Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ay Dede veya Ay Ata (Göktürkçe: 𐰖:𐱃𐰀) - Tengricilik inancında Ay Tanrısı olarak görülebilecek bir kutsal varlıktır ve Gök Aleminin altıncı katında oturur. Bu inanca göre Ay Dede insanların ilk Büyükbabası ve Gün Ana ilk Büyükannesidir.
| Ay Ata/Ay Dede | |
| Özellikleri | |
|---|---|
| Mekânı | Gökyüzünün 6.katı |
| Semboller | Ay |
| Kişisel bilgileri | |
| Ebeveynler | Kayra ve Yer Tanrı |
| Kardeşler | Umay Ülgen Erlik Kuyaş Gün Ana |
Diğer Türk dillerinde
Tanımı
Günümüz Türkiye'sinde Gün Ana inancı artık kalmadıysa da, Ay Dede inancı çocuksulaştırılarak da olsa sürmektedir. Ay, çocuklara Ay Dede olarak tanıtılmaktır. Uyku ve uyku vakti ile özdeştirilir. Çocuğa "yatağına yatarsa, Ay Dede sana masal anlatacak" denir ve çocuğun yanında ya masal kitabı okunur ya da bir masal anlatılır.
Memlükler (Kölemenler) döneminde Mısır’da yaşamış olan Türk tarihçisi ’nin Türklerin kökeni üzerine anlattığı "Ay Atam Efsanesi"nde mağarada türeyiş motifi yer alır. Bu öyküye göre Türklerin ilk atası olan Ay Ata, bir mağarada ortaya çıkmıştır. Bu mağara Ay Ata’nın doğumuna (Aybek-üd Devâdârî’nin ifadesiyle) bir "ana rahmi" görevi yapmıştır. Bozkurt Efsanesi’ndeki kurdun yaralı Türk’ü kaçırıp beslediği mağara da böyle bir Ata mağarasıdır ve her yıl bu mağarada törenler yapılırdı. Ata Mağarası inancı ve geleneği eski dönemlerde Türkler arasında oldukça yaygındır. İşte Ay Ata da böylesi bir mağarada vücut bulmuştur.
Yakutlarda Ay Tangara (Ay Tanrı) yaratıcı olarak görülür ve kartal kılığına girerek Yaşam Ağacının üzerinde dolaşır.
Ay Dede efsaneleri
- Ay Dede ve Yetim Kız
- Ay Dede ve Yedi Kafalı Dev Savaşı
- Ay Dede ve Kurtlar
- Babası Ay Olan Çocukların Efsaneleri
Kaynakça
- ^ . dokumen.tips. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ Pertev Naili Boratav, Türk Mitolojisi, Oğuz-Anadolu-Azeri-Türkmen, Bilgesu Yayınları, 2012, Çeviri: Recep Özbay
- ^ Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 132)
- ^ "Siberian Mythology - Ajy Tangara". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Kutsal Atalar Mağarası[]
- Ay ile Güneş Efsanesi - Sivas 27 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkiye Kültür Portalı) - Masalda Güneş güzel bir kızdır, Ay ise yakışıklı birk erkektir.
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ay Dede veya Ay Ata Gokturkce 𐰖 𐱃𐰀 Tengricilik inancinda Ay Tanrisi olarak gorulebilecek bir kutsal varliktir ve Gok Aleminin altinci katinda oturur Bu inanca gore Ay Dede insanlarin ilk Buyukbabasi ve Gun Ana ilk Buyukannesidir Ay Ata Ay DedeOzellikleriMekaniGokyuzunun 6 katiSembollerAyKisisel bilgileriEbeveynlerKayra ve Yer TanriKardeslerUmay Ulgen Erlik Kuyas Gun AnaDiger Turk dillerindeTuvaca Aj Ata Ozbekce Oy Ota Tatarca Aj Әti Ata or Ay Ata Kazakca Aj Ata Cuvasca Ujăh Atte or Ujӑh Ashshĕ Baskurtca Aj Ataj Yakutca Yj Aҕa Turkmence Ay Ata Uygurca ئاي ئاتا Osmanlica آى آتا Kirgizca Aj Ata Altayca Aj Ada Hakasca Aj Aba or Aj Ada Balkarca Aj AtaTanimiGunumuz Turkiye sinde Gun Ana inanci artik kalmadiysa da Ay Dede inanci cocuksulastirilarak da olsa surmektedir Ay cocuklara Ay Dede olarak tanitilmaktir Uyku ve uyku vakti ile ozdestirilir Cocuga yatagina yatarsa Ay Dede sana masal anlatacak denir ve cocugun yaninda ya masal kitabi okunur ya da bir masal anlatilir Memlukler Kolemenler doneminde Misir da yasamis olan Turk tarihcisi nin Turklerin kokeni uzerine anlattigi Ay Atam Efsanesi nde magarada tureyis motifi yer alir Bu oykuye gore Turklerin ilk atasi olan Ay Ata bir magarada ortaya cikmistir Bu magara Ay Ata nin dogumuna Aybek ud Devadari nin ifadesiyle bir ana rahmi gorevi yapmistir Bozkurt Efsanesi ndeki kurdun yarali Turk u kacirip besledigi magara da boyle bir Ata magarasidir ve her yil bu magarada torenler yapilirdi Ata Magarasi inanci ve gelenegi eski donemlerde Turkler arasinda oldukca yaygindir Iste Ay Ata da boylesi bir magarada vucut bulmustur Yakutlarda Ay Tangara Ay Tanri yaratici olarak gorulur ve kartal kiligina girerek Yasam Agacinin uzerinde dolasir Ay Dede efsaneleriAy Dede ve Yetim Kiz Ay Dede ve Yedi Kafali Dev Savasi Ay Dede ve Kurtlar Babasi Ay Olan Cocuklarin EfsaneleriKaynakca dokumen tips 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2021 Pertev Naili Boratav Turk Mitolojisi Oguz Anadolu Azeri Turkmen Bilgesu Yayinlari 2012 Ceviri Recep Ozbay Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 132 Siberian Mythology Ajy Tangara 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2013 Ayrica bakinizTurk Mitolojisi Tengri YalcukDis baglantilarKutsal Atalar Magarasi olu kirik baglanti Ay ile Gunes Efsanesi Sivas 27 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Kultur Portali Masalda Gunes guzel bir kizdir Ay ise yakisikli birk erkektir Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz