Bedesten, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Selimiye Camii'nin hemen yanında yer alan tarihi bir yapıdır. Yapının bin yıldan uzun bir geçmişi vardır. Aslen 6. yüzyıl civarında arazisine bir kilise yapılmış, bunun yerine daha büyük bir kilise olarak günümüzdeki Bedesten binası 12.-16. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde bedesten (bir tür pazar yeri) olarak kullanılmaya başlanmıştır. Şu anda kültür merkezi olarak kullanılmaktadır.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Lefkoşa |
Koordinatlar | 35°10′34″K 33°21′51″D / 35.17611°K 33.36417°D |
Durum | Etkin |
Tarihçe
Bizans dönemi
Bedesten'in ilk zamanlarının tarihi, parçaları mevcut binanın içinde korunan Bizans bazilikası tarafından arkeolojik olarak belgelenmiştir. Bazı yapısal özelliklerini ve ile paylaşan bu kalıntılar muhtemelen altıncı yüzyıla aittir. T. K. Papakostas, bu kalıntıları Lefkoşa'daki ilk Ayasofya katedralinin yerini gösteren işaret olarak tanımlamıştır.
Bulunan kalıntılar arasında apsisin zemininde yer alan tekniğiyle yapılmış zemin süslemeleri de yer almaktadır.
Lüzinyan ve Venedik dönemleri
Lüzinyan krallarının kontrolü altında, binanın müteakip tarihi iyi belgelenmemiştir. Buna rağmen, Camille Enlart dahil bazı tarihçiler onikinci yüzyılın sonlarına doğru Akka'nın çöküşünden sonra, Thomas Becket'ın takipçileri olan İngiliz keşişlerin bu alana Aziz Nikolaos'a adanan yeni bir Latin kilisesi kurduklarını ileri sürmüşlerdir. Fakat, 'nin doğu Latin tarihinde oynadığı rolün ufak olması göz önünde bulundurulduğu zaman, kaynakların bu şekilde yorumlanması herkes tarafından kabul edilmemektedir. Bedestenin hemen yanındaki katedralin Latin ayinlerine adanmasıyla birlikte, Bedesten muhtemelen Ortodoks bir rol oynamaya devam etmiştir. Belirsiz olan nedenler ve koşullar nedeniyle, on dördüncü ve on beşinci yüzyıllarda kilise birkaç kez genişletilmiş ve yeniden inşa edilmiştir. Bu durum, Roma kilisesiyle arasındaki uyuşmazlığa rağmen pozisyonu gelişen bir Yunan Ortodoksluğuna işaret eder. Ada Venedik egemenliği altındayken Bedesten, Ortodoks kilisesi tarafından metropol bir piskopos yapı olarak kullanılmış, ve Meryem'e Odigitria olarak adanmıştır.
Osmanlı dönemi
1573 yılında, Osmanlı'nın Kıbrıs fethinden birkaç yıl sonra, bina Osmanlı yetkilileri tarafından, bedesten (örtülü bir tekstil pazarı) olarak kullanılmak üzere Haremeyn (iki kutsal İslam şehri, Mekke ve Medine ) vakfına verildi. Daha sonra gıda pazarı olarak kullanılmıştır ve 1760'lara gelindiğinde Türk, Yunan ve Ermeni tüccarlar için bir gıda ticaret merkezi haline gelmiştir. 1873'te, devlet yetkilileri tarafından Değirmenlik'ten getirilen un için bir depo haline çevrildi. Aynı zamanda sınırlı miktarda un satışı da yapılmaktaydı. Daha sonra 1870'lerde buğday deposu ve 1930'larda Evkaf İdaresi için genel depo olarak kullanıldı.
İngiliz dönemi
İngiliz sömürge egemenliğinin ilk yılları olan 1880'lerde, Lord Kitchener ve Kıbrıs'taki diğer önde gelen İngilizler, binayı tekrar kiliseye dönüştürmek ve eskiden olduğu gibi Aziz Nikolaos Kilisesi olarak kullanmak için satın almak veya kiralamak istediler. Fakat, bir vakfın mülkünün satılamaması ve bir caminin 100 metre yakınına başka bir dinin tapınağı açılamayacağı için buna izin verilmedi. İngilizler, hava ve depremler nedeniyle tahrip olmuş binanın tadilatını üstlendiler, fakat bu tadilat orijinal mimarinin bazı kısımlarını yansıtmadığı için başarısız oldu. Yeni belediye pazarı Bandabulya'nın 1932 yılında açılmasıyla bina kullanılmamaya başlandı. Bina 1930'larda tarafından depo olarak kullanılmış ve 1935'te Rupert Gunnis'in idaresindeki Eski Eserler Dairesi, binaya bazı Orta Çağa ait mezar taşları getirmiştir. Bu mezar taşları, bir süre boyunca odadaki süslü Osmanlı dönemi tavanı ile birlikte bir odada sergilenmiştir.
Lefkoşa'nın Bedesten'i, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki diğer bedestenlerden biçimsel olarak çok farklıdır. Bedesten çoğunlukla Bizans mimarisi ve Lüzinyanlar tarafından eklenmiş Gotik mimarisinin karışımından oluşur. Aynı zamanda Fransız Rönesans'ı, Venedik ve muhtemelen İspanyol mimari stillerinin öğelerini de içerir. Bedesten'in Bizans tarzına ait, haç biçimli bir yapı stili ve düzeni olmasına rağmen aynı zamanda Gotik stiline ait yüksek tavanlı bir nef de içerir. Güneydeki çiftli nef, Bizans kilisesinin bir kalıntısıdır ve bunun orta bölümü binanın en eski kısmıdır. Kuzeydeki nefin dış kısmı binadaki en gösterişli süslemeler ve taş işçiliğine sahiptir. Bu cephe Selimiye Camii'nin ön kemerlerinin karşısındadır ve girişin bulunduğu taraftır. Binaya giriş için çok süslü, Gotik tarzı bir kapı kullanılır. Bu kapı daha sonra eklenen İtalyan Rönesans mimarisinin unsurlarını ve küçük bir Aziz Nikolaos heykeli içerir. Girişin her iki tarafında da armalar bulunur. Bu cephede aynı zamanda çok sayıda hayvan heykeli ve gargoylelar bulunur.
Yenileme ve günümüzdeki kullanımı
Haziran 2004 ve 2009 arasında, Avrupa Birliği ve Evkaf İdaresi tarafından finanse edilen bir yenileme projesi UNDP PFF tarafından gerçekleştirildi. Restorasyon sırasında binanın duvarları temizlendi ve tonozlar geleneksel yapı malzemeleri ve teknikleri kullanılarak güçlendirildi. Restorasyonun tamamlanmasından sonra, bina bir kültür merkezi olarak yeniden açılmıştır. 2009 yılında restorasyon Europa Nostra ödülüne layık görülmüştür. Bedesten'in Ev sahipliği yaptığı aktiviteler arasında haftalık gösterileri yer almaktadır. Bina ayrıca Lefkoşa Surlariçi Caz Festivali'ne de ev sahipliği yapmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b Bağışkan, Tuncer (21 Eylül 2013). "Ayasofya (Selimiye) Meydanı ve Mahallesi". Yeni Düzen. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
- ^ Michael D., Willis (1986). "Byzantine Beginnings of the Bedesten". Κυπριακαί Σπουδαί, 50. ss. 185-92. doi:10.5281/zenodo.264292.
- ^ Tassos C., Papacostas (2005). "In search of a lost Byzantine monument: Saint Sophia of Nicosia". Epeterida tou Kentrou Epistemonikon Ereunon, 31. ss. 11-37.
- ^ Michaelides, Demetrios (1993). "Opus Sectile in Cyprus". Bryer, A.A.M.; Georghallides, G.S. (Ed.). 'The Sweet Land of Cyprus': Papers Given at the Twenty-Fifth Jubilee Spring Symposium of Byzantine Studies, Birmingham, March 1991 (İngilizce). Lefkoşa: Cyprus Research Centre. ss. 74-75.
- ^ a b c d e "Bedesten" (PDF). Evkaf İdaresi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
- ^ Dava, , "Bizans Başlangıcı", Κυπριακαί Σπουδαί 50 (1987): 192; siparişin önceliği PW Edbury, Kıbrıs Krallığı ve Haçlı Seferleri'nin genel değerlendirmesi , 1191-1374 (Cambridge: Cambridge University Press, 1991): 79.
- ^ a b Bağışkan, Tuncer (8 Kasım 2014). "Kıbrıs'ta Osmanlı – Türk Eserleri (5)". Yeni Düzen. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
- ^ Arslangazi, Havva (2007), Lefkoşa Kent Dokusunda Mimari Üsluplar (PhD tezi), Marmara Üniversitesi, ss. 57-62
- ^ "Restoration and re-use of the Bedestan (St. Nicholas Church)". UNDP. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
- ^ "Lefkoşa Jazz Festivali Başlıyor". Haber Kıbrıs. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bedesten Lefkosa nin kuzeyinde Selimiye Camii nin hemen yaninda yer alan tarihi bir yapidir Yapinin bin yildan uzun bir gecmisi vardir Aslen 6 yuzyil civarinda arazisine bir kilise yapilmis bunun yerine daha buyuk bir kilise olarak gunumuzdeki Bedesten binasi 12 16 yuzyillar arasinda insa edilmistir Osmanli doneminde bedesten bir tur pazar yeri olarak kullanilmaya baslanmistir Su anda kultur merkezi olarak kullanilmaktadir Bedesten LefkosaTemel bilgilerKonumLefkosaKoordinatlar35 10 34 K 33 21 51 D 35 17611 K 33 36417 D 35 17611 33 36417DurumEtkinTarihce1914 teki halleriyle Bedesten ve kubbesinin genel gorunumu ve bitisigindeki Selimiye Camii Bedesten Lefkosa Bizans in ilk caglarindan kalma apsesini gosteren dogu tarafi plani Anahtar A mevcut yapi insa edilirken merkezlemek amaciyla kullanilan Bizans kumasina kesilen delikler B ortacag sonlarina ait sunagin temeli C Kubbe altindaki parcalari muhtemelen 15 yuzyila ait D Osmanli donemine ait tugla kaplama Bizans donemi Bedesten in ilk zamanlarinin tarihi parcalari mevcut binanin icinde korunan Bizans bazilikasi tarafindan arkeolojik olarak belgelenmistir Bazi yapisal ozelliklerini ve ile paylasan bu kalintilar muhtemelen altinci yuzyila aittir T K Papakostas bu kalintilari Lefkosa daki ilk Ayasofya katedralinin yerini gosteren isaret olarak tanimlamistir Bulunan kalintilar arasinda apsisin zemininde yer alan teknigiyle yapilmis zemin suslemeleri de yer almaktadir Luzinyan ve Venedik donemleri Luzinyan krallarinin kontrolu altinda binanin muteakip tarihi iyi belgelenmemistir Buna ragmen Camille Enlart dahil bazi tarihciler onikinci yuzyilin sonlarina dogru Akka nin cokusunden sonra Thomas Becket in takipcileri olan Ingiliz kesislerin bu alana Aziz Nikolaos a adanan yeni bir Latin kilisesi kurduklarini ileri surmuslerdir Fakat nin dogu Latin tarihinde oynadigi rolun ufak olmasi goz onunde bulunduruldugu zaman kaynaklarin bu sekilde yorumlanmasi herkes tarafindan kabul edilmemektedir Bedestenin hemen yanindaki katedralin Latin ayinlerine adanmasiyla birlikte Bedesten muhtemelen Ortodoks bir rol oynamaya devam etmistir Belirsiz olan nedenler ve kosullar nedeniyle on dorduncu ve on besinci yuzyillarda kilise birkac kez genisletilmis ve yeniden insa edilmistir Bu durum Roma kilisesiyle arasindaki uyusmazliga ragmen pozisyonu gelisen bir Yunan Ortodoksluguna isaret eder Ada Venedik egemenligi altindayken Bedesten Ortodoks kilisesi tarafindan metropol bir piskopos yapi olarak kullanilmis ve Meryem e Odigitria olarak adanmistir Osmanli donemi 1573 yilinda Osmanli nin Kibris fethinden birkac yil sonra bina Osmanli yetkilileri tarafindan bedesten ortulu bir tekstil pazari olarak kullanilmak uzere Haremeyn iki kutsal Islam sehri Mekke ve Medine vakfina verildi Daha sonra gida pazari olarak kullanilmistir ve 1760 lara gelindiginde Turk Yunan ve Ermeni tuccarlar icin bir gida ticaret merkezi haline gelmistir 1873 te devlet yetkilileri tarafindan Degirmenlik ten getirilen un icin bir depo haline cevrildi Ayni zamanda sinirli miktarda un satisi da yapilmaktaydi Daha sonra 1870 lerde bugday deposu ve 1930 larda Evkaf Idaresi icin genel depo olarak kullanildi Ingiliz donemi Ingiliz somurge egemenliginin ilk yillari olan 1880 lerde Lord Kitchener ve Kibris taki diger onde gelen Ingilizler binayi tekrar kiliseye donusturmek ve eskiden oldugu gibi Aziz Nikolaos Kilisesi olarak kullanmak icin satin almak veya kiralamak istediler Fakat bir vakfin mulkunun satilamamasi ve bir caminin 100 metre yakinina baska bir dinin tapinagi acilamayacagi icin buna izin verilmedi Ingilizler hava ve depremler nedeniyle tahrip olmus binanin tadilatini ustlendiler fakat bu tadilat orijinal mimarinin bazi kisimlarini yansitmadigi icin basarisiz oldu Yeni belediye pazari Bandabulya nin 1932 yilinda acilmasiyla bina kullanilmamaya baslandi Bina 1930 larda tarafindan depo olarak kullanilmis ve 1935 te Rupert Gunnis in idaresindeki Eski Eserler Dairesi binaya bazi Orta Caga ait mezar taslari getirmistir Bu mezar taslari bir sure boyunca odadaki suslu Osmanli donemi tavani ile birlikte bir odada sergilenmistir Bedesten in 1881 deki kuzey tarafini ve ana kapiyi gosteren bir cizim Bedesten in girisi Lefkosa nin Bedesten i Osmanli Imparatorlugu ndaki diger bedestenlerden bicimsel olarak cok farklidir Bedesten cogunlukla Bizans mimarisi ve Luzinyanlar tarafindan eklenmis Gotik mimarisinin karisimindan olusur Ayni zamanda Fransiz Ronesans i Venedik ve muhtemelen Ispanyol mimari stillerinin ogelerini de icerir Bedesten in Bizans tarzina ait hac bicimli bir yapi stili ve duzeni olmasina ragmen ayni zamanda Gotik stiline ait yuksek tavanli bir nef de icerir Guneydeki ciftli nef Bizans kilisesinin bir kalintisidir ve bunun orta bolumu binanin en eski kismidir Kuzeydeki nefin dis kismi binadaki en gosterisli suslemeler ve tas isciligine sahiptir Bu cephe Selimiye Camii nin on kemerlerinin karsisindadir ve girisin bulundugu taraftir Binaya giris icin cok suslu Gotik tarzi bir kapi kullanilir Bu kapi daha sonra eklenen Italyan Ronesans mimarisinin unsurlarini ve kucuk bir Aziz Nikolaos heykeli icerir Girisin her iki tarafinda da armalar bulunur Bu cephede ayni zamanda cok sayida hayvan heykeli ve gargoylelar bulunur Yenileme ve gunumuzdeki kullanimiBedesten in ic mekani 2014 teki kulturel bir etkinlik oncesinde restore edilmis hali Haziran 2004 ve 2009 arasinda Avrupa Birligi ve Evkaf Idaresi tarafindan finanse edilen bir yenileme projesi UNDP PFF tarafindan gerceklestirildi Restorasyon sirasinda binanin duvarlari temizlendi ve tonozlar geleneksel yapi malzemeleri ve teknikleri kullanilarak guclendirildi Restorasyonun tamamlanmasindan sonra bina bir kultur merkezi olarak yeniden acilmistir 2009 yilinda restorasyon Europa Nostra odulune layik gorulmustur Bedesten in Ev sahipligi yaptigi aktiviteler arasinda haftalik gosterileri yer almaktadir Bina ayrica Lefkosa Surlarici Caz Festivali ne de ev sahipligi yapmaktadir Kaynakca a b Bagiskan Tuncer 21 Eylul 2013 Ayasofya Selimiye Meydani ve Mahallesi Yeni Duzen 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2015 Michael D Willis 1986 Byzantine Beginnings of the Bedesten Kypriakai Spoydai 50 ss 185 92 doi 10 5281 zenodo 264292 Tassos C Papacostas 2005 In search of a lost Byzantine monument Saint Sophia of Nicosia Epeterida tou Kentrou Epistemonikon Ereunon 31 ss 11 37 Michaelides Demetrios 1993 Opus Sectile in Cyprus Bryer A A M Georghallides G S Ed The Sweet Land of Cyprus Papers Given at the Twenty Fifth Jubilee Spring Symposium of Byzantine Studies Birmingham March 1991 Ingilizce Lefkosa Cyprus Research Centre ss 74 75 a b c d e Bedesten PDF Evkaf Idaresi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Temmuz 2015 Dava Bizans Baslangici Kypriakai Spoydai 50 1987 192 siparisin onceligi PW Edbury Kibris Kralligi ve Hacli Seferleri nin genel degerlendirmesi 1191 1374 Cambridge Cambridge University Press 1991 79 a b Bagiskan Tuncer 8 Kasim 2014 Kibris ta Osmanli Turk Eserleri 5 Yeni Duzen 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2015 Arslangazi Havva 2007 Lefkosa Kent Dokusunda Mimari Usluplar PhD tezi Marmara Universitesi ss 57 62 Restoration and re use of the Bedestan St Nicholas Church UNDP 1 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2015 Lefkosa Jazz Festivali Basliyor Haber Kibris 1 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2015