Azerbaycan'da enerji, Azerbaycan'daki enerji ve elektrik üretim, tüketim ve ihracatı açıklar.
Tarih
1970 yılında toplam 22 MW kapasiteli Araz hidroelektrik santrali, 1976'da toplam 50 MW kapasiteli Tartar hidroelektrik santrali ve 1982'de toplam 380 MW kapasiteli Shamkir hidroelektrik santrali inşa edilmiştir.
O zaman, elektrik santrallerinin inşası ile birlikte elektrik şebekeleri sistematik olarak geliştirilmiş ve ülkenin sürdürülebilir enerji sistemi oluşturulmuştur. O yıllarda, 330 kV ile "Ali Bayramli" Termik Santrali “Ağdam - Gence - Ağstafa”, ''Ali Bayramlı - Yaşma - Derbent'', 5. Mingeçevir, 500 kV'lık 1. ve 2. Apşeron, “Mukhranis - Veli” ve diğer elektrik hatları; 330/110/10 kV ile "Yaşma", "Gence", "Ağstafa", 330/110/10 kV ile İmişli, 500/330/220 kV ile Apşeron, 220/110/10 KV ile "Hovsan", "Nizami", "Müşfik", "Sangaçal", "Masallı", "Ağsu" ve "Babek" elektrik trafo merkezleri faaliyete geçti.
Aralık 1995'te Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası tarafından Yenikend hidroelektrik santralinin inşası için Azerbaycan'a 53 milyon dolar kredi verildi ve toplam kapasitesi 150 MW olan bir Yenikend HES inşa edildi.
Mingeçevir hidroelektrik santrali, 330 kV'lik Ağcabedi, 110 kV'lık Barda tesisleri ve 330kV'lık Azerbaycan Termik Santrali - 330 kV'lık “Ağcabedi-İmişli” iletim hatlarının yeniden inşası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile İslam Kalkınma Bankası kredileri doğrultusunda gerçekleştirildi.
2002 yılında Alman bankası - Bayerische Landesbank Girozentrale - kredisi ile Bakü termik santralinde her biri 53.5 MW kapasiteli iki gaz türbini ünitesi, Japon Uluslararası İşbirliği Bankası'nın kredisi ile “Shimal” enerji santralinde 400 MW'lık bir buhar gazı tesisi devreye alınmıştır.
14 Şubat 2005 tarihinde, devlet başkanı “Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Yakıt ve Enerji Kompleksinin Geliştirilmesi (2005-2015)” Devlet Programını onayladı.
Ülke ekonomisinin elektrik talebi tamamen 12 termal elektrik santrali Azerbaycan TES, Şirvan TES, Şimal TES, Bakü TES, Nahçıvan TES, Astara, Haçmaz, Şeki, Nahçıvan, Bakü, Kuba, Sangaçal elektrik santralleri ve 6 hidroelektirik santrali Mingeçevir, Şemkir, Yenikend, Varvara, Araz, Vaykhir tarafından karşılanmaktadır. Toplam kapasiteleri yaklaşık 5900 megawatt idi. Azerbaycan'da elektrik üretiminin yüzde 90'ı termik santrallerine, yüzde 10'u hidroelektrik santrallerine karşılık gelmektedir.
Enerji Bakanlığı'na bağlı Enerji Düzenleme Kurumu; 22 Aralık 2017 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Azerbaycan Cumhuriyeti Enerji Bakanlığı Devlet Enerji ve Gaz Denetimi Dairesi temelinde kurulmuş ve tüzüğü onaylanmıştır.
2017 Dünya Enerji Konseyi tarafından derlenen Dünya Enerji Trilemma Endeksi'e göre, Azerbaycan 125 ülke arasında 31. sırada yer aldı (BBA).
Dünya Ekonomik Forumu tarafından derlenen 2017 Küresel Enerji Mimarisi Performans Endeksi raporuna göre, Azerbaycan 127 ülke arasında 0.67 puanla 36. sırada yer aldı.
Aynı organizasyonun 2016 raporuna göre, Azerbaycan 126 ülke arasında 0,68 puanla 32. sırada yer aldı. Ekonomik büyüme ve gelişme 0,68 puan, çevresel sürdürülebilirlik 0,57 puan, enerji erişimi ve güvenlik 0,79 puan olmuştur.
19 Nisan 2019'da SOCAR başkanı Rövnag Abdullayev ve BP'nin Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye bölge başkanı Garry Johns 6 milyar dolarlık bir sözleşme imzaladı. İmza töreninde, Azer-Çırak-Güneşli (ACG) sahasında yapılması planlanan Azeri Orta Doğu (ACE) platformundaki nihai yatırım kararı kabul edildi. İnşaatın 2019 yılında başlaması ve 2022 yılı ortalarında tamamlanması planlanıyor.
Yağ
- Üretim: - 931.990 varil/gün (148.175 m3/d) (2008)
- Tüketim: - 160.000 varil/gün (25.000 m3/d) (2007)
20. yüzyılın başında Azerbaycan dünya petrol üretiminin yarısını oluşturdu. 1840'lardan beri Bakü'de petrol kuyuları faaliyet göstermektedir. 1859'da Edwin Drake tarafından Pensilvanya'da açılan ünlü bir petrol kuyusunun keşfinden çok önce, Azerbaycan ilk petrol kuyusunu 1846'da Bibi-Heybat'ta (bir Bakü yerleşimi) açmıştı. 21. yüzyılın başlarından itibaren neredeyse tüm üretim Hazar Denizi'ndeki kıyıdan geldi. Azerbaycan, petrol konusunda kendi kendine yetebilecek dört eski Sovyet cumhuriyetinden biriydi (Rusya, Kazakistan ve Türkmenistan ile birlikte). Ancak, Sovyetler Birliği'nin 1991 dağılmasından sonra, yabancı yatırımcılar yeni kalkınma için sermaye sağlayana kadar üretim azaldı ve bu eğilim 1998'de tersine döndü. Üretim 1998 yılında ortalama 194.000 varil/gün (30.800 m3/d) iken, 2004'te ortalama 318.000 varil/gün (50.600 m3/d) yükseldi
Sanayi dergilerine ve hükûmet kaynaklarına göre, 2004 itibarıyla kanıtlanmış petrol rezervleri 7 milyar ile 13 milyar varil (2,1×10 9 m3). Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR), kıyı sahalarının (şu anda büyük ölçüde kullanılmamış) ortaklaşa geliştirilmesini planlamış ve petrol boru hatları inşa etmek için çeşitli anlaşmalar yapmıştır. Örneğin, Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu ile yapılan bir proje, Hazar Denizi'nden Karadeniz'teki Rus limanı Novorossiysk'e petrol taşıyacaktı. Türkiye ile yapılan bir diğer anlaşmada 1.760 km'lik boru hattı Eylül 2002'de Bakü'den Ceyhan'a, Türkiye'ye ham petrol taşımak için kuruldu. 1995 yılında Azerbaycan'ın 17 açık deniz petrol sahası üretildi. Güneşli, yaklaşık 96 Azeri sahilinden 96 km açıklarında, şu anda yıllık üretimin yarısından fazlasını oluşturmaktadır. 2002 yılı sonunda 15 yabancı ülkeden 33 şirket Azerbaycan'da 21 büyük petrol sahası geliştirme anlaşması imzaladı. 2003 yılı itibarıyla Hazar Denizi'ndeki petrol hakları konusundaki anlaşmazlıklar bu rezervlerin gelişmesini engellemeye devam etmiştir.
1987'den 1993'e kadar üretim, 13.8 milyon ton petrol ve 12.5 milyar metreküp gazdan 10.3 milyon ton petrol ve 6.8 milyar metreküp doğal gaza geriledi. Üretimde yıllık düşüş oranı petrol için% 7.1 ve gaz için% 13.5 idi. Keşif sondajı 1995 yılında 1970 yılına göre 17 kat azaldı veya 170.000 metre azaldı.
Şah deniz-2
Şah Deniz-2 amacı enerji güvenliği ve enerji çeşitlendirmesi olan enerji stratejisi projeleridir.
Şah Deniz doğal gaz sahası sözleşmesi 1996 yılında imzalanmış, ve Hazar Denizi'ni Karadeniz'in Gürcistan tarafına bağlayan ilk boru hattı 1999 yılında inşa edilmiştir. Hazar Denizi'ni Akdeniz ve uluslararası pazarlara bağlayan Bakü-Tiflis-Ceyhan ana petrol ihracat boru hattı 2006 yılında, ve Güney Gaz Boru Hattı 2007 yılında inşa edilmiştir.
Şeffaflık
İngiltere merkezli Global Witness isimli STK'nın 2013 raporunda Azerbaycan petrol endüstrisinde çalışan şirketlerin şeffaflık ve hesap verme sorumluluğu olmadığı ortaya çıktı. Milyonlarca dolarlık gelirin SOCAR ile işbirliği yapan müstesna özel şirketlerin ellerine geçtiği belgelenmiştir.
Raporda, Socar'ın "anlaşma" yaptığı anlaşmazlıkların sistemik olduğu sonucuna varıldı ve şunu ekledi: “Bu bulgular bir bütün olarak uluslararası toplum için büyük bir endişe olmalı. Petrol ve türev ürünleri Azerbaycan ekonomisinin merkezindedir ve 2011 yılında ihracatın% 95'ini oluşturmaktadır. Avrupa için Azerbaycan'ın petrol ve doğal gaz akışını sürdürmesi, şeffaf ve iyi çalışan bir enerji endüstrisi sürdürmesi önemlidir. Oysa bu brifing Azerbaycan'daki petrol ticaretinin büyük kısmının opak olduğunu ve yolsuzluğun hala salgın seviyelerde algılandığını gösteriyor… "
Doğal gaz
Doğal gaz üretimi son yıllarda özellikle bazı petrol kuyularının tükendiği Bakü'de daha önemli hale gelmiştir. 2004 yılı sonu itibarıyla kanıtlanmış rezervler toplam 1.37 trilyon metreküptür. 2011 yılında doğal gaz üretimi 17.66 milyar metreküp olarak gerçekleşti. Ukrayna ve İran, Doğu Avrupa yolunda Azerbaycan üzerinden doğalgaz boru hattı işletmekle ilgileniyorlar.
10 Mart 2016'da Azerbaycan Enerji Bakanı Natiq Aliyev, Azerbaycan'ın Güney Gaz Koridoru'nu (SGC) doldurmak için yeterli gaz rezervine sahip olduğunu açıkça belirtti. SGC, amacı Azerbaycan'dan Gürcistan ve Türkiye' üzerinden Avrupa'ya 10 milyar metreküp gaz taşımak olan bir enerji projesidir.
Elektrik
- üretim: 24,32 milyar kWh (2017)
- tüketim: 17.09 milyar kWh (2017)
Elektrik enerjisi, Azerbaycan'da evsel ve endüstriyel kullanım açısından yaygın olarak kullanılan enerji kaynağıdır. Elektrik üretimi ve dağıtımı devlete ait Azerenerji JSC ve Azerishig JSC tarafından karşılanmaktadır. Ülkenin elektrik ihtiyacı Azerenerji altında çalışan elektrik santralleri tarafından karşılanmaktadır. Bu istasyonlardan 13'ü 5400 MW kurulu güce sahip termik santraller ve 17'si ise 1162,2 MW kurulu güce sahip hidroelektrik santrallerdir. Ayrıca, ülkedeki diğer şirketler tarafından su, rüzgar, güneş, evsel atıklar kullanılarak bir dizi küçük enerji santralleri kurulmuştur.
Eylül 2019'daki toplam kurulu güç 6.6455 milyon kW'dir. Sekiz termik santral, Eylül 2019'un başlarında kullanılan Şimal-2 elektrik santrali de dahil olmak üzere %80 kapasite sağlıyor. % 12,2'si 2 hidroelektrik santrali (Mingeçevir HES ve Şemkir HES) ve diğer termik, hidro ve küçük hidro santrallerinden geliyor. Ana güç santralleri her ikisi de termal olmak üzere Şirvan (Janub TES - 780 MW) ve Mingeçevir yakınlarındadır (Azerbaycan TES - 2400 MW).
2017 raporu
Ülkenin elektroenerji sisteminin gücü 7.172,6 MW'a ulaştı. Şu anda, sistemin kapasitesi 5200 MW ve gereken tepe gücü 3750-3900 MW civarındadır. 2017 yılında termik santrallerinde 20.445,4 milyon kWh ve hidroelektrik santrallerinde 1.732,8 milyon kWh elektrik de dahil olmak üzere 22.209,8 milyon kWh elektrik üretimi gerçekleştirilmiş ve 2016 yılının ilgili dönemine göre %2,0 oranında azalmıştır (22.665,7 milyon kWh).
Yıl içinde toplam 4.778,8 milyon metreküp doğal gaz ve 311,5 bin ton mazut kullanılmıştır.
Binagadi ilçesinin Hoca Hasan şalt sahasına 110/35 kV ile 50 MVA trafo, iki 110 kV devre kesici ve 35 kV elektrik ekipmanı kuruldu. 110 kV'lık "Liman" ve "Beyaz Şehir" şalt sahaları arasına 110 kV çift devreli iletim hattı, 35/0,4 kV ile üç trafo merkezi inşa edildi.
2017 yılında ülkede petrol üretimi yaklaşık 38,7 milyon ton olarak gerçekleşti. 28.9 milyon ton çıkarılan petrol Azeri-Çırağ-Güneşli'ye, 2.4 milyon tonu Şah deniz'e (kondensat) ve 7.4 milyon tonu Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi'ne aitti.
2017 yılında Başkan İlham Aliyev aşağıdaki trafo merkezlerinin açılışında yer aldı:
- Saatli ilçesinde 110/35/10 kV'lik "Sarıcali" Trafo Merkezi
- Samukh bölgesinde 110/35/6 kV'lik "Yenikend" Trafo Merkezi
- Gence kasabasında 110/35/10 kV'lik “Yeni Gence” Trafo Merkezi
- Neftçala bölgesinde 110/35/6 kV'lik “Neftchala” Trafo Merkezi
- Salyan bölgesinde 110/35/10 kV'lik "Garagashli" Trafo Merkezi
- Şemkir'de “Azerishig” OJSC Otomatik Yönetim ve Kontrol Merkezi.
Hidroelektrik santraller
- Mingeçevir Hidroelektrik Santrali - 402 MW
- Sarsang Hidroelektrik Santrali - 50 MW
- Şemkir Hidro Elektrik Santrali - 405 MW
- Yenikend Hidro Elektrik Santrali - 150 MW
Rafineriler
Petrol ve doğal gaz kaynakları; benzin, herbisitler, gübreler, gazyağı, sentetik kauçuk ve plastik üreten kapsamlı bir rafineriler sisteminin temelini oluşturur.
Enerji dışı sektörlerle yabancı yatırım rekabeti
Ocak 2015'te Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, hükûmetini petrol dışındaki sektörlerdeki yatırımlara dolar getirecek programlar yaratmaya yönlendireceğini açıkladı. Özellikle Cumhurbaşkanı Aliyev sanayi ve tarım endüstrilerini örnek olarak gösterdi.
Aliyev, Azerbaycan ekonomisine “Bu yüzden sosyo-politik istikrar ve bilgi büyümesi olan istikrarlı ülkelere yatırım çekmek çok daha kolaydır.” dedi. Bankacılık endüstrisinin, ülkenin enerji dışı endüstrilerinin gelişmesinde daha önemli hale geleceğini söyledi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). 22 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ a b c . anl.az (Azerice). 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ (İngilizce). 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ . www.ebrd.com (İngilizce). 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ (PDF). 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ (PDF). 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ . www.ebrd.com (İngilizce). 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ (PDF). 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ "Global Energy Architecture Performance Index Report 2017" (PDF). 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ "Global Energy Architecture Performance Index Report 2016" (PDF). 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ Reuters (19 Nisan 2019). "BP, SOCAR Sign Deal to Build New Azeri Oil Exploration Platform". The New York Times (İngilizce). 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ "BP, SOCAR sign deal to build new Azeri oil exploration platform". Reuters (İngilizce). 19 Nisan 2019. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ "Subscribe to read". Financial Times (İngilizce). 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ "BP and SOCAR sign new Azeri oil deal". Arab News (İngilizce). 19 Nisan 2019. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ a b (PDF). 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Project timeline | Shah Deniz | Operations and projects | BP Caspian". bp.com (İngilizce). 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ "Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline | Pipelines | Operations and projects | BP Caspian". bp.com (İngilizce). 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ "The Southern Gas Corridor | Shah Deniz | Operations and projects | BP Caspian". bp.com (İngilizce). 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ "Azerbaijan's economic priorities for 2017". World Economic Forum. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ (PDF). 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ "New Report Highlights Lack Of Transparency In Azerbaijan's Oil Industry. RFE/RL Dec. 10, 2013". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ a b "Azerbaijan Anonymous Global Witness". 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "global" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ . news.az. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- ^ Electric Power in Asia and the Pacific 2001 and 2002 (İngilizce). United Nations Publications. 2005. ISBN . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020.
- ^ "General information". www.azerenerji.gov.az (İngilizce). 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2019.
- ^ "Mission of Azerishig". www.azerishiq.az. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2019.
- ^ In-Depth Review of the Energy Efficiency Policy of Azerbaijan (PDF) (İngilizce). ISBN . 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020.
- ^ a b "Electricity generation". www.azerenerji.gov.az (İngilizce). 8 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2019. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Strategic Road Map on Development of Communal Services (Electricity and Heat Energy, Water and Gas) in the Republic of Azerbaijan" (PDF). State Housing Construction Agency of the Republic of Azerbaijan. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Eylül 2019.
- ^ "Ilham Aliyev attended ceremony to launch "Shimal-2" power station". Official website of President of Azerbaijan Republic (İngilizce). 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2019.
- ^ (PDF) (Azerice). 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ . Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (Azerice). 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ . en.president.az (İngilizce). 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ "Samuxda "Yenikənd" yarımstansiyası istifadəyə verilib VİDEO" (Azerice). 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ . en.president.az (İngilizce). 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018.
- ^ CISTran Finance Reports (16 Ocak 2015). "Azerbaijan seeks foreign investment for non-oil sector". CISTran Finance. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2015.
- ^ . United States-Azerbaijan Chamber of Commerce. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan da enerji Azerbaycan daki enerji ve elektrik uretim tuketim ve ihracati aciklar Tarih1970 yilinda toplam 22 MW kapasiteli Araz hidroelektrik santrali 1976 da toplam 50 MW kapasiteli Tartar hidroelektrik santrali ve 1982 de toplam 380 MW kapasiteli Shamkir hidroelektrik santrali insa edilmistir O zaman elektrik santrallerinin insasi ile birlikte elektrik sebekeleri sistematik olarak gelistirilmis ve ulkenin surdurulebilir enerji sistemi olusturulmustur O yillarda 330 kV ile Ali Bayramli Termik Santrali Agdam Gence Agstafa Ali Bayramli Yasma Derbent 5 Mingecevir 500 kV lik 1 ve 2 Apseron Mukhranis Veli ve diger elektrik hatlari 330 110 10 kV ile Yasma Gence Agstafa 330 110 10 kV ile Imisli 500 330 220 kV ile Apseron 220 110 10 KV ile Hovsan Nizami Musfik Sangacal Masalli Agsu ve Babek elektrik trafo merkezleri faaliyete gecti Aralik 1995 te Avrupa Imar ve Kalkinma Bankasi tarafindan Yenikend hidroelektrik santralinin insasi icin Azerbaycan a 53 milyon dolar kredi verildi ve toplam kapasitesi 150 MW olan bir Yenikend HES insa edildi Mingecevir hidroelektrik santrali 330 kV lik Agcabedi 110 kV lik Barda tesisleri ve 330kV lik Azerbaycan Termik Santrali 330 kV lik Agcabedi Imisli iletim hatlarinin yeniden insasi Avrupa Imar ve Kalkinma Bankasi ile Islam Kalkinma Bankasi kredileri dogrultusunda gerceklestirildi 2002 yilinda Alman bankasi Bayerische Landesbank Girozentrale kredisi ile Baku termik santralinde her biri 53 5 MW kapasiteli iki gaz turbini unitesi Japon Uluslararasi Isbirligi Bankasi nin kredisi ile Shimal enerji santralinde 400 MW lik bir buhar gazi tesisi devreye alinmistir 14 Subat 2005 tarihinde devlet baskani Azerbaycan Cumhuriyeti nde Yakit ve Enerji Kompleksinin Gelistirilmesi 2005 2015 Devlet Programini onayladi Ulke ekonomisinin elektrik talebi tamamen 12 termal elektrik santrali Azerbaycan TES Sirvan TES Simal TES Baku TES Nahcivan TES Astara Hacmaz Seki Nahcivan Baku Kuba Sangacal elektrik santralleri ve 6 hidroelektirik santrali Mingecevir Semkir Yenikend Varvara Araz Vaykhir tarafindan karsilanmaktadir Toplam kapasiteleri yaklasik 5900 megawatt idi Azerbaycan da elektrik uretiminin yuzde 90 i termik santrallerine yuzde 10 u hidroelektrik santrallerine karsilik gelmektedir Enerji Bakanligi na bagli Enerji Duzenleme Kurumu 22 Aralik 2017 tarihli Cumhurbaskanligi Karari ile Azerbaycan Cumhuriyeti Enerji Bakanligi Devlet Enerji ve Gaz Denetimi Dairesi temelinde kurulmus ve tuzugu onaylanmistir 2017 Dunya Enerji Konseyi tarafindan derlenen Dunya Enerji Trilemma Endeksi e gore Azerbaycan 125 ulke arasinda 31 sirada yer aldi BBA Dunya Ekonomik Forumu tarafindan derlenen 2017 Kuresel Enerji Mimarisi Performans Endeksi raporuna gore Azerbaycan 127 ulke arasinda 0 67 puanla 36 sirada yer aldi Ayni organizasyonun 2016 raporuna gore Azerbaycan 126 ulke arasinda 0 68 puanla 32 sirada yer aldi Ekonomik buyume ve gelisme 0 68 puan cevresel surdurulebilirlik 0 57 puan enerji erisimi ve guvenlik 0 79 puan olmustur 19 Nisan 2019 da SOCAR baskani Rovnag Abdullayev ve BP nin Azerbaycan Gurcistan ve Turkiye bolge baskani Garry Johns 6 milyar dolarlik bir sozlesme imzaladi Imza toreninde Azer Cirak Gunesli ACG sahasinda yapilmasi planlanan Azeri Orta Dogu ACE platformundaki nihai yatirim karari kabul edildi Insaatin 2019 yilinda baslamasi ve 2022 yili ortalarinda tamamlanmasi planlaniyor YagUretim 931 990 varil gun 148 175 m3 d 2008 Tuketim 160 000 varil gun 25 000 m3 d 2007 20 yuzyilin basinda Azerbaycan dunya petrol uretiminin yarisini olusturdu 1840 lardan beri Baku de petrol kuyulari faaliyet gostermektedir 1859 da Edwin Drake tarafindan Pensilvanya da acilan unlu bir petrol kuyusunun kesfinden cok once Azerbaycan ilk petrol kuyusunu 1846 da Bibi Heybat ta bir Baku yerlesimi acmisti 21 yuzyilin baslarindan itibaren neredeyse tum uretim Hazar Denizi ndeki kiyidan geldi Azerbaycan petrol konusunda kendi kendine yetebilecek dort eski Sovyet cumhuriyetinden biriydi Rusya Kazakistan ve Turkmenistan ile birlikte Ancak Sovyetler Birligi nin 1991 dagilmasindan sonra yabanci yatirimcilar yeni kalkinma icin sermaye saglayana kadar uretim azaldi ve bu egilim 1998 de tersine dondu Uretim 1998 yilinda ortalama 194 000 varil gun 30 800 m3 d iken 2004 te ortalama 318 000 varil gun 50 600 m3 d yukseldi Sanayi dergilerine ve hukumet kaynaklarina gore 2004 itibariyla kanitlanmis petrol rezervleri 7 milyar ile 13 milyar varil 2 1 10 9 m3 Azerbaycan Devlet Petrol Sirketi SOCAR kiyi sahalarinin su anda buyuk olcude kullanilmamis ortaklasa gelistirilmesini planlamis ve petrol boru hatlari insa etmek icin cesitli anlasmalar yapmistir Ornegin Hazar Boru Hatti Konsorsiyumu ile yapilan bir proje Hazar Denizi nden Karadeniz teki Rus limani Novorossiysk e petrol tasiyacakti Turkiye ile yapilan bir diger anlasmada 1 760 km lik boru hatti Eylul 2002 de Baku den Ceyhan a Turkiye ye ham petrol tasimak icin kuruldu 1995 yilinda Azerbaycan in 17 acik deniz petrol sahasi uretildi Gunesli yaklasik 96 Azeri sahilinden 96 km aciklarinda su anda yillik uretimin yarisindan fazlasini olusturmaktadir 2002 yili sonunda 15 yabanci ulkeden 33 sirket Azerbaycan da 21 buyuk petrol sahasi gelistirme anlasmasi imzaladi 2003 yili itibariyla Hazar Denizi ndeki petrol haklari konusundaki anlasmazliklar bu rezervlerin gelismesini engellemeye devam etmistir 1987 den 1993 e kadar uretim 13 8 milyon ton petrol ve 12 5 milyar metrekup gazdan 10 3 milyon ton petrol ve 6 8 milyar metrekup dogal gaza geriledi Uretimde yillik dusus orani petrol icin 7 1 ve gaz icin 13 5 idi Kesif sondaji 1995 yilinda 1970 yilina gore 17 kat azaldi veya 170 000 metre azaldi Sah deniz 2 Sah Deniz 2 amaci enerji guvenligi ve enerji cesitlendirmesi olan enerji stratejisi projeleridir Sah Deniz dogal gaz sahasi sozlesmesi 1996 yilinda imzalanmis ve Hazar Denizi ni Karadeniz in Gurcistan tarafina baglayan ilk boru hatti 1999 yilinda insa edilmistir Hazar Denizi ni Akdeniz ve uluslararasi pazarlara baglayan Baku Tiflis Ceyhan ana petrol ihracat boru hatti 2006 yilinda ve Guney Gaz Boru Hatti 2007 yilinda insa edilmistir Seffaflik Ingiltere merkezli Global Witness isimli STK nin 2013 raporunda Azerbaycan petrol endustrisinde calisan sirketlerin seffaflik ve hesap verme sorumlulugu olmadigi ortaya cikti Milyonlarca dolarlik gelirin SOCAR ile isbirligi yapan mustesna ozel sirketlerin ellerine gectigi belgelenmistir Raporda Socar in anlasma yaptigi anlasmazliklarin sistemik oldugu sonucuna varildi ve sunu ekledi Bu bulgular bir butun olarak uluslararasi toplum icin buyuk bir endise olmali Petrol ve turev urunleri Azerbaycan ekonomisinin merkezindedir ve 2011 yilinda ihracatin 95 ini olusturmaktadir Avrupa icin Azerbaycan in petrol ve dogal gaz akisini surdurmesi seffaf ve iyi calisan bir enerji endustrisi surdurmesi onemlidir Oysa bu brifing Azerbaycan daki petrol ticaretinin buyuk kisminin opak oldugunu ve yolsuzlugun hala salgin seviyelerde algilandigini gosteriyor Dogal gazDogal gaz ihracati 2007 2017 Dogal gaz uretimi son yillarda ozellikle bazi petrol kuyularinin tukendigi Baku de daha onemli hale gelmistir 2004 yili sonu itibariyla kanitlanmis rezervler toplam 1 37 trilyon metrekuptur 2011 yilinda dogal gaz uretimi 17 66 milyar metrekup olarak gerceklesti Ukrayna ve Iran Dogu Avrupa yolunda Azerbaycan uzerinden dogalgaz boru hatti isletmekle ilgileniyorlar 10 Mart 2016 da Azerbaycan Enerji Bakani Natiq Aliyev Azerbaycan in Guney Gaz Koridoru nu SGC doldurmak icin yeterli gaz rezervine sahip oldugunu acikca belirtti SGC amaci Azerbaycan dan Gurcistan ve Turkiye uzerinden Avrupa ya 10 milyar metrekup gaz tasimak olan bir enerji projesidir Elektrikuretim 24 32 milyar kWh 2017 tuketim 17 09 milyar kWh 2017 Elektrik enerjisi Azerbaycan da evsel ve endustriyel kullanim acisindan yaygin olarak kullanilan enerji kaynagidir Elektrik uretimi ve dagitimi devlete ait Azerenerji JSC ve Azerishig JSC tarafindan karsilanmaktadir Ulkenin elektrik ihtiyaci Azerenerji altinda calisan elektrik santralleri tarafindan karsilanmaktadir Bu istasyonlardan 13 u 5400 MW kurulu guce sahip termik santraller ve 17 si ise 1162 2 MW kurulu guce sahip hidroelektrik santrallerdir Ayrica ulkedeki diger sirketler tarafindan su ruzgar gunes evsel atiklar kullanilarak bir dizi kucuk enerji santralleri kurulmustur Eylul 2019 daki toplam kurulu guc 6 6455 milyon kW dir Sekiz termik santral Eylul 2019 un baslarinda kullanilan Simal 2 elektrik santrali de dahil olmak uzere 80 kapasite sagliyor 12 2 si 2 hidroelektrik santrali Mingecevir HES ve Semkir HES ve diger termik hidro ve kucuk hidro santrallerinden geliyor Ana guc santralleri her ikisi de termal olmak uzere Sirvan Janub TES 780 MW ve Mingecevir yakinlarindadir Azerbaycan TES 2400 MW 2017 raporuUlkenin elektroenerji sisteminin gucu 7 172 6 MW a ulasti Su anda sistemin kapasitesi 5200 MW ve gereken tepe gucu 3750 3900 MW civarindadir 2017 yilinda termik santrallerinde 20 445 4 milyon kWh ve hidroelektrik santrallerinde 1 732 8 milyon kWh elektrik de dahil olmak uzere 22 209 8 milyon kWh elektrik uretimi gerceklestirilmis ve 2016 yilinin ilgili donemine gore 2 0 oraninda azalmistir 22 665 7 milyon kWh Yil icinde toplam 4 778 8 milyon metrekup dogal gaz ve 311 5 bin ton mazut kullanilmistir Binagadi ilcesinin Hoca Hasan salt sahasina 110 35 kV ile 50 MVA trafo iki 110 kV devre kesici ve 35 kV elektrik ekipmani kuruldu 110 kV lik Liman ve Beyaz Sehir salt sahalari arasina 110 kV cift devreli iletim hatti 35 0 4 kV ile uc trafo merkezi insa edildi 2017 yilinda ulkede petrol uretimi yaklasik 38 7 milyon ton olarak gerceklesti 28 9 milyon ton cikarilan petrol Azeri Cirag Gunesli ye 2 4 milyon tonu Sah deniz e kondensat ve 7 4 milyon tonu Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Sirketi ne aitti 2017 yilinda Baskan Ilham Aliyev asagidaki trafo merkezlerinin acilisinda yer aldi Saatli ilcesinde 110 35 10 kV lik Saricali Trafo Merkezi Samukh bolgesinde 110 35 6 kV lik Yenikend Trafo Merkezi Gence kasabasinda 110 35 10 kV lik Yeni Gence Trafo Merkezi Neftcala bolgesinde 110 35 6 kV lik Neftchala Trafo Merkezi Salyan bolgesinde 110 35 10 kV lik Garagashli Trafo Merkezi Semkir de Azerishig OJSC Otomatik Yonetim ve Kontrol Merkezi Hidroelektrik santraller Mingecevir Hidroelektrik Santrali 402 MW Sarsang Hidroelektrik Santrali 50 MW Semkir Hidro Elektrik Santrali 405 MW Yenikend Hidro Elektrik Santrali 150 MWRafinerilerPetrol ve dogal gaz kaynaklari benzin herbisitler gubreler gazyagi sentetik kaucuk ve plastik ureten kapsamli bir rafineriler sisteminin temelini olusturur Enerji disi sektorlerle yabanci yatirim rekabetiOcak 2015 te Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev hukumetini petrol disindaki sektorlerdeki yatirimlara dolar getirecek programlar yaratmaya yonlendirecegini acikladi Ozellikle Cumhurbaskani Aliyev sanayi ve tarim endustrilerini ornek olarak gosterdi Aliyev Azerbaycan ekonomisine Bu yuzden sosyo politik istikrar ve bilgi buyumesi olan istikrarli ulkelere yatirim cekmek cok daha kolaydir dedi Bankacilik endustrisinin ulkenin enerji disi endustrilerinin gelismesinde daha onemli hale gelecegini soyledi Ayrica bakinizAzerbaycan ekonomisiKaynakca PDF 22 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 a b c anl az Azerice 24 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 1 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Ingilizce 20 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 www ebrd com Ingilizce 25 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 PDF 25 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 PDF 25 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 www ebrd com Ingilizce 25 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 PDF 10 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Global Energy Architecture Performance Index Report 2017 PDF 16 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Global Energy Architecture Performance Index Report 2016 PDF 26 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Reuters 19 Nisan 2019 BP SOCAR Sign Deal to Build New Azeri Oil Exploration Platform The New York Times Ingilizce 23 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2019 BP SOCAR sign deal to build new Azeri oil exploration platform Reuters Ingilizce 19 Nisan 2019 23 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2019 Subscribe to read Financial Times Ingilizce 20 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2019 BP and SOCAR sign new Azeri oil deal Arab News Ingilizce 19 Nisan 2019 23 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2019 a b PDF 29 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Project timeline Shah Deniz Operations and projects BP Caspian bp com Ingilizce 26 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2018 Baku Tbilisi Ceyhan pipeline Pipelines Operations and projects BP Caspian bp com Ingilizce 26 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2018 The Southern Gas Corridor Shah Deniz Operations and projects BP Caspian bp com Ingilizce 9 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2018 Azerbaijan s economic priorities for 2017 World Economic Forum 13 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2018 PDF 25 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 New Report Highlights Lack Of Transparency In Azerbaijan s Oil Industry RFE RL Dec 10 2013 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2020 a b Azerbaijan Anonymous Global Witness 8 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi global adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme news az 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2016 Electric Power in Asia and the Pacific 2001 and 2002 Ingilizce United Nations Publications 2005 ISBN 9789211204148 Erisim tarihi 24 Agustos 2020 General information www azerenerji gov az Ingilizce 31 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2019 Mission of Azerishig www azerishiq az 8 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2019 In Depth Review of the Energy Efficiency Policy of Azerbaijan PDF Ingilizce ISBN 978 905948 126 8 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2020 a b Electricity generation www azerenerji gov az Ingilizce 8 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2019 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 2 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Strategic Road Map on Development of Communal Services Electricity and Heat Energy Water and Gas in the Republic of Azerbaijan PDF State Housing Construction Agency of the Republic of Azerbaijan 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Eylul 2019 Ilham Aliyev attended ceremony to launch Shimal 2 power station Official website of President of Azerbaijan Republic Ingilizce 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2019 PDF Azerice 19 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Azerice 25 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 en president az Ingilizce 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 Samuxda Yenikend yarimstansiyasi istifadeye verilib VIDEO Azerice 24 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2018 en president az Ingilizce 14 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2018 CISTran Finance Reports 16 Ocak 2015 Azerbaijan seeks foreign investment for non oil sector CISTran Finance 18 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2015 United States Azerbaijan Chamber of Commerce 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2015