Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bilirubin, çok büyük bölümü (%90) parçalanan alyuvarlardan (eritrosit) kökenlidir. Kan kökenli (hematojen) bir pigment olmasına karşın demir içermez. Safranın ana pigmentidir. Normal yaşam süresi olan 120 günü dolduran eritrositler dalak, kemik iliği ve karaciğerdeki fagositler tarafından dolaşımdan alınır ve parçalanırlar. Alyuvarların yıkımı sırasında hemoglobin moleküllerinin parçalanmasıyla açığa çıkan serbest bilirubin albumin aracılığıyla karaciğere taşınır ve burada işlenir. Bilirubin karaciğerde üretilir, safra kesesinde depolanır ve duodenumdaki Vater papillasına açılan safra kanalı aracılığıyla bağırsaklara akıtılır. Safradaki konjuge bilirubin bağırsaktaki bakterilerin etkisiyle “stercobilinogen”e dönüşür. Sterkobilinojenin büyük bölümü dışkıyla atılır. Kalanı bağırsaktan (terminal ileum ve kolon) emilerek yeniden karaciğere gelir ve işlenerek konjuge bilirubine dönüştürülür. Kana geçen konjuge bilirubin ise idrarla atılır (urobilinogen). Bilirubin pigmentiyle ilgili olan en önemli patoloji "sarılık (ikter; icterus)" tablosudur.
 | |
 | |
Diğer adlar Pheophytin | |
| Tanımlayıcılar | |
|---|---|
| |
3D model (JSmol) |
|
| ChEBI |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.010.218 |
PubChem CID |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | C33H36N4 O6 |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Dalak, kemik iliği ve karaciğerdeki fagositler tarafından dolaşımdan alınırak parçalanan eritrositlerin hemoglobini karaciğerde işlenerek bilirubine dönüştürülür. Bilirubinin ve sülfürik asitle oluşturduğu esterlere konjuge (direkt) bilirubin adı verilir. Kandaki bilirubinin bir kısmı proteinle kompleks oluşturur. Buna da serbest bilirubin adı verilir. Posthepatik bilirubinler direkt bilirubinler olup laboratuvar analizlerinde verilen kimyasal maddelerle direkt olarak reaksiyona girer. Prehepatik bilirubinler ise indirekt bilirubinler olup laboratuvar analizinde de reaksiyon oluşturmak için metil alkol ilavesi gerekmektedir.
Bebeklerde doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde fizyolojik olarak bilirubinlerde artış olmaktadır ve bu duruma yenidoğan sarılığı denmektedir. Yükseklerde bulunan ve bu duruma alışık olmayan kişilerde de serum bilirubini artabilir. Yine uzun süre fenobarbital kullanan kişilerde serum bilirubin düzeyleri normal değerlerin altında çıkabilir.
İndirekt (unkonjuge) bilirubin suda çözünmez. Kanda albumine bağlı olarak dolaşır. İndirekt bilirubin toksiktir. Kandaki seviyesi arttığında beyindeki bazal gangliyonlarda birikerek özellikle çocuklarda "kernikterus"a neden olabilir. Direkt(konjuge) bilirubin karaciğerde konjuge olmuş bilirubindir. Suda çözünür. Böylece safraya atılabilir. İndirekt bilirubinden daha az toksiktir. Kandaki seviyesi yükseldiğinde böbrekten süzülerek idrarla atılabilir.
Serum bilirubinlerinde artmaya yol açan sebepler
İndirekt Bilirubinin (Unkonjuge Bilirubin) arttığı durumlar
- Bilirubin oluşumunun artması: Hemoliz, yetersiz (inefektif)
- Ailesel: ,
- Konjestif kalp yetmezliği
- Akciğer infarktı
- İlaçlar: Rifampisin, izoniazid, , hepatotoksik olan ve hemoliz yapan diğer ilaçlar.
Direkt bilirubinin (Konjuge Bilirubin) arttığı durumlar
- İntrahepatik safra kanalı kolestazı: , safra yolları yangısı (primer sklerozan kolanjit)
- Kanaliküler : Siroz, gebelik, hepatit,
- Ekstrahepatik kolestaz
- Hepatosellüler fonksiyon bozuklukları: Enfeksiyonlar, ilaçlar, toksinler, ailesel (, )
Artmış konjuge bilirubin karaciğer hastalığı olanların yaklaşık üçte birinde normal total bilirubin değerleriyle birlikte olabilir.
Kaynakça
- ^ Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- ^ Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilirubin cok buyuk bolumu 90 parcalanan alyuvarlardan eritrosit kokenlidir Kan kokenli hematojen bir pigment olmasina karsin demir icermez Safranin ana pigmentidir Normal yasam suresi olan 120 gunu dolduran eritrositler dalak kemik iligi ve karacigerdeki fagositler tarafindan dolasimdan alinir ve parcalanirlar Alyuvarlarin yikimi sirasinda hemoglobin molekullerinin parcalanmasiyla aciga cikan serbest bilirubin albumin araciligiyla karacigere tasinir ve burada islenir Bilirubin karacigerde uretilir safra kesesinde depolanir ve duodenumdaki Vater papillasina acilan safra kanali araciligiyla bagirsaklara akitilir Safradaki konjuge bilirubin bagirsaktaki bakterilerin etkisiyle stercobilinogen e donusur Sterkobilinojenin buyuk bolumu diskiyla atilir Kalani bagirsaktan terminal ileum ve kolon emilerek yeniden karacigere gelir ve islenerek konjuge bilirubine donusturulur Kana gecen konjuge bilirubin ise idrarla atilir urobilinogen Bilirubin pigmentiyle ilgili olan en onemli patoloji sarilik ikter icterus tablosudur Bilirubin Diger adlarPheophytinTanimlayicilarCAS numarasi 635 65 43D model JSmol Etkilesimli goruntuChEBI CHEBI 16990ChemSpider 4444055ECHA InfoCard 100 010 218PubChem CID 5280352CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID8060905 DTXSID90239827 DTXSID8060905InChI InChI 1 C33H36N4O6 c1 7 20 19 6 32 42 37 27 20 14 25 18 5 23 10 12 31 40 41 29 35 25 15 28 22 9 11 30 38 39 17 4 24 34 28 13 26 16 3 21 8 2 33 43 36 26 h7 8 13 14 34 35H 1 2 9 12 15H2 3 6H3 H 36 43 H 37 42 H 38 39 H 40 41 b26 13 27 14 SMILES O C4 C C C C C C c1c c c n1 Cc3c c c C C2 C C C C C O N2 C n3 C CCC O O CCC O O C N4 COzelliklerMolekul formulu C33H36N4 O6Aksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Dalak kemik iligi ve karacigerdeki fagositler tarafindan dolasimdan alinirak parcalanan eritrositlerin hemoglobini karacigerde islenerek bilirubine donusturulur Bilirubinin ve sulfurik asitle olusturdugu esterlere konjuge direkt bilirubin adi verilir Kandaki bilirubinin bir kismi proteinle kompleks olusturur Buna da serbest bilirubin adi verilir Posthepatik bilirubinler direkt bilirubinler olup laboratuvar analizlerinde verilen kimyasal maddelerle direkt olarak reaksiyona girer Prehepatik bilirubinler ise indirekt bilirubinler olup laboratuvar analizinde de reaksiyon olusturmak icin metil alkol ilavesi gerekmektedir Bebeklerde dogumdan sonraki ilk birkac gun icinde fizyolojik olarak bilirubinlerde artis olmaktadir ve bu duruma yenidogan sariligi denmektedir Yukseklerde bulunan ve bu duruma alisik olmayan kisilerde de serum bilirubini artabilir Yine uzun sure fenobarbital kullanan kisilerde serum bilirubin duzeyleri normal degerlerin altinda cikabilir Indirekt unkonjuge bilirubin suda cozunmez Kanda albumine bagli olarak dolasir Indirekt bilirubin toksiktir Kandaki seviyesi arttiginda beyindeki bazal gangliyonlarda birikerek ozellikle cocuklarda kernikterus a neden olabilir Direkt konjuge bilirubin karacigerde konjuge olmus bilirubindir Suda cozunur Boylece safraya atilabilir Indirekt bilirubinden daha az toksiktir Kandaki seviyesi yukseldiginde bobrekten suzulerek idrarla atilabilir Serum bilirubinlerinde artmaya yol acan sebeplerIndirekt Bilirubinin Unkonjuge Bilirubin arttigi durumlar Bilirubin olusumunun artmasi Hemoliz yetersiz inefektif Ailesel Konjestif kalp yetmezligi Akciger infarkti Ilaclar Rifampisin izoniazid hepatotoksik olan ve hemoliz yapan diger ilaclar Direkt bilirubinin Konjuge Bilirubin arttigi durumlar Intrahepatik safra kanali kolestazi safra yollari yangisi primer sklerozan kolanjit Kanalikuler Siroz gebelik hepatit Ekstrahepatik kolestaz Hepatoselluler fonksiyon bozukluklari Enfeksiyonlar ilaclar toksinler ailesel Artmis konjuge bilirubin karaciger hastaligi olanlarin yaklasik ucte birinde normal total bilirubin degerleriyle birlikte olabilir Kaynakca Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 Tahsinoglu M Cologlu AS Erseven G Dishekimleri icin Genel Patoloji Altin Matbaacilik Istanbul 1981 Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015