Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bergama Kütüphanesi veya Pergamon Kütüphanesi (Yunanca: Βιβλιοθήκη του Πέργαμον), Bergama, Anadolu'da, bugün Türkiye'nin batısındaki İzmir İli'nin modern Bergama kasabası yakınlarında yer alan Antik Yunan yapısıydı. Antik dünyanın en önemli kütüphanelerinden biriydi.
 | |
  Pergamon Kütüphanesi Turkey haritasındaki konumu. | |
| Konum | Pergamon |
|---|---|
| Bölge | Ege |
| Koordinatlar | 39°7′56″K 27°11′3″D / 39.13222°K 27.18417°D |
| Tür | Millî kütüphane |
| Parçası | Antik Yunanistan, Antik Roma |
| Tarihçe | |
| Kültür(ler) | Grek, Roma |
| Sit ayrıntıları | |
| Kazı tarihleri | 1885–1890, restorasyon; 1950–1985 |
| Durum | kısmen restore edilmiş kalıntılar |
| Kamusal erişim | Arkeolojik sit |
Bergama şehri
MÖ 3. yüzyılda, Helenistik Dönemde kurulan Pergamum veya Pergamon, Anadolu'da bulunan önemli bir antik Yunan kentiydi. Günümüzde batı Türkiye'nin İzmir İli'ndeki modern Türk kasabası Bergama'nın bulunduğu yerdir. MÖ 281'den 133'e kadar Attalid Hanedanı tarafından yönetilen şehir, Makedonya ile bağlarını kopararak Roma Cumhuriyeti ile ittifak kuran Kral II. Eumenis döneminde idari bir merkez olarak öne çıkmıştır.
II. Eumenes'in (MÖ 197-160) yönetimi altında Bergama 200.000'den fazla nüfusa sahip, zengin ve gelişmekte olan bir şehirdi. Kültürel açıdan sadece İskenderiye ve Antakya şehirleriyle rekabet ediyordu. Bu dönemde Pergamon'un Büyük Sunağı da dahil olmak üzere birçok önemli heykel ve mimari eser üretildi. II. Eumenes'in oğlu III. Attalus'un MÖ 133'te ölümü üzerine Bergama, Roma Cumhuriyeti'ne miras bırakıldı ve ardından Roma eyaletinin Asya bir parçası oldu.
Bergama aynı zamanda Yeni Ahit'te de önemli bir şehirdi ve tarafından Vahiy Kitabı'nda Asya'nın Yedi Kilisesi'nden biri olarak açıkça bahsedilmiştir. Bergama'nın kalıntıları ve kütüphanesi günümüzde Türkiye'deki önemli arkeolojik alanlardır.
Bergama Kütüphanesi
Bergama, Plutarch'ın yazılarına göre yaklaşık 200.000 cilt barındırdığı söylenen bir kütüphaneye ev sahipliği yapıyordu.II. Eumenes tarafından MÖ 220 ila 159 yılları arasında inşa edilen ve Akropolis'in kuzey ucunda yer alan kütüphane, antik dünyanın en önemli kütüphanelerinden biri haline gelmiştir. Kültürlü Bergamalı yöneticiler kütüphaneyi İskenderiye'deki Büyük Kütüphane'den sonra ikinci sıraya yükseltmişlerdir. Bergama'nın seçkin bir vatandaşı ve bir belediye meclisi üyesinin eşi olan Flavia Melitene, kütüphanenin tedarik edilmesinde etkili olmuştur. Ayrıca kütüphaneye Roma İmparatoru Hadrian'ın bir heykelini hediye etmiştir. MÖ. 2. yüzyılda Artemon adında birinin kütüphanede çalıştığı bilinmektedir, ancak bu kişinin kim olduğu belirsizdir. Bugün Bergama'da bulunan eserlerin bir dizini ya da kataloğu bulunmadığından, bu koleksiyonun gerçek boyutunu ya da kapsamını bilmek mümkün değildir.
Kütüphane, dört odadan oluşuyordu ve bunların en büyüğü (445 ft × 50 ft (136 m × 15 m)) birçok rafla kaplı ana okuma odasıydı. Anadolu'nun sıcak ikliminde kütüphanenin aşırı nemli olmasını önlemek amacıyla hava sirkülasyonuna izin vermek için dış duvarlar ile raflar arasında yaklaşık 50 cm (20 in) boş bir alan bırakılmıştır, bu için erken bir girişimdir. Yunan tanrıçası Athena'nın Parthenon'daki heykeli örnek alınarak yapılan 3 m (9,8 ft) heykeli ana okuma odasında duruyordu.
El yazmaları, parşömen üzerine yazılır, rulo haline getirilir ve daha sonra raflarda saklanırdı. Aslında “parşömen” kelimesinin kendisi Bergama'dan türemiştir (Latince pergamenum ve Fransızca parchemin aracılığıyla). Bergama, Helenistik dönem sırasında parşömen üretiminin gelişen bir merkeziydi. Şehir ticarete o kadar hakimdi ki, daha sonra rakip şehir İskenderiye'nin tekeline giren papirüs kullanımının yerini almak üzere Bergama'da parşömenin icat edildiğine dair bir efsane ortaya çıktı. Ancak bu bir efsanedir; parşömen Bergama'nın yükselişinden çok önce Anadolu'da ve başka yerlerde kullanılmaktaydı. Parşömen, Roma İmparatorluğu'nun Mısır papirüsüne olan bağımlılığını azalttı ve Roma egemenliğindeki Avrupa ve Asya'da bilginin daha fazla yayılmasına olanak sağladı.
Rekabet
Bergama Kütüphanesi, İskenderiye Kütüphanesi'nden yaklaşık bir yüzyıl sonra inşa edilmiş olsa da, kütüphaneler genellikle zenginlik ve kültürü yansıtmak için kullanıldığından, ikisi arasında şiddetli bir rekabet vardı. İki kütüphane parşömen, kitap ve hatta edebi yorumlama için rekabet ediyordu. Bergama ayrıca İlyada ve Odysseia üzerine çalışan bazı Homeros bilginlerini de işe aldı. Bu durum, her kütüphanenin Homeros'un eserlerinin kopyalarını elde etmeye çalıştığı, en doğru ve en eski eserlere sahip olmak için çabaladığı şiddetli bir rekabete neden oldu. Ayrıca rekabetçi ücretler sunarak daha iyi akademisyenleri çekmeye çalıştılar. Nihayetinde bu rekabet her iki kütüphaneyi de yenilik yapmaya ve gelişmeye zorladı.
Gerileme
Attalid krallığı, MÖ 133 yılında Roma Cumhuriyeti'ne bağlandı ve kütüphane bakımsız kaldı. Plutarch tarafından aktarılan bir efsaneye göre, Romalı general Mark Antony, 200.000 rulodan oluşan koleksiyonu ele geçirmiş ve muhtemelen Julius Caesar'ın MÖ 48'deki savaşı sırasında hasar gören İskenderiye Kütüphanesi'ni yeniden doldurmak amacıyla MÖ 43'teMısır'daki Ptolemaios Krallığı'nın kraliçesi olan yeni eşi Kleopatra'ya hediye olarak sunmuştur.
Roma İmparatoru Augustus, Markus Antonius'un ölümünden sonra ruloların bir kısmını Bergama'ya iade etti ve kütüphane geç antik çağa kadar varlığını sürdürdü, ancak daha sonraki tarihçiler tarafından fazla bahsedilmedi, bu da koleksiyonunun artık önemli olmadığını gösteriyor. Kütüphanenin kalıntıları, Athena Tapınağı ve antik Bergama Akropolü'nün diğer binalarının yakınındaki bir tepenin üzerinde yer almaktadır.
Notlar
- ^ a b c Pearcy, Lee T. (Kasım–Aralık 1985). "Galen's Pergamum". . 38 (6). . ss. 33-39. ISSN 0003-8113.
- ^ Casson, Lionel (2001). Libraries in the ancient world
![image]()
. Yale University Press. ISBN . OCLC 232160789. - ^ a b c Evans, Richard (2012). A History of Pergamum: Beyond Hellenistic Kingship. Bloomsbury Academic. ISBN .
- ^ "Pergamum". Columbia Electronic Encyclopedia, 6th Edition, 1. Columbia University.
- ^ Broggiato, M. (2011). Artemon of Pergamum: A historian in context. Classical Quarterly, 61(2), 545–552.
- ^ a b c d Clyde E. Fant & Mitchell G. Reddish (2003). A Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey. Oxford University Press. ISBN .
- ^ "parchment (writing material)". Britannica Online Encyclopedia. 2012. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012.
- ^ Green, Peter. Alexander to Actium. The historical evolution of the Hellenistic age, p. 168.
- ^ . 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Harris, Michael H. (1999). History of Libraries of the Western World. The Scarecrow Press. ISBN .
Kaynakça
- "All About Archaeology". Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- "All About Turkey". Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- "An Illustrated History of the Roman Empire". Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- "Cities of Revelation". Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- "Encyclopædia Britannica Online". Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- . 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- Kekeç, Tevhit. (1989). Pergamon. Istanbul, Turkey: Hitit Color. .
Dış bağlantılar
- . 3 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bergama Kutuphanesi veya Pergamon Kutuphanesi Yunanca Biblio8hkh toy Pergamon Bergama Anadolu da bugun Turkiye nin batisindaki Izmir Ili nin modern Bergama kasabasi yakinlarinda yer alan Antik Yunan yapisiydi Antik dunyanin en onemli kutuphanelerinden biriydi Library of PergamumAsklepion girisindeki Via Tecta dan gorulen Pergamon AkropolisiPergamon KutuphanesiTurkey haritasindaki konumu KonumPergamonBolgeEgeKoordinatlar39 7 56 K 27 11 3 D 39 13222 K 27 18417 D 39 13222 27 18417TurMilli kutuphaneParcasiAntik Yunanistan Antik RomaTarihceKultur ler Grek RomaSit ayrintilariKazi tarihleri1885 1890 restorasyon 1950 1985Durumkismen restore edilmis kalintilarKamusal erisimArkeolojik sitBergama sehriMO 188 de en genis haliyle gosterilen Attalid Kralligi zeytin renkli Antik Pergamon Akropolu nun 19 yuzyil Alman arkeologlar tarafindan cizilmis gorunumu MO 3 yuzyilda Helenistik Donemde kurulan Pergamum veya Pergamon Anadolu da bulunan onemli bir antik Yunan kentiydi Gunumuzde bati Turkiye nin Izmir Ili ndeki modern Turk kasabasi Bergama nin bulundugu yerdir MO 281 den 133 e kadar Attalid Hanedani tarafindan yonetilen sehir Makedonya ile baglarini kopararak Roma Cumhuriyeti ile ittifak kuran Kral II Eumenis doneminde idari bir merkez olarak one cikmistir II Eumenes in MO 197 160 yonetimi altinda Bergama 200 000 den fazla nufusa sahip zengin ve gelismekte olan bir sehirdi Kulturel acidan sadece Iskenderiye ve Antakya sehirleriyle rekabet ediyordu Bu donemde Pergamon un Buyuk Sunagi da dahil olmak uzere bircok onemli heykel ve mimari eser uretildi II Eumenes in oglu III Attalus un MO 133 te olumu uzerine Bergama Roma Cumhuriyeti ne miras birakildi ve ardindan Roma eyaletinin Asya bir parcasi oldu Bergama ayni zamanda Yeni Ahit te de onemli bir sehirdi ve tarafindan Vahiy Kitabi nda Asya nin Yedi Kilisesi nden biri olarak acikca bahsedilmistir Bergama nin kalintilari ve kutuphanesi gunumuzde Turkiye deki onemli arkeolojik alanlardir Bergama KutuphanesiBergama Plutarch in yazilarina gore yaklasik 200 000 cilt barindirdigi soylenen bir kutuphaneye ev sahipligi yapiyordu II Eumenes tarafindan MO 220 ila 159 yillari arasinda insa edilen ve Akropolis in kuzey ucunda yer alan kutuphane antik dunyanin en onemli kutuphanelerinden biri haline gelmistir Kulturlu Bergamali yoneticiler kutuphaneyi Iskenderiye deki Buyuk Kutuphane den sonra ikinci siraya yukseltmislerdir Bergama nin seckin bir vatandasi ve bir belediye meclisi uyesinin esi olan Flavia Melitene kutuphanenin tedarik edilmesinde etkili olmustur Ayrica kutuphaneye Roma Imparatoru Hadrian in bir heykelini hediye etmistir MO 2 yuzyilda Artemon adinda birinin kutuphanede calistigi bilinmektedir ancak bu kisinin kim oldugu belirsizdir Bugun Bergama da bulunan eserlerin bir dizini ya da katalogu bulunmadigindan bu koleksiyonun gercek boyutunu ya da kapsamini bilmek mumkun degildir Kutuphane dort odadan olusuyordu ve bunlarin en buyugu 445 ft 50 ft 136 m 15 m bircok rafla kapli ana okuma odasiydi Anadolu nun sicak ikliminde kutuphanenin asiri nemli olmasini onlemek amaciyla hava sirkulasyonuna izin vermek icin dis duvarlar ile raflar arasinda yaklasik 50 cm 20 in bos bir alan birakilmistir bu icin erken bir girisimdir Yunan tanricasi Athena nin Parthenon daki heykeli ornek alinarak yapilan 3 m 9 8 ft heykeli ana okuma odasinda duruyordu Kazi oncesi Bergama Kutuphanesi 1885 El yazmalari parsomen uzerine yazilir rulo haline getirilir ve daha sonra raflarda saklanirdi Aslinda parsomen kelimesinin kendisi Bergama dan turemistir Latince pergamenum ve Fransizca parchemin araciligiyla Bergama Helenistik donem sirasinda parsomen uretiminin gelisen bir merkeziydi Sehir ticarete o kadar hakimdi ki daha sonra rakip sehir Iskenderiye nin tekeline giren papirus kullaniminin yerini almak uzere Bergama da parsomenin icat edildigine dair bir efsane ortaya cikti Ancak bu bir efsanedir parsomen Bergama nin yukselisinden cok once Anadolu da ve baska yerlerde kullanilmaktaydi Parsomen Roma Imparatorlugu nun Misir papirusune olan bagimliligini azaltti ve Roma egemenligindeki Avrupa ve Asya da bilginin daha fazla yayilmasina olanak sagladi RekabetBergama Kutuphanesi Iskenderiye Kutuphanesi nden yaklasik bir yuzyil sonra insa edilmis olsa da kutuphaneler genellikle zenginlik ve kulturu yansitmak icin kullanildigindan ikisi arasinda siddetli bir rekabet vardi Iki kutuphane parsomen kitap ve hatta edebi yorumlama icin rekabet ediyordu Bergama ayrica Ilyada ve Odysseia uzerine calisan bazi Homeros bilginlerini de ise aldi Bu durum her kutuphanenin Homeros un eserlerinin kopyalarini elde etmeye calistigi en dogru ve en eski eserlere sahip olmak icin cabaladigi siddetli bir rekabete neden oldu Ayrica rekabetci ucretler sunarak daha iyi akademisyenleri cekmeye calistilar Nihayetinde bu rekabet her iki kutuphaneyi de yenilik yapmaya ve gelismeye zorladi GerilemeAttalid kralligi MO 133 yilinda Roma Cumhuriyeti ne baglandi ve kutuphane bakimsiz kaldi Plutarch tarafindan aktarilan bir efsaneye gore Romali general Mark Antony 200 000 rulodan olusan koleksiyonu ele gecirmis ve muhtemelen Julius Caesar in MO 48 deki savasi sirasinda hasar goren Iskenderiye Kutuphanesi ni yeniden doldurmak amaciyla MO 43 teMisir daki Ptolemaios Kralligi nin kralicesi olan yeni esi Kleopatra ya hediye olarak sunmustur Roma Imparatoru Augustus Markus Antonius un olumunden sonra rulolarin bir kismini Bergama ya iade etti ve kutuphane gec antik caga kadar varligini surdurdu ancak daha sonraki tarihciler tarafindan fazla bahsedilmedi bu da koleksiyonunun artik onemli olmadigini gosteriyor Kutuphanenin kalintilari Athena Tapinagi ve antik Bergama Akropolu nun diger binalarinin yakinindaki bir tepenin uzerinde yer almaktadir Notlar a b c Pearcy Lee T Kasim Aralik 1985 Galen s Pergamum 38 6 ss 33 39 ISSN 0003 8113 Casson Lionel 2001 Libraries in the ancient world Yale University Press ISBN 0300097212 OCLC 232160789 a b c Evans Richard 2012 A History of Pergamum Beyond Hellenistic Kingship Bloomsbury Academic ISBN 9781441162366 Pergamum Columbia Electronic Encyclopedia 6th Edition 1 Columbia University Broggiato M 2011 Artemon of Pergamum A historian in context Classical Quarterly 61 2 545 552 a b c d Clyde E Fant amp Mitchell G Reddish 2003 A Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey Oxford University Press ISBN 9780195139174 parchment writing material Britannica Online Encyclopedia 2012 Erisim tarihi 23 Mayis 2012 Green Peter Alexander to Actium The historical evolution of the Hellenistic age p 168 26 Agustos 2016 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Harris Michael H 1999 History of Libraries of the Western World The Scarecrow Press ISBN 9780810877153 Kaynakca All About Archaeology Erisim tarihi 16 Nisan 2007 All About Turkey Erisim tarihi 16 Nisan 2007 An Illustrated History of the Roman Empire Erisim tarihi 16 Nisan 2007 Cities of Revelation Erisim tarihi 16 Nisan 2007 Encyclopaedia Britannica Online Erisim tarihi 16 Nisan 2007 28 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2007 Kekec Tevhit 1989 Pergamon Istanbul Turkey Hitit Color 9789757487012 Dis baglantilar 3 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi