Betpak-Dala veya Betpaqdala (Kazakça: Бетпақдала, Türkî batpak, "bataklık" ya da Farsça: bedbaht, "şanssız" ve Türkî dala, "düz"'den; Rusça: Сeверная Голодная степь, lit. Aç Bozkır, Aç bozkırlar), Kazakistan'da bir çöl bölgesidir. Sarısu Nehri altına ulaşan yerde, Çu Nehri ve Balkaş Gölü arasındaki yerde yer almaktadır. Kuzeyde, 46° 30' paraleline yakın, Betpak-Dala üzerinde sınırları yer alır (düşük, yuvarlak, yalıtılmış tepelerin alanı). Yüzölçümü yaklaşık 75.000 km2'dir.
Betpak-Dala | |
---|---|
Coğrafya | |
Ülke(ler) | Kazakistan |
Koordinatlar | 46°2′K 70°12′D / 46.033°K 70.200°D |
Özellikler | |
Biyom | Kurak çöl |
Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
Yüzölçümü | 75.000 km2 (29.000 sq mi) |
Sıcaklık | -12-26 °C (10-79 °F) |
Wikimedia Commons | |
Betpak-Dala | |
Çöl yavaşça 300'den 350 m'ye (1,000 ila 1.500 fit) ve genel bir güney-batı eğimi arasında değişen bir yükselti ile düz bir yer olmaktadır. Yükselmeler doğusunda en fazladır. Güneydoğuda, ile 'nda 974 m bir yüksekliğe ulaşır. Betpak-Dala'nın batı bölümü katlanmış Mezozoik kayaç ve yatay tabakalı Paleojen ufalanır kayalardan (kum, kumtaşı, kil ve konglomera) oluşmaktadır. Doğudaki tepelik bölge plikat bir yapıya sahiptir ve alt Paleozoyik çökelti-metamorfik kayaç serisi ve granitten oluşur. İklim kıtasal olarak keskindir. Yıllık yağış yalnızca yüzde 15 ile yazları meydana gelen, 100 ila 150 mm arasındadır. Yazları kurak ve sıcak; kışları çok az kar yağışlı ve soğuktur. Ocak ayı ortalama sıcaklığı -12 °C ile -14 °C arasında değişmektedir ve Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 24 °C ila 26 °C arasında değişir.
Birçok sığ ve sık sık tuzlu göller vardır. Yeraltı suları, yer yer ortaya çıkar ve bol miktarda bulunmaktadır. Baskın topraklar gri-kahverengi çöl toprağı ( (solonchak), (soluk veya gri toprak)) ve oluşur. Betpak-Dala'nın batı bölgesi bir killi gibi sagebrush çölden oluşur. Tuzlu-bataklık çöküntülerde yetişir, Pamirian winterfat ise (Krascheninnikovia ceratoides) ve Sarı akasyon (Caragana arborescens) kum tepeleri üzerinde büyür. Doğuda killi çölde kayalık tepeler üzerinde Salsola arbuscula yetişen alan taşlı çöl ile birleşir. Betpak-Dala ilkbahar ve sonbaharda otlak olarak kullanılır.
2014 yılı sonbaharında, İngiliz kâşif Jamie Bunchuk batıda Sarısu Nehri ve doğuda Balkaş Gölü ile sınırlı Betpak-Dala'yı geçmeyi bir sefer başardı. Bölge içinde sekiz gün boyunca, arka arkaya, 190 mil (yaklaşık sekiz maraton) kadar koştu.
Küresel nüfusun üçte birinden fazlasını temsil eden - bir salgında 120.000'den fazla sayga antilobunun teyit edilen ölümü Mayıs 2015 yılında Betpak-Dala'da meydana gelmiştir.
Ayrıca bakınız
- Mirzacho'l23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (lit. 'Aç Bozkır' ') Rusça "Gorodnaya" Bozkırı olarak bilinen
Kaynakça
- ^ . 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016.
- ^ Catastrophic Collapse of Saiga Antelopes in Central Asia 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Orta Asya'da Sayga antilobunun geri dönülemez kırımı
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Betpak Dala veya Betpaqdala Kazakca Betpakdala Turki batpak bataklik ya da Farsca bedbaht sanssiz ve Turki dala duz den Rusca Severnaya Golodnaya step lit Ac Bozkir Ac bozkirlar Kazakistan da bir col bolgesidir Sarisu Nehri altina ulasan yerde Cu Nehri ve Balkas Golu arasindaki yerde yer almaktadir Kuzeyde 46 30 paraleline yakin Betpak Dala uzerinde sinirlari yer alir dusuk yuvarlak yalitilmis tepelerin alani Yuzolcumu yaklasik 75 000 km2 dir Betpak DalaCografyaUlke ler KazakistanKoordinatlar46 2 K 70 12 D 46 033 K 70 200 D 46 033 70 200OzelliklerBiyomKurak colBiyocografik bolgePalearktikYuzolcumu75 000 km2 29 000 sq mi Sicaklik 12 26 C 10 79 F Wikimedia CommonsBetpak Dala Vikiveri de duzenle Col yavasca 300 den 350 m ye 1 000 ila 1 500 fit ve genel bir guney bati egimi arasinda degisen bir yukselti ile duz bir yer olmaktadir Yukselmeler dogusunda en fazladir Guneydoguda ile nda 974 m bir yukseklige ulasir Betpak Dala nin bati bolumu katlanmis Mezozoik kayac ve yatay tabakali Paleojen ufalanir kayalardan kum kumtasi kil ve konglomera olusmaktadir Dogudaki tepelik bolge plikat bir yapiya sahiptir ve alt Paleozoyik cokelti metamorfik kayac serisi ve granitten olusur Iklim kitasal olarak keskindir Yillik yagis yalnizca yuzde 15 ile yazlari meydana gelen 100 ila 150 mm arasindadir Yazlari kurak ve sicak kislari cok az kar yagisli ve soguktur Ocak ayi ortalama sicakligi 12 C ile 14 C arasinda degismektedir ve Temmuz ayi ortalama sicakligi 24 C ila 26 C arasinda degisir Bircok sig ve sik sik tuzlu goller vardir Yeralti sulari yer yer ortaya cikar ve bol miktarda bulunmaktadir Baskin topraklar gri kahverengi col topragi solonchak soluk veya gri toprak ve olusur Betpak Dala nin bati bolgesi bir killi gibi sagebrush colden olusur Tuzlu bataklik cokuntulerde yetisir Pamirian winterfat ise Krascheninnikovia ceratoides ve Sari akasyon Caragana arborescens kum tepeleri uzerinde buyur Doguda killi colde kayalik tepeler uzerinde Salsola arbuscula yetisen alan tasli col ile birlesir Betpak Dala ilkbahar ve sonbaharda otlak olarak kullanilir 2014 yili sonbaharinda Ingiliz kasif Jamie Bunchuk batida Sarisu Nehri ve doguda Balkas Golu ile sinirli Betpak Dala yi gecmeyi bir sefer basardi Bolge icinde sekiz gun boyunca arka arkaya 190 mil yaklasik sekiz maraton kadar kostu Kuresel nufusun ucte birinden fazlasini temsil eden bir salginda 120 000 den fazla sayga antilobunun teyit edilen olumu Mayis 2015 yilinda Betpak Dala da meydana gelmistir Ayrica bakinizMirzacho l23 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi lit Ac Bozkir Rusca Gorodnaya Bozkiri olarak bilinenKaynakca 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2016 Catastrophic Collapse of Saiga Antelopes in Central Asia 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Orta Asya da Sayga antilobunun geri donulemez kirimiDis baglantilar