Kara Panter Partisi (Black Panther Party), asıl adı Kara Panter Öz Savunma Partisi (Black Panther Party for Self-Defense), ABD'de 1966-1982 yılları arasında var olmuş, siyahların haklarını savunmuş siyasi parti. 1966'da Kaliforniya eyaletinin Oakland kentinde ve tarafından kurulmuştur.
Kara Panter Partisi Black Panther Party | |
---|---|
Kısaltma | BPP |
Kurucu | Huey P. Newton, |
Kuruluş tarihi | Ekim 1966 |
Kapanış tarihi | 1982 |
Gazete(ler) | The Black Panter |
Üyelik (1969) | 5000 |
İdeoloji | Siyah milliyetçiliği Marksizm-Leninizm Maoizm Antikapitalizm Antifaşizm Anti emperyalizm Devrimci sosyalizm Irkçılık karşıtlığı |
Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
Partinin başlangıçtaki amacı, siyahların yaşadıkları gettolarda devriye gezerek mahalle sakinlerini polis saldırılarına karşı korumaktı. Kara Panterler zamanla bütün siyahların silahlanmasını, başta askerlik hizmeti olmak üzere beyaz Amerika'ya karşı bütün yükümlülüklerden bağışık tutulmalarını, hapisteki bütün siyahların salıverilmesini ve beyaz Amerikalıların yüzyıllardır süren sömürüsünün bedeli olarak siyahlara tazminat ödenmesini talep eden Marksist bir devrimci grup niteliği kazandı. 1960'ların sonlarında üye sayısı en yüksek düzeye ulaşarak iki bini aşan örgütün ülkenin birçok büyük kentinde etkinlik gösteren şubeleri vardı.
Kara Panterlerle polis arasındaki sürtüşmeler, 1960'ların sonları ile 1970'lerin başlarında Kaliforniya, New York ve Chicago'da silahlı çatışmalara yol açtı. Örgütün önderlerinden Newton, bu çatışmalardan birinde bir polis devriyesini öldürmek suçundan hapse atıldı. Bazı parti üyelerinin suç niteliği taşıyan eylemlerde bulunduğu biliniyordu. Ama polisin örgüt üzerindeki sürekli baskısı yer yer şiddet amaçlı saldırılar biçimine büründü. Polisin, Kara Panterler ile ilgili etkinlikleri konusunda birkaç kez Kongre soruşturması açıldı. 1970'lerin ortalarında üye sayısı önemli oranda azalan ve Amerikalı birçok siyah önderin gözünde saygınlığını yitiren Kara Panter Partisi, şiddet kullanmaktan vazgeçerek geleneksel bir siyasi parti kimliğine büründü. Çalışmalarını siyahların yaşadıkları mahallelere sosyal hizmetlerin götürülmesi üzerinde yoğunlaştırdı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Vikikaynak'ta Kara Panter Partisi: 10 Maddelik Program ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Kara Panter Partisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "Black Panthers". 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
The Black Panthers were part of the larger Black Power movement, which emphasized black pride, community control and unification for civil rights.
- ^ Delli Carpini, Michael X. (2000). "Black Panther Party: 1966-1982". 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2019.
Bir siyasi parti ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara Panter Partisi Black Panther Party asil adi Kara Panter Oz Savunma Partisi Black Panther Party for Self Defense ABD de 1966 1982 yillari arasinda var olmus siyahlarin haklarini savunmus siyasi parti 1966 da Kaliforniya eyaletinin Oakland kentinde ve tarafindan kurulmustur Kara Panter Partisi Black Panther PartyKisaltmaBPPKurucuHuey P Newton Kurulus tarihiEkim 1966Kapanis tarihi1982Gazete ler The Black PanterUyelik 1969 5000IdeolojiSiyah milliyetciligi Marksizm Leninizm Maoizm Antikapitalizm Antifasizm Anti emperyalizm Devrimci sosyalizm Irkcilik karsitligiSiyasi pozisyonAsiri sol Partinin baslangictaki amaci siyahlarin yasadiklari gettolarda devriye gezerek mahalle sakinlerini polis saldirilarina karsi korumakti Kara Panterler zamanla butun siyahlarin silahlanmasini basta askerlik hizmeti olmak uzere beyaz Amerika ya karsi butun yukumluluklerden bagisik tutulmalarini hapisteki butun siyahlarin saliverilmesini ve beyaz Amerikalilarin yuzyillardir suren somurusunun bedeli olarak siyahlara tazminat odenmesini talep eden Marksist bir devrimci grup niteligi kazandi 1960 larin sonlarinda uye sayisi en yuksek duzeye ulasarak iki bini asan orgutun ulkenin bircok buyuk kentinde etkinlik gosteren subeleri vardi Kara Panterlerle polis arasindaki surtusmeler 1960 larin sonlari ile 1970 lerin baslarinda Kaliforniya New York ve Chicago da silahli catismalara yol acti Orgutun onderlerinden Newton bu catismalardan birinde bir polis devriyesini oldurmek sucundan hapse atildi Bazi parti uyelerinin suc niteligi tasiyan eylemlerde bulundugu biliniyordu Ama polisin orgut uzerindeki surekli baskisi yer yer siddet amacli saldirilar bicimine burundu Polisin Kara Panterler ile ilgili etkinlikleri konusunda birkac kez Kongre sorusturmasi acildi 1970 lerin ortalarinda uye sayisi onemli oranda azalan ve Amerikali bircok siyah onderin gozunde sayginligini yitiren Kara Panter Partisi siddet kullanmaktan vazgecerek geleneksel bir siyasi parti kimligine burundu Calismalarini siyahlarin yasadiklari mahallelere sosyal hizmetlerin goturulmesi uzerinde yogunlastirdi Lincoln Aniti onunde bir parti uyesi 19 Haziran 1970 Ayrica bakinizKathleen Neal Cleaver Angela DavisKaynakcaVikikaynak ta Kara Panter Partisi 10 Maddelik Program ile ilgili metin bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Kara Panter Partisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Black Panthers 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2020 The Black Panthers were part of the larger Black Power movement which emphasized black pride community control and unification for civil rights Delli Carpini Michael X 2000 Black Panther Party 1966 1982 2 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2019 Bir siyasi parti ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz