Biyolojik kural ya da biyolojik kanun, canlılarda görülen örüntüleri tanımlamak için formüle edilmiş, genelleştirilmiş ilkeler ve kanunlardır. Biyolojik kurallar, dünya üzerinde bitki ve hayvan türlerinin ekolojisi ve biyocoğrafi dağılımları hakkında karmaşık fenomenlerin ya da dikkati çeken gözlemlerin kısa ve öz ama geniş çaplı olarak uygulanabilecek şekilde geliştirilir. Ekoloji ve biyocoğrafyada görülen bu tür düzenlilikler genellikle bunu ilk olarak tanımlayan biyologların adıyla anılır.
Biyoloji biliminin ortaya çıkışından beri biyologlar gözlemsel verilerde ortaya çıkan düzenlilikleri açıklamaya çalıştı. Aristoteles, biyoloji ile ilgili metinlerinde günümüzde karasal plasentalı memeliler olarak adlandırılan canlı doğum yapan tetrapodlar arasındaki farkları düzenleyen kuralların çıkarsamasını yaptı. Ortaya koyduğu kurallar arasında yavru sayısının erişkin vücut kütlesi arttıkça azaldığı, yaşam süresinin gebelik süresi ve vücut kütlesi ile arttığı ve fekonditenin yaşam süresi ile azaldığı sayılabilir. Örneğin filler farelerden daha az sayıda yavru sahibi olurlar ama yaşam süreleri ile gebelik süreleri uzundur. Kurallar doğanın ilk bilimsel ölçümlerinden elde edilen özetlenmiş bilgi birikimi gibidir ve sonraki gözlemleri tahmin etmek için bilimsel model olarak kullanılabilir. Modern zamanların ilk biyolojik kuralları arasında 1828'de tarafından tanımlanan embriyonik gelişim ile tarafından 1833'te tanımlanan hayvan pigmentasyonu sayılabilir. Biyocoğrafyacılar arasında genel kuralların yararı konusunda biraz kuşkuculuk mevcuttur. Örneğin J.C. Briggs, 1987'de yayımlanan Biogeography and Plate Tectonics (Biocoğrafya ve Levha Tektoniği) adlı kitabında 'in kladistik üzerine olan kurallarının "genel olarak yararlı olduğu" ama progresyon kuralının "şüpheli" olduğu yorumunu yapmıştır.
Biyolojik kurallar listesi
- Allen kuralı endoterm hayvanlarda vücut şekli ve oranlarının iklimsel sıcaklıklarla değiştiğini, soğuk iklimlerde ısı kaybını minimize etmek için açıkta kalan yüzey alanının minimize edildiğini buna karşın ise sıcak iklimlerde ısı kaybını maksimize etmek için açıkta kalan yüzey alanının maksimize edildiğini belirtir. Kuralın adı bu tanımlamayı 1877'de yapan Joel Asaph Allen'den gelir.
- bir böceğin bacak yuvasından fazladan bir bacak çıkması gibi durumlarda fazladan bacakların komşusu ile ayna simetrisine sahip olduğunu belirtir. Kuralın adı bu gözlemi 1894 yılında yapan genetiğin öncülerinden William Bateson'ın adından gelir. Bu ayna simetrisi bacak-bacak arayüzünde konumsal sinyallerin sızmasıyla ve böylece bacağın polaritesinin ters çevrilmesiyle oluşuyor gibi gözükmektedir.
- Bergmann kuralı geniş dağılımı olan taksonomik kladlarda daha büyük popülasyonların ve türlerin daha soğuk ortamlarda, daha küçük olanların ise daha sıcak ortamlarda bulunduğunu belirtir. İstisnaları olmak kaydıyla memeliler ve kuşların çoğuna uygulanır. Adı, kuralın tanımlamasını 1847 yılında yapan Carl Bergmann'dan gelir.
- Cope kuralı hayvan popülasyon soylarının evrimsel zaman geçtikçe vücut boyutlarını büyütmeye meyilli olduğunu belirtir. Kuralın adı paleontolog Edward Drinker Cope'un adından gelir.
Kaynakça
- ^ Jørgensen, Sven Erik (2002). "Explanation of ecological rules and observation by application of ecosystem theory and ecological models". Ecological Modelling. 158 (3). ss. 241-248. doi:10.1016/S0304-3800(02)00236-3.
- ^ Allee, W.C.; Schmidt, K.P. (1951). Ecological Animal Geography. Joh Wiley & sons. ss. 457, 460-472.
- ^ Leroi, Armand Marie (2014). The Lagoon: How Aristotle Invented Science. Bloomsbury. s. 408. ISBN .
- ^ Lovtrup, Soren (1978). "On von Baerian and Haeckelian Recapitulation". Systematic Zoology. 27 (3). ss. 348-352. doi:10.2307/2412887. JSTOR 2412887.
- ^ (1833). "5. Abänderungsweise der einzelnen, einer Veränderung durch das Klima unterworfenen Farben". Das Abändern der Vögel durch Einfluss des Klimas [İklimin Etkisiyle Kuşların Evrimi] (Almanca). Breslau: . ss. 11-24. ISBN . OCLC 166097356. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ Briggs, J.C. (1987). Biogeography and Plate Tectonics. Elsevier. s. 11. ISBN . 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ Allen, Joel Asaph (1877). "The influence of Physical conditions in the genesis of species". Radical Review. Cilt 1. ss. 108-140. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ Lopez, Barry Holstun (1986). Arctic Dreams: Imagination and Desire in a Northern Landscape. Scribner. ISBN . 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
- ^ Held, Lewis I.; Sessions, Stanley K. (2019). "Reflections on Bateson's rule: Solving an old riddle about why extra legs are mirror‐symmetric". Journal of Experimental Zoology Part B: Molecular and Developmental Evolution. 332 (7). ss. 219-237. doi:10.1002/jez.b.22910. ISSN 1552-5007. (PMID) 31613418.
- ^ Olalla-Tárraga, Miguel Á.; Rodríguez, Miguel Á.; Hawkins, Bradford A. (2006). "Broad-scale patterns of body size in squamate reptiles of Europe and North America". Journal of Biogeography. 33 (5). ss. 781-793. doi:10.1111/j.1365-2699.2006.01435.x. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ Timofeev, S. F. (2001). "Bergmann's Principle and Deep-Water Gigantism in Marine Crustaceans". Biology Bulletin (Russian Version, Izvestiya Akademii Nauk, Seriya Biologicheskaya). 28 (6). ss. 646-650 (Russian version, 764-768). doi:10.1023/A:1012336823275.
- ^ Meiri, S.; Dayan, T. (20 Mart 2003). "On the validity of Bergmann's rule". Journal of Biogeography. 30 (3). ss. 331-351. doi:10.1046/j.1365-2699.2003.00837.x.
- ^ Ashton, Kyle G.; Tracy, Mark C.; Queiroz, Alan de (Ekim 2000). "Is Bergmann's Rule Valid for Mammals?". . 156 (4). ss. 390-415. doi:10.1086/303400. JSTOR 10.1086/303400. (PMID) 29592141.
- ^ Millien, Virginie; Lyons, S. Kathleen; Olson, Link (23 Mayıs 2006). "Ecotypic variation in the context of global climate change: Revisiting the rules". . 9 (7). ss. 853-869. doi:10.1111/j.1461-0248.2006.00928.x. (PMID) 16796576.
- ^ Rensch, B. (Eylül 1948). "Histological Changes Correlated with Evolutionary Changes of Body Size". Evolution. 2 (3). ss. 218-230. doi:10.2307/2405381. JSTOR 2405381.
- ^ Stanley, S. M. (Mart 1973). "An Explanation for Cope's Rule". Evolution. 27 (1). ss. 1-26. doi:10.2307/2407115. JSTOR 2407115.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Biyolojik kural ya da biyolojik kanun canlilarda gorulen oruntuleri tanimlamak icin formule edilmis genellestirilmis ilkeler ve kanunlardir Biyolojik kurallar dunya uzerinde bitki ve hayvan turlerinin ekolojisi ve biyocografi dagilimlari hakkinda karmasik fenomenlerin ya da dikkati ceken gozlemlerin kisa ve oz ama genis capli olarak uygulanabilecek sekilde gelistirilir Ekoloji ve biyocografyada gorulen bu tur duzenlilikler genellikle bunu ilk olarak tanimlayan biyologlarin adiyla anilir Mammuthus exilis bir durumu olan ada cucelesmesine bir ornektir Siradisi kucuk boyutlari yasadigi adanin sinirli kaynaklarina bir adaptasyondur Biyoloji biliminin ortaya cikisindan beri biyologlar gozlemsel verilerde ortaya cikan duzenlilikleri aciklamaya calisti Aristoteles biyoloji ile ilgili metinlerinde gunumuzde karasal plasentali memeliler olarak adlandirilan canli dogum yapan tetrapodlar arasindaki farklari duzenleyen kurallarin cikarsamasini yapti Ortaya koydugu kurallar arasinda yavru sayisinin eriskin vucut kutlesi arttikca azaldigi yasam suresinin gebelik suresi ve vucut kutlesi ile arttigi ve fekonditenin yasam suresi ile azaldigi sayilabilir Ornegin filler farelerden daha az sayida yavru sahibi olurlar ama yasam sureleri ile gebelik sureleri uzundur Kurallar doganin ilk bilimsel olcumlerinden elde edilen ozetlenmis bilgi birikimi gibidir ve sonraki gozlemleri tahmin etmek icin bilimsel model olarak kullanilabilir Modern zamanlarin ilk biyolojik kurallari arasinda 1828 de tarafindan tanimlanan embriyonik gelisim ile tarafindan 1833 te tanimlanan hayvan pigmentasyonu sayilabilir Biyocografyacilar arasinda genel kurallarin yarari konusunda biraz kuskuculuk mevcuttur Ornegin J C Briggs 1987 de yayimlanan Biogeography and Plate Tectonics Biocografya ve Levha Tektonigi adli kitabinda in kladistik uzerine olan kurallarinin genel olarak yararli oldugu ama progresyon kuralinin supheli oldugu yorumunu yapmistir Biyolojik kurallar listesiAllen kurali endoterm hayvanlarda vucut sekli ve oranlarinin iklimsel sicakliklarla degistigini soguk iklimlerde isi kaybini minimize etmek icin acikta kalan yuzey alaninin minimize edildigini buna karsin ise sicak iklimlerde isi kaybini maksimize etmek icin acikta kalan yuzey alaninin maksimize edildigini belirtir Kuralin adi bu tanimlamayi 1877 de yapan Joel Asaph Allen den gelir bir bocegin bacak yuvasindan fazladan bir bacak cikmasi gibi durumlarda fazladan bacaklarin komsusu ile ayna simetrisine sahip oldugunu belirtir Kuralin adi bu gozlemi 1894 yilinda yapan genetigin onculerinden William Bateson in adindan gelir Bu ayna simetrisi bacak bacak arayuzunde konumsal sinyallerin sizmasiyla ve boylece bacagin polaritesinin ters cevrilmesiyle olusuyor gibi gozukmektedir Bergmann kurali genis dagilimi olan taksonomik kladlarda daha buyuk populasyonlarin ve turlerin daha soguk ortamlarda daha kucuk olanlarin ise daha sicak ortamlarda bulundugunu belirtir Istisnalari olmak kaydiyla memeliler ve kuslarin coguna uygulanir Adi kuralin tanimlamasini 1847 yilinda yapan Carl Bergmann dan gelir Cope kurali hayvan populasyon soylarinin evrimsel zaman gectikce vucut boyutlarini buyutmeye meyilli oldugunu belirtir Kuralin adi paleontolog Edward Drinker Cope un adindan gelir Kaynakca Jorgensen Sven Erik 2002 Explanation of ecological rules and observation by application of ecosystem theory and ecological models Ecological Modelling 158 3 ss 241 248 doi 10 1016 S0304 3800 02 00236 3 Allee W C Schmidt K P 1951 Ecological Animal Geography Joh Wiley amp sons ss 457 460 472 Leroi Armand Marie 2014 The Lagoon How Aristotle Invented Science Bloomsbury s 408 ISBN 978 1 4088 3622 4 Lovtrup Soren 1978 On von Baerian and Haeckelian Recapitulation Systematic Zoology 27 3 ss 348 352 doi 10 2307 2412887 JSTOR 2412887 1833 5 Abanderungsweise der einzelnen einer Veranderung durch das Klima unterworfenen Farben Das Abandern der Vogel durch Einfluss des Klimas Iklimin Etkisiyle Kuslarin Evrimi Almanca Breslau ss 11 24 ISBN 978 3 8364 2744 9 OCLC 166097356 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Briggs J C 1987 Biogeography and Plate Tectonics Elsevier s 11 ISBN 978 0 08 086851 6 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Allen Joel Asaph 1877 The influence of Physical conditions in the genesis of species Radical Review Cilt 1 ss 108 140 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Lopez Barry Holstun 1986 Arctic Dreams Imagination and Desire in a Northern Landscape Scribner ISBN 978 0 684 18578 1 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2020 Held Lewis I Sessions Stanley K 2019 Reflections on Bateson s rule Solving an old riddle about why extra legs are mirror symmetric Journal of Experimental Zoology Part B Molecular and Developmental Evolution 332 7 ss 219 237 doi 10 1002 jez b 22910 ISSN 1552 5007 PMID 31613418 Olalla Tarraga Miguel A Rodriguez Miguel A Hawkins Bradford A 2006 Broad scale patterns of body size in squamate reptiles of Europe and North America Journal of Biogeography 33 5 ss 781 793 doi 10 1111 j 1365 2699 2006 01435 x 30 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Timofeev S F 2001 Bergmann s Principle and Deep Water Gigantism in Marine Crustaceans Biology Bulletin Russian Version Izvestiya Akademii Nauk Seriya Biologicheskaya 28 6 ss 646 650 Russian version 764 768 doi 10 1023 A 1012336823275 Meiri S Dayan T 20 Mart 2003 On the validity of Bergmann s rule Journal of Biogeography 30 3 ss 331 351 doi 10 1046 j 1365 2699 2003 00837 x Ashton Kyle G Tracy Mark C Queiroz Alan de Ekim 2000 Is Bergmann s Rule Valid for Mammals 156 4 ss 390 415 doi 10 1086 303400 JSTOR 10 1086 303400 PMID 29592141 Millien Virginie Lyons S Kathleen Olson Link 23 Mayis 2006 Ecotypic variation in the context of global climate change Revisiting the rules 9 7 ss 853 869 doi 10 1111 j 1461 0248 2006 00928 x PMID 16796576 Rensch B Eylul 1948 Histological Changes Correlated with Evolutionary Changes of Body Size Evolution 2 3 ss 218 230 doi 10 2307 2405381 JSTOR 2405381 Stanley S M Mart 1973 An Explanation for Cope s Rule Evolution 27 1 ss 1 26 doi 10 2307 2407115 JSTOR 2407115