Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Eylül 2018) |
Ayda Dünya Hob. dizini: 28-7 (İtalyanca: İl mondo della luna; İngilizce:The World on the Moon), libretto'su 1750'de Carlo Goldoni tarafından İtalyanca yazılmış; besteci Joseph Haydn tarafından hazırlanmış "opera buffa" janrında bir 3 perdelik operadır. İlk temsili 3 Ağustos 1777'de modern Macaristan'da 'da yapılmıştır.
 Joseph Haydn portresi Ressam:Thomas Hardy (1791) | |
| Özgün isim | Il mondo della luna |
|---|---|
| Müzik | Joseph Haydn |
| Libretto | Carlo Goldoni |
| Gala | 3 Ağustos, 1777 |
| İlk gösterim yeri | Eszterháza Sarayı, modern Macaristan |
| Oyuncular | |
Hazırlanma ve temsiller
Haydn'in 1777de hazırladığı "Ayda Dünya" opera eserinden önce Goldoni tarafından hazırlanmış olan libretto yine aynı adlı opera eseri olarak 7 diğer besteci tarafından bestelenmiştir. Bunlardan ilki Baldassare Galuppi tarafından bestelenmiş ve 1750'de Venedik Karnaval sezonunda ilk temsilleri başarılı olarak yapımlanmıştır. Bundan sonra aynı Goldoni librettosu "Florian Leopold Gassmann" (1761), Niccolò Piccinni (1762), "Pietro Antonio Avondano" (1765), Giovanni Paisiello (1774, 1777, 1783, 1792) ve "Gennaro Astarıta" (1774) tarafından opera eserleri olarak bestelenmiş ve yapımlanmıştır.
Goldoni'nin hazırladığı librettoyu kullanan Haydn 1777'de patronu olan Prens Niklaus Esterhazy'nin küçük oğlu olan Kont Nikolaus Esterhazy ile Kontes Maria Anna Wissenhoff'un evlenme töreni şenlikleri için "Ayda Dünya" operasını hazırlamış ve bu eser 3 Ağustos 1777'de Esterhazy Şatosunda Heydn'in patronu ve yeni evliler önünde Haydn'in orkestra şefliği altında ilk defa icra edilmiştir.
Bu eser bazen Almanca adı olan "Die Welt auf dem Monde" ile bir "singspiel" janrında eser olarak, özellikle Alman operaevlerinde temsil edilmektedir.
Günümüzde Haydn'in "Ayda Dünya" operası, diğer Haydn operaları gibi, dünya operaevlerinin normal repertuvarlarında fazla izlenmeyen bir opera eseridir. Dünya opera temsillerini izleyen en inanılır kaynak olan "Operabase" veri bankası ve websitesine göre 2005-2010 döneminde Haydn'ın "Ayda Dünya" operası dünya operaevlerinde yapımlanma sayısı sıralanmasına göre 156. sırayı almaktadır. Fakat aynı dönemde Avusturya opera yapımlarına göre sıralanmada 23. olarak bulunmakta ve tüm Haydn operaları arasında yapılan sıralanmada 20 adet yapımlanma ile başı çekmektedir.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 3 Agustos 1777 (Orkestra şefi:Joseph Haydn) |
|---|---|---|
| Ecclitico, Sahte münnecim | tenör | Guglielmo Jermoli |
| Ernesto, Bir şövalye | kontralto kastrato | Pietro Gherardi |
| Buonafede, Venedikli bir tüccar | bas | Benedetto Bianchi |
| Clarice, Buonafede'nin kızı | soprano | Catarina Poschwa |
| Flaminia, Buonafede'nin bir diğer kızı | soprano | Marianna Puttler |
| Lisetta, Buonafede'nin oda hizmetçisi | mezzo-soprano | |
| Cecco, Ernesto'nun uşağı | tenor | Leopold Dichtler |
| Dört alim, asilzadeler | ||
Konu özeti
Perde I
Sahte astronomcu Ecclitico'nun evinde bulunan bir teras. Bu terasta küçük bir teleskop monte edilmiş bir gözlemci kulesi. Tam ay altında yıldızlarla dolu bir gök.
Ecclitico ve dört öğrencisi ay hakkında bir ilahi şarkısı söylemektedirler. Ecclitico, Buonafede gibi, aptalları nasıl her zaman aldattabilecegini söyleyerek kendinle övünmektedir. Tam bu sıraya sahneye Buonafede girer. Buonafede pek bilgisiz olup ay hakkında en ufak bir şey bile bilmemektedir. Ecclitico ona terasta bulunan gayet güçlü olduğunu bildirdiği teleskop ile ayin bir cam gibi şeffaf olan yüzeyinden ay içinde bulunan evleri seyredileceğini ve bu evler içinde yaşamakta bulunan genç kadınların uyumak için yataklarına yatmak için elbiselerini çıkartıp geceliklerini giymelerini seyrebileceğini ifşa eder. Bunun üzerine Buonafede Ecclitico'nun teleskopunu kullanarak ayı gözümlemeye girişmeye karar ve teleskobu kullanmaya baslar. Ama gerçek ay yüzeyi göreceğine Ecclitico'nun uşaklarının telekopun en uç merceği önünde yaptıkları yapmacık temsilleri seyretmektedir. Bu yapmacık temsili seyreden Buonafede çok güzel bir kadının bir yaşlı adam ile sarmaş dolaş kucaklaştıklarını; genç kadının kocasının karısını kendine vefasızlıkla ihanetini cezalandırmaya hazırlanmasını ve genç kadının erkek sevgilisinin her isteğinin genç kadın tarafından itaatle yerine getirilmesini görür ve bunların gerçek gözümlemeler olduğunu sanmaktadır Buonafede kendine bunları gösterdiği için Ecclitico'ya birkaç kıymetli sikkeyi bahşiş olarak verir. Sonra Buonafede sahneden ayrılır.
Sahnede yalnız kalan Ecclitico kendi kendine yüksek sesle söylenerek bu yaşlı adam yaptığı oyunda amacının yaşlı adamdan para sızdırmak olmadığını; oyunun esas amacının kendinin yaşlı adamın kızı Clarice ile evlenmesini sağlamak olduğunu açıklar.
Bir soylu olan Ernesto da Clarice'nin kızkardeşi Flamia'ya âşık olmuştur. Ernesto'nun uşağı olan Cecco'da Buonafede'nin kadın hizmetçisi olan Lisetta'ya âşık olmuştur. Buonafede ise Clarice ve Flamia adlı bu iki kızı için zengin damat adayları bulup iki kızını bu zengin kişilerle evlendirmek istemektedir.
Ecclitico Ernesto ve Cecco ile konuşarak eğer biraz daha fazla paraları olsa idi tüm problemlerinin çözümlenebilmesinin imkân dahilinde olacağını onlara bildirir. Ernesto gayet ağır ve ciddi arya olan "Begli occhi vezzosi (Çok güzle gözler için)" şarkısını Flamia'nın gözlerinin içine bakarak büyük aşk ve ümitle söyler ve ikisinin evlenip birlikte yaşamaya başlama tarihini gayet sabırsızlıkla beklediğini kıza bildirir. Ernesto'nun uşağı Cecco herkesin bir aldatmaca oyunu oynamaya katılmış olduğuna inanmıştır. Fakat Cecco hayatında karşılaştığı her sorunu hic ciddiye almamakta ve hayatının komik taraflarını bularak tüm sorunlara çare bulduğunu iddia edip ciddi davranışlardan kaçınmaktadır.
Buonafede'nin evinde bir oda:
Buonafede'nin kızları Flamınia ve Clarice babalarının kendilerine karşı gayet sert, tiran bir şekilde davrandığından şikayetçilerdir. Flaminia uzun bir arya söyler ve bu aryanın konusu eğer insan ruhunu tümüyle mantık egemenliği altına alsa bile aşk sonunda araya girerek her şeyi kendi hakimiyeti altına alacağıdır. Buonafede kızı Clarice'yi inatçı olmakla itham eder. Clarice karşı gelerek eğer babası olarak kendine bir uygun koca bulmaya hazır değilse kendinin uygun bir erkeği koca seçeceğini bildirir. İki kız kardeşin görüşleri değişiktir. Clarice söylediği aryalarla gayet gerçekçi ve pratik görüşlere dayandığını göstermektedir. Buonafede kızlarının oda hizmetçisi olan Lisetta'yı kendine uygun bir kadın olarak görmektedir. Onu kendine inandırmak için ona oradaki teleskoptan bakarak bu teleskoptan gördüğü ayın harikalarını görmeye onu davet eder. Lisetta onun parasına göz dikmiştir ve bu nedenle ona karşı sevgi gösterileri yapmaktadır. Onu sevdiğini, gayet iffetli olduğunu ve ona karşı vefalı olacağını ona bildirir ama onun bu faziletleri gerçekte olmadığı seyircilerce bilinmektedir.
Eccliticio sahneye gelerek Ay İmparatoru kendisini aydaki sarayına gelerek huzuruna çıkması için davet ettiğini bildirir. Aya gitmek için bir özel iksir içmesi yeterlidir ve bu sıvı iksir de kendisine gönderilmiştir. Buonafede de Ecclitaico ile birlikte aya gidip imparator huzuru çıkmak istediğini ona söyler. Eccliticio buna razı olur. Gönderilen sıvı iksirin yarısını içmesi için Buonafede'ye verir ve kalanı da kendi içecektir. Gerekten bu iksir bir uyku ilacıdır. Eccliticio kendi yarısını içer gibi yapar. Diğer yarıyı içen Buonafede derin bir uykuya dalıp aya gitme rüyaları görmeye başlar. Clarice ve Lisetta önce onun olduğunu anıp onun mirasına konma sevincine girerler.
Perde II
Ecclitico'nun bahçesi. Bahçenin ay yüzeyinde olduğunu Buanofede'yi inandırmak için bahçe acayip şekilde güya ayın yüzeyine benzeyen bir dekorla kaplanmış:
Eccliticio ve Ernesto bir aldatmaca mizansen hazırlayarak Buonafade uykusundan uyanınca kendisinin gerçekten ayda olduğuna inanması için bir gizli oyun planı hazırlamışlardır ve bu planın gelişmesini aralarda görüşmektedir. Buonafade uyandığında güya ay aristokratları gibi gayet zarif giysiler giymiş bale mensuplarının sundugu bir bale dansı ile eğlendirilmeye başlanır. Güya ay geleneklerine uyarak kadınlar çok uysal davranmaktadırlar. Ecclitico ona kendi kızları ve onların oda hizmetçisi tarafından ağırlanacağını bildirir. Cecco Ay İmparatoru gibi giyinip rol yapmaya başlar ve Ernesto ise Hesperagus yıldızı rolü yapmaktadır. Buonafede aydaki bu türlü yaşayışı çok beğenmiştir. Bale mensupları onu ağırlamak niyetiyle yeni bir bale temsiline başlarlar. Lisetta sahneye girdiğinde bu gizli tertipten haberdar değildir. Buonafede onunla flört etmeye başlar. Cecca ona kendiyle evlenip Ay İmparatoriçe olmasını teklif eder. Bu Lisetta'yı şaşırtır. İki kızı Flamınia ve Clarice sahneye gelirler ve imparator Cecca'ya acayip bir seremoni ile biat ettiklerini gösterirler. Cecca Lisetta'nın imparatoriçe olarak taç giymesi seremonisine hazırlık yaptığını bildirir. Flamınia Ernesto ile Clarice'de Ecclitico evlenmek için seremonilere katılacaklardır. Bu maskaralık sırasında Buonafede üç yeni çiftin evlenmesini kabul ettiğini anlar. Fakat bu sonuçlar için kendisinin kandırıldığını ve bu gerçeği anlayıp aklının başına gelmesi epeyce zaman almıştır.
Perde III
Ecclitico'nun evinde bir oda:
Buonafede'yi aldatmak için ona karşı oyun yapanlar günlük elbiselerini giyip sahneye gelmişlerdir. Buonafede'yi kendi evinden çıkmasını önleyerek sanki onu evinden hapis tutmaktadırlar. Buonafede'nin bundan kurtulama çaresini ona bildirirler. Kızlarından onlara karşı aksi disiplinci davranışlarından dolayı onu affetmelerini istemesi gerekmektedir. Ayrıca da her iki kızına da daha iyi bir evlilik yapabilmeleri için epeyce drahoma vermeye söz vermesi gerekmektedir. Sonunda Buonafede bu şartlara razı olur.
Yıldızlarla dolu bir gök ve ışıl ışıl tam ay:
Clarice ve Ecclitico birbirlerine karşı olan aşkları konulu bir araya söylerler. Bu aryada açıklanan askdan etkilenen Buonafede iki gencin düzenledikleri oyunu hoş gördüğünü açıklar ve onlara karşı daha önceki sıkı disiplinli kontrolcü davranışından pişman olduğunu onlara bildirir. Herkes artık mutlu olmuştur ve bu mutlulukların herkesin sevinçle katıldığı sanki bayrammış gibi eğlence ile karşılarlar.
Orkestradaki çalgılar
Haydn, bu eserin partitur notalarında şu küçük orkestrayı öngörmüştür:
Eserdeki müziksel parçalar
Perde I
- Koro - O Luna lucente
- Koro - Prendiamo, fratelli
- Koro - Servitor obbligato
- İntermezzo I - Il signor Buonafede
- Kavatina - Ho veduto una ragazza
- İntermezzo II - Ho veduto! ho veduto!
- Kavatina - Ho veduto un buon marito
- Intermezzo III - Oh questa assai mi piace!
- Kavatina - Ho veduto dall'amante,
- Arya - La ragazza col vecchione
- Arya - Un poco di denaro
- Arya - Begli occhi vezzosi
- Arya - Mi fanno ridere
- Arya - Ragion nell'alma siede
- Arya - Son fanciulla da marito
- Arya - Una donna come me
- Resitatif - È poi la mia Lisetta
- Finale I - Vado, vado; volo, volo
Perde II
- Sinfonia - Ecco qui Buonafede
- Bale - Oh che ninfe gentili! Oh che fortuna!
- Koro- Como felice, che goder lice
- Arya - Voi lo sapete come son fatte
- Marş - Umilmente m'inchino
- Arya - Un avaro suda e pena
- Arya - Qualche volta non fa male
- Arya - Che mondo amabile
- İkili - Non aver di me sospetto
- Resitatif - Lei è mio... ma se poi... ma s'io non sono
- Arya - Se lo comanda, ci venirò
- Bale - Figlie, mie care figlie
- Arya - Se la mia stella
- Arya - Quanta gente che sospira
- Finale - Al comando tuo lunatico
Perde III
- İntermezzo - Voglio sortir, cospetto!
- İkili - An certo ruscelletto
- Finale - Dal mondo della luna
Seçilmiş ses kayıtları
| Yıl | Roller (Ecclitico, Ernesto, Buonafede, Clarice, Flaminia, Lisetta, Cecco) | Opera evi ve Orkestra, Orkestra şefi | Marka |
|---|---|---|---|
| 1977 | Domenico Trimarchi, Luigi Alva, Frederica von Stade, Arleen Auger, Edith Mathis, Lucia Valentini Terrani, Anthony Rolfe Johnson | Lausanne Oda Orkestrası ve Suisse Romand Radyo Korosu Antal Dorati | 3 Audio CD diski. Philips 432 420-2 |
| 1985 | Ruggero Raimondi, Frank Lopardo, Agnes Baltsa, Anna Tomowa-Sintow, Kathleen Battle, Ruthild Engert-Ely, Gösta Winbergh | Berlin Filarmoni Orkestrası ve Deutsche Oper Berlin Korosu Herbert von Karajan | 3 Audio CD diski. Deutsche Grammophon 430 454-2 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia '"Il mondo della luna" maddesi kaynaklıdır. [1] 19 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "İspanyolca "Operabase" istatistikleri: Online". 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017.
Dış kaynaklar
- Osborne, Richard, "Il mondo della luna", Kaynak:Sadie, Stanley (Ed.), (1998) The New Grove Dictionary of Opera, Cilt. xxxx. Londra: MacMillan Publishers, Inc. (İngilizce)
- Gossett, Philip ve Brauner, Patricia (2001), "Il mondo della luna", Kaynak: Holden, Amanda (ed.), The New Penguin Opera Guide, Londra: Penguin. (İngilizce)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ayda Dünya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "IMSLP.org" websitesinde Il mondo della luna, Hob.XXVIII:7 (Haydn, Joseph) maddesinde sesler için ve tüm eser için partitür notaları ve genel enformasyon, Online: [2] 19 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- "Librettidopera.it" websitesinde "Il mondo della Luna" maddesinde bu operanın orijinal İtalyanca librettosu. Online: [3] 31 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
- "J. Haydn: Il Mondo della Luna 2009 - HudbaZnojmo.cz " maddesi "YouTube" websitesinde opera eserinin tümünün video kaydı. Online: [4] 19 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim tarihi:27.6.2017).
- "F. J. Haydn: Il mondo della luna - Direttore Bruno Nicolai" maddesi "YouTube" websitesinde opera eserinin tümünün video kaydı Online: [5] 17 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim tarihi:27.6.2017).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Eylul 2018 Ayda Dunya Hob dizini 28 7 Italyanca Il mondo della luna Ingilizce The World on the Moon libretto su 1750 de Carlo Goldoni tarafindan Italyanca yazilmis besteci Joseph Haydn tarafindan hazirlanmis opera buffa janrinda bir 3 perdelik operadir Ilk temsili 3 Agustos 1777 de modern Macaristan da da yapilmistir Ayda Dunya Il mondo della lunaJoseph Haydn portresi Ressam Thomas Hardy 1791 Ozgun isimIl mondo della lunaMuzikJoseph HaydnLibrettoCarlo GoldoniGala3 Agustos 1777Ilk gosterim yeriEszterhaza Sarayi modern MacaristanOyuncularEcclitico Sahte muneccim tenor Ernesto Bir sovalye kontralto kastrato Buonafede Venedikli bir tuccar bas Clarice Buonafede nin kizi soprano Flaminia Buonafede nin bir diger kizi soprano Lisetta Buonafede nin oda hizmetcisi mezzo soprano Cecco Ernesto nun usagi tenorHazirlanma ve temsillerHaydn in 1777de hazirladigi Ayda Dunya opera eserinden once Goldoni tarafindan hazirlanmis olan libretto yine ayni adli opera eseri olarak 7 diger besteci tarafindan bestelenmistir Bunlardan ilki Baldassare Galuppi tarafindan bestelenmis ve 1750 de Venedik Karnaval sezonunda ilk temsilleri basarili olarak yapimlanmistir Bundan sonra ayni Goldoni librettosu Florian Leopold Gassmann 1761 Niccolo Piccinni 1762 Pietro Antonio Avondano 1765 Giovanni Paisiello 1774 1777 1783 1792 ve Gennaro Astarita 1774 tarafindan opera eserleri olarak bestelenmis ve yapimlanmistir Goldoni nin hazirladigi librettoyu kullanan Haydn 1777 de patronu olan Prens Niklaus Esterhazy nin kucuk oglu olan Kont Nikolaus Esterhazy ile Kontes Maria Anna Wissenhoff un evlenme toreni senlikleri icin Ayda Dunya operasini hazirlamis ve bu eser 3 Agustos 1777 de Esterhazy Satosunda Heydn in patronu ve yeni evliler onunde Haydn in orkestra sefligi altinda ilk defa icra edilmistir Bu eser bazen Almanca adi olan Die Welt auf dem Monde ile bir singspiel janrinda eser olarak ozellikle Alman operaevlerinde temsil edilmektedir Gunumuzde Haydn in Ayda Dunya operasi diger Haydn operalari gibi dunya operaevlerinin normal repertuvarlarinda fazla izlenmeyen bir opera eseridir Dunya opera temsillerini izleyen en inanilir kaynak olan Operabase veri bankasi ve websitesine gore 2005 2010 doneminde Haydn in Ayda Dunya operasi dunya operaevlerinde yapimlanma sayisi siralanmasina gore 156 sirayi almaktadir Fakat ayni donemde Avusturya opera yapimlarina gore siralanmada 23 olarak bulunmakta ve tum Haydn operalari arasinda yapilan siralanmada 20 adet yapimlanma ile basi cekmektedir RollerRol Ses tipi Promiyerde roller 3 Agustos 1777 Orkestra sefi Joseph Haydn Ecclitico Sahte munnecim tenor Guglielmo JermoliErnesto Bir sovalye kontralto kastrato Pietro GherardiBuonafede Venedikli bir tuccar bas Benedetto BianchiClarice Buonafede nin kizi soprano Catarina PoschwaFlaminia Buonafede nin bir diger kizi soprano Marianna PuttlerLisetta Buonafede nin oda hizmetcisi mezzo sopranoCecco Ernesto nun usagi tenor Leopold DichtlerDort alim asilzadelerKonu ozetiPerde I Sahte astronomcu Ecclitico nun evinde bulunan bir teras Bu terasta kucuk bir teleskop monte edilmis bir gozlemci kulesi Tam ay altinda yildizlarla dolu bir gok Ecclitico ve dort ogrencisi ay hakkinda bir ilahi sarkisi soylemektedirler Ecclitico Buonafede gibi aptallari nasil her zaman aldattabilecegini soyleyerek kendinle ovunmektedir Tam bu siraya sahneye Buonafede girer Buonafede pek bilgisiz olup ay hakkinda en ufak bir sey bile bilmemektedir Ecclitico ona terasta bulunan gayet guclu oldugunu bildirdigi teleskop ile ayin bir cam gibi seffaf olan yuzeyinden ay icinde bulunan evleri seyredilecegini ve bu evler icinde yasamakta bulunan genc kadinlarin uyumak icin yataklarina yatmak icin elbiselerini cikartip geceliklerini giymelerini seyrebilecegini ifsa eder Bunun uzerine Buonafede Ecclitico nun teleskopunu kullanarak ayi gozumlemeye girismeye karar ve teleskobu kullanmaya baslar Ama gercek ay yuzeyi gorecegine Ecclitico nun usaklarinin telekopun en uc mercegi onunde yaptiklari yapmacik temsilleri seyretmektedir Bu yapmacik temsili seyreden Buonafede cok guzel bir kadinin bir yasli adam ile sarmas dolas kucaklastiklarini genc kadinin kocasinin karisini kendine vefasizlikla ihanetini cezalandirmaya hazirlanmasini ve genc kadinin erkek sevgilisinin her isteginin genc kadin tarafindan itaatle yerine getirilmesini gorur ve bunlarin gercek gozumlemeler oldugunu sanmaktadir Buonafede kendine bunlari gosterdigi icin Ecclitico ya birkac kiymetli sikkeyi bahsis olarak verir Sonra Buonafede sahneden ayrilir Sahnede yalniz kalan Ecclitico kendi kendine yuksek sesle soylenerek bu yasli adam yaptigi oyunda amacinin yasli adamdan para sizdirmak olmadigini oyunun esas amacinin kendinin yasli adamin kizi Clarice ile evlenmesini saglamak oldugunu aciklar Bir soylu olan Ernesto da Clarice nin kizkardesi Flamia ya asik olmustur Ernesto nun usagi olan Cecco da Buonafede nin kadin hizmetcisi olan Lisetta ya asik olmustur Buonafede ise Clarice ve Flamia adli bu iki kizi icin zengin damat adaylari bulup iki kizini bu zengin kisilerle evlendirmek istemektedir Ecclitico Ernesto ve Cecco ile konusarak eger biraz daha fazla paralari olsa idi tum problemlerinin cozumlenebilmesinin imkan dahilinde olacagini onlara bildirir Ernesto gayet agir ve ciddi arya olan Begli occhi vezzosi Cok guzle gozler icin sarkisini Flamia nin gozlerinin icine bakarak buyuk ask ve umitle soyler ve ikisinin evlenip birlikte yasamaya baslama tarihini gayet sabirsizlikla bekledigini kiza bildirir Ernesto nun usagi Cecco herkesin bir aldatmaca oyunu oynamaya katilmis olduguna inanmistir Fakat Cecco hayatinda karsilastigi her sorunu hic ciddiye almamakta ve hayatinin komik taraflarini bularak tum sorunlara care buldugunu iddia edip ciddi davranislardan kacinmaktadir Buonafede nin evinde bir oda Buonafede nin kizlari Flaminia ve Clarice babalarinin kendilerine karsi gayet sert tiran bir sekilde davrandigindan sikayetcilerdir Flaminia uzun bir arya soyler ve bu aryanin konusu eger insan ruhunu tumuyle mantik egemenligi altina alsa bile ask sonunda araya girerek her seyi kendi hakimiyeti altina alacagidir Buonafede kizi Clarice yi inatci olmakla itham eder Clarice karsi gelerek eger babasi olarak kendine bir uygun koca bulmaya hazir degilse kendinin uygun bir erkegi koca sececegini bildirir Iki kiz kardesin gorusleri degisiktir Clarice soyledigi aryalarla gayet gercekci ve pratik goruslere dayandigini gostermektedir Buonafede kizlarinin oda hizmetcisi olan Lisetta yi kendine uygun bir kadin olarak gormektedir Onu kendine inandirmak icin ona oradaki teleskoptan bakarak bu teleskoptan gordugu ayin harikalarini gormeye onu davet eder Lisetta onun parasina goz dikmistir ve bu nedenle ona karsi sevgi gosterileri yapmaktadir Onu sevdigini gayet iffetli oldugunu ve ona karsi vefali olacagini ona bildirir ama onun bu faziletleri gercekte olmadigi seyircilerce bilinmektedir Eccliticio sahneye gelerek Ay Imparatoru kendisini aydaki sarayina gelerek huzuruna cikmasi icin davet ettigini bildirir Aya gitmek icin bir ozel iksir icmesi yeterlidir ve bu sivi iksir de kendisine gonderilmistir Buonafede de Ecclitaico ile birlikte aya gidip imparator huzuru cikmak istedigini ona soyler Eccliticio buna razi olur Gonderilen sivi iksirin yarisini icmesi icin Buonafede ye verir ve kalani da kendi icecektir Gerekten bu iksir bir uyku ilacidir Eccliticio kendi yarisini icer gibi yapar Diger yariyi icen Buonafede derin bir uykuya dalip aya gitme ruyalari gormeye baslar Clarice ve Lisetta once onun oldugunu anip onun mirasina konma sevincine girerler Perde II Ecclitico nun bahcesi Bahcenin ay yuzeyinde oldugunu Buanofede yi inandirmak icin bahce acayip sekilde guya ayin yuzeyine benzeyen bir dekorla kaplanmis Eccliticio ve Ernesto bir aldatmaca mizansen hazirlayarak Buonafade uykusundan uyaninca kendisinin gercekten ayda olduguna inanmasi icin bir gizli oyun plani hazirlamislardir ve bu planin gelismesini aralarda gorusmektedir Buonafade uyandiginda guya ay aristokratlari gibi gayet zarif giysiler giymis bale mensuplarinin sundugu bir bale dansi ile eglendirilmeye baslanir Guya ay geleneklerine uyarak kadinlar cok uysal davranmaktadirlar Ecclitico ona kendi kizlari ve onlarin oda hizmetcisi tarafindan agirlanacagini bildirir Cecco Ay Imparatoru gibi giyinip rol yapmaya baslar ve Ernesto ise Hesperagus yildizi rolu yapmaktadir Buonafede aydaki bu turlu yasayisi cok begenmistir Bale mensuplari onu agirlamak niyetiyle yeni bir bale temsiline baslarlar Lisetta sahneye girdiginde bu gizli tertipten haberdar degildir Buonafede onunla flort etmeye baslar Cecca ona kendiyle evlenip Ay Imparatorice olmasini teklif eder Bu Lisetta yi sasirtir Iki kizi Flaminia ve Clarice sahneye gelirler ve imparator Cecca ya acayip bir seremoni ile biat ettiklerini gosterirler Cecca Lisetta nin imparatorice olarak tac giymesi seremonisine hazirlik yaptigini bildirir Flaminia Ernesto ile Clarice de Ecclitico evlenmek icin seremonilere katilacaklardir Bu maskaralik sirasinda Buonafede uc yeni ciftin evlenmesini kabul ettigini anlar Fakat bu sonuclar icin kendisinin kandirildigini ve bu gercegi anlayip aklinin basina gelmesi epeyce zaman almistir Perde III Ecclitico nun evinde bir oda Buonafede yi aldatmak icin ona karsi oyun yapanlar gunluk elbiselerini giyip sahneye gelmislerdir Buonafede yi kendi evinden cikmasini onleyerek sanki onu evinden hapis tutmaktadirlar Buonafede nin bundan kurtulama caresini ona bildirirler Kizlarindan onlara karsi aksi disiplinci davranislarindan dolayi onu affetmelerini istemesi gerekmektedir Ayrica da her iki kizina da daha iyi bir evlilik yapabilmeleri icin epeyce drahoma vermeye soz vermesi gerekmektedir Sonunda Buonafede bu sartlara razi olur Yildizlarla dolu bir gok ve isil isil tam ay Clarice ve Ecclitico birbirlerine karsi olan asklari konulu bir araya soylerler Bu aryada aciklanan askdan etkilenen Buonafede iki gencin duzenledikleri oyunu hos gordugunu aciklar ve onlara karsi daha onceki siki disiplinli kontrolcu davranisindan pisman oldugunu onlara bildirir Herkes artik mutlu olmustur ve bu mutluluklarin herkesin sevincle katildigi sanki bayrammis gibi eglence ile karsilarlar Orkestradaki calgilarHaydn bu eserin partitur notalarinda su kucuk orkestrayi ongormustur 2 flut 2 obua 2 fagot 2 korno 2 trompet yayli calgilar 1 timpani 1 klavsen resitatifler icinEserdeki muziksel parcalarUverturPerde I Koro O Luna lucente Koro Prendiamo fratelli Koro Servitor obbligato Intermezzo I Il signor Buonafede Kavatina Ho veduto una ragazza Intermezzo II Ho veduto ho veduto Kavatina Ho veduto un buon marito Intermezzo III Oh questa assai mi piace Kavatina Ho veduto dall amante Arya La ragazza col vecchione Arya Un poco di denaro Arya Begli occhi vezzosi Arya Mi fanno ridere Arya Ragion nell alma siede Arya Son fanciulla da marito Arya Una donna come me Resitatif E poi la mia Lisetta Finale I Vado vado volo voloPerde II Sinfonia Ecco qui Buonafede Bale Oh che ninfe gentili Oh che fortuna Koro Como felice che goder lice Arya Voi lo sapete come son fatte Mars Umilmente m inchino Arya Un avaro suda e pena Arya Qualche volta non fa male Arya Che mondo amabile Ikili Non aver di me sospetto Resitatif Lei e mio ma se poi ma s io non sono Arya Se lo comanda ci veniro Bale Figlie mie care figlie Arya Se la mia stella Arya Quanta gente che sospira Finale Al comando tuo lunaticoPerde III Intermezzo Voglio sortir cospetto Ikili An certo ruscelletto Finale Dal mondo della lunaSecilmis ses kayitlariYil Roller Ecclitico Ernesto Buonafede Clarice Flaminia Lisetta Cecco Opera evi ve Orkestra Orkestra sefi Marka1977 Domenico Trimarchi Luigi Alva Frederica von Stade Arleen Auger Edith Mathis Lucia Valentini Terrani Anthony Rolfe Johnson Lausanne Oda Orkestrasi ve Suisse Romand Radyo Korosu Antal Dorati 3 Audio CD diski Philips 432 420 21985 Ruggero Raimondi Frank Lopardo Agnes Baltsa Anna Tomowa Sintow Kathleen Battle Ruthild Engert Ely Gosta Winbergh Berlin Filarmoni Orkestrasi ve Deutsche Oper Berlin Korosu Herbert von Karajan 3 Audio CD diski Deutsche Grammophon 430 454 2Ayrica bakinizOpera Joseph HaydnKaynakcaBu madde kismen Ingilizce Wikipedia Il mondo della luna maddesi kaynaklidir 1 19 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Ispanyolca Operabase istatistikleri Online 14 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2017 Dis kaynaklarOsborne Richard Il mondo della luna Kaynak Sadie Stanley Ed 1998 The New Grove Dictionary of Opera Cilt xxxx Londra MacMillan Publishers Inc ISBN 0 333 73432 7 ISBN 1 56159 228 5 Ingilizce Gossett Philip ve Brauner Patricia 2001 Il mondo della luna Kaynak Holden Amanda ed The New Penguin Opera Guide Londra Penguin ISBN 0 14 029312 4 Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ayda Dunya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMSLP org websitesinde Il mondo della luna Hob XXVIII 7 Haydn Joseph maddesinde sesler icin ve tum eser icin partitur notalari ve genel enformasyon Online 2 19 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Librettidopera it websitesinde Il mondo della Luna maddesinde bu operanin orijinal Italyanca librettosu Online 3 31 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca J Haydn Il Mondo della Luna 2009 HudbaZnojmo cz maddesi YouTube websitesinde opera eserinin tumunun video kaydi Online 4 19 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 27 6 2017 F J Haydn Il mondo della luna Direttore Bruno Nicolai maddesi YouTube websitesinde opera eserinin tumunun video kaydi Online 5 17 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 27 6 2017