Bart Simpson

Bartholomew JoJo "Bart" Simpson, animasyon dizisi Simpsonlar'ın kurgusal ana karakteri ve diziye adını veren ailenin üyesi. Nancy Cartwright tarafından seslendirilen Bart, televizyonda ilk defa 19 Nisan 1987'de The Tracey Ullman Show'da yayınlanan Simpsonlar kısalarından "Good Night"ta göründü. Bart, Matt Groening tarafından James L. Brooks'un ofisinin bekleme salonunda beklerken tasarlandı ve yaratıldı. Groening, Life in Hell'e dayanan bir dizi yapması için çağrılsa da bunun yerine, yeni bir grup karakter yaratmaya karar verdi. Karakterlerin geri kalanı adlarını Groening'in aile üyelerinden alsa da, Bart'ın adı brat (yaramaz çocuk) sözcüğünün anagramıdır. The Tracey Ullman Show'da üç yıl yer aldıktan sonra Simpson ailesi, 17 Aralık 1989'da Fox kanalında kendi dizisine kavuştu.

Simpsonlar karakteri
Bart Simpson
Cinsiyeti	Erkek
Mesleği	Springfield İlköğretim Okulu'nda öğrenci
Akrabaları	Ebeveynleri: Homer ve Marge Kız kardeşleri: Lisa ve Maggie Büyükbabaları ve büyükanneleri: Abraham Simpson, Mona Simpson, Jacqueline Bouvier ve (Clancy Bouvier) Teyzeleri: Patty ve Selma Bouvier (ayrıca bakınız Simpson ailesi)
Seslendiren	Nancy Cartwright
İlk görünüm
Ullman kısaları	"Good Night" (1987)
Simpsonlar	"Simpsons Roasting on an Open Fire" (1989)

On yaşındaki Bart, Homer ile Marge'ın çocuklarının en büyüğü ve tek oğlu, Lisa ile Maggie'nin ise ağabeyidir. Bart'ın en baskın kişilik özellikleri yaramazlığı, asiliği ve otoriteye karşı saygısızlığıdır. Bart, video oyunları, Simpsonlar Sinema Filmi, The Simpsons Ride, reklamlar ve çizgi romanların da aralarında bulunduğu Simpsonlar'la ilgili diğer ürünlerde de yer aldı ve diziden esinlenilerek oluşturan çeşitli ticari ürünlerde de kendisine yer buldu.

Aslında en başta Nancy Cartwright, oyuncu seçmelerine Lisa için, Yeardley Smith ise Bart rolü için katılmayı planladı. Smith'in sesi bir erkek çocuğu için fazla tizdi, bu nedenle ona Lisa rolü verildi. Cartwright Lisa'nın o zaman fazla ilginç olmadığı düşünerek, onun yerine daha iyi bir rol olduğunu düşündüğü Bart için seçmelere katıldı. Açılış sekansındaki (kara tahta esprisi), barmen Moe'ya yaptığı telefon şakaları ve "Eat my shorts", "¡Ay, caramba!" ve "Don't have a cow, man!" gibi akılda kalıcı sözleri, karakterin ayırıcı özellikleri arasındadır.

Simpsonlar'ın ilk iki sezonunda (1989–1991), Bart şovun öne çıkan karakteriydi ve "Bartmania"ya yol açtı. Bart Simpson'a ait çeşitli sloganlar ile sözlerin yer aldığı tişörtler popüler hale geldi ve en çok sattığı dönemde günde bir milyon gibi bir satış oranına ulaştı. "Do the Bartman" parçası, Birleşik Krallık'ta single listesinde bir numaraya yükseldi ve 1991'in en çok satan yedinci parçası oldu. Bart'ın isyankâr tavırları ve beklendiği kadar başarılı olmamasından gurur duyması, ebeveynler ve eğitimciler tarafından çocuklar için kötü bir rol model olarak değerlendirilmesini beraberinde getirdi. Üzerinde "I'm Bart Simpson. Who the hell are you?" ("Ben Bart Simpson. Sen de kimsin?") yazan tişörtler, birçok okulda yasaklandı. 3. sezon civarında dizi, Bart hâlâ en ön planda olan karakterinlerden olsa da, artık ailenin tümüne odaklanmaya başladı. Time, Bart'ı 20. yüzyılın en önemli 100 kişisinden biri olarak gösterdi ve karakter, 1990'da Entertainment Weekly tarafından "yılın göstericisi" seçildi. Nancy Cartwright Bart'ı seslendirmesiyle aralarında 1992'de aldığı bir Primetime Emmy Ödülü ve 1995'te aldığı bir Annie Ödülü'nün de bulunduğu çok sayıda ödül kazandı. 2000'de Bart, diğer aile üyeleriyle birlikte Hollywood Walk of Fame'de bir yıldızla ödüllendirildi.

Simpsonlar'daki rolü

Simpsonlar, karakterlerinin bir yaşı olmadığı ve her daim şimdiki yılda olduğunu farz eden yerleşik bir zaman çizgisi kullanmaktadır. Birçok bölümde olaylar, ardışık bölümlerde çelişmesine rağmen spesifik zaman periyotlarına bağlanmaktadır. Bart'ın doğum yılı "I Married Marge" (üçüncü sezon, 1991) bölümünde 1980’lerin başı olarak ifade edildi. Simpsonlar kendi evlerini alana kadar ailesiyle birlikte Springfield’ın aşağı doğu kısmında yaşadı. Lisa doğduğunda topladığı ilgiden dolayı Bart onu ilkin kıskandı fakat Lisa’nın ilk kelimesinin "Bart" olduğunu öğrenince çok geçmeden Lisa’ya ısındı. Bart'ın ilk okul günü 1990’ların başındaydı. İlk şevki umursamaz bir öğretmen tarafından kırıldı ve Marge endişe etmeye başladı. Bir gün teneffüs esnasında Bart, Milhouse ile tanıştı. Milhouse ve diğer öğrenciler ile jest ve kaba sözlerle eğlenmeye başladı. Müdür Skinner, ona "okula henüz yeni başladın ve seçtiğin yol, belki de tüm yaşamın boyunca izleyeceğin tek yoldur! Şimdi, ne söyleyeceksin?" dedi. Bart ise "şortumu ye" diye cevap verdi.". "That 90's Show" (on dokuzuncu sezon, 2008) bölümü, yayınlanmış öykülerin arka planıyla büyük ölçüde ile çelişmektedir; örneğin, bölümde Homer ile Marge, 1990'ların başında çocuksuz olarak gösterilmektedir.

Bart’ın hobileri arasında paten kaymak, televizyon seyretmek (özellikle Tırmık ile Kıymık Show’unu içeren Palyaço Krusty'yi), çizgi romanlar okumak (özellikle Radioactive Man), video oyunları oynamak ve haylazlık yapmak yer almaktadır. Dizi boyunca Bart, Springfield İlköğretim Okulu’na gitmektedir ve Edna Krabappel’in okuttuğu dördüncü sınıftadır. Full-time bir işte çalışacak kadar büyük olmadığından, ara sıra part time işlerde çalışmaktadır. "Bart the Murderer" (üçüncü sezon, 1991) bölümünde Tony’nin sosyal kulübünde barmen olarak, "Bart Gets Famous" (beşinci sezon, 1994) bölümünde Palyaço Krusty’nin asistanı olarak, "" (sekizinci sezon, 1996) bölümünde Maison Derrière mekânında kapıcı olarak, "" (sekizinci sezon, 1997) bölümünde kısa bir süre için kendi fabrikasının sahibi olarak çalışır.

Karakter

Yaratılması

Matt Groening, Bart'ı, James L. Brooks'un ofisinde beklerken yarattı.

Matt Groening, Bart ve tüm Simpson ailesini 1986 yılında yapımcı James L. Brooks'un ofisinin lobisindeyken tasarladı. Groening, The Tracey Ullman Show için kısalardan oluşan bir animasyon dizisini sunması için çağırılmıştı ve Life in Hell çizgi dergisinin bir uyarlamasını sunmayı planladı. Life in Hell'in canlandırılması çalışmasının yayın haklarından feragat etmesine neden olduğunu fark edince başka bir yöntemde karar kıldı ve kendi aile üyelerinin adlarını verdiği karakterlere sahip disfonksiyonel bir aile taslağını aceleyle çizdi. Ailenin isyankâr oğlu için kendi adı yerine brat (yaramaz çocuk) sözcüğünün anagramı olan "Bart" kelimesini seçti çünkü karaktere Matt adının verilmesi kendisini apaçık ortaya çıkarmaktaydı.

Bart, esasen "daha yumuşak başlı biri" olarak düşünüldü fakat karakter, Cartwright'ın seslendirmesine bağlı olarak değişti. Groening'e Bart'ı tasarlanmasında birçok kişi ilham verdi: Matt Groening'in abisi Mark, Bart'ın davranışlarının çoğunun şekillenmesini sağladı. Bart, Tom Sawyer ve Huckleberry Finn gibi karakterlerin aşırı özelliklerinin bir kişide birleşmesiyle tipik davranış gösteren çocuk karakterin aşırı bir versiyonu olarak tasarlandı. Groening, Bart'ı "eğer Eddie Haskell [Leave it to Beaver'dan] kendi şovuna sahip olsaydı ne olurdu" diye tanımlamaktadır. Groening ayrıca, öncülü Afacan Dennis'in bir hayal kırıklığı olduğunu ve gerçekten tehdit niteliğinde olan bir karakter yaratmak yönünde ilham verdiğini belirtti. Bart'ın ikinci adındaki J, ikinci isimlerini Jay Ward'dan alan The Rocky and Bullwinkle Show'daki Bullwinkle J. Moose ve Rocket J. Squirrel gibi animasyon karakterlere karşı bir "saygı"dır.Bart Simpson's Guide to Life kitabına göre Bart'ın ikinci adının tam yazımı JoJo'dur.

Bart, 19 Nisan 1987 tarihinde tüm Simpson ailesiyle birlikte ilk defa The Tracey Ullman Show kısası "Good Night" bölümünde göründü. 1989 yılında kısalar, Fox kanalında yayınlanacak yarım saatlik bir dizi olarak Simpsonlar'a uyarlandı. Bart ve geri kalan Simpson ailesi bu yeni şovda görünmeye devam etti.

Tasarımı

Bart ilk kez "Good Night"da göründü.

Tüm Simpson ailesi silüetlerinden tanınacak şekilde tasarlandı. Aile, kabaca çizildi çünkü Groening, eskizleri animatörlere gönderirken eskizlerin animatör tarafından düzenleneceğini sanıyordu fakat animatörler bunun yerine sadece çizimleri kopyaladılar. Bart'ın ilk kez kısalarda gözüken orijinal tasarımında sivri uçlu saçı vardır ve sivri uçlar farklı uzunluktadır. Daha sonradan bu uçların sayısı dokuz olarak sınırlandırıldı ve hepsi aynı uzunluğa getirildi. Groening başta çizimleri siyah-beyaz olarak çiziyordu ve aslında çizimlerin renkli olmasıyla sivri uçların Bart’ın kafasının devamıymış gibi görüneceğini düşünmemişti. Bart karakterinin tasarım özellikleri genellikle diğer karakterlerde kullanılmadı; örneğin güncel bölümlerde hiçbir karakter Bart’ın sivri uçlu saç tarzına sahip değil fakat ilk birkaç sezondaki birkaç arka plan karakteri bu özelliği Bart ile paylaştı.

Bart'ın dikdörtgen şeklindeki kafası, yönetmen Mark Kirkland tarafından kahve kutusu olarak tanımlandı. Küre şekli Marge, Lisa ve Maggie için kullanırken Homer'ın kafası da dikdörtgen şeklindedir (tepesinde bir kubbe ile). Farklı animatörler, Bart’ı çizmede farklı metotlar kullanmaktadırlar. Eski yönetmen Jeffrey Lynch, bir kutu ile başlamaktadır, ardından gözleri, sonra ağzı, daha sonra saç uçlarını ve sonrasına vücudun tümünü eklemektedir. Matt Groening, normalde gözlerle çizime başlamakta, ardından burnu ve Bart’ın kafasının tümünü çizmektedir. Birçok animatör, Bart’ın kafasındaki sivri uçları çizmede problem yaşamaktadır: çizim yöntemlerinin birinde bir uç sağda, bir tane ortada ve bir tane solda çizmekteler, ardından boş alanın ortasına dokuz tane olana kadar eklemeye devam etmekteler. Esasen, Bart yere bakar bir şekilde çizildiğinde başının üstü görülünce, Groening karakterin başının etrafı boyunca ve ortasında sivri uçların olmasını istedi. Bunun yerine, Wes Archer ve David Silverman, karakteri sivri uçların olduğu bir taslak halinde çizdiler, ardından "grafiksel olarak çalıştığı"ndan orta kısma sadece düz bir yama yaptılar

Yedinci sezonun (1995) "Treehouse of Horror VI" bölümünde Bart (Homer ile birlikte) bilgisayar animasyonu karakteri olarak ilk kez bölümün "Homer³" parçasında çizildi. Bilgisayar animasyon yönetmenleri, Pacific Data Images tarafından tedarik edildi. Karakterin 3 boyutlu modeli çizilirken animatörler Bart'ın saçını nasıl göstereceklerini bilmiyorlardı. Prodüksiyonda vinil Bart bebekleri olduklarını fark ettiler ve birini satın alarak model olarak kullandılar.

Seslendirme

Bart Simpson'ı seslendiren Nancy Cartwright

Bart'ın sesi Simpsonlar'da diğer birçok çocuk karakterden Nelson Muntz, Ralph Wiggum, (Todd Flanders) ve (Kearney)'yi de seslendiren Nancy Cartwright'a aittir. Homer ve Marge rolleri, zaten The Tracey Ullman Show ekibinde yer aldıkları için Dan Castellaneta ile Julie Kavner'a verilirken, yapımcılar Bart ve Lisa rollerini seslendirecek kişileri kendileri belirlemek istedi. Başta Bart rolü için Yeardley Smith düşünüldü; ancak kast direktörü Bonita Pietila, Smith'in sesini fazla yüksek buldu. Smith daha sonra yaptığı denemeyi, "Sesim her zaman kız sesine fazla benziyordu. Bart'tan iki replik okudum ve 'Geldiğiniz için teşekkürler!' dediler" sözleriyle aktardı. Smith'e onun yerine Lisa rolü verildi. 13 Mart 1987'de Nancy Cartwright, Lisa rolü için seçmelere katılacaktı. Seçmelerin yapılacağı yere geldiğinde, Lisa'nın yalnızca "ortanca çocuk" olarak tarif edildiğini ve o sırada silik bir karakter olduğunu gördü. Cartwright, "sinsi, beklendiği kadar başarılı olamayan, okuldan nefret eden, saygısız ve zeki" şeklinde betimlenmiş olan Bart'la daha çok ilgilenmeye başladı. Matt Groening, Cartwright'ın Bart için deneme yapmasına izin verdi ve replikleri ondan duymasıyla rolü kendisine verdi. Cartwright Simpsonlar seslendirme ekibinin altı asıl üyesi arasında, bu şov öncesinde profesyonel seslendirme eğitimi almış olan tek kişidir.

Cartwright'ın normal konuşma sesinde "Bart'tan hiçbir açık iz olmadığı" söylenir. Ses Cartwright'a göre doğaldır; kendisi bu sese dair unsurları The Tracey Ullman Show'dan önce, My Little Pony, Snorks ve Pound Puppies gibi şovlarda kullandı. Bart'ı seslendirmenin kolay olduğunu, "Bazı karakterler biraz daha çaba, üst solunum kontrolü ister; her neyse teknikle ilgilidir. Ama Bart'ı seslendirmek kolay. Onun sesine zorlanmadan geçebiliyorum." sözleriyle açıkladı. Cartwright'ın yapımcılara daha fazla seçenek sunmak için her bir repliği beş ya da altı farklı şekilde okuma geleneği vardır. Gelecekte geçen bölümlerde Bart'ı yine Cartwright seslendirmektedir. "Lisa's Wedding" bölümü (altıncı sezon, 1995) için Bart'ın sesi elektronik olarak alçaltılmıştır.

Bart'ın şöhretine karşın, Cartwright halk arasında pek tanınmış değildir. Sokakta tanınıp çocukların önünde Bart'ın sesiyle konuşması istendiğinde ise Cartwright bunu, onları "çok korkutacağı" için reddeder. Fox Network Simpsonlar'ın ilk sezonu süresince Cartwright'ın röportaj vermesine, Bart'ın bir kadın tarafından seslendirildiğinin öğrenilmesini istemediğinden izin vermedi.

1998'e dek Cartwright bölüm başına 30.000 dolar aldı. Aynı yıl ücret konusunda yaşanan anlaşmazlık sırasında Fox altı ana seslendirme sanatçısını yenileriyle değiştireceğini söyleyerek onları tehdit etti. Hatta yeni sesler için bir sanatçı kadrosu oluşturacak kadar ileri gitti. Anlaşmazlık çözüldü ve Cartwright 2004'e kadar her bölüm için 125.000 dolar aldı. Bu tarihte sanatçılar bölüm başına 360.000 dolar talep etti. Bu anlaşmazlık da bir ay sonra çözüldü ve Cartwright'ın ücreti her bir bölüm için 250.000 dolar oldu. 2008'deki ücret görüşmelerinden sonra ise bu miktar tüm sanatçılar için 400.000 dolara yükseltildi.

Ayırıcı özellikleri

Birçok Simpsonlar bölümünün açılış sekansında kamera Bart'ın tahtaya bir mesaj yazarken görüldüğü Springfield İlköğretim Okulu'na zum yapar. Bölümden bölüme değişen bu mesaj, "kara tahta esprisi" olarak bilinir. Kara tahta mesajları "İlk anayasa değişikliği geğirmeyi kapsamaz." gibi politik olanların yanı sıra, "Ölü insanları göremiyorum" gibi popüler kültüre özgü ve "Ben 32 yaşında bir kadın değilim." ya da "Bunları artık kimse okumuyor." gibi kurgunun dünyasını aşan () mesajları da kapsar. Çizerler bu esprileri çabucak bulabiliyor ve bazı durumlarda güncel olaylara uyması için değiştirebiliyordu. Örneğin "" (dördüncü sezon, 1992) bölümünde tahtada "New Orleans'ı kötülemeyeceğim." yazıyordu. Bu espri bir önceki bölümde ("A Streetcar Named Marge") şehri "korsanların, sarhoşların ve fahişelerin yuvası" olarak betimleyen ve tartışma yaratan şarkı dolayısıyla özür dilemek için yazıldı. Pek çok bölüm açılış sekansının kısaltılması nedeniyle kara tahta esprisi içermez. Bu kısım, hikâyenin gelişimine daha fazla zaman ayırabilmek için kesilir.

İlk dönemlerde Bart'ın ayırıcı özelliklerinden biri, Moe's Tavern'in sahibi Moe Szyslak'a, esprili uydurma bir isim söyleyip onu telefona çağırmasını isteyerek yaptığı telefon şakalarıydı. Moe önce barda o kişiyi arar ancak çabucak bunun bir telefon şakası olduğunu anlayarak Bart'ı tehdit eder. Bu şakalar, Tube Bar kayıtlarına dayanır. Moe karakteri, Tube Bar'ın sahibi Louis "Red" Deutsch'tan esinlenildi. Onun sıkça verdiği sert yanıtlar, Moe'nun şiddete eğilimli yanına temel oluşturdu. Bu telefon şakaları, yayınlanan üçüncü bölüm olan "Homer's Odyssey" (birinci sezon, 1990) ile başladı; ancak ilk yer aldığı bölüm, yapılma sırasına göre ilk bölüm olan "Some Enchanted Evening"di. Dizinin gelişimiyle birlikte, yazarların yeni bir uydurma isim bulması ve Moe'nun vereceği kızgın tepkiyi yazması daha da güçleşti. Bu nedenle bunlar dördüncü sezonda devamlı tekrarlanan bir şaka olmaktan çıktı. Zaman zaman yeniden su yüzüne çıkan bu şakalar en son 20. sezon bölümlerinden "Lost Verizon"'da (2008) görüldü. Ancak öncekilerden farklı olarak bu defa Bart şakalarını Moe'yu değil, dünyanın çeşitli yerlerindeki barmenleri arayarak yaptı.

Bart'a özgü bir söz kalıbı olan "Eat My Shorts", masa başı okumalarından birinde, Cartwright'ın lisede yaşadığı bir olaya dayanan doğaçlamasıyla ortaya çıktı. Cartwright'ın da aralarında olduğu Fairmont Lisesi'nin bandosu bir gün her zamanki gibi "Fairmont West! Fairmont West!" yerine, "Eat my shorts" kalıbını tekrarlayarak çalmıştı. Bart'ın diğer söz kalıpları olan "¡Ay, caramba!" ve "Don't have a cow, man!", Simpsonlar'ın ilk sezonları boyunca üretilen tişörtlerde yer aldı. "Cowabunga" sözcüğü de, şovda kullanılmadan önce tişörtlerde yer almış olsa da, genellikle Bart'la birlikte anılır. Tekrarlanan söz kalıplarına dayalı mizah, Bart'ın "I didn't do it." (Ben yapmadım.) cümlesiyle Palyaço Krusty'nin şovunda popüler bir role sahip olduğu "Bart Gets Famous" (beşinci sezon, 1994) bölümünde hicvedildi. Yazarlar "I didn't do it" cümlesini, "gerçekten adi şeylerin çok popüler olabileceğine dikkat çekecek" "dandik" bir kalıp olduğu için seçti.

Bart şovda sıkça çıplak yer alır; ancak her defasında yalnızca kalçası görünür.Simpsonlar: Sinema Filmi'nde (2007) Bart'ın tamamen çıplak olarak kaykayla kaydığı bir sekans vardır. Bu süre içinde pek çok farklı şey cinsel organını kapatır; ancak kısa bir an için penisi görülebilir. Bu, film için üzerinde ilk çalışılan sahnelerden biriydi. Fakat, yapımcılar bu nedenle filmin R reyting alacağını düşündüğünden, filmin bu kısmından çok endişeliydi. Filme Motion Picture Association of America (PG-13), British Board of Film Classification ise PG reytingini uygun gördü. Sahne Entertainment Weekly'nin "30 Unforgettable Nude Scenes" (30 Unutulmaz Çıplak Sahne) listesinde yer aldı.

Kişiliği

Her iyi punk rokçu gibi Bart da daha en başından nihilizmin ustası olmuştu. Siniri tepesinde olmaktan ziyade son derece disiplinsizdir, Ullman kıslarındaki Bart Simpson, ya kız kardeşi ile kavga etmekte ya babasını katil olacak derecede hiddetlendirmekte ya çizgi filmsel facialarla sonlanan tehlikeli akrobasiler yapmakta ya da karşısına çıkan her otorite figürüne alaycı klişe cümleler savurmaktadır. Bu yıkıcılık düşkünlüğü Simpsons'ın ilk sezonlarındaki ukala oğlanın (Bart-mania'yı doğuran versiyon) tanımlayıcı özelliği olmuştu, ama Ullman dönemindeki eğitimsiz fakir Bart ile kıyaslanırsa, kullandığı yöntemler ve motivasyonları çok daha nüanslıydı.

Chris Turner, Planet Simpson

Bart'ın karakter özellikleri olan isyankârlık ve otoriteye saygısızlık, Amerika'nın kurucu babalarınınkiyle karşılaştırılmış, ayrıca Tom Sawyer ve Huckleberry Finn'in bir araya gelmiş ve güncellenmiş bir versiyonu olarak da tarif edilmiştir.Planet Simpson adlı kitabında Chris Turner, Bart'ı bir nihilist olarak tarif etmiştir; nihilizm varlığın objektif bir anlamı, amacı veya içsel bir değeri olmadığını savunan bir felsefi görüştür.

Bart'ın isyankâr tutumu, Springfield İlkokulu'nda onu rahatsızlık verici bir öğrenci yapmıştır. Bart okulda çok başarılı değildir ve bundan övünç duyar. Öğretmeni Ms. Krabappel, Başöğretmen Skinner ve bazen Hademe Willie ile başı derttedir. Bart'ın okuldaki başarısı düşüktür ve kendisi de bunun farkındadır, bir keresinde "Ben aptalım tamam mı? Bir sokak direği kadar aptal! Bundan dolayı mutlu muyum sanıyorsun?" demiştir. Bir diğer seferde, Lisa, Bart'ın bir hamsterden daha aptal olduğunu başarıyla kanıtlar. "" bölümünde (3. sezon, 1992) Bart koridor gözetmeni olur ve ders notları yükselir, bu da onun aptal olduğundan değil, dikkatini vermediğinden derslerinde bocaladığına işaret eder. "", (11. sezon, 1999) bölümünde Bart'ta dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olduğunun gösterilmesi bu fikri doğrular. Keskin zekadan yoksunluğu kalıtsal "Simpson geni"ne atfedilebilir, bu gen Simpson ailesinin çoğu erkek üyesinin zekasına etki etmektedir. Sürekli başı derde girmesine ve sadist, yüzeysel ve bencil olabilmesine rağmen, Bart ileri derecede dürüstlük belirtileri de göstermektedir. Birkaç kere Başöğretmen Skinner ve Bayan Krabappel'e yardım etmiştir. "" (5. sezon, 1994) bölümünde Bart istemeyerek Skinner'in işten atılmasına neden olmuş ve okul ortamı dışında onunla arkadaş olmuştur. Bart, Skinner'in kendisine bir hasım olmasını özlemiş ve onun tekrar işe alınmasını sağlamıştır, bunun sonucunda artık arkadaş olamayacaklarını bile bile.

Bart'ın muzırlığına ve Homer'ın çoğu zaman umursamaz ve beceriksiz davranışı yüzünden, ikisinin çalkantılı bir ilişkisi vardır. Bart Homer'a çoğu zaman "Baba" yerine adıyla hitap eder, Homer da ondan "oğlan" diye söz eder. Homer, çabuk sinirlenir ve Bart onun tepesini attırınca kendini tutamayıp çizgi film-vari bir tarzda onu gırtlaklamaya kalkar. Bu şovla ilgili ilk fikirlerden biri Homer'ın Bart'a karşı çok öfkeli ve baskıcı olmasıydı ama bunların karakterleri daha derinlemesine tahlil edildikten sonra bu özellikleri yumuşatılmıştır.

Marge, Homer'a kıyasla çok daha müşfik, anlayışlı ve bakıcı bir ebeveyndir ancak Bart'tan bahsederken "ele avuca sığmaz" da demiştir ve Bart'ın gariplikleri onu çoğu zaman mahcup eder. "" bölümünde (7. sezon, 1995) Bart'a fazla annelik yaptığına karar verip, Bart bir mağazadan hırsızlık yapıp yakalandıktan sonra ona karşı daha mesafeli davranır. Hikâyenin başında Bart onun aşırı anaçlığından şikayet eder ama annesinin tutumu değişince kendini kötü hisseder ve onunla barışır. Bu tutumuna rağmen, Bart bazen küçük düşmeye razı olabilir, eğer bu annesini memnun edecekse. Marge, "özel küçük adam"ını anladığını ifade etmiş ve pek çok olayda onu savunmuştur. Bir keresinde "Bart'ı idare etmenin zor olduğunu biliyorum ama aynı zamanda içinin nasıl olduğunu da biliyorum. Onda bir kıvılcım var. Bu kötü bir şey değil... tabii bu kıvılcım ona kötü şeyler yaptırıyor." der

Homer'ın Bart'ı gırtlakladığı ilk eskiz, 1988'de çizildi.

Bart, kız kardeşi Lisa ile bir kardeş rekabeti içindedir ama en genç kızkardeşi Maggie ile Maggie'nin bebek olması nedeniyle kanka gibi bir ilişkisi vardır. Ayrıca Lisa tarafından pek çok kere rencide olmuş ve onunla fiziksel olarak da kavga etmiş olsa da ikisi genelde birbirlerine çok yakındır. Lisa'ya çok değer verir ve fazla ileri gidince hep özür dilemiştir. Ayrıca, sorun çözmek gerektiği zaman Lisa'nın ondan daha üstün olduğuna inanır ve sık sık akıl danışmak için ona gider. Bart, Lisa'ya çok sahip çıkar: "Bart the General", (1. sezon, 1990) bölümünde, okulda bir kabadayı Lisa'nın ev pastalarını harap edince, Bart derhal ondan yana çıkar.

Bart'ın en yakın arkadaşı Milhouse Van Houten'dır, ama bu arkadaşlık konusunda Bart bazen bir mahçubiyet gösterir. Bart, Milhouse üzerinde kötü bir etkiye sahiptir ve ikisi beraberce pek çok muzırlığa karışmıştır. Bu davranışı yüzünden "" bölümünde (3. sezon, 1991) Milhouse'un annesi, Milhouse'un Bart'la oynamasını yasaklar. Bart başlangıçta bunu umursamıyormuş gibi yapsa da, sonunda Bart Milhouse'a ihtiyaç duyduğunu anlar ve Marge, Bayan Van Houten'i durumu tekrar değerlendirmeye ikna eder. Bart, popüler ve havalı bir çocuk olarak gösterilse de, o ve Milhouse çoğu zaman kabadayıların (Dolph, Jimbo, Kearney ve Nelson Muntz) hedefidir. Milhouse, okuldaki sosyal statülerini sayısal olarak özetlemek için "Üç buçuk. Dövülürüz ama bize bir açıklama yaparlar" der. Bart ve Nelson geçmişte hasım olmuşlar, Bart bir keresinde ona savaş ilan etmiştir ama başka zamanlarda da yakın arkadaş olmuşlardır.

Bart, televizyon çocuk programı sunucusu Palyaço Krusty'nin en büyük hayranlarındandır. Bir keresinde "Tüm hayatımı Krusty'nin öğretilerine dayandırdım" demiştir. Krusty programı ile ilgili oyuncak ve malzemeyle dolu bir odada uyumaktadır. Palyaçoya pek çok kere yardımcı olmuştur, örneğin "Krusty Gets Busted" (1. sezon, 1990) bölümünde bir silahlı saldırı olayında Figüran Bob'un Krusty'yi yalan yere suçlu göstermek çabasını suya düşürmüştür, "Like Father, Like Clown" bölümünde ise Krusty'yi sık görüşmediği babası ile tekrar bir araya getirmiştir. ve "" bölümünde Krusty'nin televizyona geri dönüp kariyerini tekrar harekete geçirmesine yardımcı olur. Buna karşın Krusty Bart'ın yardımlarından büyük ölçüde habersiz kalmış ve Bart'a ilgisiz davranmıştır. Bir yaz, Bart büyük bir hevesle Krusty Yaz Kampı'na katılmış; ancak Krusty gelmemiş ve kamp bir felakete dönüşmüştür. Bart, Krusty'nin geleceğine inanarak önceleri umudunu korur ama sonunda tepesi atar, Krusty'nin ticari malzemelerinden nefret ettiğine karar verir ve kampı işgâl eder. Krusty bu ihtilafı sona erdirmek için hemen kampı ziyaret eder ve Bart'ı yatıştırmayı becerir. Dizi için orijinal fikirlerden biri Bart'ın bir televizyon palyaçosuna hayran olması ama babasına hiç saygı duymaması idi ama bu fikir hiçbir zaman doğrudan incelenmemiştir. Bu orijinal plana göre Krusty tipinin tasarımı palyaço makyajlı bir Homer'dı. "Krusty Gets Busted" bölümünde Bart, Figüran Bob'un planını suya düşürünce ikisi arasında uzun süren bir düşmanlık başlar. Yazarlar, Bob'un tekrar tekrar geri gelip Bart'tan intikam almasına karar verdiler. Road Runner'ı kovalayan çakaldan ilham aldılar ve Bob'u yaramaz bir çocuğu yakalamayı kafasını takmış akıllı bir kişi olarak gösterirler. Bob, on bir bölümde çıkmıştır, genelde kötü planlar yapar ve sonunda hep başarısızlığa uğrar.

Nasıl karşılandığı ve kültürel etkileri

Bartmania

Daha sonraki sezonlar Homer'a odaklanırken, Bart ilk üç sezonun çoğunda baş karakterdi. 1990'da Bart çok çabuk bir şekilde televizyondaki en popüler karakter haline geldi ve "Bartmania" tabiri kullanılmaya başlandı.Simpsonlar karakterleri içinde hafızalarda en çok yer edinnen karakter oldu, örneğin tişörtler. 1990'ların başlarında, Bart'ın yer aldığı milyonlarca tişört satıldı; bir milyonu ise sadece birkaç günde satıldı. Bart'ın kötü bir rol model olduğu düşünüldüğünden birkaç Amerikan devlet okulunda Bart'ın yanında "I'm Bart Simpson. Who the hell are you?" ve "Underachiever ('And proud of it, man!')" gibi yazıların yer aldığı tişörtler yasaklandı.Simpsonlar ticari ürünleri iyi satışlar yaptı ve ilk 14 ay boyunca 2 milyar dolar kazanç elde etti. Bart Simpson ürünlerinin başarısı, karaborsada sahte ürünlerin, özellikle tişörtler, üretilmesine neden oldu. Bazılarında Bart'ın çeşitli sloganları yer alırken diğerlerinde "Teenage Mutant Ninja Bart, Air Simpson Bart, [and] RastaBart" yazılarında olduğu yeni gibi tasarlanmış bir halde karakter tasvir edildi. Bart'ı Nazi üniforması içinde "Nazi Bart" ya da kel olarak tasvir eden istisnalar hariç Matt Groening genellikle kaçak ürünlere itiraz etmedi. 20th Century Fox, sonradan bu ürünleri üretenlere dava açtı ve üreticiler, bunları üretmeyi bıraktı.

Bir Bart hayranı olan Michael Jackson, "Do the Bartman" şarkısını yazdı.

Şovun başarısına bağlı olarak 1990 yazı boyunca Fox Network, Simpsonlar’ın yayın saatini Pazar günü 20.00'den (EST) alarak şovu, aynı saatte NBC'de yayınlanan dönemin bir numaralı şovu olan The Cosby Show'un karşısına yani Perşembe gününe aldı. Yaz boyunca, birkaç haber kaynağı, sözde "Bill vs. Bart" rekabeti hakkında söylentilere yer verdi.Entertainment Weekly dergisinin 31 Ağustos 1990 tarihli sayısında Bill Cosby'nin bir Bart Simpson tişörtü giymiş resmi yer aldı. "Bart Gets an F" (ikinci sezon, 1990) bölümü, The Cosby Show'a karşın yayınlanan ilk bölümdü ve düşük bir Nielsen reytingi aldı. The Cosby Show, 18,5 izlenme oranı elde etti. Reyting, şovu ev televizyonlarında izleyen izleyicilere dayanmaktadır fakat Nielsen Media Research, 33,6 milyon izleyicinin bölümü izlediğini yayınladı ve bu da şovu, gerçek izleyiciler açısından haftanın bir numaralı şovu yapmaktadır. Bu dönemde alınan bu izlenme oranıyla bölüm, Fox Network’un tarihinde en çok izlenen bölüm oldu, ve hâlâ Simpsonlar tarihinin aldığı en yüksek izlenme oranıdır. Popülaritesinden ötürü Bart, ana olay örgüsünde yer almadığı bölümler de dahil sık sık şovun reklamlarında Simpson ailesinin en çok görünen üyesi oldu.

Bart, "1990'nın televizyon kralı", "televizyonun en parlak yeni yıldızı" ve bir "eksilmemiş smaç" olarak betimlendi. Entertainment Weekly, Bart'ı 1990 için "yılın eğlendiren kişisi" seçti ve "Bart, bir isyancı olduğunu kanıtlamıştır ve ayrıca kolaylıkla terörize olan bir terör, iyi bir çocuk olduğunu da,ve cesaretindeki ciddi görüntüler ile bizi ve kendini şaşkına çeviren ilginç bir tiptir" diye yazdı. 1990 Amerika Birleşik Devletleri’ndeki senato, kongre ve valilik seçimlerinde Bart, yazılan adaylar içinde en popüler olandı ve birçok alanda kurgusal karakterler içinde sadece Mickey Mouse'dan sonra ikinci oldu. Balonlarıyla bilinen 1990 Macy'nin Şükran Günü Geçit Töreni’nde Bart’ın dev helyum dolu bir balonu oluşturuldu. Bu yıldan itibaren Bart Simpson balonu geçit töreninde her yıl göründü. Buna, törenle aynı gün yayınlanan "Bart vs. Thanksgiving" bölümünde gönderme yapıldı ve Homer, Bart’a "Eğer, her saman alevi çizgi karaktere bir balon yapmaya kalkarsan töreni saçmalığa dönüştürürsün!" der. Bu esnada, arkada ve farkında olmadan televizyonda bir Bart Simpson balonu kısa bir sürede gözükür.

The Simpsons Sing the Blues albümü, Eylül 1990’da yayınlandı ve Billboard 200 listesinde 3 numaraya kadar yükselerek büyük bir başarı elde etti ve Recording Industry Association of America tarafından 2 kere platinum ile ödüllendirildi. Albümden çıkan ilk single, Nancy Cartwright tarafından seslendirilen bir rap şarkısı olan "Do the Bartman" oldu ve şarkı 20 Kasım 1990 tarihinde piyasaya sürüldü. İsmini tanıtımında yazdırmamasına rağmen şarkı, Michael Jackson tarafından yazıldı. Jackson, bir Simpsonlar, özellikle Bart hayranıydı ve bir gece yapımcıları, Bart için bir numaralı single yazmayı önermek ve şovda konuk oyuncu olarak gözükmek için çağırdı. Jackson, sonunda John Jay Smith takma adıyla şovun "Stark Raving Dad" (üçüncü sezon, 1991) bölümünde konuk oyuncu olarak yer aldı. Şarkı, Amerika Birleşik Devletleri'nde single olarak resmî bir şekilde hiçbir zaman yayınlanmamasına rağmen Birleşik Krallık’ta başarılı oldu. 1991’de 16 Şubat ile 9 Mart arasında toplam üç hafta boyunca Birleşik Krallık’ta bir numaralı single ve yılın en çok satan yedinci şarkısı oldu. Yarım milyon kopya sattı ve British Phonographic Industry tarafından 1 Şubat 1991’de altın ile sertifikalandırıldı.

Rol modeli olarak Bart

Benim şu an 7 ve 9 yaşında erkek çocuklarım var, söyleyebileceğim tüm şey özür dilerimdir. Ne hakkında konuştuklarınızı şimdi anlıyorum. Genel yorumum şudur ki eğer çocuklarınızın Bart Simpson gibi olmasını istemiyorsanız Homer Simpson gibi davranmayın.

—Matt Groening, 1998'de kendisine sorulan "Bart Simpson'ın çocuklar için kötü bir rol modeli olduğunu düşünenlerin eleştirilerine nasıl cevap vermektesiniz?" sorusuna verdiği cevap.

Bart'ın yaramazlıklarına rağmen cezalandırılmamasına neden olan isyankâr doğası, bazı ebeveyn ve tutucu kişiler tarafından onun çocuklar için kötü bir rol model olarak değerlendirilmesine yol açtı.Pittsburgh Post-Gazette yazarı Robert Bianco, "[Bart] kurnazlıkla ailesini alt etmekte, hazırcevaplıkla öğretmenlerini bastırmaktadır; kısacası o, olmuş olmak istediğimiz ve çocuklarımızın olmasından korktuğumuz çocuktur" diye yazdı. Okullarda eğitmenler, eğitimiyle ilgili olumsuz tutumu ve "başarısız ve bununla gurur duyan" tutumundan ötürü Bart'ın "öğrenmeye tehdit" olduğunu iddia ettiler. Başkaları ise onu "bencil, agresif ve kötü ruhlu" olarak tanımladı. Eleştirilere cevap olarak James L. Brooks, "Herkesin bir rol model olduğu bir televizyon beklentisinden sakınırım. Gerçek hayatta bu kadar çok rol modelle karşılaşmazsınız. Televizyon neden onlarla dolu olsun ki?" dedi. Los Angeles Merkezli Medya ve Değerler Merkezi'nin yönetici yönetmeni Elizabeth Thoman, "Eğer çocuklar Bart Simpson'a saygı duyuyorlarsa, bizlerin, toplumumuzda neden tüm bu rol modelleri için televizyonu kullandığımızı kendimize sormamız gerekir, bu çok daha büyük bir sorundur. [...] Biz, televizyonun, tüm rol modellerini bulabileceğiniz bir yer olduğu fikrini sürdürdükçe, televizyonu bir okul sistemi konumuna getirmeyi sağlamaktayız" diye yazdı.

1990'da, ABD'de uyuşturucuyla mücadele programının başı olan William Bennett, Pittsburgh'da bir bağımlılık tedavi merkezini ziyaret etti ve duvarda Bart posterini görünce "Simpsonlar'ı izlemiyorsunuz, değil mi? Bunun size hiç faydası olmaz." dedi. Bu yorumu tepkiler alınca Bennett özür diledi. "Yalnızca şaka" yaptığını söyledi ve "sivri kafa ile oturup işleri yoluna koyacağız." dedi. 1991'de verdiği bir röportajda Bill Cosby, Bart'tan çocuklar için kötü bir rol modeli olarak bahsetti ve onu "kızgın, kafası karışmış, hüsranlı" olarak tanımladı. Bununla ilgili olarak Matt Groening, "Bu Bart'ı özetliyor, tamam. Çoğu insan normal olma mücadelesi içinde, o normal olmanın çok sıkıcı olduğunu düşünüyor ve diğerlerinin sadece yapabilmeyi dilediği şeyleri o yapıyor." dedi. 27 Ocak 1992'de dönemin devlet başkanı George H. W. Bush "Amerikan ailesini güçlendirmeye çalışacağız, Amerikan ailelerinin daha çok Waltonlar gibi ve daha az Simpsonlar gibi olmasına çalışacağız." şeklinde konuştu. Dizinin yazarları buna müstehzi bir şekilde yanıt verdi ve "Stark Raving Dad" bölümünün üç gün sonraki tekrar yayınından hemen önce verilen bir kısa bölümde Bart, "Hey, bizler tıpkı Waltonlar gibiyiz. Bizler de Depresyon'un sona ermesi için dua ediyoruz." dedi.

Karakter hakkında çok sayıda eleştiri olsa da, olumlu yorumlar da yapıldı. Çocuklara yönelik televizyon programlarında kaliteyi yükseltme amacı güden bir halk örgütlenmesi olan Action for Children's Television'ın başkanı Peggy Charren, "Simpson ailesi ticari televizyondaki ince düşünceli çizgi dizilerden biri. [...] Tişörtleri yasaklayarak anayasayı nasıl öğretebilirsiniz?" yorumunu yaptı. Köşe yazarı Erma Bombeck "Çocuklar, bu dünyanın bir yerinde var olan, onların sadece fantazisini yaptıkları şeyleri kendisi becerebilen, ebeveynlerine arada bir ağızlarının payını verebilen ve buna rağmen hâlâ yaşamasına izin verilen bir yaşıtlarının olduğunu bilmeye ihtiyaç duymakta." diye yazdı. 2003'te Birleşik Krallık'ta, on iki yaş altı çocuklar üzerinde "en fazla etkisi olan kurgusal karakter"in ebeveynlere sorulduğu bir ankette Bart ilk sırada yer aldı.

Övgüler

2000 yılında, Bart tüm Simpson ailesiyle birlikte Hollywood Bulvarı'nda bir yıldız ile ödüllendirildi.

1998'de Time, Bart'ı 20. yüzyılın en önemli 100 kişisinden biri olarak gösterdi. Bart, listedeki tek kurgusal karakterdi. Daha önceden ise 31 Aralık 1990 tarihli derginin kapağında yer almıştı. Ayrıca TV Guide'ın 1996'daki "Tüm Zamanların En Mükemmel 50 TV Yıldızı" listesinde 48. sırada yer alırken 2002'de ise Lisa'yla birlikte "Tüm Zamanların En Mükemmel 50 Çizgi Karakteri" listesinde 11. sırada yer aldı.

1992'deki 44. Primetime Emmy Ödülleri'nde Cartwright, üçüncü sezondaki "" bölümünde seslendirdiği Bart performansıyla En İyi Dublaj dalında bir Primetime Emmy Ödülü kazandı. Ödülü, Simpsonlar'dan beş seslendirme sanatçısıyla paylaştı. Bart'ın ağırlıklı olarak ön planda olduğu birçok bölüm, En İyi Animasyon Programı dalında Emmy Ödülleri'ne aday gösterildi, 1992'deki "", 2005'teki "", 2006'daki "" ve 1997'deki ödülü kazanan "Homer's Phobia" gibi bölümler bunlara dahildir. 1995'te Cartwright, bir bölümdeki Bart performansıyla "Animasyon Alanında Dublaj" dalında bir Annie Ödülü kazandı. 2000'de Bart ve tüm Simpson ailesi, 7021 Hollywood Bulvarı'ndaki Hollywood Walk of Fame'de bir yıldız ile ödüllendirildi.

Ticari ürünler

Tişörtlerin yanı sıra Bart, oda spreyleri, tampon çıkartmaları, beyzbol şapkaları, buzdolabı mıknatısları, anahtarlık, düğmeler, bebek, posterler, figürinler, saatler, sabuntaşı oymalar, Chia Hayvanlar, bowling topları ve boxer gibi Simpsonlar'la ilgili çeşitli ürünlerde yer aldı. Bart'ın kişiliği ve özellikleri hakkında olan The Bart Book, 2004 yılında piyasaya çıktı. Gayriresmî olarak yayımlanan Bart Simpson's Guide to Life. The Simpsons and Philosophy: The D'oh! of Homer kitapları, Bart'ın karakterini analiz eden ve onu "Nietzscheci ideal" ile kıyaslayan bir bölüm içermektedir.

Bart, Simpsonlar'la bağlantılı çeşitli medyada yer aldı. (Simpsonlar video oyunlarının) her bölümünde gözüktü, bunlara Bart vs. the World, Bart Simpson's Escape from Camp Deadly, Bart vs. the Space Mutants, Bart's House of Weirdness, Bart vs. The Juggernauts, Bartman Meets Radioactive Man, Bart's Nightmare, ve 2007'de piyasaya çıkan The Simpsons Game dahildir. Televizyon dizisinin yanı sıra Bart, ilk kez 29 Kasım 1993 tarihinde yayımlanan aylık dergi Simpsons Comics sayılarında da düzenli olarak yer aldı ve 2000'den beridir yayımlanan Bart Simpson Comics adlı kendi adını taşıyan bir dergiye sahiptir. Bart ayrıca 2008'de Florida ile Hollywood Universal Studios'ta kurulan (The Simpsons Ride)'da da rol aldı.

Bart ve Simpsonlar karakterleri, Nestlé'nin Butterfinger şekerleri için çekilen televizyon reklamlarında "Nobody better lay a finger on my Butterfinger!" sloganıyla 1990'dan 2000'e kadar gözüktü. Lisa da bazen bunun tanıtımını yapardı. Matt Groening, daha sonradan Fox'un şovun yayın süresini yarım saat olarak değiştirmesinin nedeninin Butterfinger reklamları kampanyası olduğunu belirtti. Kampanya 2001'e kadar sürdü. Bart ayrıca Burger King, , , Domino's Pizza, Kentucky Fried Chicken, , Ritz Crackers ve reklamlarında yer aldı. 2001'de Kellogg's, kısa bir süreliğine "Bart Simpson Peanut Butter Chocolate Crunch" (Bart Simpson Fıstık Ezmesi Çikolata Crunch) adında bir ürün üretmeye başladı. Şovun yarım saate çıkarılmasından önce Matt Groening, Bart'ı Jell-O'nun sözcüsü olarak seçti. Bart'ın "J-E-L-L-O" şarkısını söylemesini, daha sonra O harfini geğirmesini istedi. Ertesi gün çocukların bunu deneyeceklerine inanıyordu, fakat fikri reddedildi.

9 Nisan 2009 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri Posta Servisi, Bart ile diğer dört Simpson üyesinin yer aldığı 44 sentlik posta pulunu tanıttı. Simpsonlar, prodüksiyonda iken posta pulu üzerinde yer almayı başaran ilk TV dizisi karakterleri oldular. Pullar, Matt Groening tarafından tasarlandı ve 7 Mayıs 2009 tarihinde satışa çıktı.

Notlar

1. ^ Jeff Martin|Martin, Jeff; (1991-12-26). "I Married Marge". The Simpsons. 03. sezon. § 12. Fox. 
2. ^ Martin, Jeff; Kirkland, Mark (1992-12-03). "Lisa's First Word". The Simpsons. 04. sezon. § 10. Fox. 
3. ^ Jean, Al; (1997-10-19). "Lisa's Sax". The Simpsons. 09. sezon. § 03. Fox. 
4. ^ Selman, Matt; Kirkland, Mark (2008-01-27). "That 90's Show". The Simpsons. 19. sezon. § 11. Fox. 
5. ^ Turner, s. 122
6. ^ Swartzwelder, John; Moore, Rich (1991-10-10). "Bart the Murderer". The Simpsons. 03. sezon. § 04. Fox. 
7. ^ Swartzwelder, John; Dietter, Susie (1994-02-03). "Bart Gets Famous". The Simpsons. 05. sezon. § 12. Fox. 
8. ^ Appel, Richard; Weinstein, Josh (1996-11-04). "Bart After Dark". The Simpsons. 08. sezon. § 05. Fox. 
9. ^ Swartzwelder, John; Reardon, Jim (1997-05-04). "Homer's Enemy". The Simpsons. 08. sezon. § 23. Fox. 
10. ^ ^{a b c} BBC (2000). 'The Simpsons': America's First Family (6 minute edit for the season 1 DVD) (DVD). Birleşik Krallık: 20th Century Fox. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2010. 
11. ^ ^{a b} Groening, Matt: Jean, Al (2007). The Simpsons Movie: A Look Behind the Scenes (DVD). The Sun. 
12. ^ Farrell, Peter (17 Aralık 1989). "Christmans is 'Life in Hell' for The Simpsons". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
13. ^ Groening, Matt. (2006). "My Sister, My Sitter" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Eighth Season [DVD]. 20th Century Fox.
14. ^ Paul, Alan (30 Eylül 1995). "Life in Hell". Flux Magazine.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
15. ^ Groening, Matt. (2006). "Bart Carny" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Ninth Season [DVD]. 20th Century Fox.
16. ^ Kolbert, Elizabeth (11 Mart 1993). "With spirit of youthful rebellion, 'Simpsons' creator takes on success". Orlando Sentinel.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
17. ^ Groening, Matt. (2005). "" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Seventh Season [DVD]. 20th Century Fox.
18. ^ "J is for Jay". BBC. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2008. 
19. ^ Groening, Matt. (2007). "D'oh-in in the Wind" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Tenth Season [DVD]. 20th Century Fox.
20. ^ Groening, Matt (2001). Bart Simpson's Guide to Life. Harper Perennial. ISBN . 
21. ^ Richmond, s. 14
22. ^ Kuipers, Dean (15 Nisan 2004). . Los Angeles: City Beat. 5 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2008. 
23. ^ Groening, Matt. (2005). "Fear of Flying" bölümünün yorumu, The Simpsons: The Complete Sixth Season [DVD]. 20th Century Fox.
24. ^ Silverman, David; Archer, Wes. (2004). "" bölümünün yorum, The Simpsons: The Complete Fifth Season [DVD]. 20th Century Fox.
25. ^ Anderson, Mike B.; Groening, Matt; Michels, Pete; Smith, Yeardley. (2006). "A Bit From the Animators", "" bölümünün yorumu, The Simpsons: The Complete Ninth Season [DVD]. 20th Century Fox.
26. ^ Groening, Matt; Reiss, Mike; Kirkland, Mark. (2002). "Principal Charming" bölümünün yorumu, The Simpsons: The Complete Second Season [DVD]. 20th Century Fox.
27. ^ Archer, Wes; Groening, Matt; Kirkland, Mark. (2005). "A Bit From the Animators", "" bölümünün resimli yorumları, The Simpsons: The Complete Seventh Season [DVD]. 20th Century Fox.
28. ^ Groening, Matt; Lynch, Jeffrey; Reardon, Jim; Silverman, David. (2005). "Who Shot Mr. Burns? (Part One)" bölümünün resimli yorumu, The Simpsons: The Complete Sixth Season [DVD]. 20th Century Fox.
29. ^ ^{a b} Oakley, Bill; Weinstein, Josh; Johnson, Tim; Silverman, David; Mirkin, David; Cohen, David X. "Homer in the Third Dimpension" (2005),The Simpsons: The Complete Seventh Season [DVD]. 20th Century Fox.
30. ^ Richmond, pp. 178–179
31. ^ Lee, Luaine (27 Şubat 2003). "D'oh, you're the voice". The Age. 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2007. 
32. ^ ^{a b c} Carroll, Larry (26 Temmuz 2007). "'Simpsons' Trivia, From Swearing Lisa To 'Burns-Sexual' Smithers". MTV. 4 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2007. 
33. ^ Miranda, Charles (8 Aralık 2007). "She who laughs last". The Daily Telegraph.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
34. ^ Cartwright, pp. 35–40
35. ^ ^{a b} "Bart's voice tells all". BBC News. 10 Kasım 2000. 30 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2007. 
36. ^ Turner, s. 21
37. ^ ^{a b c d} Brockes, Emma (2 Ağustos 2004). "That's my boy". The Guardian. Londra. 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2008. 
38. ^ Mirkin, David. (2005). Commentary for "Lisa's Wedding", in The Simpsons: The Complete Sixth Season [DVD]. 20th Century Fox.
39. ^ Bark, Ed (15 Temmuz 1990). "Bart Simpson's secret: he's a woman". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
40. ^ ^{a b} Glaister, Dan (3 Nisan 2004). "Simpsons actors demand bigger share". The Age. . 16 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2008. 
41. ^ "'Simpsons' Cast Goes Back To Work". CBS News. 1 Mayıs 2004. 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2008. 
42. ^ Sheridan, Peter (6 Mayıs 2004). "Meet the Simpsons". Daily Express.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
43. ^ "Simpsons cast sign new pay deal". BBC News. 3 Haziran 2008. 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2008. 
44. ^ ^{a b} Turner, p. 71
45. ^ ; Reardon, Jim (1995-05-14). "Lemon of Troy". The Simpsons. 06. sezon. § 24. Fox. 
46. ^ Swartzwelder, John; (1999-11-28). "Take My Wife, Sleaze". The Simpsons. 11. sezon. § 08. Fox. 
47. ^ Martin, Jeff (2004). "The Cajun Controversy" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Fourth Season [DVD]. 20th Century Fox.
48. ^ Lorando, Mark (8 Ekim 1992). "Bart chalks up apology for New Orleans song". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
49. ^ Kaulessar, Ricardo (10 Ağustos 2005). . . . 25 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. 
50. ^ ^{a b} Brooks, James L.; Groening, Matt; Jean, Al. (2001). "Some Enchanted Evening" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete First Season [DVD]. 20th Century Fox.
51. ^ Reiss, Mike. (2001) "Moaning Lisa" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete First Season [DVD]. 20th Century Fox.
52. ^ Canning, Robert (6 Ekim 2005). "The Simpsons: "Lost Verizon" Review". IGN. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2008. 
53. ^ Turner, s. 25
54. ^ ^{a b} "Bart Simpson". Time. 8 Haziran 1998. 2 Ocak 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2007. 
55. ^ ^{a b c} Brooks, James L.; Groening, Matt; Jean, Al; Reiss, Mike; Silverman, David. (2002). Commentary for "Bart Gets an F", in The Simpsons: The Complete Second Season [DVD]. 20th Century Fox.
56. ^ Turner p. 61
57. ^ Mirkin, David. (2004). Commentary for "Bart Gets Famous", in The Simpsons: The Complete Fifth Season [DVD]. 20th Century Fox.
58. ^ . South Africa: . 30 Nisan 2007. 6 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. 
59. ^ Brooks, James L.; Groening, Matt; Jean, Al; Scully, Mike; Silverman, David; Castellaneta, Dan; Smith, Yeardley. (2007). Commentary for The Simpsons Movie [DVD]. 20th Century Fox.
60. ^ "The Simpsons Movie". British Board of Film Classification. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. 
61. ^ Raphael, Lisa (2008). "Bodies of Work: 30 Unforgettable Nude Scenes". Entertainment Weekly. 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. 
62. ^ ^{a b} Turner, s. 124
63. ^ Cantor, P (Aralık 1999). (PDF). Political Theory. 27 (6). s. 738. 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2010. 
64. ^ ^{a b} Stern, David M.; Silverman, David (1990-10-11). "Bart Gets an F". The Simpsons. 02. sezon. § 01. Fox. 
65. ^ ; Kirkland, Mark (1998-04-19). "Girly Edition". The Simpsons. 09. sezon. § 21. Fox. 
66. ^ ^{a b} Stern, David M.; Reardon, Jim (1993-02-18). "Duffless". The Simpsons. 04. sezon. § 16. Fox. 
67. ^ ^{a b} Meyer, George; Lynch, Jeffrey (1992-02-27). "Separate Vocations". The Simpsons. 03. sezon. § 18. Fox. 
68. ^ Meyer, George; Kirkland, Mark (1999-10-03). "Brother's Little Helper". The Simpsons. 11. sezon. § 02. Fox. 
69. ^ ; Dietter, Susie (1998-03-08). "Lisa the Simpson". The Simpsons. 09. sezon. § 17. Fox. 
70. ^ ^{a b} ; Dietter, Susie (1997-04-06). "Grade School Confidential". The Simpsons. 08. sezon. § 19. Fox. 
71. ^ Oakley, Bill; Weinstein, Josh; Anderson, Bob (1994-04-28). "Sweet Seymour Skinner's Baadasssss Song". The Simpsons. 05. sezon. § 19. Fox. 
72. ^ ^{a b} Martin, Jeff; Kirkland, Mark (1992-12-03). "Lisa's First Word". The Simpsons. 04. sezon. § 10. Fox. 
73. ^ Groening, Matt. (2002). "Simpson and Delilah" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Second Season [DVD]. 20th Century Fox.
74. ^ Groening, Matt. (2004). "" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Fifth Season [DVD]. 20th Century Fox.
75. ^ ^{a b c} ; Kirkland, Mark (1991-10-17). "Homer Defined". The Simpsons. 03. sezon. § 05. Fox. 
76. ^ Scully, Mike; (1995-12-17). "Marge Be Not Proud". The Simpsons. 07. sezon. § 11. Fox. 
77. ^ ; Anderson, Mike B. (2005-11-13). "Marge's Son Poisoning". The Simpsons. 17. sezon. § 05. Fox. 
78. ^ ^{a b} Meyer, George; Silverman, David (1990-11-22). "Bart vs. Thanksgiving". The Simpsons. 02. sezon. § 07. Fox. 
79. ^ ^{a b} Swartzwelder, John; Silverman, David (1990-02-04). "Bart the General". The Simpsons. 01. sezon. § 05. Fox. 
80. ^ Greaney, Dan; Kirkland, Mark (1996-05-19). "Summer of 4 Ft. 2". The Simpsons. 07. sezon. § 25. Fox. 
81. ^ Selman, Matt; Clements, Chris (1990-02-04). "The Haw-Hawed Couple". The Simpsons. 18. sezon. § 08. Fox. 
82. ^ ^{a b} Kogen, Jay; Wolodarsky, Wallace; Bird, Brad; Lynch, Jeffrey (1991-10-04). "Like Father, Like Clown". The Simpsons. 3. sezon. § 6. Fox. 
83. ^ Swartzwelder, John; Silverman, David (1993-05-13). "Krusty Gets Kancelled". The Simpsons. 04. sezon. § 22. Fox. 
84. ^ Stern, David M.; Kirkland, Mark (1992-09-24). "Kamp Krusty". The Simpsons. 04. sezon. § 01. Fox. 
85. ^ Turner, s. 128-129
86. ^ Groening, Matt (23 Ekim 2003). "Fresh Air". National Public Radio. tarafından görüşme yapıldı. . Philadelphia. 2 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
87. ^ "Talking about The Simpsons". Entertainment Weekly. 20 Temmuz 2007. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
88. ^ Jean, Al. (2003). Commentary for "", in The Simpsons: The Complete Eighth Season [DVD]. 20th Century Fox.
89. ^ Keller, Richard (25 Kasım 2007). "The Simpsons: Funeral for a Fiend". . 20 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
90. ^ Turner, s. 120–121
91. ^ Cassidy, John (8 Temmuz 1990). "Cartoon leads a revolt against apple-pie family — Simpsons". The Sunday Times.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
92. ^ "Simpsons set for big screen". The Daily Telegraph. 15 Temmuz 2007. 1 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
93. ^ Kleinfield, N.R. (29 Nisan 1990). "Cashing in on a Hot New Brand Name". The New York Times. 18 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2008. 
94. ^ Barmash, Isador (7 Ekim 1990). "The T-Shirt Industry Sweats It Out". The New York Times. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2008. 
95. ^ ^{a b c d} "Bart Simpson–Defiant, Saw-Topped and Cheeky—the Brat Terrible Gave Underachievers a Good Name". 34 (26). People. 31 Aralık 1990. 6 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2008. 
96. ^ ^{a b c} Griffiths, Nick (15 Nisan 2000). . The Times Magazine. 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
97. ^ Rohter, Larry (30 Aralık 1990). "Overacheiver — and Learning to Deal With It, Man". The New York Times. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2008. 
98. ^ Burey, Chris. (1990). ABC News report about the Bart Simpson t-shirt controversy included as an Easter Egg in The Simpsons: The Complete First Season (2001) [DVD]. 20th Century Fox.
99. ^ Svetkey, Benjamin (27 Temmuz 1990). "But is it Bart?". Entertainment Weekly. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
100. ^ Kelly, Kevin (1999). "One-Eyed Aliens! Suicide Booths! Mom's Old-Fashioned Robot Oil!". Wired. 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. 
101. ^ "Metzger stops ' Nazi Bart' T-shirt sales". Houston Chronicle. Associated Press. 4 Haziran 1991.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
102. ^ Cerone, Daniel (9 Mayıs 1991). "'Simpsons' steals away Cosby viewers". Los Angeles Times.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
103. ^ "Cosby's Brood vs. The Radical Dood". Entertainment Weekly. 31 Ağustos 1990. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
104. ^ Scott D. Pierce (18 Ekim 1990). "Don't have a cow, man! More viewers watch "The Simpsons" than "Cosby"!". Deseret News.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
105. ^ Potts, Kimberly (2006). . AOL. 1 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
106. ^ Groening, Matt; Jean, Reiss; Moore, Rich; Reiss, Mike; Vitti, Jon. (2002). "Lisa's Substitute" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Second Season [DVD]. 20th Century Fox.
107. ^ McDaniel, Mike (30 Aralık 1990). "Television in 1990 - Among bright spots: 'Civil War,' CBS,'Simpsons'". The Sunday Times.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
108. ^ Boone, Mike (30 Aralık 1990). "Bart Simpson was ray of hope in a year of generally drab television". The Gazette.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
109. ^ Harris, Mark (28 Aralık 1990). "1. Bart Simpson". Entertainment Weekly. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2008. 
110. ^ Potter, Bruce (30 Aralık 1990). "Write-ins Galore: Cast of Ballot Characters Widens". Richmond Times-Dispatch.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
111. ^ Stromberg, Amy (9 Kasım 1990). "Mickey, Bart fit write-in at ballot box". South Florida Sun-Sentinel.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
112. ^ Stromberg, Amy (23 Kasım 1990). "Bart Simpson, 'Falloon' floats debut at Macy's N.Y. Thanksgiving Parade". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
113. ^ Martyn, Warren; Wood, Adrian (2000). "Bart vs. Thanksgiving". BBC. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
114. ^ "Artist Chart History — The Simpsons". Billboard charts. 1 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
115. ^ "RIAA Searchable database – Gold and Platinum". Recording Industry Association of America. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2008. 
116. ^ "Michael Jackson Update: News From Korea, Poland And Groening". MTV. 23 Şubat 1998. 26 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
117. ^ Cartwright, ss. 115–117
118. ^ Brooks, James L. (2003). "Stark Raving Dad" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete Third Season [DVD]. 20th Century Fox.
119. ^ Martyn, Warren; Wood, Adrian (2000). "Stark Raving Dad". BBC. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi ()
120. ^ . Official Charts Company. 10 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
121. ^ "Certified awards". British Phonographic Industry. 25 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
122. ^ "Questions for Matt Groening". The New York Times. 27 Aralık 1998. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
123. ^ Turner, s. 131
124. ^ Rosenbaum, Martin (29 Haziran 2007). "Is The Simpsons still subversive?". BBC News. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2007. 
125. ^ Bianco, Robert (28 Haziran 1990). "Weekend TV: Beer'N' Bart giving parents prime-time hangover". Pittsburgh Post-Gazette.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
126. ^ ^{a b c} Freedman, Donna (2 Haziran 1990). "Is Bart a brat? Popular cartoon kid as annoying to some as he is funny to others". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
127. ^ Dunne, Mike (1 Haziran 1990). "Bart Simpson: Cool dude or smart-aleck menace?". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
128. ^ ^{a b} Shales, Tom (15 Ekim 1990). "About Bart: No need to have a Cow, Man". .  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
129. ^ Goldberg, Jonah (1 Mayıs 2000). . . 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
130. ^ "Drug czar 'just kidding'". . Associated Press. 26 Mayıs 1990.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
131. ^ Berke, Richard L. (23 Mayıs 1992). "The 1992 Campaign: Political Memo; In Capital and on Coast, Lines Drawn on Quayle". The New York Times. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
132. ^ "A Badder Bart". The Record. 25 Eylül 1991.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
133. ^ Turner, ss. 230-231
134. ^ Ortved, John (Ağustos 2007). "Simpson Family Values". Vanity Fair. 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2008. 
135. ^ "Bart Simpson is your top role model". CBBC Newsround. 24 Nisan 2003. 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
136. ^ "TIME Magazine Cover: Bart Simpson". Time. 31 Aralık 1990. 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2007. 
137. ^ "TV Guide's 50 Greatest TV Stars of All Time". TV Guide. 14 Aralık 1996. 
138. ^ "CNN — TV Guide's 50 Greatest Cartoon Characters". CNN. 30 Temmuz 2002. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2007. 
139. ^ "Briefing–'Simpsons' score big in Prime-Time Emmys". . 3 Ağustos 1992. s. L20.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
140. ^ . Emmys.org. 15 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2008. 
141. ^ . Annie Awards. 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2007. 
142. ^ . Hollywood Chamber of Commerce. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2008. ^[]
143. ^ "Bart Simpson items big sellers". Ottawa Citizen. 7 Temmuz 1990.  |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor ()
144. ^ "Search Results for Bart". The Simpsons Shop. Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. ^[]
145. ^ Groening, Matt (2005). . HarperCollins. ISBN . 
146. ^ Bedard, Paul (31 Ekim 2004). "Publishing war begins over Tenet's CIA book". U.S. News & World Report. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
147. ^ Blair, Jayson (9 Eylül 2001). "Word for Word/Deconstructing 'The Simpsons'; The Aristotelian Logic of Bart And Homer. Or Is It Platonic?". The New York Times. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
148. ^ Walk, Gary Eng (5 Kasım 2007). "Work of Bart". Entertainment Weekly. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
149. ^ Radford, Bill (19 Kasım 2000). "Groening launches Futurama comics". The Gazette. 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
150. ^ Shutt, Craig. . MSNBC. 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
151. ^ MacDonald, Brady. . Los Angeles Times. 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
152. ^ . . Haziran 1998. 3 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2008. 
153. ^ "A Portrait of the Bartist — The Simpsons' Matt Groening has fulfilled his dream of invading mainstream U.S. pop culture erişimtarihi=2008-11-02". . 13 Mayıs 1995. 
154. ^ ^{a b} "Nancy Cartwright On The Spot". . 25 Kasım 2005. 1 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2008. 
155. ^ "D'Oh! Eat Homer for breakfast". CNN. 10 Eylül 2001. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
156. ^ Fonseca, Nicholas (15 Kasım 2001). "Cereal Numbers". Entertainment Weekly. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008. 
157. ^ Groening, Matt. (2001). "There's No Disgrace Like Home" için yapılan yorumlar, The Simpsons: The Complete First Season [DVD]. 20th Century Fox.
158. ^ Szalai, George (1 Nisan 2009). "Postal Service launching 'Simpsons' stamps". The Hollywood Reporter. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009. 
159. ^ . Newslite. 8 Mayıs 2009. 15 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009. 
160. ^ "The Simpsons Get 'Stamping Ovation' To Tune of 1 Billion Stamps". United States Postal Service. 7 Mayıs 2009. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 

Kaynakça

• Cartwright, Nancy (2000). My Life as a 10-Year-Old Boy. New York, NY: Hyperion. ISBN . 
• Richmond, Ray (1997). . New York, NY: HarperCollins. ISBN . 
• Turner, Chris (2004). Planet Simpson: How a Cartoon Masterpiece Documented an Era and Defined a Generation. Toronto: Random House Canada. ISBN . 

Konuyla ilgili yayınlar

• Alberti, John (ed.) (2003). . . ISBN . KB1 bakım: Fazladan yazı: yazar listesi ()
• Brown, Alan (2006). The Psychology of The Simpsons. . ISBN . 
• Conard, Mark T. (1999). "Thus Spake Bart: On Nietzsche and the Virtues of Being Bad". Irwin, William; Skoble, Aeon (eds.) (Ed.). The Simpsons and Philosophy: The D'oh! of Homer. Chicago: Open Court. ISBN . KB1 bakım: Birden fazla ad: editör listesi () KB1 bakım: Fazladan yazı: editör listesi ()
• Groening, Matt (2005). . HarperCollins. ISBN . 
• Groening, Matt (2001). Bart Simpson's Guide to Life. Harper Perennial. ISBN . 
• Groening, Matt (1991). . HarperCollins. ISBN . 
• Pinsky, Mark I (2004). The Gospel According to The Simpsons: The Spiritual Life of the World's Most Animated Family. Louisville, Kentucky: Westminster John Knox Press. ISBN . 

Dış bağlantılar

• The Simpsons.com'da Bart Simpson5 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Wikisimpsons'da Bart Simpson22 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .