Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mihail Aleksandroviç Bakunin (Rusça: Михаил Александрович Бакунин; 30 Mayıs [E.U. 18 Mayıs] 1814 – 1 Temmuz 1876), tanınmış bir Rus devrimci ve kolektivist anarşizm kuramcısıdır.Anarşist düşünürlerin ilk kuşağının temsilcilerindendir ve Anarşizmin babaları olarak anılan düşünürlerden biridir.
| Mihail Bakunin | |
|---|---|
 | |
| Doğumu | Mihail Aleksandroviç Bakunin 30 Mayıs 1814 , Rus İmparatorluğu |
| Ölümü | 1 Temmuz 1876 (62 yaşında) Bern, İsviçre |
| İlgi alanları | Anarşizm (Kolektivist anarşizm) |
Hayatı
Bakunin, Moskova’nın Kuzeybatısı'nda, ve Kuvşinovo arasındaki köyündeki aristokrat bir ailenin çocuğudur. 14 yaşındayken Topçuluk Üniversitesinde askerî eğitim aldığı Sankt-Peterburg’a gitti. Eğitimi 1832 yılında tamamlandı ve Rusya İmparatorluk Muhafız Alayı’na düşük rütbeli bir subay olarak atandı ve Minsk’e, ’a, Litvanya’ya (artık Belarus) gönderildi. Babası Bakunin’in askerî veya sivil göreve devam etmesini istiyorduysa da, o 1835 yılında ikisini de terk ederek, felsefe okumayı umut ettiği Moskova’ya geçti.
Bakunin Moskova’da eski üniversitelilerden oluşan bir grupla arkadaşlık kurdu ve ardından sistematik bir idealist felsefe çalışmasına başladı. Özellikle de Schelling, Fichte ve Hegel’e yoğunlaştı. Başından beri o ve arkadaşları çalışmalarını, o dönem modern bilimin başkenti sayılan Berlin’e bir seyahat yaparak tamamlamak istiyorlardı. Bakunin’in âilesi bu yolculuğun masraflarını karşılamayı reddetti; ama sonunda yumuşadılar ve 1840 yılında yolculuğa çıktı.
O sıralar Bakunin’in plânı üniversitede profesör olmaktı (arkadaşlarının deyimiyle “doğruluğun râhibi”). Fakat daha sonra “Sol Hegelciler” adı verilen radikal öğrencilerle karşılaştı ve onlara katıldı. Berlin’deki sosyalist harekete dâhil oldu. Buradan Proudhon ve George Sand’le karşılaşacağı, Polonyalı sürgünlerin lideriyle tanıştırılacağı Paris’e geçti. Paris’ten İsviçre’ye seyahat etti. Burada bir süre kalarak sosyalist hareketlerde faâl olarak bulundu.
İsviçre’deyken, Bakunin Rusya hükûmeti tarafından Rusya’ya çağrıldı ve çağrıyı reddetmesi üzerine mallarına el konuldu. 1848 yılında Paris’e döndüğünde, Rusya’ya karşı ateşli bir saldırı başlattı ve bu Bakunin’in Fransa’dan sürülmesine neden oldu. 1848’in devrimci hareketleri kendisine demokratik bir kampanyaya katılma fırsatını verdi ve 1849 Mayısındaki Dresden ayaklanmasına katılması nedeniyle tutuklandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. Bununla birlikte idam hükmü ömür boyu hapse çevrildi ve Rus yetkililere teslim edildi. Hapsedildi ve 1855 yılında doğu Sibirya’ya gönderildi.
Bakunin Amur bölgesine gitmek için izin talep etti ve buradan kaçmayı başararak Japonya’ya, ardından da 1861 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nden İngiltere’ye geçti. Geri kalan yaşamını batı Avrupa’da, özellikle de İsviçre’de sürgünde geçirdi. 1869 yılında Sosyal Demokratik Birliği kurdu. Bununla birlikte Birinci Enternasyonal’in uluslararası bir organizasyon olduğu ve yalnızca ulusal organizasyonların üyeliğe kabul edildiği bahanesiyle Bakunin’in kurduğu birlik Birinci Enternasyonal’e alınmadı. Oluşturulduğu yıl dağılan bu birliği oluşturan çeşitli gruplar daha sonra Enternasyonal’e ayrı ayrı katıldılar.
1870 yılında Bakunin Lyons’taki başarısız bir ayaklanmaya önderlik etti. Ayaklanma daha sonra Paris Komünü için örnek teşkil etti. Karl Marx ve Friedrich Engels daha sonra bu komünü onayladılar ve onu proletarya diktatörlüğünün bir örneği olarak tanımladılar; bununla birlikte Marx Lyons’taki ayaklanmanın erken ve maceracı bir ayaklanma olduğu görüşündeydi. Çünkü başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Aynı zamanda da Bakunin'in önderliğinde olması böyle bir değerlendirmeyi getirebilirdi.
Bakunin’in 1872’deki Lahey Kongresi’nde Marx’ın üstün gelmesiyle Enternasyonal’den tasfiye edilmesi, Marksist düşüncenin devletin nihâî çözülmesinden önce kurulmasını öngördüğü işçi devleti görüşü ile Bakunin’in böyle bir ara basamağa gerek olmadığına dâir görüşü arasındaki uyuşmazlığın açık bir temsili oldu. Marx’ın (dehâsını kabûl ederek) yaptığı sınıf çözümlemesini ve kapitalizme ilişkin öne sürdüğü ekonomik teorilerini kabûl etmekle birlikte, Devlet ve Otorite hakkındaki görüşlerini de son derece âciz, yetersiz buluyordu. Marx’ın küstah ve kibirli olduğunu ve yöntemlerinin komünist devrimi tehlikeye atacağını düşünüyordu. "Bakunin Yahudi kökenli olduğu için Marx’a saldırarak anti-semitist olduğunu da açığa vurdu" diyenler de vardır. Fakat ilginç olan Marx'ın redaktörlüğünü yaptığı Neue Rheinische Zeitung'da Bakunin'in Rus ajanı olduğunu iddia eden bir haberin ciddi imiş gibi yayınlanması ve Avrupa'da tüm burjuva basınının ve bunlara hâkim Yahudi kökenlilerin bu sözde haberi sık sık tekrarlamaları karşısında Bakunin anti-semitist sayılabilecek ifâdeler de kullanmıştır. Bu haber özellikle Marx'a çok yakın Utin (daha sonra Çar'dan özür dilemiş ve Rusya'da yaşamasına izin verilmiştir) tarafından sürekli gündemde tutulmuştur.
Bakunin 1873 yılında Lugano’da bir köşeye çekildi ve 13 Haziran 1876’da Bern’de öldü.
Politik görüşleri
Bakunin hangi isim ya da biçim altında olursa olsun, Tanrı da dahil olmak üzere tüm dış otorite sistemlerini reddediyordu. Ölümünden sonra 1882 yılında basılan Tanrı ve Devlet adlı eserinde şöyle yazıyordu:
| “ | İnsanın özgürleşmesi yalnızca buna bağlıdır, çünkü o doğanın yasalarına itaât eder; onlar insana dışarıdan insanî veya ilâhî, kolektif veya bireysel her ne olursa olsun, herhangi bir yabancı irade tarafından empoze edildiği için değil, kendisi onları böyle kavradığı için. | „ |
Böylece doğa kanunlarının farkına her insan kendisi varır. Bakunin'in akıl yürütmesi sonunda bu kanunların kendi doğasının kanunları olduğu için, bireyin bunlara uymaktan başka çaresinin olmadığı ve bu nedenle politik organizasyonların, yönetimlerin ve yasaların derhâl yok olacağı düşüncesine varır.
Bakunin aynı şekilde herhangi bir imtiyazlı konumu veya sınıfı reddetmiştir. Çünkü "bu ayrıcalığın acayipliğidir ve her ayrıcalıklı konum insanın kalbini ve zihnini öldürür. Ayrıcalıklı insan, politik yahut ekonomik fark etmez, zihnen ve kalben bozulmuş insandır".
Bakunin'in devrimci programını gerçekleştirme yöntemleri de onun prensiplerinden daha az anlamlı değildir. Bakunin’in tanımladığı gibi, bir devrimci özel bir ilgi veya duyguya izin vermeyen, din, vatanseverlik yahut ahlâk konusunda, onu kelimenin her anlamıyla var olan toplumu altüst etme görevinden saptıracak hiçbir şüphe taşımayan, sadık bir insan olmalıdır.
Mikhail Bakunin ve Karl Marx arasındaki anlaşmazlık, anarşizm ve Marksizm arasındaki farklılığa ışık tutar: Anarşistler ve Marksistler aynı ortak hedefi (sosyal sınıfların ve devletin olmadığı özgür, eşit bir toplumun yaratılması) paylaşmakla birlikte, bu hedefe nasıl ulaşılacağı konusunda büyük anlaşmazlıklar yaşarlar. Anarşistler sınıfsız, devletsiz topluma devlet aygıtı yoluyla değil emekçilerin özyönetim organları aracılığıyla ve proletarya diktatörlüğü gibi bir geçiş aşaması olmadan geçilmesi gerekliliğine inanırlar. Anarşistlere göre iktidar yozlaştırır. Marksistler böyle bir şeyin imkânsız olduğuna ve anarşistlerin çok idealist olduğuna inanırlar. Devlet aygıtını yok etmeyi değil ele geçirmeyi amaçlarlar. Marksistler sınıfsız ve devletsiz topluma, bir siyasal geçiş dönemi olan proletaryanın devrimci iktidarı (proletarya diktatörlüğü) ile geçileceğini öngörürler.
Kitaplar
Broşürler
- Stateless Socialism: Anarchism 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Devletsiz Sosyalizm: Anarşizm) 1953
- Marxism, Freedom, and the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Marksizm, Özgürlük ve Devlet) 1950
- The Paris Commune and the Idea of the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Paris Komünü ve Devlet) (1871)
- The Immorality of the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1953)
- Statism and Anarchy (1990), Cambridge University Press,
- Revolutionary Catechism 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1866)
- The Commune, the Church, and the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1947)
- Founding of the First International 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Birinci Enternasyonal'in Kuruluşu ) (1953)
- On Rousseau 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1972)
- No Gods No Masters (1998) by Daniel Guérin, Edinburgh: AK Press,
İlgili bağlantılar
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
Kaynakça
- ^ a b Miller, David (2003). Political philosophy: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Vidal, Matt (2019). The Oxford handbook of Karl Marx. New York, NY: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Singer, Peter (2018). Marx: a very short introduction (2. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- (İngilizce) Mihail Bakunin arşivi 11 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mihail Aleksandrovic Bakunin Rusca Mihail Aleksandrovich Bakunin 30 Mayis E U 18 Mayis 1814 1 Temmuz 1876 taninmis bir Rus devrimci ve kolektivist anarsizm kuramcisidir Anarsist dusunurlerin ilk kusaginin temsilcilerindendir ve Anarsizmin babalari olarak anilan dusunurlerden biridir Mihail BakuninDogumuMihail Aleksandrovic Bakunin 30 Mayis 1814 1814 05 30 Rus ImparatorluguOlumu1 Temmuz 1876 62 yasinda Bern IsvicreIlgi alanlariAnarsizm Kolektivist anarsizm Etkilendikleri Hegel Proudhon Feuerbach Herzen Marx AkstantinEtkiledikleri Belinsky Nechayev Kropotkin Goldman Makhno Most Malatesta ChomskyHayatiBakunin Moskova nin Kuzeybatisi nda ve Kuvsinovo arasindaki koyundeki aristokrat bir ailenin cocugudur 14 yasindayken Topculuk Universitesinde askeri egitim aldigi Sankt Peterburg a gitti Egitimi 1832 yilinda tamamlandi ve Rusya Imparatorluk Muhafiz Alayi na dusuk rutbeli bir subay olarak atandi ve Minsk e a Litvanya ya artik Belarus gonderildi Babasi Bakunin in askeri veya sivil goreve devam etmesini istiyorduysa da o 1835 yilinda ikisini de terk ederek felsefe okumayi umut ettigi Moskova ya gecti Bakunin Moskova da eski universitelilerden olusan bir grupla arkadaslik kurdu ve ardindan sistematik bir idealist felsefe calismasina basladi Ozellikle de Schelling Fichte ve Hegel e yogunlasti Basindan beri o ve arkadaslari calismalarini o donem modern bilimin baskenti sayilan Berlin e bir seyahat yaparak tamamlamak istiyorlardi Bakunin in ailesi bu yolculugun masraflarini karsilamayi reddetti ama sonunda yumusadilar ve 1840 yilinda yolculuga cikti O siralar Bakunin in plani universitede profesor olmakti arkadaslarinin deyimiyle dogrulugun rahibi Fakat daha sonra Sol Hegelciler adi verilen radikal ogrencilerle karsilasti ve onlara katildi Berlin deki sosyalist harekete dahil oldu Buradan Proudhon ve George Sand le karsilasacagi Polonyali surgunlerin lideriyle tanistirilacagi Paris e gecti Paris ten Isvicre ye seyahat etti Burada bir sure kalarak sosyalist hareketlerde faal olarak bulundu Isvicre deyken Bakunin Rusya hukumeti tarafindan Rusya ya cagrildi ve cagriyi reddetmesi uzerine mallarina el konuldu 1848 yilinda Paris e dondugunde Rusya ya karsi atesli bir saldiri baslatti ve bu Bakunin in Fransa dan surulmesine neden oldu 1848 in devrimci hareketleri kendisine demokratik bir kampanyaya katilma firsatini verdi ve 1849 Mayisindaki Dresden ayaklanmasina katilmasi nedeniyle tutuklandi ve olum cezasina carptirildi Bununla birlikte idam hukmu omur boyu hapse cevrildi ve Rus yetkililere teslim edildi Hapsedildi ve 1855 yilinda dogu Sibirya ya gonderildi Bakunin Amur bolgesine gitmek icin izin talep etti ve buradan kacmayi basararak Japonya ya ardindan da 1861 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nden Ingiltere ye gecti Geri kalan yasamini bati Avrupa da ozellikle de Isvicre de surgunde gecirdi 1869 yilinda Sosyal Demokratik Birligi kurdu Bununla birlikte Birinci Enternasyonal in uluslararasi bir organizasyon oldugu ve yalnizca ulusal organizasyonlarin uyelige kabul edildigi bahanesiyle Bakunin in kurdugu birlik Birinci Enternasyonal e alinmadi Olusturuldugu yil dagilan bu birligi olusturan cesitli gruplar daha sonra Enternasyonal e ayri ayri katildilar 1870 yilinda Bakunin Lyons taki basarisiz bir ayaklanmaya onderlik etti Ayaklanma daha sonra Paris Komunu icin ornek teskil etti Karl Marx ve Friedrich Engels daha sonra bu komunu onayladilar ve onu proletarya diktatorlugunun bir ornegi olarak tanimladilar bununla birlikte Marx Lyons taki ayaklanmanin erken ve maceraci bir ayaklanma oldugu gorusundeydi Cunku basarisizlikla sonuclanmisti Ayni zamanda da Bakunin in onderliginde olmasi boyle bir degerlendirmeyi getirebilirdi Bakunin in 1872 deki Lahey Kongresi nde Marx in ustun gelmesiyle Enternasyonal den tasfiye edilmesi Marksist dusuncenin devletin nihai cozulmesinden once kurulmasini ongordugu isci devleti gorusu ile Bakunin in boyle bir ara basamaga gerek olmadigina dair gorusu arasindaki uyusmazligin acik bir temsili oldu Marx in dehasini kabul ederek yaptigi sinif cozumlemesini ve kapitalizme iliskin one surdugu ekonomik teorilerini kabul etmekle birlikte Devlet ve Otorite hakkindaki goruslerini de son derece aciz yetersiz buluyordu Marx in kustah ve kibirli oldugunu ve yontemlerinin komunist devrimi tehlikeye atacagini dusunuyordu Bakunin Yahudi kokenli oldugu icin Marx a saldirarak anti semitist oldugunu da aciga vurdu diyenler de vardir Fakat ilginc olan Marx in redaktorlugunu yaptigi Neue Rheinische Zeitung da Bakunin in Rus ajani oldugunu iddia eden bir haberin ciddi imis gibi yayinlanmasi ve Avrupa da tum burjuva basininin ve bunlara hakim Yahudi kokenlilerin bu sozde haberi sik sik tekrarlamalari karsisinda Bakunin anti semitist sayilabilecek ifadeler de kullanmistir Bu haber ozellikle Marx a cok yakin Utin daha sonra Car dan ozur dilemis ve Rusya da yasamasina izin verilmistir tarafindan surekli gundemde tutulmustur Bakunin 1873 yilinda Lugano da bir koseye cekildi ve 13 Haziran 1876 da Bern de oldu Politik gorusleriDevletcilik ve Anarsi adli eserinin ilk basimi 1873 Bakunin hangi isim ya da bicim altinda olursa olsun Tanri da dahil olmak uzere tum dis otorite sistemlerini reddediyordu Olumunden sonra 1882 yilinda basilan Tanri ve Devlet adli eserinde soyle yaziyordu Insanin ozgurlesmesi yalnizca buna baglidir cunku o doganin yasalarina itaat eder onlar insana disaridan insani veya ilahi kolektif veya bireysel her ne olursa olsun herhangi bir yabanci irade tarafindan empoze edildigi icin degil kendisi onlari boyle kavradigi icin Boylece doga kanunlarinin farkina her insan kendisi varir Bakunin in akil yurutmesi sonunda bu kanunlarin kendi dogasinin kanunlari oldugu icin bireyin bunlara uymaktan baska caresinin olmadigi ve bu nedenle politik organizasyonlarin yonetimlerin ve yasalarin derhal yok olacagi dusuncesine varir Bakunin ayni sekilde herhangi bir imtiyazli konumu veya sinifi reddetmistir Cunku bu ayricaligin acayipligidir ve her ayricalikli konum insanin kalbini ve zihnini oldurur Ayricalikli insan politik yahut ekonomik fark etmez zihnen ve kalben bozulmus insandir Bakunin in devrimci programini gerceklestirme yontemleri de onun prensiplerinden daha az anlamli degildir Bakunin in tanimladigi gibi bir devrimci ozel bir ilgi veya duyguya izin vermeyen din vatanseverlik yahut ahlak konusunda onu kelimenin her anlamiyla var olan toplumu altust etme gorevinden saptiracak hicbir suphe tasimayan sadik bir insan olmalidir Mikhail Bakunin ve Karl Marx arasindaki anlasmazlik anarsizm ve Marksizm arasindaki farkliliga isik tutar Anarsistler ve Marksistler ayni ortak hedefi sosyal siniflarin ve devletin olmadigi ozgur esit bir toplumun yaratilmasi paylasmakla birlikte bu hedefe nasil ulasilacagi konusunda buyuk anlasmazliklar yasarlar Anarsistler sinifsiz devletsiz topluma devlet aygiti yoluyla degil emekcilerin ozyonetim organlari araciligiyla ve proletarya diktatorlugu gibi bir gecis asamasi olmadan gecilmesi gerekliligine inanirlar Anarsistlere gore iktidar yozlastirir Marksistler boyle bir seyin imkansiz olduguna ve anarsistlerin cok idealist olduguna inanirlar Devlet aygitini yok etmeyi degil ele gecirmeyi amaclarlar Marksistler sinifsiz ve devletsiz topluma bir siyasal gecis donemi olan proletaryanin devrimci iktidari proletarya diktatorlugu ile gecilecegini ongorurler KitaplarTanri ve DevletBrosurlerStateless Socialism Anarchism 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Devletsiz Sosyalizm Anarsizm 1953 Marxism Freedom and the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marksizm Ozgurluk ve Devlet 1950 The Paris Commune and the Idea of the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Paris Komunu ve Devlet 1871 The Immorality of the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1953 Statism and Anarchy 1990 Cambridge University Press 0521361826 Revolutionary Catechism 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1866 The Commune the Church and the State 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1947 Founding of the First International 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birinci Enternasyonal in Kurulusu 1953 On Rousseau 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1972 No Gods No Masters 1998 by Daniel Guerin Edinburgh AK Press 1873176643Ilgili baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarAnarsizm Komunizm EnternasyonalKaynakca a b Miller David 2003 Political philosophy a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0192803955 Vidal Matt 2019 The Oxford handbook of Karl Marx New York NY Oxford University Press ISBN 978 0190695545 Singer Peter 2018 Marx a very short introduction 2 bas Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0198821076 Dis baglantilar Ingilizce Mihail Bakunin arsivi 11 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde