Bilge İşbara Tamgan Tarkan ya da Taçam Bey, (?-22 Temmuz ya da 19 Ağustos 719) İkinci Göktürk Kağanlığı döneminde yaşamış olan bir Göktürk devlet adamıdır.
Bilge İşbara Tamgan Tarkan | |
---|---|
Ölüm | 8. yüzyıl |
Hanedan | Aşina |
Babası | İl Etmiş Yabgu |
Yaşamı
Bilge İşbara Tamgan Tarkan'ın yaşamı ile ilgili bilgiler son derece kısıtlı olsa da, ölümünün ardından oğlu tarafından kendi adına dikilmiş olan Ongin Yazıtı'nda kendi ile ilgili bazı bilgilere ulaşılmaktadır. Bilge İşbara Tamgan Tarkan Aşina Hanedanlığı'na mensuptur. Babasının adı İl Etmiş Yabgu'dur. İl Etmiş Yabgu'nun İkinci Göktürk Kağanlığı'nın kuruluşunda büyük emekleri vardır. İl Etmiş Yabgu, Kutluk Kağan ile Kapgan Kağan'ın küçük kardeşidir. 682 yılında İlteriş Kağan, Çin hakimiyetinden kurtulup İkinci Göktürk Kağanlığı'nı kurunca, İl Etmiş Yabgu'yu sol şad olarak atamıştır. Bilge İşbara Tamgan Tarkan'ın kardeşinin adı İşbara Tamgan Çor'dur. Bilge İşbara Tamgan Tarkan, Göktürkler'in Çinliler ve Dokuz Oğuzlar ile yaptığı savaşlara katılmıştır. Büyük olasılıkla 22 Temmuz ya da 19 Ağustos 719 tarihinde ölen Bilge İşbara Tamgan Tarkan'ın yuğ töreni bir yıl sonra 720'de oğlu tarafından yapılmıştır. Ardından kendi için Ongin Yazıtı dikilmiştir.
Çin kaynaklarına göre babası İl Etmiş Yabgu, İnel Kağan ile Kül Tegin arasındaki taht mücadelesi sırasında, 716 yılında Kül Tegin tarafından öldürülmüştür. Ancak Bilge İşbara Tamgan Tarkan, yazıttan anlaşıldığı üzere, babasının İlteriş Kağan'a sadık olduğu gibi Kül Tegin'in ağabeyi olan Bilge Kağan'a sadıktır. Takashi Osawa'ya göre bu nedenle Ongin anıtı dikilebilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ongin Yazıtı, doğu yüzü, 5. satır.
- ^ Ongin Yazıtı, doğu yüzü, 4. satır.
- ^ Takashi Osawa - Revisiting the Ongi inscription of Mongolia from the Second Turkic Qaghanate on the basis of rubbings by G. J. Ramstedt 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Journal de la Société Finno-Ougrienne (Suomalais-Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja); 2011; pp. 183
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilge Isbara Tamgan Tarkan ya da Tacam Bey 22 Temmuz ya da 19 Agustos 719 Ikinci Gokturk Kaganligi doneminde yasamis olan bir Gokturk devlet adamidir Bilge Isbara Tamgan TarkanOlum8 yuzyilHanedanAsinaBabasiIl Etmis YabguYasamiBilge Isbara Tamgan Tarkan in yasami ile ilgili bilgiler son derece kisitli olsa da olumunun ardindan oglu tarafindan kendi adina dikilmis olan Ongin Yaziti nda kendi ile ilgili bazi bilgilere ulasilmaktadir Bilge Isbara Tamgan Tarkan Asina Hanedanligi na mensuptur Babasinin adi Il Etmis Yabgu dur Il Etmis Yabgu nun Ikinci Gokturk Kaganligi nin kurulusunda buyuk emekleri vardir Il Etmis Yabgu Kutluk Kagan ile Kapgan Kagan in kucuk kardesidir 682 yilinda Ilteris Kagan Cin hakimiyetinden kurtulup Ikinci Gokturk Kaganligi ni kurunca Il Etmis Yabgu yu sol sad olarak atamistir Bilge Isbara Tamgan Tarkan in kardesinin adi Isbara Tamgan Cor dur Bilge Isbara Tamgan Tarkan Gokturkler in Cinliler ve Dokuz Oguzlar ile yaptigi savaslara katilmistir Buyuk olasilikla 22 Temmuz ya da 19 Agustos 719 tarihinde olen Bilge Isbara Tamgan Tarkan in yug toreni bir yil sonra 720 de oglu tarafindan yapilmistir Ardindan kendi icin Ongin Yaziti dikilmistir Cin kaynaklarina gore babasi Il Etmis Yabgu Inel Kagan ile Kul Tegin arasindaki taht mucadelesi sirasinda 716 yilinda Kul Tegin tarafindan oldurulmustur Ancak Bilge Isbara Tamgan Tarkan yazittan anlasildigi uzere babasinin Ilteris Kagan a sadik oldugu gibi Kul Tegin in agabeyi olan Bilge Kagan a sadiktir Takashi Osawa ya gore bu nedenle Ongin aniti dikilebilmistir Ayrica bakinizOngin Yaziti Altun Tamgan TarkanKaynakca Ongin Yaziti dogu yuzu 5 satir Ongin Yaziti dogu yuzu 4 satir Takashi Osawa Revisiting the Ongi inscription of Mongolia from the Second Turkic Qaghanate on the basis of rubbings by G J Ramstedt 15 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal de la Societe Finno Ougrienne Suomalais Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja 2011 pp 183