Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arşimet (Antik Yunanca: Ἀρχιμήδης (y. MÖ 287, Siracusa - y. MÖ 212 Siracusa), Antik Yunanmatematikçi, fizikçi, astronom, filozof ve mühendis.
Arşimet | |
|---|---|
 Archimedes Thoughtful (Arşimet Düşünceli) tarafından (1620) | |
| Kendi dilinde adı | Ἀρχιμήδης ὁ Συρακόσιος |
| Doğum | y. MÖ 287 Siracusa, Sicilya |
| Ölüm | y. MÖ 212 (y. 75 yaşlarında) Siracusa, Sicilya |
| Ölüm sebebi | Cinayet |
| Diğer ad(lar)ı | Archimedes of Syracuse |
| Vatandaşlık | Antik Syracuse |
| Tanınma nedeni | Liste
|
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik Geometri Fizik Mühendislik Astronomi Mekanik |
| Etkilendikleri | Eudoxus |
| Etkiledikleri | Apollonius Hero Pappus Eutocius |
Antik dünyanın ilk ve en büyük bilim insanı olarak kabul edilir. Hidrostatiğin ve mekaniğin temelini atmıştır.
Bir hamamda su ile yıkanırken bulduğu iddia edilen suyun kaldırma kuvveti bilime en çok bilinen katkısıdır. Bu kuvvet cismin batan hacmi, içinde bulunduğu sıvının yoğunluğu ve yer çekimi ivmesinin çarpımına eşittir. Ayrıca, pek çok matematik tarihçisine göre integral hesabın kaynağı da Arşimet'tir.
Hayatı
Arşimet yaklaşık MÖ 287 yılında bir liman şehri olan Siraküza'da doğdu. Bu tarihte Siraküza Magna Graecia'nın özerk bir . Doğum tarihi, Rum tarihçi 'in Arşimet 75 yıl yaşadı ifadesine dayanmaktadır. kitabında Arşimet, babasının adının Phidias olduğunu söyler. Astronom olan babası hakkında bilinen hiçbir bilgi yoktur. Plutarhos eserinde Arşimet'in Siraküza hükümdarı Kral II. Hiero ile akraba olduğunu yazar. Arşimet'in bir biyografisi arkadaşı Heracleides tarafından yazıldı ancak bu çalışma kayboldu. Bu çalışmanın kaybolması hayatının ayrıntılarını belirsiz bıraktı. Örneğin, evlenip evlenmediği ya da çocuğunun olup olmadığı bilinmiyor. Gençliğinde çağdaşları Eratosthenes ve Konon'un bulunduğu İskenderiye'de öğrenim görmüş olabilir. Konon'dan arkadaşı olarak bahseder ve iki çalışmasının ( ve ) başlangıcı Eratosthenes'e hitap etmektedir.[a]
Arşimet, General Marcus Claudius Marcellus komutasındaki Roma kuvvetlerinin Siraküza şehrini iki yıl süren bir kuşatmadan sonra ele geçirdiği İkinci Pön Savaşı sırasında yaklaşık MÖ 212 yılında öldü. Plutarhos tarafından söylenen popüler rivayete göre Arşimet, şehir ele geçirildiğinde tasarlıyordu. Romalı bir asker gelip General Marcellus ile tanışmasını emretti ama Arşimet bu teklifi problem üzerinde çalışmayı bitirmesi gerektiğini söyleyerek reddetti. Asker buna öfkelendi ve Arşimet'i kılıcı ile öldürdü. Ayrıca Plutarhos'un, Arşimet'in ölümü hakkında daha az bilinen bir rivayeti vardır. Bu rivayet bir Roma askerine teslim olmaya çalışırken öldürülmüş olabileceğini akla getirir. Hikâyeye göre, Arşimet matematik aletleri taşıyordu. Asker aletlerin değerli eşya olabileceğini düşündü ve Arşimet'i öldürdü. General Marcellus anlatıldığına göre Arşimet'in ölümüne öfkelendi. General, Arşimet'in değerli bir bilimsel varlık olduğunu düşünüyordu ve zarar görmemesi için emir vermişti. Marcellus Arşimet'ten "bir geometrik "Briareus" olarak bahseder.
Arşimet'e atfedilen son söz, iddia edildiğine göre matematiksel çizimdeki çemberlere çalıştığı sırada Romalı asker tarafından rahatsız edilmesi kastedilerek "Çemberlerimi bozmayın"dır. Bu alıntı sıklıkla Latince "" olarak ifade edilir. Ancak Arşimet'in bu kelimeleri söylediğine dair güvenilir bir kanıt yoktur ve Plutarhos tarafından söylenen rivayette de yoktur. MS 1. yüzyılda Unutulmaz İşler ve Sözler eserinde ifadeyi "...sed protecto manibus puluere 'noli' inquit, 'obsecro, istum disturbare'" – "...ama tozu elleriyle koruyarak 'Sana yalvarıyorum, onu bozma.' dedi" diye yazar. Bu ifade ayrıca Katarevusa Yunancası "μὴ μου τοὺς κύκλους τάραττε!" (Mē mou tous kuklous taratte!) olarak ifade edilir.
Arşimet'in mezarında, en sevdiği matematiksel ispatın çizimini gösteren bir heykel bulunur. Bu çizim aynı yükseklik ve çaptaki bir küre ve silindirden oluşur. Arşimet kürenin hacminin ve yüzey alanının, tabanları da dâhil olmak üzere silindirin üçte ikisine eşit olduğunu kanıtlamıştır. MÖ 75 yılında, Arşimet'in ölümünden 137 yıl sonra, Romalı hatip Cicero, Sicilya'da quaestor olarak görev yapıyordu. Arşimet'in mezarının hikâyelerini duymuştu ama yerli halktan hiçbiri ona yeri gösteremiyordu. Sonunda mezarı Siraküza'daki Agrigentine kapısının yanında ihmal edilmiş bir durumda ve çalılar arasında buldu. Cicero mezarı temizletti. Temizlikten sonra artık oyma eseri görebildi ve yazıt olarak eklenen dizeleri okuyabildi. 1960'ların başında Siraküza'daki Hotel Panorama'nın avlusunda bir mezar bulundu ve bu mezarın Arşimet'in mezarı olduğu iddia edildi. Ancak bu iddianın doğru olması için ikna edici bir kanıt yoktu. Mezarının bugünkü yeri bilinmiyor.
Arşimet yaşamının standart versiyonları, ölümünden çok sonra Antik Roma tarihçileri tarafından yazılmıştır. Polibios'un eserinde rivayet edilen Siraküza kuşatması, Arşimet'in ölümünden yaklaşık yetmiş yıl sonra yazıldı ve daha sonra Plutarch ve Titus Livius tarafından kaynak olarak kullanıldı. Arşimet'in şehri savunmak için yaptığı söylenen savaş makinelerine odaklanan bu eser, Arşimet'in kişiliği hakkında çok az bilgi verir.
Buluşları
Mekanik
Arşimet'in mekanik alanında yapmış olduğu buluşlar arasında kaldıraçlar, makaralar, bileşik makaralar, sonsuz vidalar, hidrolik vidalar, rulmanlar ve yakan aynalar sayılabilir. Öyle ki Arşimet aynalar ile Roma gemilerini güneş ışınları ile yakmıştır. Bunlara ilişkin eserler verilmemiş, ancak matematiğin geometri alanına, fiziğin statik ve hidrostatik alanlarına önemli katkılarda bulunan pek çok eser bırakmıştır.
İlk defa denge prensiplerini ortaya koyan bilim insanı da Arşimet'tir. Bu prensiplerden bazıları şunlardır:
- Eşit kollara asılmış eşit ağırlıklar dengede kalır.
- Eşit olmayan ağırlıklar eşit olmayan kollarda aşağıdaki koşul sağlandığında dengede kalırlar: f1 • a = f2 • b
Bu çalışmalarına dayanarak söylediği "Bana bir dayanak noktası verin Dünya'yı yerinden oynatayım." sözü yüzyıllardan beri dillerden düşmemiştir.
Geometri
Geometriye yapmış olduğu en önemli katkılardan birisi, bir kürenin yüzölçümünün 4
r2 ve hacminin ise 4/3 r3 eşit olduğunu kanıtlamasıdır. Bir dairenin alanının, tabanı bu dairenin çevresine ve yüksekliği ise yarıçapına eşit bir üçgenin alanına eşit olduğunu kanıtlayarak pi değerinin 3 +l/7 ve 3 +10/71 arasında bulunduğunu göstermiştir. Başka bir deyişle bu formülleri suyun hacim kullanma esnasında alabileceği özkütle çapıdır.
Matematik
Arşimet parlak matematik başarılarından biri de, eğri yüzeylerin alanlarını bulmak için bazı yöntemler geliştirmesidir. Bir parabol kesmesini dörtgenleştirirken sonsuz küçükler hesabına yaklaşmıştır. Sonsuz küçükler hesabı, bir alana tasavvur edilebilecek en küçük parçadan daha da küçük bir parçayı matematiksel olarak ekleyebilmektir. Bu hesabın çok büyük bir tarihi değeri vardır. Sonradan modern matematiğin gelişmesinin temelini oluşturmuş, Newton ve Leibniz'in bulduğu diferansiyel denklemler ve integral hesap için iyi bir temel oluşturmuştur. Arşimet, adlı kitabında, tüketme metodu ile bir parabol kesmesinin alanının, aynı tabana ve yüksekliğe sahip bir üçgenin alanının 4/3'üne eşit olduğunu ispatlamıştır.
Hidrostatik
Arşimet, kendi adıyla tanınan “sıvıların dengesi kanununu” da bulmuştur. Suya batırılan bir cismin taşırdığı suyun ağırlığı kadar kendi ağırlığından kaybettiğini fark ederek hamamdan "eureka" (buldum, buldum) diye haykırarak çırıl çıplak dışarı fırlaması, onunla ilgili en çok bilinen bir hikâyedir. Söylendiğine göre, bir gün Kral yaptırmış olduğu altın tacın içine kuyumcunun gümüş karıştırdığından kuşkulanmış ve bu sorunun çözümünü Arşimet'e havale etmiştir. Bir hayli düşünmüş olmasına rağmen sorunu bir türlü çözemeyen Arşimet, yıkanmak için bir hamama gittiğinde, hamam havuzunun içindeyken ağırlığının azaldığını hissetmiş ve "evreka, evreka" diyerek hamamdan fırlamıştır. Arşimet'in bulduğu şey; su içine daldırılan bir cismin taşırdığı suyun ağırlığı kadar ağırlığını kaybetmesi ve taç için verilen altının taşırdığı su ile tacın taşırdığı su mukayese edilerek sorunun çözülebilmesi idi. Çünkü her maddenin özgül ağırlığı farklı olduğundan aynı ağırlıktaki farklı cisimler farklı hacme sahiptir. Bu nedenle suya batırılan aynı ağırlıktaki iki farklı cisim farklı miktarlarda su taşırırlar.
Eserleri
Arşimet'in yapıtlarının çoğu Samoslu (Sisam) Konon ve Kireneli Erastosthenes gibi dönemin ünlü matematikçileriyle yazışma biçiminde ve tamamen kuramsal içeriktedir. Yapıtlarının dokuz tanesinin Yunanca asılları günümüze kadar ulaşmıştır. Yapıtları uzun yıllar karanlıkta kalmış; matematiğe katkısı yapıtlarının 8. ya da 9. yüzyılda Arapçaya çevrilmesine kadar gerçekleşememiştir. Örneğin Arşimet'in başka matematikçilere katkı sağlaması amacıyla yazdığı "Yöntem" isimli çok önemli bir eseri 19. yüzyıla kadar karanlıkta kalmıştır.
- Düzlemlerin Dengesi Üzerine (On the Equilibrium of Planes) (2 cilt): Mekaniğin belli başlı prensipleri, geometri metotları ile açıklanır.
- İkinci Derecede Paraboller (Quadrature of the Parabola)
- Küre ve Silindir Yüzeyi Üzerine (On the Sphere and Cylinder) (2 cilt): Bir kürenin bir parçasının alanı, bir dairenin alanı, silindirin alanı ve bu cisimlerin alanlarının karşılaştırılması ile ilgili bilgiler vermiştir.
- Spiraller Üzerine (On Spirals): Arşimet bu eserde spirali tanımlamış, spiralin yarıçap vektörünün uzunlukları ile açılarını incelemiş, vektörün tanjantını hesaplamıştır.
- Konoidler ve Sferoidler Üzerine (On Conoids and Spheroids)
- Yüzen Cisimler Üzerine (On Floating Bodies) (2 cilt): Hidrostatiğin temel prensipleri verilmiştir.
- Dairenin Ölçülmesi (Measurement of a Circle)
- Kum Hesaplayıcısı (The Sand Reckoner): Arşimet'in sayı sistemleri üzerine yazdığı ve büyük sayıları ifade etmek için oluşturduğu sistemi içerir.
- Mekanik Teoremlerin Yöntemi (The Method of Mechanical Theorems): Ünlü dilbilimci tarafından 1906 yılında, İstanbul'da eski parşömenler arasında (üzeri kazınmış ve sonra yeniden yazılmış olarak) bulunmuştur.
Ayrıca bakınız
- Kavramlar
- Kişiler
Kaynakça
- ^ Knorr, Wilbur R. (1978). "Archimedes and the spirals: The heuristic background". Historia Mathematica. 5 (1): 43-75. doi:10.1016/0315-0860(78)90134-9
![image]()
. "To be sure, Pappus does twice mention the theorem on the tangent to the spiral [IV, 36, 54]. But in both instances the issue is Archimedes' inappropriate use of a 'solid neusis,' that is, of a construction involving the sections of solids, in the solution of a plane problem. Yet Pappus' own resolution of the difficulty [IV, 54] is by his own classification a 'solid' method, as it makes use of conic sections." (p. 48)
- ^ Heath, T. L. (1896). Apollonius of Perga: Treatise on Conic Sections with Introductions Including an Essay on Earlier History of the Subject. ss. lxiix,lxxxi,xlii-xliii,cxxii. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Archimedes (c.287 - c.212 BC)". 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019.
- ^ Heath, T.L., Works of Archimedes, 1897
- ^ Plutarch (Ekim 1996). Parallel Lives Complete e-text from Gutenberg.org. Project Gutenberg. 11 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2007.
- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Arşimet", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- ^ "The Death of Archimedes: Illustrations". math.nyu.edu. New York University. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- ^ a b Rorres, Chris. . Courant Institute of Mathematical Sciences. 10 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2007.
- ^ Mary Jaeger. Archimedes and the Roman Imagination, p. 113.
- ^ Rorres, Chris. . Courant Institute of Mathematical Sciences. 9 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2007.
- ^ Rorres, Chris. . Courant Institute of Mathematical Sciences. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2011.
- ^ Rorres, Chris. "Siege of Syracuse". Courant Institute of Mathematical Sciences. 9 Haziran 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arsimet Antik Yunanca Ἀrximhdhs y MO 287 Siracusa y MO 212 Siracusa Antik Yunanmatematikci fizikci astronom filozof ve muhendis ArsimetArchimedes Thoughtful Arsimet Dusunceli tarafindan 1620 Kendi dilinde adiἈrximhdhs ὁ SyrakosiosDogumy MO 287 Siracusa SicilyaOlumy MO 212 y 75 yaslarinda Siracusa SicilyaOlum sebebiCinayetDiger ad lar iArchimedes of SyracuseVatandaslikAntik SyracuseTaninma nedeniListe Arsimet prensibi Arsimet vidasi Agirlik merkezi Statik Hidrostatik Kaldirac yasasiKariyeriDaliMatematik Geometri Fizik Muhendislik Astronomi MekanikEtkilendikleriEudoxusEtkiledikleriApollonius Hero Pappus Eutocius Antik dunyanin ilk ve en buyuk bilim insani olarak kabul edilir Hidrostatigin ve mekanigin temelini atmistir Bir hamamda su ile yikanirken buldugu iddia edilen suyun kaldirma kuvveti bilime en cok bilinen katkisidir Bu kuvvet cismin batan hacmi icinde bulundugu sivinin yogunlugu ve yer cekimi ivmesinin carpimina esittir Ayrica pek cok matematik tarihcisine gore integral hesabin kaynagi da Arsimet tir HayatiArsimet yaklasik MO 287 yilinda bir liman sehri olan Sirakuza da dogdu Bu tarihte Sirakuza Magna Graecia nin ozerk bir Dogum tarihi Rum tarihci in Arsimet 75 yil yasadi ifadesine dayanmaktadir kitabinda Arsimet babasinin adinin Phidias oldugunu soyler Astronom olan babasi hakkinda bilinen hicbir bilgi yoktur Plutarhos eserinde Arsimet in Sirakuza hukumdari Kral II Hiero ile akraba oldugunu yazar Arsimet in bir biyografisi arkadasi Heracleides tarafindan yazildi ancak bu calisma kayboldu Bu calismanin kaybolmasi hayatinin ayrintilarini belirsiz birakti Ornegin evlenip evlenmedigi ya da cocugunun olup olmadigi bilinmiyor Gencliginde cagdaslari Eratosthenes ve Konon un bulundugu Iskenderiye de ogrenim gormus olabilir Konon dan arkadasi olarak bahseder ve iki calismasinin ve baslangici Eratosthenes e hitap etmektedir a Arsimet in olumu 1815 Thomas Degeorge Arsimet General Marcus Claudius Marcellus komutasindaki Roma kuvvetlerinin Sirakuza sehrini iki yil suren bir kusatmadan sonra ele gecirdigi Ikinci Pon Savasi sirasinda yaklasik MO 212 yilinda oldu Plutarhos tarafindan soylenen populer rivayete gore Arsimet sehir ele gecirildiginde tasarliyordu Romali bir asker gelip General Marcellus ile tanismasini emretti ama Arsimet bu teklifi problem uzerinde calismayi bitirmesi gerektigini soyleyerek reddetti Asker buna ofkelendi ve Arsimet i kilici ile oldurdu Ayrica Plutarhos un Arsimet in olumu hakkinda daha az bilinen bir rivayeti vardir Bu rivayet bir Roma askerine teslim olmaya calisirken oldurulmus olabilecegini akla getirir Hikayeye gore Arsimet matematik aletleri tasiyordu Asker aletlerin degerli esya olabilecegini dusundu ve Arsimet i oldurdu General Marcellus anlatildigina gore Arsimet in olumune ofkelendi General Arsimet in degerli bir bilimsel varlik oldugunu dusunuyordu ve zarar gormemesi icin emir vermisti Marcellus Arsimet ten bir geometrik Briareus olarak bahseder Arsimet e atfedilen son soz iddia edildigine gore matematiksel cizimdeki cemberlere calistigi sirada Romali asker tarafindan rahatsiz edilmesi kastedilerek Cemberlerimi bozmayin dir Bu alinti siklikla Latince olarak ifade edilir Ancak Arsimet in bu kelimeleri soyledigine dair guvenilir bir kanit yoktur ve Plutarhos tarafindan soylenen rivayette de yoktur MS 1 yuzyilda Unutulmaz Isler ve Sozler eserinde ifadeyi sed protecto manibus puluere noli inquit obsecro istum disturbare ama tozu elleriyle koruyarak Sana yalvariyorum onu bozma dedi diye yazar Bu ifade ayrica Katarevusa Yunancasi mὴ moy toὺs kykloys taratte Me mou tous kuklous taratte olarak ifade edilir Cicero Arsimet in mezarinin kesfinde 1805 Arsimet in mezarinda en sevdigi matematiksel ispatin cizimini gosteren bir heykel bulunur Bu cizim ayni yukseklik ve captaki bir kure ve silindirden olusur Arsimet kurenin hacminin ve yuzey alaninin tabanlari da dahil olmak uzere silindirin ucte ikisine esit oldugunu kanitlamistir MO 75 yilinda Arsimet in olumunden 137 yil sonra Romali hatip Cicero Sicilya da quaestor olarak gorev yapiyordu Arsimet in mezarinin hikayelerini duymustu ama yerli halktan hicbiri ona yeri gosteremiyordu Sonunda mezari Sirakuza daki Agrigentine kapisinin yaninda ihmal edilmis bir durumda ve calilar arasinda buldu Cicero mezari temizletti Temizlikten sonra artik oyma eseri gorebildi ve yazit olarak eklenen dizeleri okuyabildi 1960 larin basinda Sirakuza daki Hotel Panorama nin avlusunda bir mezar bulundu ve bu mezarin Arsimet in mezari oldugu iddia edildi Ancak bu iddianin dogru olmasi icin ikna edici bir kanit yoktu Mezarinin bugunku yeri bilinmiyor Arsimet yasaminin standart versiyonlari olumunden cok sonra Antik Roma tarihcileri tarafindan yazilmistir Polibios un eserinde rivayet edilen Sirakuza kusatmasi Arsimet in olumunden yaklasik yetmis yil sonra yazildi ve daha sonra Plutarch ve Titus Livius tarafindan kaynak olarak kullanildi Arsimet in sehri savunmak icin yaptigi soylenen savas makinelerine odaklanan bu eser Arsimet in kisiligi hakkinda cok az bilgi verir BuluslariMekanik Arsimet in mekanik alaninda yapmis oldugu buluslar arasinda kaldiraclar makaralar bilesik makaralar sonsuz vidalar hidrolik vidalar rulmanlar ve yakan aynalar sayilabilir Oyle ki Arsimet aynalar ile Roma gemilerini gunes isinlari ile yakmistir Bunlara iliskin eserler verilmemis ancak matematigin geometri alanina fizigin statik ve hidrostatik alanlarina onemli katkilarda bulunan pek cok eser birakmistir Ilk defa denge prensiplerini ortaya koyan bilim insani da Arsimet tir Bu prensiplerden bazilari sunlardir Esit kollara asilmis esit agirliklar dengede kalir Esit olmayan agirliklar esit olmayan kollarda asagidaki kosul saglandiginda dengede kalirlar f1 a f2 b Bu calismalarina dayanarak soyledigi Bana bir dayanak noktasi verin Dunya yi yerinden oynatayim sozu yuzyillardan beri dillerden dusmemistir Geometri Geometriye yapmis oldugu en onemli katkilardan birisi bir kurenin yuzolcumunun 4p displaystyle pi r2 ve hacminin ise 4 3 p displaystyle pi r3 esit oldugunu kanitlamasidir Bir dairenin alaninin tabani bu dairenin cevresine ve yuksekligi ise yaricapina esit bir ucgenin alanina esit oldugunu kanitlayarak pi degerinin 3 l 7 ve 3 10 71 arasinda bulundugunu gostermistir Baska bir deyisle bu formulleri suyun hacim kullanma esnasinda alabilecegi ozkutle capidir Matematik Arsimet parlak matematik basarilarindan biri de egri yuzeylerin alanlarini bulmak icin bazi yontemler gelistirmesidir Bir parabol kesmesini dortgenlestirirken sonsuz kucukler hesabina yaklasmistir Sonsuz kucukler hesabi bir alana tasavvur edilebilecek en kucuk parcadan daha da kucuk bir parcayi matematiksel olarak ekleyebilmektir Bu hesabin cok buyuk bir tarihi degeri vardir Sonradan modern matematigin gelismesinin temelini olusturmus Newton ve Leibniz in buldugu diferansiyel denklemler ve integral hesap icin iyi bir temel olusturmustur Arsimet adli kitabinda tuketme metodu ile bir parabol kesmesinin alaninin ayni tabana ve yukseklige sahip bir ucgenin alaninin 4 3 une esit oldugunu ispatlamistir Hidrostatik Arsimet kendi adiyla taninan sivilarin dengesi kanununu da bulmustur Suya batirilan bir cismin tasirdigi suyun agirligi kadar kendi agirligindan kaybettigini fark ederek hamamdan eureka buldum buldum diye haykirarak ciril ciplak disari firlamasi onunla ilgili en cok bilinen bir hikayedir Soylendigine gore bir gun Kral yaptirmis oldugu altin tacin icine kuyumcunun gumus karistirdigindan kuskulanmis ve bu sorunun cozumunu Arsimet e havale etmistir Bir hayli dusunmus olmasina ragmen sorunu bir turlu cozemeyen Arsimet yikanmak icin bir hamama gittiginde hamam havuzunun icindeyken agirliginin azaldigini hissetmis ve evreka evreka diyerek hamamdan firlamistir Arsimet in buldugu sey su icine daldirilan bir cismin tasirdigi suyun agirligi kadar agirligini kaybetmesi ve tac icin verilen altinin tasirdigi su ile tacin tasirdigi su mukayese edilerek sorunun cozulebilmesi idi Cunku her maddenin ozgul agirligi farkli oldugundan ayni agirliktaki farkli cisimler farkli hacme sahiptir Bu nedenle suya batirilan ayni agirliktaki iki farkli cisim farkli miktarlarda su tasirirlar EserleriArchimedous Panta sōzomena 1615 Arsimet in yapitlarinin cogu Samoslu Sisam Konon ve Kireneli Erastosthenes gibi donemin unlu matematikcileriyle yazisma biciminde ve tamamen kuramsal iceriktedir Yapitlarinin dokuz tanesinin Yunanca asillari gunumuze kadar ulasmistir Yapitlari uzun yillar karanlikta kalmis matematige katkisi yapitlarinin 8 ya da 9 yuzyilda Arapcaya cevrilmesine kadar gerceklesememistir Ornegin Arsimet in baska matematikcilere katki saglamasi amaciyla yazdigi Yontem isimli cok onemli bir eseri 19 yuzyila kadar karanlikta kalmistir Duzlemlerin Dengesi Uzerine On the Equilibrium of Planes 2 cilt Mekanigin belli basli prensipleri geometri metotlari ile aciklanir Ikinci Derecede Paraboller Quadrature of the Parabola Kure ve Silindir Yuzeyi Uzerine On the Sphere and Cylinder 2 cilt Bir kurenin bir parcasinin alani bir dairenin alani silindirin alani ve bu cisimlerin alanlarinin karsilastirilmasi ile ilgili bilgiler vermistir Spiraller Uzerine On Spirals Arsimet bu eserde spirali tanimlamis spiralin yaricap vektorunun uzunluklari ile acilarini incelemis vektorun tanjantini hesaplamistir Konoidler ve Sferoidler Uzerine On Conoids and Spheroids Yuzen Cisimler Uzerine On Floating Bodies 2 cilt Hidrostatigin temel prensipleri verilmistir Dairenin Olculmesi Measurement of a Circle Kum Hesaplayicisi The Sand Reckoner Arsimet in sayi sistemleri uzerine yazdigi ve buyuk sayilari ifade etmek icin olusturdugu sistemi icerir Mekanik Teoremlerin Yontemi The Method of Mechanical Theorems Unlu dilbilimci tarafindan 1906 yilinda Istanbul da eski parsomenler arasinda uzeri kazinmis ve sonra yeniden yazilmis olarak bulunmustur Ayrica bakinizKavramlarArsimet noktasi Arsimet prensibi Arsimet spirali Arsimet in vidasi Arsimet disi geometriKisilerZhang HengKaynakca Knorr Wilbur R 1978 Archimedes and the spirals The heuristic background Historia Mathematica 5 1 43 75 doi 10 1016 0315 0860 78 90134 9 To be sure Pappus does twice mention the theorem on the tangent to the spiral IV 36 54 But in both instances the issue is Archimedes inappropriate use of a solid neusis that is of a construction involving the sections of solids in the solution of a plane problem Yet Pappus own resolution of the difficulty IV 54 is by his own classification a solid method as it makes use of conic sections p 48 Heath T L 1896 Apollonius of Perga Treatise on Conic Sections with Introductions Including an Essay on Earlier History of the Subject ss lxiix lxxxi xlii xliii cxxii 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Archimedes c 287 c 212 BC 4 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2019 Heath T L Works of Archimedes 1897 Plutarch Ekim 1996 Parallel LivesComplete e text from Gutenberg org Project Gutenberg 11 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2007 O Connor John J Robertson Edmund F Arsimet MacTutor Matematik Tarihi arsivi The Death of Archimedes Illustrations math nyu edu New York University 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2020 a b Rorres Chris Courant Institute of Mathematical Sciences 10 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2007 Mary Jaeger Archimedes and the Roman Imagination p 113 Rorres Chris Courant Institute of Mathematical Sciences 9 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2007 Rorres Chris Courant Institute of Mathematical Sciences 2 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2011 Rorres Chris Siege of Syracuse Courant Institute of Mathematical Sciences 9 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2007