Baskça (euskara), Baskların konuştuğu izole dil. Baskça, dil bilimcileri tarafından Hint-Avrupa dilleri Avrupa'ya yayılmadan önce Avrupa'da konuşulan dillerden arta kalan biri olarak kabul edilir. Bu sebepten bu dilin dünyada konuşulan başka hiçbir dille yakından akraba olmayan çok eski bir dil olduğu düşünülür. Hint-Avrupalılar buraya gelmeden önce çok geniş bir bölgede, tüm İber yarımadasında (İspanya ve Fransa) ve Gaskonya/Akitanya bölgesinde (Güneybatı Fransa), konuşulmakta idi.
Baskça | |
---|---|
Euskara | |
Ana dili olanlar | İspanya, Fransa |
Konuşan sayısı | 751.000 (2016) Fransızca |
Dil ailesi |
|
Yazı sistemi | Latin |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | eu |
ISO 639-2 | baq |
ISO 639-3 | eus |
Köken
Bu maddenin doğruluğu sorgulanmalı. |
Sınıflandırması bir sorun oluşturan Baskça bu yüzden izole dil konumunda bulunan Baskçanın kökenine ve ilişkili olabileceği diller konusunda bazı görüşler vardır. Son yapılan birçok araştırmaya göre Gürcü diliyle büyük bağlantıları bulunmuştur. Gürcü dilinden gelmiş olabileceği de bu şekilde kanıtlanmıştır. Kendilerini Gürcistan'dan göçen halk olarak tanımlayan Baskları tanıyan tek ülke de Gürcistan'dır.
Bir diğer araştırma da Baskça ile dünya üzerinde konuşulan bazı diller arasındaki fonetik ilişkinin ve yakınlığın belirlenmesidir. Bu araştırma sonucunda Baskçanın fonetik olarak Avrupa kıtasında yaygın Hint-Avrupa dil ailesinden daha çok diğer dillere benzediği sonucuna ulaşılmıştır.
Fonetik açıdan Baskça "0" ise diğer dillerin ona uzaklığı şu şekildedir.
Dil Bilgisi
Baskça, tek heceli diller grubunda yer alır.
Baskça Bazı Kelimeler
Evet: Bai
Hayır: Ez
Merhaba!: Kaixo!
Hosçakal!: Agur!/Aio!
Görüşmek üzere!: Ikusi arte!
Teşekkürler!: Eskerrik asko!
Swadesh listesinden örnek Baskça sözcükler:
Ben: ni
Sen: hi, zu
O: hura, bera
Biz: gu
Siz: zuek
Onlar: haiek
Bu: hau
Şu: hori, hura
Bura(da/sı): hemen, hon-
Ora(da/sı): hor, han
...
Sorular n'li:
Kim: nor
Ne: zer
Nerede: non
Ne zaman: noiz
Nasıl: nola
...
Bir: bat
İki: bi
Üç: hiru
Dört: lau
Beş: bost
...
Ağır: astun
Küçük: txiki (okunuş: çiki)
Kadın: emakume
Erkek: gizon
Kişi: gizaki
Çocuk: haur, ume, sein
Anne: ama
Baba: aita
...
Kuş: txori (okunuş: çori)
Köpek: txakur (okunuş: çakur)
Yumurta: arrautza
...
Deri: larru
Kulak: belarri
Göz: begi
Burun: sudur
Ağız: aho
Diş: hortz (okunuş: horş), hagin
Dil: mihi
Tırnak: azkazal
Ayak: oin
...
Gör-/Gözle-(mek): ikusi-
İşit-(mek): entzun- (okunuş: enşun)
Öl-(mek): hil-
Öldür-(mek): erahil-
...
Beyaz: zuri
Siyah: beltza
Kırmızı: gorri
Yeşil: berde, orlegi
Sarı: hori
Yıl: urte
Gece: gau
Gün: egun
...
-de eki: -n, -an, -ean, -etan
-lı/li eki: -ekin, -arekin
ve: eta, ta
eğer: ba, baldin ba
çünkü: -elako, bait-
Baskça'nın Konuşulduğu Coğrafyalar
- Basque Country in Spain and France
- Baskça lehçelerinin konuşulduğu bölgeler
- Baskçanın, 1000-2000 yılları arasında konuşulduğu coğrafya
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF). 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2018.
- ^ a b Anderson, Stephen R. (2012). Languages : a very short introduction (1. bas.). Oxford, B.K.: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Tambovtsev Y. Phonological similarity between Basque and other world languages based on the frequency of occurrence of certain typological consonantal features Novosibirsk Pedagogical University 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baskca euskara Basklarin konustugu izole dil Baskca dil bilimcileri tarafindan Hint Avrupa dilleri Avrupa ya yayilmadan once Avrupa da konusulan dillerden arta kalan biri olarak kabul edilir Bu sebepten bu dilin dunyada konusulan baska hicbir dille yakindan akraba olmayan cok eski bir dil oldugu dusunulur Hint Avrupalilar buraya gelmeden once cok genis bir bolgede tum Iber yarimadasinda Ispanya ve Fransa ve Gaskonya Akitanya bolgesinde Guneybati Fransa konusulmakta idi BaskcaEuskaraAna dili olanlarIspanya FransaKonusan sayisi751 000 2016 FransizcaDil ailesiAkitancaBaskcaYazi sistemiLatinDil kodlariISO 639 1euISO 639 2baqISO 639 3eusKokenBu maddenin dogrulugu sorgulanmali Madde iceriginin bir kisminin veya tamaminin asparagas olabilecegine inanilmaktadir Lutfen madde veya bolumde kullanilan guvenilir kaynaklari dikkatlice dogrulayin ve guvenilir kaynaklar ekleyin Icerik guvenilir bir sekilde kaynaklanamiyorsa maddeyi hizli silmeyi ve veya soz konusu bolumu kaldirmayi dusunebilirsiniz Bu sablonun koyulmasina itiraz ediyorsaniz lutfen bunu maddenin tartisma sayfasinda belirtiniz Siniflandirmasi bir sorun olusturan Baskca bu yuzden izole dil konumunda bulunan Baskcanin kokenine ve iliskili olabilecegi diller konusunda bazi gorusler vardir Son yapilan bircok arastirmaya gore Gurcu diliyle buyuk baglantilari bulunmustur Gurcu dilinden gelmis olabilecegi de bu sekilde kanitlanmistir Kendilerini Gurcistan dan gocen halk olarak tanimlayan Basklari taniyan tek ulke de Gurcistan dir Bir diger arastirma da Baskca ile dunya uzerinde konusulan bazi diller arasindaki fonetik iliskinin ve yakinligin belirlenmesidir Bu arastirma sonucunda Baskcanin fonetik olarak Avrupa kitasinda yaygin Hint Avrupa dil ailesinden daha cok diger dillere benzedigi sonucuna ulasilmistir Fonetik acidan Baskca 0 ise diger dillerin ona uzakligi su sekildedir Kazakca 5 31 Karelce 6 90 Kirgizca 7 09 Turkce 7 84 Cingenece 7 89 Ispanyolca 8 03 Farsca 9 36 Italyanca 9 68 Portekizce 10 70 Hintce 12 00 Ingilizce 13 78Dil BilgisiBaskca tek heceli diller grubunda yer alir Baskca Bazi Kelimeler Evet Bai Hayir Ez Merhaba Kaixo Hoscakal Agur Aio Gorusmek uzere Ikusi arte Tesekkurler Eskerrik asko Swadesh listesinden ornek Baskca sozcukler Ben ni Sen hi zu O hura bera Biz gu Siz zuek Onlar haiek Bu hau Su hori hura Bura da si hemen hon Ora da si hor han Sorular n li Kim nor Ne zer Nerede non Ne zaman noiz Nasil nola Bir bat Iki bi Uc hiru Dort lau Bes bost Agir astun Kucuk txiki okunus ciki Kadin emakume Erkek gizon Kisi gizaki Cocuk haur ume sein Anne ama Baba aita Kus txori okunus cori Kopek txakur okunus cakur Yumurta arrautza Deri larru Kulak belarri Goz begi Burun sudur Agiz aho Dis hortz okunus hors hagin Dil mihi Tirnak azkazal Ayak oin Gor Gozle mek ikusi Isit mek entzun okunus ensun Ol mek hil Oldur mek erahil Beyaz zuri Siyah beltza Kirmizi gorri Yesil berde orlegi Sari hori Yil urte Gece gau Gun egun de eki n an ean etan li li eki ekin arekin ve eta ta eger ba baldin ba cunku elako bait Baskca nin Konusuldugu CografyalarBasque Country in Spain and France Baskca lehcelerinin konusuldugu bolgeler Baskcanin 1000 2000 yillari arasinda konusuldugu cografyaAyrica bakinizErromintxela diliKaynakca PDF 21 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2018 a b Anderson Stephen R 2012 Languages a very short introduction 1 bas Oxford B K Oxford University Press ISBN 978 0199590599 Tambovtsev Y Phonological similarity between Basque and other world languages based on the frequency of occurrence of certain typological consonantal features Novosibirsk Pedagogical University 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Dis baglantilar