncesi Arap tarihine ayrica Cahiliye Donemi de denmektedir Araplar ilk defa Suriye colunde ortaya cikmis bir halktir Ilk defa Asur kaynaklarinda Arap ismi kullanilmistir Arap isminin kokeni hala daha tartismalidir Proto Araplarin Arap Yarimadasi nin Hicaz ve Necid bolgesinden geldigi dusunuluyor Daha sonralari Levant bolgesine yayildilar Soy bilimcilerin cogu Araplari 2 gruba ayirir Arab i Baide ve Arab i Bakiye Baide ile kastedilen Arap yarimadasinda yasamis ve Islamiyet oncesinde nesilleri tukenmis olan Arap kabilelerdir Bu kabilelerden bazilari Ad Semud ve Amalika dir Islamiyet Oncesi donemlerde Arabistan da siyasi birlik yoktu Ayni anda bircok devlet ve kabile vardi Islamiyet Oncesinde Sehirliler ve Bedeviler diye ayrilmaktaydi Arabistan MO 1200 yilinda ilk Arap Kralligi olan Sabaen Kralligi kuruldu Qeadar Kralligi m o 800 300 yillari arasinda varlik surdurdu Urdun topraklarinda Nebatiler Petra gibi bir harikayi insa etti Arabistan da Aksum Kralligi Sasani Imparatorlugu ve Bizans Imparatorlugu da faaliyet yurutse de Arap Yarimadasi nin iclerine kadar girmediler Daha dogrusu cogu uygarlik Arap Yarimadasi nin col olmasindan dolayi girmedi Araplar Mezopotamya Pers Imparatorlugu Roma Imparatorlugu ve Habesistan ile ticaret yapiyordu Arap Paganizmi Arap lar arasinda yaygindi Orta CagIslami Kulturde Muhammed in Hayati Muhammed Haceru l esved i yerlestirmeye yardim ederken Muhammed 570 ya da 571 yilinda Mekke de dogmustur Muhammed Kureys kabilesinin Hasimogullari koluna mensuptu Muhammed babasi Abdullah i kaybetmisti Muhammed i Ebu Leheb in cariyesi Suveybe emzirmisti Hayatinin ilk yillarinda sut annesi Halime tarafindan buyutuldu Daha sonralari Muhammed e annesi Amine bakti Amine nin olumunun ardindan 8 yasina kadar Muhammed e dedesi Abdulmuttalib bakti Abdulmuttalib oldukten sonra Muhammed i amcasi Ebu Talip yetistirdi Muhammed Ebu Talip den ticareti ogrendi Muhammed daha sonralari Hatice ile evlendi Muhammed 40 yasinda iken Islam inancina gore Nur daginin Hira magarasinda Allah tarafindan Cebrail araciligi ile ilk vahiy 610 yilinda geldi Ilk gelen vahiy Alak Suresi nin ilk bes ayeti idi Muhammed Islam dinini ilk basta gizli ardindan aciktan yaymaya basladi Ilk Muslumanlar Mekke de baski gorunce bir kismi 615 yilinda Habesistan a goctu Muslumanlara karsi baskilar devam edince 622 yilinda Muslumanlar Medine ye hicret etti Medine de Islam devleti kuruldu Muslumanlar ile Mekkeliler arasindaki ilk buyuk savas 624 yilinda gerceklesti Bedir savasindan once Mekkeliler Muslumanlara karsi olan baskiyi arttirmisti En sonunda bu baski sonucunda Muslumanlar Mekkelilere ait kervanlarin yolunu kesmeye basladi Bu olaylar neticesinde Bedir savasi gerceklesti Islami inanca gore Muslumanlarin sayisi az olmasina ragmen Mekkelilere karsi zafer kazandilar 625 yilinda Mekkeliler intikam icin yola ciktilar Bunun uzerine Medine de savunma savasi mi yoksa saldiri savasi mi yapilacagini tartisilmaya baslandi ve saldiri savasi yapilmasi kararlastirildi Muslumanlar ile Mekkeliler arasinda Uhud savasi gerceklesti Muslumanlar Mekkelileri yenmeye yakindilar hatta ganimet bile toplamaya baslanmisken tepede bulunan okcular Muhammed in sozlerine ragmen tepeden ayrilip ganimet toplamaya basladi Bunu goren Mekkeliler Muslumanlari bozguna ugrattilar 627 yilinda Mekkeliler Medine ye saldirmak icin yola cikti Muslumanlar Medine nin surlari olmadigi icin hendek kazdilar Bundan dolayi savasin adi Hendek savasi oldu Hendek savasinda Muslumanlar Medine yi savundular 628 yilinda Mekkeliler ve Muslumanlar arasinda imzalandi Bu anlasmaya gore Mekkeliler ve Muslumanlar 10 yil boyunca savasmayacakti Baris anlasmasindan sonra Muslumanlar Hayber e sefer duzenledi 630 yilinda Mekkelilerin barisi bozmasinin ardindan Muslumanlar Mekke ye girdiler Mekke de Muslumanlar kucuk bir direnis ile karsilasti 630 yilinda Mekke Muslumanlar tarafindan fethedildi Mekke nin fethinin ardindan Taif ve Hevazinliler Muslumanlara saldirdi Muslumanlar Hevazini fethetti Kacan Taif ve Hevazinliler Taif e sigindilar Muslumanlar Taif ide feth etti Daha sonralari Tebuk seferi yapilmistir Tebuk seferinin ardindan Muslumanlar cok guclendi ve Arap kabileleri Islama gecirildi 632 yilinda Muhammed oldu Dort Halife donemi Hulefa yi Rasidin Muhammed in olumunun ardindan Islam dunyasini kimin yonetecegi bir sorun haline gelmisti Bazi Muslumanlar Muhammed in bir varis birakmadigini soylerken bazi Muslumanlar da Ali nin Muhammed in varisi oldugunu soyluyordu Ilk Halife olarak Ebu Bekir secildi Ebu Bekir doneminde yalanci peygamberler sorunu ortaya cikmis ve halledilmeye calisilmis ve Kur an toplanmistir Ebu Bekir dinden donenlere karsi savasmisti Ebu Bekir her ne kadar Suriye ye ordu gondermeye calissa da omru yetmedi Ebu Bekir in ardindan basa Omer gecti Omer doneminde Mezopotamya Iran ve Misir fethedildi Omer adaleti ile aniliyordu Omer in ardindan yerine Osman gecti Osman doneminde Kur an kitap haline getirildi Osman doneminde Kafkaslar Afganistan ve Kuzey Afrika da fetihler yapildi Osman in ardindan Ali Halife oldu Ali doneminde Islam fetihleri durdu cunku Muaviye Halifelik iddiasinda bulundu Bu durum Islam dunyasinin bolunmesine yol acti Ali nin Hariciler tarafindan suikasta ugramasi ile Dort Halife donemi bitti Emeviler Emeviler in haritasi Emeviler Kureys kabilesinin Umeyyeogullari koluna mensuptu Emeviler in atalari Mekke nin yonetiminde onemli bir konumdaydi Islamiyet Oncesinde Islamiyet ortaya ciktiktan sonra uzun sure boyunca Islam a muhalif olmuslardi Dort Halife doneminde Emeviler yuksek makamlara getirildi Muaviye Sam valisi idi Mevcut Halifelere muhalif olmustu Hasan in Halifelik makamindan vazgecmesinin sonucunda Muaviye Halife oldu Muaviye doneme fetihler devam etti Muaviye den sonra basa I Yezid gecti Yezid doneminde Kerbela da Huseyin ile ailesi fertleri olduruldu Bunun uzerine Ali yi destekleyenler muhalefeti arttirdi Bu muhalefet Mekke ye kadar geldi Bunun uzerine Yezid Mekke yi kusatti Mekke kusatmasi suresinde Kabe zarar gordu Kusatma 2 ay surdu ve Yezid din olum haber gelince bitti Haccac doneminde isyanlari bastirmis ve fetihlere onem vermisti Haccac Emevi ekonomisini de toparlamisti Ayrica Haccac Kur an daki noktalamalari ve harekeleri koydurmustur I Velid doneminde Emeviler Anadolu Iber yarimadasi ve Indus Vadisi ni ele gecirdi I Velid doneminde dilencilik yasaklanmis ve fakirlere yardim etme amacli imarhaneler yapilmistir Velid den sonra yerine Suleyman gecmistir Suleyman doneminde Istanbul 2 kez kusatilmis ve Filistin deki Remle kenti kurulmustu Suleyman dan sonra yerine Omer b Abdulaziz gecmistir Omer b Abdulaziz doneminde dis iliskiler duzelmisti Ulkede huzur donemi yasansa da diger hanedan uyeleri tarafindan liyakat doneminde on plana ciktigindan pekte sevilmemis II Yezid donemi ise isyanlarla gecmistir Yezid den sonra Halife olan Hisam devlette yeniden istikrari sagladi Hisam Kafkaslar da basarili olsa da Turkler Franklar ve Bizans a karsi yenilgiler almistir Hisam Mevali politikasini uygulamistir ve devletin sorunlari icin onlem almamistir II Velid doneminde devlet hazinesi dolmustur ama kendisine pek cok muhalif edinmistir II Velid suikaste ugradiktan sonra yerine III Velid gecer ve sadece 6 ay tahta kalir Son Emevi Halife si II Mervan dir II Mervan saltanati surecinde isyanlari bastirmak ile ugrasmistir ama sonunda Abbasiler e karsi aldigi bir yenilgi sonucunda omrunun geri kalanini kacarak gecirir Emevi hanedanligi katledilir Sadece ailenin bir uyesi kurtulup Endulus e kacar Bu kiyimin yaninda Emevi ailesindeki olmus kisilerin mezarlari tuvalet olarak kullanilir Endulus Emevi Kiyimdan kacan Emevi Hanedani uyesi Endulus te Endulus Emevi devletini kurdu Endulus Emevi devleti mimari ve bilim gibi konularda gelismisti 11 yuzyilda Emevi Hanedanligi yonetimi Ispanya da son buldu Araplar ise 15 yuzyilda Ispanya tarafindan Iber Yarimadasi ndan atildi Abbasiler Abbasiler Muhammed in amcasi Abbas in soyundan gelmektedir Emeviler doneminde bir muhalefet olarak basladilar Abbasi propagandasi ve yeralti faaliyetlerinin merkezi Kufe olup bu faaliyetleri yuruten teskilat 718 yilinda kurulmustu Abbasiler daha sonrasinda isyan cikartmaya basladi Abbasiler Emeviler i devirdi ve Abbasi hanedanligini kurdu Ebu l Abbas Abbasi hareketini bir devlete donusturmus ve Talas Savasi ni yapmistir Mansur doneminde isyanlar bastirilmis ve Bizans la sinir catismalari gerceklesmistir Mehdi doneminde hazine dolmus ve isyanlar azalmisti Hadi doneminde Hariciler ve Zindiklar ile savasti Bizans ile savaslarda surdu Kardesi Harun er Resid doneminde Abbasiler in altin cagi basladi Harun er Resid isyanlari bastirmis ve Bizans uzerine seferler yapmistir Harun er Resid den sonra ogullari Emin ve Me mun arasinda taht kavgasi olmustur Taht kavgasini Me mun kazanmistir Me mun doneminde orduya Turkler de alinmisti Turkler orduda daha sonralari guc kazanmisti Devlet altin cagdan sonra Buveyhi Istilasina ugradi Selcuklu Devleti Abbasiler i kurtardi Hulagu Han in Bagdat seferi ile birlikte Abbasi devleti yikildi 1517 yilina kadar Memlukler in altinda ozerk olarak varligini surdurdu Fatimiler Hanedan adini Fatima dan alir Kuruculari Fatima ve Ali yoluyla Peygamber in soyundan geldiklerini iddia ederler Bu iddianin dogrulugu eski ve yeni alimler arasinda tartisma konusu olmustur Fatimiler Tunus ta ortaya cikmistir Kuzey Afrika Sicilya ve Arabistan in bir kismina hakim oldular Mekke de Fatimiler adina hutbe okundu Sii mezhebine mensuplardi Abbasiler ile uzun bir sure cekisme icinde oldular Bir ic savas sonucunda yiprandilar ve Abbasiler e bagliliklarini bildirerek yikildilar Orta Cag da Araplar Araplar Orta Cag da Kuzey ve Orta Afrika Azerbaycan Iran Mezopotamya Levant Arabistan Anadolu Orta Asya Italya Balkanlar ve Iber yarimadasinda var olmustu Araplar Islam dini ile gelismislerdi ve Orta Cag Araplar icin bir altin cag idi Ayrica bilim din felsefe askeri ekonomik ve ticari gibi pek cok konuda gelistiler Osmanli DonemiOsmanli Yavuz Sultan Selim ile birlikte Arap topraklarini kontrol altina almaya basladi Kanuni Sultan Suleyman doneminde Libya Tunus ve Cezayir Osmanli nin oldu Arap kabileleri Osmanli ya biat etmis Mekke Emirligi ozerk olarak varligin surdurmus ve Fas kisa sureligine de olsa Osmanli vasali olmustur 18 yuzyilda Vahabizm hareketi ortaya cikti Vahabizm hareketinden Suud ailesi etkilenerek birkac kez isyan etti Ilk Suud devleti Diriye Emirligi nin 1744 1818 kurucusu Muhammed bin Suud tarafindan kurulmustur Daha sonrasinda ise Nejid emirligi kuruldu ve Osmanli hanedanligi tarafindan yikildi Kavalali Mehmet Ali pasa II Mahmud doneminde isyan ederek Sudan ve Anadolu ya kadar gelerek Misir valisi olmustur 1805 yilinda yari bagimsiz Kavalali hanedanligi kuruldu Cezayir ve Tunus Fransa mandasina girdi Libya Italya somurgesi oldu Misir Ingiliz mandasina girdi 1 Dunya savasi sirasinda Osmanli Ingilizlere karsi savasti 1 Dunya savasi oncesinde artan Turk milliyetciligi ve Ingilizlerin kiskirtmasi ile birlikte Araplar bagimsizlik hareketi baslatti Mekke Emiri Serif Huseyin bu bagimsizlik hareketlerinde yer aldi Osmanli 1 Dunya savasini kaybedince Orta Dogu tarihi kokten degisti I Dunya Savasi SonrasiI Dunya savasindan sonra Orta Dogu Ingiltere ve Fransa pay aldi Hicaz cografyasinda Hicaz Kralligi kuruldu Abdulaziz bin Suud 1926 yilinda Hicaz krali daha sonrasinda Suudi Arabistan krali oldu Suud hanedanligi Hicaz bolgesi ve cevre devletlerden toprak aldi Suudi Arabistan da petrol bulununca ulke ekonomik olarak gelismeye basladi II Dunya savasi baslayinca somurge konumundaki Arap devletleri ister istemez savasa katildi Mihverler Libya uzerinden Misir i almaya calissa da basarisiz oldu II Dunya savasindan sonra cogu Arap devleti bagimsizligini kazandi Libya a Muammer Kaddafi monarsiyi kaldirarak yesil sosyalizmi getirdi 20 yuzyilda Israil ve Filistin arasinda toprak sorunu yasaninca Israil ve Arap devletleri arasinda bir dizi savas yasandi Gunumuzde hala daha Israil ve Filistin sorunu surmektedir Irak Iran ve ABD ile savasti Gunumuzde Libya Suriye ve Irak ic savastadir Ayrica bakinizRasidin Halifeligi Emeviler Endulus Emevi Devleti Abbasiler Fatimiler Osmanli Imparatorlugu SamilerKaynakca TDV Islam Ansiklopedisi 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 Encyclopedia Britannica Ingilizce 16 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 obo Ingilizce 14 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 25 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 WikiShia 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 19 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 11 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 21 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 21 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 Encyclopedia Britannica Ingilizce 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2021 Dosyalari Turkiye ve Dunya Haberleri Analizler Yorumlar Makaleler Arastirma 19 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021 Abbasi Halifeligi 12 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 31 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2021