Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jeolojide, çökelme ortamı veya tortul ortam, belirli bir tür çökeltinin çökelmesi ile ilişkili fiziksel, kimyasal ve biyolojik süreçlerin kombinasyonunu ve dolayısıyla, çökelti kayada korunursa litoifikasyondan sonra oluşacak kaya türlerini tanımlar. Çoğu durumda, belirli kaya türleri veya kaya türlerinin birlikleri ile ilişkili ortamlar, mevcut analoglarla eşleştirilebilir. Bununla birlikte, jeolojik zaman çökeltileri ne kadar geride bırakılırsa, doğrudan modern analogların mevcut olmama olasılığı o kadar yüksektir.
Biriktirme ortamı türleri
Kıta
- Alüvyal - Akarsu biriktirme türü. Suyun yelpaze şeklinde (Alüviyal Fan) hareket etmesinden ve çoğunlukla geçirimsiz ve gözeneksiz tortular içermesinden kaynaklanır.
- Rüzgar - Rüzgar aktivitesinden kaynaklanan süreçler. Çoğunlukla çöllerde ve kıyı bölgelerinde iyi sınıflandırılmış, büyük ölçekli çapraz yataklarda oluşur.
- Akarsu - esas olarak akarsular olmak üzere hareket eden sudan kaynaklanan işlemler. Yaygın çökeltiler çakıl, kum ve alüvyondur.
- Göl - başlıca göller olmak üzere suyun hareket etmesinden kaynaklanan süreçler. Yaygın çökeltiler kum, silt ve kildir.
Geçişli
- Delta - Bir nehrin ağzındaki silt birikimi yeryüzü şekli (olası çapraz yataklar, dalgalanma izleri) Yaygın çökeltiler kum, silt ve kildir.
- Gelgit - Astronomik yerçekimi etkileri altında deniz seviyesinin yükselmesi ve düşmesi - gelgit akıntılarına bağlı süreçler gelgit düzlükleri oluşturur (ince taneli, dalgalı izler, çapraz yataklar). Yaygın çökeltiler silt ve kildir.
- Lagün - Bariyer adaları veya resiflerle daha büyük bir su kütlesinden ayrılan sığ bir su kütlesi. Az ulaşım, lagün dibi ortamı yaratır. Yaygın çökeltiler karbonatlardır (tropikal iklimlerde).
- Plaj - Deniz kenarındaki veya diğer su kütlesindeki gevşek parçacıkların alanı. Dalgalar ve kıyı akıntılarından kaynaklanır. Plajlar, ortak çakıl ve kum çökeltileriyle, şişler ve kum barlarını oluşturur.
- Göl - Nispeten durgun sudan oluşan büyük gövde.
Deniz
Sığ su deniz ortamı - dalgalar ve gelgit akımlarından kaynaklanan işlemler, raflar ,eğimler ve lagünleri oluşturur. Yaygın çökeltiler karbonatlar (tropikal iklimlerde), kum, alüvyon ve kildir.
Üst kıyı yüzeyi-deniz tabanının günlük dalga hareketi ile çalkalanacak kadar sığ olan kısmıdır.
Alt kıyı yüzeyi - Deniz tabanının ve tortul çökelme ortamının günlük dalga tabanının altında kalan kısmıdır.
Derin su deniz ortamı - Okyanus akıntılarının neden olduğu derin okyanus tabanında (abisal ovalar) düz alan. Yaygın çökeltiler kil, karbonat çamuru, silis çamurudur.
Resif - Dalgalar ve gelgit akıntılarının neden olduğu su yüzeyinin altında yatan bir kaya, kum, mercan veya benzeri malzeme sürüsüdür. Ayrıca bitişik havzalar oluşturur. Yaygın çökeltiler karbonatlardır.
Diğerleri
Evaporite - Sulu bir çözeltiden buharlaşma ile oluşan suda çözünür mineral bir tortudur.
Till - köşeli ila yuvarlak taneler, kötü boylanmış, tabakasız (masif).
Buzul artığı-dalga işaretleri, çapraz yataklar, akış kanalına benzer
Tsunami - Bir tsunami tarafından çökeltilen tortul birimdir.
Antik çökeltilerde çökelme ortamlarının tanınması
Eski tortulardaki çökelme ortamları, yaşadıkları ortamı gösterdikleri için özellikle iz fosil toplulukları olmak üzere, çökel fasiyesinin, fasiyes birlikteliğinin, tortul yapıların ve fosillerin bir kombinasyonu kullanılarak tanınır.
Kaynakça
- ^ Shanmugam G. (2006). https://www.researchgate.net/publication/229003931.https://en.wikipedia.org/wiki/Bibcode_(identifier). https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2006JSedR..76..718S 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. https://en.wikipedia.org/wiki/Doi_(identifier) 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. https://doi.org/10.2110%2Fjsr.2006.073.
- ^ a b c https://commons.wvc.edu/rdawes/G101OCL/Basics/BscsTables/depenv.html 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ a b https://opentextbc.ca/geology/chapter/6-3-depositional-environments-and-sedimentary-basins/ 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
 | Jeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jeolojide cokelme ortami veya tortul ortam belirli bir tur cokeltinin cokelmesi ile iliskili fiziksel kimyasal ve biyolojik sureclerin kombinasyonunu ve dolayisiyla cokelti kayada korunursa litoifikasyondan sonra olusacak kaya turlerini tanimlar Cogu durumda belirli kaya turleri veya kaya turlerinin birlikleri ile iliskili ortamlar mevcut analoglarla eslestirilebilir Bununla birlikte jeolojik zaman cokeltileri ne kadar geride birakilirsa dogrudan modern analoglarin mevcut olmama olasiligi o kadar yuksektir Tsunami yataklarinin olustugu farkli cokelme ortamlarini gosteren diyagram kismen Shanmugam 2006 dan sonraBiriktirme ortami turleriKita Araripe Havzasi olusumlarinin cokelme cevresel modeli NE BrezilyaAluvyal Akarsu biriktirme turu Suyun yelpaze seklinde Aluviyal Fan hareket etmesinden ve cogunlukla gecirimsiz ve gozeneksiz tortular icermesinden kaynaklanir Ruzgar Ruzgar aktivitesinden kaynaklanan surecler Cogunlukla collerde ve kiyi bolgelerinde iyi siniflandirilmis buyuk olcekli capraz yataklarda olusur Akarsu esas olarak akarsular olmak uzere hareket eden sudan kaynaklanan islemler Yaygin cokeltiler cakil kum ve aluvyondur Gol baslica goller olmak uzere suyun hareket etmesinden kaynaklanan surecler Yaygin cokeltiler kum silt ve kildir Gecisli Delta Bir nehrin agzindaki silt birikimi yeryuzu sekli olasi capraz yataklar dalgalanma izleri Yaygin cokeltiler kum silt ve kildir Gelgit Astronomik yercekimi etkileri altinda deniz seviyesinin yukselmesi ve dusmesi gelgit akintilarina bagli surecler gelgit duzlukleri olusturur ince taneli dalgali izler capraz yataklar Yaygin cokeltiler silt ve kildir Lagun Bariyer adalari veya resiflerle daha buyuk bir su kutlesinden ayrilan sig bir su kutlesi Az ulasim lagun dibi ortami yaratir Yaygin cokeltiler karbonatlardir tropikal iklimlerde Plaj Deniz kenarindaki veya diger su kutlesindeki gevsek parcaciklarin alani Dalgalar ve kiyi akintilarindan kaynaklanir Plajlar ortak cakil ve kum cokeltileriyle sisler ve kum barlarini olusturur Gol Nispeten durgun sudan olusan buyuk govde Deniz Sig su deniz ortami dalgalar ve gelgit akimlarindan kaynaklanan islemler raflar egimler ve lagunleri olusturur Yaygin cokeltiler karbonatlar tropikal iklimlerde kum aluvyon ve kildir Ust kiyi yuzeyi deniz tabaninin gunluk dalga hareketi ile calkalanacak kadar sig olan kismidir Alt kiyi yuzeyi Deniz tabaninin ve tortul cokelme ortaminin gunluk dalga tabaninin altinda kalan kismidir Derin su deniz ortami Okyanus akintilarinin neden oldugu derin okyanus tabaninda abisal ovalar duz alan Yaygin cokeltiler kil karbonat camuru silis camurudur Resif Dalgalar ve gelgit akintilarinin neden oldugu su yuzeyinin altinda yatan bir kaya kum mercan veya benzeri malzeme surusudur Ayrica bitisik havzalar olusturur Yaygin cokeltiler karbonatlardir Digerleri Evaporite Sulu bir cozeltiden buharlasma ile olusan suda cozunur mineral bir tortudur Buzul Till koseli ila yuvarlak taneler kotu boylanmis tabakasiz masif Buzul artigi dalga isaretleri capraz yataklar akis kanalina benzer Volkanik Tsunami Bir tsunami tarafindan cokeltilen tortul birimdir Antik cokeltilerde cokelme ortamlarinin taninmasiEski tortulardaki cokelme ortamlari yasadiklari ortami gosterdikleri icin ozellikle iz fosil topluluklari olmak uzere cokel fasiyesinin fasiyes birlikteliginin tortul yapilarin ve fosillerin bir kombinasyonu kullanilarak taninir Kaynakca Shanmugam G 2006 https www researchgate net publication 229003931 https en wikipedia org wiki Bibcode identifier https ui adsabs harvard edu abs 2006JSedR 76 718S 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi https en wikipedia org wiki Doi identifier 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi https doi org 10 2110 2Fjsr 2006 073 a b c https commons wvc edu rdawes G101OCL Basics BscsTables depenv html 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a b https opentextbc ca geology chapter 6 3 depositional environments and sedimentary basins 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 10 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2021 Jeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz