Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Botulizm veya botulismus, Clostridium botulinum bakterisinin ürettiği toksinden kaynaklanan bir zehirlenme türü. Çoğunlukla, evde hazırlanmış ve uygun şekilde sterilize edilmemiş konservelerden kaynaklanır. Bununla birlikte açık yaralardan da enfeksiyon kapılabilir. C. botulinum bakterisi toprak altında oksijensiz ortamda yaşar ve ısıya dayanıklı sporlar üretir. Sporların tamamen yokedilmesi için, gıdaların en az 120 °C sıcaklıkta kaynatılması gerekir ki bu sıcaklığa ancak düdüklü tencerede veya endüstriyel ocaklarda ulaşılır. Normal tencerede kaynatma yeterince güvenli değildir. Ancak, konservede üreyen bakterilerin ürettiği zehir ısıya çok dayanıklı değildir ve gıdalar yemeden önce en az 2 dakika 70 °C sıcaklıkta pişirilirse toksinler tamamen yokolur.
| Botulizm | |
|---|---|
 | |
| 14 yaşındaki bir botulizm hastası. | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları  |
Botulizm, ender rastlanan ancak tehlikeli bir Klostridial enfeksiyondur. Botulismus, genel olarak toksienfeksiyöz bir hastalıktır. Hem etkenin patojenik etkisi hem de ürettiği botulismus toksini etki gösterir.
Tarihçe
C. botulinum (1896) tarafından incelenmiş ve tanımlanmıştır. Araştırmasında, tam olarak dumanlanmamış jambon yediği için zehirlenen bir grup insanı ve jambonları incelemiş ve ölen bir hastanın karaciğer ile jambondan C. botulinum izole etmiştir. Yine aynı araştırmacı bu etkene ait toksinleri de ortaya koymuştur. Tavuklarda ise 1913 yılında ortaya koyulmuştur.
Nedenleri
Clostridium botulinum adlı bakterinin organizmaya girmesi sonucunda ortaya çıkan botulizmin nedeni, konserveler, özellikle de mikroorganizmanın dirençli sporları normal pişirme yöntemleri sırasında ölmediklerinden, evde yapılan konservelerdir.
Ayrıca bebeklerde, C. botulinum sporlarını içeren bal ve bal içeren gıda maddelerinin tüketilmesi sonucunda botülizm görülebilmektedir.
Bundan başka portantre olarak adlandırılan ve vücudun herhangi bir yerinde bulunan yara vb bölgelerden etkenin dokulara invaze olması (istila etmesi) şeklinde ortaya çıkar.
Etkileri
Bakterinin ürettiği güçlü toksin, gözlerde uyum felci, çift görme, ağız kuruluğu, hâlsizlik, baş ağrısı gibi ilk belirtilerden sonra, ishal ve kusmaya neden olur; kalp ritim bozuklukları ve solunum felcine yol açarak hastayı ölüme sürükleyebilir.
Tedavisi
Tedavide özel botülizm serumuna başvurulur.
Korunma
Hastalıktan korunma, konservelerin sağlık kurallarına uygun hazırlanmasına, kutusunun bir yanı bombe yapmış konservelerin satın alınmamasına dayanır.
Hayvanlarda botulismus
Sığır, koyun ve keçilerde Clostridium botulinum tip C ve tip D’ nin oluşturduğu bir toksienfeksiyondur. Sığır botulismusuna Lamziekte de denmektedir.
Mera veya yemlerin fosfor ve proteince yetersizliği hayvanları kokuşmuş kadavra artıklarına (yabani su kanatlıları, kemirici ve sürüngen hayvanlar) yönelterek hastalık çıkışında önemli bir role sahiptir. Etken sporu ve içeren materyalin alımı ile sporlar bağırsaklarda germinatif (üreme) faza geçerek toksikasyonu oluşturabileceği gibi bazen 1 g toksik materyalin alımı bir sığırın doğrudan ölümü için yeterli olabilmektedir.
Ölüm sonrası kaslara geçen etken yeni hayvanlar için öldürücü olmayı devam ettirir. Cl. botulinum toksini sentezini engeller ve paralize neden olur ve paraliz sonucu oluşan bulgularla seyreder. Mortalite %90-95’e çıkabilir.
En etkin, en pratik, en ekonomik koruma aşılama ile sağlanır.
Ek bilgi
Botülizme neden olan toksin, firması tarafından Botox® markası adı altında pazarlanmaktadır. Kozmetik kullanımının yanı sıra Botox®, nörolojide , ve çeşitli fasiyal sinir (C.N. VII) rahatsızlıklarında ve dermatolojide (aşırı terleme) tedavilerinde de kullanılmaktadır.
Hayvanlarda botulizme karşı koruyucu aşı, ® firması tarafından markası adı altında pazarlanmaktadır.
Kaynakça
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Botulizm veya botulismus Clostridium botulinum bakterisinin urettigi toksinden kaynaklanan bir zehirlenme turu Cogunlukla evde hazirlanmis ve uygun sekilde sterilize edilmemis konservelerden kaynaklanir Bununla birlikte acik yaralardan da enfeksiyon kapilabilir C botulinum bakterisi toprak altinda oksijensiz ortamda yasar ve isiya dayanikli sporlar uretir Sporlarin tamamen yokedilmesi icin gidalarin en az 120 C sicaklikta kaynatilmasi gerekir ki bu sicakliga ancak duduklu tencerede veya endustriyel ocaklarda ulasilir Normal tencerede kaynatma yeterince guvenli degildir Ancak konservede ureyen bakterilerin urettigi zehir isiya cok dayanikli degildir ve gidalar yemeden once en az 2 dakika 70 C sicaklikta pisirilirse toksinler tamamen yokolur Botulizm14 yasindaki bir botulizm hastasi UzmanlikEnfeksiyon hastaliklari Botulizm ender rastlanan ancak tehlikeli bir Klostridial enfeksiyondur Botulismus genel olarak toksienfeksiyoz bir hastaliktir Hem etkenin patojenik etkisi hem de urettigi botulismus toksini etki gosterir TarihceC botulinum 1896 tarafindan incelenmis ve tanimlanmistir Arastirmasinda tam olarak dumanlanmamis jambon yedigi icin zehirlenen bir grup insani ve jambonlari incelemis ve olen bir hastanin karaciger ile jambondan C botulinum izole etmistir Yine ayni arastirmaci bu etkene ait toksinleri de ortaya koymustur Tavuklarda ise 1913 yilinda ortaya koyulmustur NedenleriClostridium botulinum adli bakterinin organizmaya girmesi sonucunda ortaya cikan botulizmin nedeni konserveler ozellikle de mikroorganizmanin direncli sporlari normal pisirme yontemleri sirasinda olmediklerinden evde yapilan konservelerdir Ayrica bebeklerde C botulinum sporlarini iceren bal ve bal iceren gida maddelerinin tuketilmesi sonucunda botulizm gorulebilmektedir Bundan baska portantre olarak adlandirilan ve vucudun herhangi bir yerinde bulunan yara vb bolgelerden etkenin dokulara invaze olmasi istila etmesi seklinde ortaya cikar EtkileriBakterinin urettigi guclu toksin gozlerde uyum felci cift gorme agiz kurulugu halsizlik bas agrisi gibi ilk belirtilerden sonra ishal ve kusmaya neden olur kalp ritim bozukluklari ve solunum felcine yol acarak hastayi olume surukleyebilir TedavisiTedavide ozel botulizm serumuna basvurulur KorunmaHastaliktan korunma konservelerin saglik kurallarina uygun hazirlanmasina kutusunun bir yani bombe yapmis konservelerin satin alinmamasina dayanir Hayvanlarda botulismusSigir koyun ve kecilerde Clostridium botulinum tip C ve tip D nin olusturdugu bir toksienfeksiyondur Sigir botulismusuna Lamziekte de denmektedir Mera veya yemlerin fosfor ve proteince yetersizligi hayvanlari kokusmus kadavra artiklarina yabani su kanatlilari kemirici ve surungen hayvanlar yonelterek hastalik cikisinda onemli bir role sahiptir Etken sporu ve iceren materyalin alimi ile sporlar bagirsaklarda germinatif ureme faza gecerek toksikasyonu olusturabilecegi gibi bazen 1 g toksik materyalin alimi bir sigirin dogrudan olumu icin yeterli olabilmektedir Olum sonrasi kaslara gecen etken yeni hayvanlar icin oldurucu olmayi devam ettirir Cl botulinum toksini sentezini engeller ve paralize neden olur ve paraliz sonucu olusan bulgularla seyreder Mortalite 90 95 e cikabilir En etkin en pratik en ekonomik koruma asilama ile saglanir Ek bilgiBotulizme neden olan toksin firmasi tarafindan Botox markasi adi altinda pazarlanmaktadir Kozmetik kullaniminin yani sira Botox norolojide ve cesitli fasiyal sinir C N VII rahatsizliklarinda ve dermatolojide asiri terleme tedavilerinde de kullanilmaktadir Hayvanlarda botulizme karsi koruyucu asi firmasi tarafindan markasi adi altinda pazarlanmaktadir Kaynakca a b c d e Botulism 18 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Britannica com Erisim 17 Subat 2017 Mikrobiyoloji Prof Dr M ARDA s240 1997 SiniflandirmaDICD 10 A 1 ICD 9 CM 005 1 040 41 040 42MeSH D001906DiseasesDB 2811Dis kaynaklareMedicine article 213311Patient UK Botulizm