Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bağdat (Arapça: بغداد), Irak'ın başkenti ve en büyük kentidir.
| Bağdat بغداد | |
|---|---|
  Bağdat Bağdat'ın Irak'taki konumu | |
| Ülke |  Irak |
| İl | Bağdat ili |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Alaa Al-Amari |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 673 km² |
| Rakım | 34 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 8,126,755 |
| Zaman dilimi | (DAS) |
Resmî site amanatbaghdad.gov.iq | |
Yüzyıllar boyunca İslam dünyasının bilim, kültür ve ticaret merkezi olan şehir, Abbasiler'e birkaç asır başkentlik etmiştir. 2001 yılında nüfusu 4.950.000 iken, Irak Savaşı sonrası nüfusu 2011'de 7.216.000'e çıkmıştır. Bağdat aynı zamanda Orta Doğu'nun Kahire ve Tahran'dan sonra en büyük üçüncü şehridir.
Etimoloji
Bağdat isminin Farsça kökenli olduğu düşünülmektedir. Arap yazarlar tarafından Farsça kaynaklardan edinilen yaygın görüşe göre; isim Farsça 'Bag' (Tanrı) ve 'dād' (verilen) kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş olup 'Tanrı'nın verdiği' veya 'Tanrı hediyesi' manasına gelmektedir. Ancak Hammurabi kanunlarında 'Bagdadu', Talmud'da ve Milat öncesi kaynaklarda 'Bagdasa' ismiyle anılan bir şehir olması şehrin isminin Farsça kökeni hakkındaki tezleri çürütür.
Abbasi halifesi Mansur tarafından başkent yapılan ve imar edilen şehre 'medinetüsselâm' (cennet şehri, barış şehri) adı verilmiştir. Bağdat yerine Buğdân, Medinetü Ebu Cafer, Medinetü'l-Mansur, Medinetü'l hulefa ve Zevra gibi adlar da kullanılmıştır.
Tarihçe
İslam öncesi dönem
Yüzyıllar boyunca İslam dünyasının önemli tarih, ilim, kültür, siyaset ve ticaret merkezi olan Bağdat, dünyaca ünlü eski medeniyet merkezleri olan Babil, Seleukia, Medain gibi şehirlerin kalıntılarının yakınında kurulmuştur.
Bağdat, İslam öncesi dönemde Sasani devletine bağlı küçük bir şehirdi. İranlı tacirler her sene burada bir panayır kurarlardı. Öyle ki bu panayıra Çinli tüccarların dahi geldiği tarihî kaynaklarda yer almaktadır.
İslam dönemi
Bağdat, 634 (hicri 13) yılında, halife Ömer'in komutanlarından tarafından fethedildi. Dört halife döneminde daha çok ticaret şehri olarak gelişmesini sürdürdü. Emeviler döneminde ise önemli bir askerî üs haline getirildi.
İkinci Abbasi halifesi Mansur, 759 yılında Bağdat'ın ticari ve stratejik önemini fark etti ve şehri Abbasi devletinin başkenti yaptı. Çünkü Bağdat'ın Dicle kıyısındaki sıcak bir iklime sahip coğrafi yapısı askeri ve ticari anlamda büyük öneme sahipti.
Halife Mansur ilk olarak 762 yılında şehrin imarına başladı. Adını ise Kur'an'daki 'barış yurdu veya cennet' anlamına gelen 'dar'us selam' isminden esinlenerek 'Medinetu's Selam' koydu. Dicle nehrinin batı yakasında kurulan şehre, İslam dünyasının dört bir yanından getirttiği mimar ve işçilere sağlam surlar ve çarşılar inşa ettirdi. Şehrin imarı konusunda devrin bilginlerinden yararlandı.
Dairevi bir şehir planına sahip olan Bağdat, kanallarla Dicle nehrine bağlandı. Ayrıca şehir çevresi 30 m yüksekliğinde surlarla çevrilmişti. Şehrin dört ana kapısı vardı ve bu kapılardan çıkan yollar sıkı bir şekilde korunuyordu. Sarayını şehrin merkezine inşa ettiren Mansur, 774'te askerî bölge için Dicle'nin doğu yakasına 'rusafe kerh' adı verilen bir semt de kurdurttu.
Halife Harun Reşid döneminde Bağdat gelişmesini sürdürdü ve bilim alanında devrinin merkezi konumuna yükseldi. 809 yılında Harun Reşid'in ölümünden sonra oğulları arasındaki taht kavgalarında şehir büyük tahribat yaşadı. Halife Mutasım zamanında ise hilafet merkezi Samarra'ya taşınınca şehir gözden düştü.
Selçuklu dönemi
945 yılında Abbasi devletinin zayıflamasıyla şehir Büveyhoğulları'nın eline geçti. Bir ara Türk askerler ayaklanarak şehri ele geçirdiyse de Büveyhoğulları tekrar kontrolü sağladılar. el-Kaim döneminde ise halifenin çağrısıyla Büyük Selçuklu sultanı Tuğrul Bey 15 Aralık 1055'te şehri alarak Bağdat'ta Türk egemenliğini başlatmıştır. Bu dönemde de gelişen şehirde 1227 yılında Muntasır tarafından ilk İslam üniversitesi kuruldu.
1059'dan 1142'ye dek Büyük Selçuklular, Bağdat'ta adında Türk asıllı komutanlar bulundurdular. Bu komutanlar, Bağdat askerî valisi ve zaptiye nazırı olarak görev yaparlarken, ayrıca Halife'nin şerefini ve hayatını da koruyorlardı.
Moğol ve Timur istilaları
Bağdat'ın tarihindeki ilk felaket, 1258'de Moğol İlhanlı hükümdarı Hülagû Han'ın şehri kuşatmasıyla geldi. Abbasi yöneticilerinin barış teklifine Hülagü olumsuz yanıt verdi. Moğollar, Halife Mutasım'ın teslim olmasının ardından şehri yakıp yıktı, Halife'yi de öldürdü. Şehirdeki 5 asırlık bilimsel ve kültürel birikimi talan etti. Bunların arasında büyük bir bilim merkezi olan Beyt'ül Hikmet de vardır.
İslam dünyasında siyasi ve kültürel büyük yıkıma neden olan bu felaketten sonra, 1393 yılında şehri bu defa Timur kuşatmıştır. Timur da Hülagü Han gibi şehirdeki bilim merkezlerini tahrip etmiştir.
Safevi dönemi
Bu yıkımlardan sonra şehre 1410-1467 yıllarında Karakoyunlular, ardından da Akkoyunlular hâkim olmuştur. Bu dönemde şehir imar edilmemiş, halkı şehri terk etmeye başlamıştır. 1508 yılında Şah İsmail tarafından alınan şehirde Safevi devri başlamıştır. Şii olan Şah İsmail şehirdeki pek çok Sünni büyük zatın türbelerini ve mimari yapıyı yıktırtmıştır.
Bağdat'ın Safevilerin eline geçmesi Osmanlı devletini rahatsız etmiş ve buraya sahip olmak için askerî harekâtlara girişmelerine neden olmuştur.
Osmanlı dönemi
Askerî ve ticari öneminden dolayı Kanuni Sultan Süleyman 1534'te Irakeyn Seferi sonucunda Bağdat'ı Safevilerden aldı. 1624'te Safeviler'in geçici işgaline uğrayan şehir padişah IV. Murat'ın Bağdat Seferi sonucunda tekrar Osmanlı ordusunca fethedildi.
Ayrıca Bağdat Eyaleti ve Bağdat Vilayeti
Osmanlı sonrası
I. Dünya Savaşı'na kadar Osmanlıların elinde olan Bağdat, 1917'de İngiliz kuvvetlerince işgal edildi ve 1921'de kurulan bağımsız Irak Krallığının başşehri oldu. Bu durum Türkiye tarafından da Lozan Antlaşması ile (1923) resmen kabul edildi.
II. Dünya Savaşı sonrasında petrol gelirlerindeki büyük artış, Bağdat'ın gelişmesinde büyük rol oynadı. Irak sanayisinin çoğu buradadır. Deri eşya, ipek ve pamuklu dokuma, tuğla, çimento, hurma, tütün mamullerinin yanı sıra petrol rafinerileri, demiryolu atölyeleri ve bir de demir çelik fabrikası vardır.
Bağdat'ta eski şark pazarlarından, cam ve selih binalara kadar her çeşit mimari yapı görülebilir. Şehrin eski manzarası değişmekle beraber, pek çok eski bina, kaldırım kahveleri, eski tarz minare ve camiler bugün de durmaktadır. 'deki 19. yüzyıl yapısı altın kubbeli görkemli cami ile yüzü aşkın başka cami ve minare, şehrin mimari güzelliğine ayrı bir hava vermektedir.
Irak'ın başlıca devlet kurumlarının merkezi yine Bağdat'tadır. 1958'de kurulmuş olan Bağdat Üniversitesinden başka El-Mustansır Üniversitesi, Teknoloji Üniversitesi ve birkaç yüksek okul vardır. Saddam Hüseyin yönetiminin 1990'da Kuveyt'i işgal etmesi üzerine başlayan Körfez Savaşı'nın ardından kurulan ve Amerika Birleşik Devletleri önderliğindeki BM Gücü, 1991 Ocak ayından itibaren Bağdat'ı bombaladı. İki ay süren bombardıman neticesinde şehir harap oldu. 2003 yılındaki Irak savaşı sırasında 9 Nisan tarihinde Amerika Birleşik Devletleri tarafından işgal edildi
Coğrafi yapısı
Mezopotamya çanağının ortasında, Dicle Irmağı'nın iki yakası üzerinde ve Dicle'nin Fırat'a en çok (40 km) yaklaştığı noktada, geniş bir alüvyon ovası üzerinde yer alır. Bağdat, konum olarak Irak'ın tam ortasında yer alır ve kalbi durumundadır. Bağdat'ta yazlar kuru ve çok sıcak, kışlar yumuşak ve serin geçer. Ortalama yağış yılda 130 mm dolayındadır.
İklim
Bağdat'ta yazlar kuru ve çok sıcak, kışlar yumuşak ve serin geçer. Ortalama yağış yılda 130 mm dolayındadır.
 Bağdat iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 24,8 | 27,1 | 30,9 | 38,6 | 43,5 | 48,8 | 50,0 | 49,9 | 47,7 | 40,2 | 35,6 | 25,3 | 50 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 15,5 | 18,5 | 23,6 | 29,9 | 36,5 | 41,3 | 44,0 | 43,5 | 40,2 | 33,4 | 23,7 | 17,2 | 30,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 9,7 | 12 | 16,6 | 22,6 | 28,3 | 32,3 | 34,8 | 34 | 30,5 | 24,7 | 16,5 | 11,2 | 22,77 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 3,8 | 5,5 | 9,6 | 15,2 | 20,1 | 23,3 | 25,5 | 24,5 | 20,7 | 15,9 | 9,2 | 5,1 | 14,9 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −11 | −10 | −5,5 | −0,6 | 8,3 | 14,6 | 22,4 | 20,6 | 15,3 | 6,2 | −1,5 | −8,7 | −11 |
| Ortalama yağış (mm) | 27,2 | 19,1 | 22,0 | 15,6 | 3,2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3,3 | 12,4 | 20,0 | 122,8 |
| Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü | |||||||||||||
Bitki örtüsü
Bağdat'ın iklim şartları, düzlük ve çöl yapısı nedeniyle ilde bitki örtüsü olarak çöl ağaçları olan Palmiye ve hurma ağaçları bulunur.
Ekonomi
Bağdat'ın ekonomisini tarım, turizm, alışveriş ve petrol ihracatı oluşturmaktadır.
Kültür
Bağdat, Irak ve Mezopotamya kültürü İslam dini ve geleneksel Arap kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, Bağdat şehri çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslam etkisi Arap kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.
Bağdat mutfağı
Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup kentin her yerinde döner lokantalarından Bağdat otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Bağdat mutfağı Kürt ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle Bağdat mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebap, lahmacun, etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast-Food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-foodla yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.
Giyim ve kurallar
Bağdat'ta insanların birçoğu yöresel Arap elbisesi olan kandura giyerler.
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
Irak Ulusal Müzesi -
![image]()
Al Zawra'a Park -
![image]()
-
![image]()
Kardeş şehirler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Bağdat ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikigezgin'de Bağdat ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. |
| Vikisözlük'te Bağdat ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- ^ Central Statistics Organization Iraq. "Population Projection 2015-2018" (PDF). 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.
- ^ . En.aswataliraq.info. 27 Nisan 2013. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2013.
- ^ . 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015.
- ^ a b el-Hatib el-Bağdâdî, Târîhu Bağdad, Kahire, 1931, I, 25.
- ^ İbnü’l-Fakîh el-Hemedânî, Bağdad Medînetü’s-Selâm, Paris, Trs, s. 27.
- ^ Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’t-Taberî, Kahire, 1977, VII, 618.
- ^ . 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015.
- ^ . World Meteorological Organization. 25 June 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 June 2013.
- ^ . City of Beirut. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2008.
- ^ Corfield, Justin (2013). Historical Dictionary of Pyongyang. Londra: Anthem Press. s. 196. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bagdat Arapca بغداد Irak in baskenti ve en buyuk kentidir Bagdat بغدادBaskentBagdatBagdat in Irak taki konumuUlkeIrakIlBagdat iliIdare Belediye baskaniAlaa Al AmariYuzolcumu Toplam673 km Rakim34 mNufus 2018 Toplam8 126 755Zaman dilimiUTC 03 00 DAS Resmi site amanatbaghdad gov iq Yuzyillar boyunca Islam dunyasinin bilim kultur ve ticaret merkezi olan sehir Abbasiler e birkac asir baskentlik etmistir 2001 yilinda nufusu 4 950 000 iken Irak Savasi sonrasi nufusu 2011 de 7 216 000 e cikmistir Bagdat ayni zamanda Orta Dogu nun Kahire ve Tahran dan sonra en buyuk ucuncu sehridir EtimolojiBagdat isminin Farsca kokenli oldugu dusunulmektedir Arap yazarlar tarafindan Farsca kaynaklardan edinilen yaygin goruse gore isim Farsca Bag Tanri ve dad verilen kelimelerinin birlesmesi ile olusmus olup Tanri nin verdigi veya Tanri hediyesi manasina gelmektedir Ancak Hammurabi kanunlarinda Bagdadu Talmud da ve Milat oncesi kaynaklarda Bagdasa ismiyle anilan bir sehir olmasi sehrin isminin Farsca kokeni hakkindaki tezleri curutur Abbasi halifesi Mansur tarafindan baskent yapilan ve imar edilen sehre medinetusselam cennet sehri baris sehri adi verilmistir Bagdat yerine Bugdan Medinetu Ebu Cafer Medinetu l Mansur Medinetu l hulefa ve Zevra gibi adlar da kullanilmistir TarihceIslam oncesi donem Yuzyillar boyunca Islam dunyasinin onemli tarih ilim kultur siyaset ve ticaret merkezi olan Bagdat dunyaca unlu eski medeniyet merkezleri olan Babil Seleukia Medain gibi sehirlerin kalintilarinin yakininda kurulmustur Bagdat Islam oncesi donemde Sasani devletine bagli kucuk bir sehirdi Iranli tacirler her sene burada bir panayir kurarlardi Oyle ki bu panayira Cinli tuccarlarin dahi geldigi tarihi kaynaklarda yer almaktadir Islam donemi Bagdat 634 hicri 13 yilinda halife Omer in komutanlarindan tarafindan fethedildi Dort halife doneminde daha cok ticaret sehri olarak gelismesini surdurdu Emeviler doneminde ise onemli bir askeri us haline getirildi Ikinci Abbasi halifesi Mansur 759 yilinda Bagdat in ticari ve stratejik onemini fark etti ve sehri Abbasi devletinin baskenti yapti Cunku Bagdat in Dicle kiyisindaki sicak bir iklime sahip cografi yapisi askeri ve ticari anlamda buyuk oneme sahipti Halife Mansur ilk olarak 762 yilinda sehrin imarina basladi Adini ise Kur an daki baris yurdu veya cennet anlamina gelen dar us selam isminden esinlenerek Medinetu s Selam koydu Dicle nehrinin bati yakasinda kurulan sehre Islam dunyasinin dort bir yanindan getirttigi mimar ve iscilere saglam surlar ve carsilar insa ettirdi Sehrin imari konusunda devrin bilginlerinden yararlandi Dairevi bir sehir planina sahip olan Bagdat kanallarla Dicle nehrine baglandi Ayrica sehir cevresi 30 m yuksekliginde surlarla cevrilmisti Sehrin dort ana kapisi vardi ve bu kapilardan cikan yollar siki bir sekilde korunuyordu Sarayini sehrin merkezine insa ettiren Mansur 774 te askeri bolge icin Dicle nin dogu yakasina rusafe kerh adi verilen bir semt de kurdurttu Halife Harun Resid doneminde Bagdat gelismesini surdurdu ve bilim alaninda devrinin merkezi konumuna yukseldi 809 yilinda Harun Resid in olumunden sonra ogullari arasindaki taht kavgalarinda sehir buyuk tahribat yasadi Halife Mutasim zamaninda ise hilafet merkezi Samarra ya tasininca sehir gozden dustu Selcuklu donemi 1227 de Mustansir tarafindan kurulan El Mustansiriyya Universitesi nin avlusu 945 yilinda Abbasi devletinin zayiflamasiyla sehir Buveyhogullari nin eline gecti Bir ara Turk askerler ayaklanarak sehri ele gecirdiyse de Buveyhogullari tekrar kontrolu sagladilar el Kaim doneminde ise halifenin cagrisiyla Buyuk Selcuklu sultani Tugrul Bey 15 Aralik 1055 te sehri alarak Bagdat ta Turk egemenligini baslatmistir Bu donemde de gelisen sehirde 1227 yilinda Muntasir tarafindan ilk Islam universitesi kuruldu 1059 dan 1142 ye dek Buyuk Selcuklular Bagdat ta adinda Turk asilli komutanlar bulundurdular Bu komutanlar Bagdat askeri valisi ve zaptiye naziri olarak gorev yaparlarken ayrica Halife nin serefini ve hayatini da koruyorlardi Mogol ve Timur istilalari Bagdat in tarihindeki ilk felaket 1258 de Mogol Ilhanli hukumdari Hulagu Han in sehri kusatmasiyla geldi Abbasi yoneticilerinin baris teklifine Hulagu olumsuz yanit verdi Mogollar Halife Mutasim in teslim olmasinin ardindan sehri yakip yikti Halife yi de oldurdu Sehirdeki 5 asirlik bilimsel ve kulturel birikimi talan etti Bunlarin arasinda buyuk bir bilim merkezi olan Beyt ul Hikmet de vardir Islam dunyasinda siyasi ve kulturel buyuk yikima neden olan bu felaketten sonra 1393 yilinda sehri bu defa Timur kusatmistir Timur da Hulagu Han gibi sehirdeki bilim merkezlerini tahrip etmistir Safevi donemi Bu yikimlardan sonra sehre 1410 1467 yillarinda Karakoyunlular ardindan da Akkoyunlular hakim olmustur Bu donemde sehir imar edilmemis halki sehri terk etmeye baslamistir 1508 yilinda Sah Ismail tarafindan alinan sehirde Safevi devri baslamistir Sii olan Sah Ismail sehirdeki pek cok Sunni buyuk zatin turbelerini ve mimari yapiyi yiktirtmistir Bagdat in Safevilerin eline gecmesi Osmanli devletini rahatsiz etmis ve buraya sahip olmak icin askeri harekatlara girismelerine neden olmustur Osmanli donemi Askeri ve ticari oneminden dolayi Kanuni Sultan Suleyman 1534 te Irakeyn Seferi sonucunda Bagdat i Safevilerden aldi 1624 te Safeviler in gecici isgaline ugrayan sehir padisah IV Murat in Bagdat Seferi sonucunda tekrar Osmanli ordusunca fethedildi Ayrica Bagdat Eyaleti ve Bagdat Vilayeti Osmanli sonrasi 1930 da Bagdat I Dunya Savasi na kadar Osmanlilarin elinde olan Bagdat 1917 de Ingiliz kuvvetlerince isgal edildi ve 1921 de kurulan bagimsiz Irak Kralliginin bassehri oldu Bu durum Turkiye tarafindan da Lozan Antlasmasi ile 1923 resmen kabul edildi II Dunya Savasi sonrasinda petrol gelirlerindeki buyuk artis Bagdat in gelismesinde buyuk rol oynadi Irak sanayisinin cogu buradadir Deri esya ipek ve pamuklu dokuma tugla cimento hurma tutun mamullerinin yani sira petrol rafinerileri demiryolu atolyeleri ve bir de demir celik fabrikasi vardir Bagdat ta eski sark pazarlarindan cam ve selih binalara kadar her cesit mimari yapi gorulebilir Sehrin eski manzarasi degismekle beraber pek cok eski bina kaldirim kahveleri eski tarz minare ve camiler bugun de durmaktadir deki 19 yuzyil yapisi altin kubbeli gorkemli cami ile yuzu askin baska cami ve minare sehrin mimari guzelligine ayri bir hava vermektedir Irak in baslica devlet kurumlarinin merkezi yine Bagdat tadir 1958 de kurulmus olan Bagdat Universitesinden baska El Mustansir Universitesi Teknoloji Universitesi ve birkac yuksek okul vardir Saddam Huseyin yonetiminin 1990 da Kuveyt i isgal etmesi uzerine baslayan Korfez Savasi nin ardindan kurulan ve Amerika Birlesik Devletleri onderligindeki BM Gucu 1991 Ocak ayindan itibaren Bagdat i bombaladi Iki ay suren bombardiman neticesinde sehir harap oldu 2003 yilindaki Irak savasi sirasinda 9 Nisan tarihinde Amerika Birlesik Devletleri tarafindan isgal edildiCografi yapisiBagdat ta aylara gore ortalama sicaklik kirmizi ve yagis mavi Mezopotamya canaginin ortasinda Dicle Irmagi nin iki yakasi uzerinde ve Dicle nin Firat a en cok 40 km yaklastigi noktada genis bir aluvyon ovasi uzerinde yer alir Bagdat konum olarak Irak in tam ortasinda yer alir ve kalbi durumundadir Bagdat ta yazlar kuru ve cok sicak kislar yumusak ve serin gecer Ortalama yagis yilda 130 mm dolayindadir IklimBagdat ta yazlar kuru ve cok sicak kislar yumusak ve serin gecer Ortalama yagis yilda 130 mm dolayindadir Bagdat iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 24 8 27 1 30 9 38 6 43 5 48 8 50 0 49 9 47 7 40 2 35 6 25 3 50Ortalama en yuksek sicaklik C 15 5 18 5 23 6 29 9 36 5 41 3 44 0 43 5 40 2 33 4 23 7 17 2 30 6Ortalama sicaklik C 9 7 12 16 6 22 6 28 3 32 3 34 8 34 30 5 24 7 16 5 11 2 22 77Ortalama en dusuk sicaklik C 3 8 5 5 9 6 15 2 20 1 23 3 25 5 24 5 20 7 15 9 9 2 5 1 14 9En dusuk sicaklik C 11 10 5 5 0 6 8 3 14 6 22 4 20 6 15 3 6 2 1 5 8 7 11Ortalama yagis mm 27 2 19 1 22 0 15 6 3 2 0 0 0 0 3 3 12 4 20 0 122 8Kaynak Dunya Meteoroloji Orgutu Bitki ortusu Bagdat in iklim sartlari duzluk ve col yapisi nedeniyle ilde bitki ortusu olarak col agaclari olan Palmiye ve hurma agaclari bulunur EkonomiBagdat in ekonomisini tarim turizm alisveris ve petrol ihracati olusturmaktadir KulturBagdat Kongre Merkezi Bagdat Irak ve Mezopotamya kulturu Islam dini ve geleneksel Arap kulturu etrafinda bicimlenmistir Buna karsin Bagdat sehri cesitlilikler icinde yuksek bir kozmopolit toplum ve canli bir kulture sahiptir Islam etkisi Arap kulturunun mimari muzik giyim mutfak ve yasam tarzinda gorulebilmektedir Bagdat mutfagi Arap mutfagi oldukca tutulmakta olup kentin her yerinde doner lokantalarindan Bagdat otellerinin luks lokantalarina kadar her yerde bulunabilmektedir Hizli yiyecekler Arap Kurt ve Bati mutfaklari da oldukca populer olup genis miktarda bulunabilmektedir Bagdat mutfagi Kurt ve Araplarla binlerce yillik etkilesimle gunumuze gelmis gayet zengin ve farkli bir mutfaktir Mutfagin temel malzemeleri kuzu eti yoresel baharatlar pirinc ve bulgurdur Bu nedenle Bagdat mutfagi agir yemeklerden olusur Mutfagin temel bilesenleri Kebap lahmacun etli yemekler ve hamurlu tatlilar olup dunyanin her yerinde taninmakta ve tercih edilmektedir Fast Food tarzi Bati kulturunun de arttigi bu devirlerde fast foodla yarisabilir hizli hazirlanabilen bir mutfaktir Giyim ve kurallar Bagdat ta insanlarin bircogu yoresel Arap elbisesi olan kandura giyerler GaleriIrak Ulusal Muzesi Al Zawra a ParkKardes sehirlerSevilla Ispanya Istanbul Turkiye Tahran Iran Kahire MisirAyrica bakinizBagdat KulesiKaynakcaWikimedia Commons ta Bagdat ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikigezgin de Bagdat ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Vikisozluk te Bagdat ile ilgili tanim bulabilirsiniz Central Statistics Organization Iraq Population Projection 2015 2018 PDF 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Agustos 2020 En aswataliraq info 27 Nisan 2013 14 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2013 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2015 a b el Hatib el Bagdadi Tarihu Bagdad Kahire 1931 I 25 Ibnu l Fakih el Hemedani Bagdad Medinetu s Selam Paris Trs s 27 Muhammed b Cerir et Taberi Tarihu t Taberi Kahire 1977 VII 618 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2015 World Meteorological Organization 25 June 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 June 2013 City of Beirut 21 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2008 Corfield Justin 2013 Historical Dictionary of Pyongyang Londra Anthem Press s 196 ISBN 978 0 85728 234 7