Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Organ nakli ya da organ transplantasyonu organ donörü tarafından verilen sağlam organ parçası ya da tamamının alıcının hasarlı veya çalışmayan organı yerine koymak amacıyla bir vücuttan diğerine nakledilmesidir. Organ donörü yaşayan kişi veya kadavra olabilir.
Organ nakli fikrine, çok eski devirlerden beri rastlanmaktadır. Hindistan'da eski devirlerde suçluların burunları kesilirdi. Hint cerrahlar, kesik burunları tamir etmekte büyük ustalık kazanmışlardı. Hastanın kolundan ince bir deri ve derialtı yağ dokusu parçası kaldırılarak buruna tutturulur ve deri parçası, yüzdeki kan deveranı ile ahenk temin ettiğinde, kolla bağlantısı kesilirdi. On sekizinci yüzyılda bir İtalyan cerrah olan Baronio, dikkatle yapılacak olan bir ameliyat sonucunda bir hastanın vücudundan alınan deri parçalarının aynı insana nakledilebileceğini söylemiştir.
Organ nakli konusunda çalışmalarını sürdüren bilim insanları, önce hayvandan hayvana daha sonra da insandan insana organ nakillerini denemişlerdir. Böbrek naklini 1956 senesinde Dr. Muray ve arkadaşları başarı ile gerçekleştirmişlerdir. Canlı organizmalarda hastalıklar veya yaralanmalar sonucunda ortaya çıkan hasarları tamir edebilme kabiliyeti vardır. Bu durum, insanlarda oldukça sınırlıdır. Hasar görmüş veya görevini yapamayacak hale gelmiş dokuları ve organları yenileme çalışmaları insanoğlunu devamlı meşgul etmiş ve böylece insandan insana organ nakline başvurulduğu gibi, bazen de sun'i maddeler ve cihazlar kullanılması yoluna gidilmiştir.
Transplantasyon çeşitleri
Otogreft
Bir dokunun aynı kişinin bir bölgesinden alınıp başka bir bölgesine nakledilmesidir. Bazen bu fazlalık olan doku, rejenere olabilen doku ya da bir başka bölgede daha çok gerekli olan doku ile yapılabilir (örneğin deri greftleri, by pass için toplardamar çıkarılması). Bazen de bu dokuyu alıp kişiyi veya dokuyu tedavi ettikten sonra geri yerine konulması şeklinde olabilir. (örneğin: kök hücre otogrefti ve kan alıp ameliyat için saklamak).
Allogreft
Allogreft genetik olarak aynı kimliğe sahip olmayan aynı türe ait iki canlı arasında yapılan doku veya organ nakilleridir.Çoğu insan dokusu ve organ nakilleri allogrefttir.
İzogreft
Allogreftlerin bir alt grubu olup genetik olarak aynı kimliğe sahip verici ve alıcı arasında yapılan organ ve doku nakilleridir (ikizler arasında). İzogreftler diğer nakil şekillerinden farklıdır çünkü allogreftlerle anatomik olarak aynı olsalar da alıcının immün cevabı açısından otogreftlere daha yakın özelliktedir.
Senogreft
Organ ya da dokunun, bir türden başka bir türe nakledilmesidir. Örnek olarak; gayet başarılı bir nakil olan, domuzdan insana kalp kapakçığı nakli; babun maymunundan insana kalp nakli (başarısız oldu) verilebilir.
Bölerek Transplantasyonlar
Bazen kadavradan alınan bir organ (özellikle karaciğer) iki alıcıya paylaştırılır;bu da genellikle bir yetişkin ve bir çocuktur.Tüm organın nakledilmesine göre alıcılar için daha az faydalı olduğu için bu şekil pek tercih edilmez.
Domino Transplantasyonlar
Bu operasyon her iki akciğerin de değişmesi gereken (genellikle kistik fibroz durumunda) hallerde uygulanır ve akciğerler ile kalbin blok halinde değiştirilmesinin teknik olarak daha kolay olduğu için tercih edilir. Bu arada alıcının kendi kalbi genellikle sağlam olduğu için bu da başka bir alıcıya takılır.
Toraks Bölgesi Organları
- Kalp (Sadece kadavradan)
- Akciğer (Kadavra ve canlı donörden)
- Blok halde Kalp/Akciğer (Sadece kadavradan)
Karın bölgesi Transplantasyonları
- Karaciğer (Kadavra ve canlı donörden)
- Böbrek (Kadavra ve canlı donörden)
- Pankreas (Kadavra ve nadiren canlı donörden)
- İnce bağırsak (Kadavra ve canlı donörden)
- Böbrek-Pankreas (Kadavra, canlı-Donör ve kombine kadavra/canlı (örneğin canlı donörden böbrek,kadavradan pankreas))
- Kombine Karaciğer-Böbrek (Genellikle sadece kadavradan)
- Kombine Karaciğer-İnce Bağırsak (sadece kadavradan)
Diğer Organlar
- El, kol ve bacak[bazen çift olarak](yalnızca kadavradan)
- Kornea (yalnızca kadavradan)
- Deri grefti Yüz transplantasyonunu da içerecek şekilde (Hemen hemen her zaman otogreft)
- Penis (yalnızca kadavradan)
- Rahim (yalnızca kadavradan)
- Kemik iliği,lösemi tedavisinde kök hücre sağlanması için(canlı donörden)
Tarihçe
İnsanlar arasında başarılı allotransplantların görece uzun bir tarihi vardır ki;henüz operasyon sonrası hastanın hayatta kalabilmesi için gerekli olan teknikler ortaya henüz çıkmamış iken operasyon teknikleri mevcuttu. Transplant reddi ve reddi önlemenin yan etkileri, (genellikle enfeksiyon ve nefropati) eskiden ve halen en önemli anahtar problemi oluşturmaktadır.
Çok eski çağlardaki birkaç örnekten sonra görülen erken nakiller deri nakli ile başlar.İlk ciddi olgu burnun yeniden düzenlenmesi olan rinoplastinin Hint bir cerrah olan Sushruta tarafından milattan önce ikinci yüzyılda otogreft tekniği ile yaptığı cilt transplantasyonudur. Bu girişimlerin sonucunun başaraılı yahut da başarısız olduğu ise kayıtlı değildir.Yüzyıllar sonra İtalyan Cerrah Gaspare Tagliacozzi başarılı cilt otogreftleri gerçekleştirdi. Ancak allogreftlerde başarısız oldu ve bu şekilde organ reddi mekanizması konusunda tartışmaları başlatmış oldu.
İlk başarılı allogreft nakli 1837 de bir ceylan üzerinde yapıldı; insandaki ilk başarılı kornea nakli ise Eduard Zirm tarafından Avusturyada 1905 yılında yapılmıştır. 1900'lerin başında Fransız cerrah Alexis Carrel ve Charles Guthrienin arter ve ven nakli çalışmalarını geliştirmesi ile nakillerin cerrahi teknikleri daha da gelişmiş oldu. Onların bu yetenekli anastomosis operasyonları, yeni sütur teknikleri transplantasyon cerrahisinin gelişmesine büyük katkıda bulundu ve Carrel'a 1912 yılında Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü kazandırdı. 1902 yılından itibaren Carrel köpekler üzerinde nakil deneyleri yaptı. Böbrek, kalp ve dalak nakillerinde cerrahi başarı sağlamış olsa da onyıllarca aşılmaz bir engel olarak kalan organ reddi konusunda ilk çaresiz kalanlardan biriydi.
Cilt nakli konusunda en büyük adımlar I. Dünya Savaşı sırasında Harold Gillies'in Aldershot'da yapmış olduğu çalışmalarla atıldı.
Başarılı organ nakilleri'nin geçmişi
- 1905: Eduard Zirm tarafından ilk başarılı kornea nakli
- 1954: Joseph Murray tarafından ilk başarılı böbrek nakli (Boston)
- 1966: Richard Lillehei ve William Kelly tarafından ilk başarılı pankreas nakli (Minnesota)
- 1967: Thomas Starzl tarafından ilk başarılı karaciğer nakli (Pittsburgh)
- 1967: Christiaan Barnard tarafından ilk başarılı kalp nakli (Cape Town, Güney Afrika)
- 1970: Robert White tarafından ilk başarılı maymun kafası nakli (Cleveland, ABD.)
- 1981: Bruce Reitz tarafından ilk başarılı kalp/akciğer nakli (Stanford)
- 1983: Joel Cooper tarafından ilk başarılı akciğer lobu nakli (Toronto)
- 1986: Joel Cooper tarafından ilk başarılı çift akciğer nakli (Toronto)
- 1987: Joel Cooper tarafından ilk başarılı tüm akciğer nakli (St. Louis)
- 1995: Lloyd Ratner ve Louis Kavoussi tarafından ilk başarılı laparoskopik canlı donör nefrektomisi (Baltimore)
- 1998: David Sutherland tarafından ilk başarılı canlı donör kısmi pankreas nakli (Minnesota)
- 1998: İlk Başarılı el nakli (Fransa)
- 2005: İlk Başarılı kısmi yüz nakli (Fransa)
- 2006: İlk Başarılı [penis nakli](Çin)
- 2010: İlk Başarılı tam yüz nakli (İspanya)
Donör çeşitleri
Yaşayan donör ya da kadavra
Yaşayan donörlerde, donör canlı olarak kalır ve kendini yenileyebilen bir doku,hücre veya vücut sıvısı bağışlar (örneğin kan,deri);ya da kendini yenileyen veya kalan kısmın yükü çekebileceği bir organı veya bir organının bir parçasını bağışlar(tek böbrek nakli, karaciğerin bir parçasının nakli,ince bağırsak ya da pankreas). Kadavra ise beyin ölümü gerçekleşmiş ve organları nakile kadar ventilatör ve diğer mekanik mekanizmalar ile canlı tutulan donörlerdir.
Bağış için nedenler
Canlı İlişkili
Bu tür bağışlarda insanlar duygusal bağı olan arkadaş veya aile üyelerine organlarını bağışlarlar. Operasyonun riskli olması ise bağışçının ihtiyaç sahibini kaybetme korkusu veya bekleme sırasında iken çektiği acıları daha fazla görmek istememesi yanında çok önemli bir mevzu değildir.
Çiftli değişim
"Çiftli değişimde" iki donör başka bir çift alıcı ile eşleştirilir. Mesela evli iki çiftten her birinde birer böbrek hastası varsa, iki sağlıklı eş de organlarını kocalarına/karılarına vermek istedikleri halde biyolojik uyum sorunu yüzünden veremiyorlarsa, sağlıklı eşler organlarını diğer çiftin hastasına verir. Bu sayede iki hasta da yeni bir organa kavuşmuş olur. Tabii ki bu işlen için çiftlerde gerekli kişilerde biyolojik uyum olması şarttır. Ameliyatlar, bir çiftin organı alıp hastaya bağış yapmadan gitmemesi için ameliyatları yakın zamanlarda gerçekleştirmeye çalışırlar ve hastaların kimlikleri ameliyat sonrasına kadar diğer çiftten gizli tutulur.
Çoklu değişim
STEP (Scandiatransplant Kidney Exchange Program) adlı yeni bir uluslararası donör işbirliği düzeni buna bir örnek. Yakını böbrek hastası bir donör bir böbreğini o düzene kayıt olmuş ve kendisinin tanımadığı, böbrek transplant operasyonu bekleyen ve onun böbreğinin uyduğu birine verirse, onun tanımadığı üçüncü bir hastanın yakınının böbreği donörün yakınına uygunsa o da donörün yakınına veriyor. yani sonunda bu düzen sayesinde donör uygun olmadığı halde kendi yakınına böbreğini bağışlayabilmiş oluyor.
Değişik kıta/bölge ve ülkelerde organ nakillleri yıl 2000 ( Türkiye 2004)
| Böbrek (pmp*) | Karaciğer (pmp) | Kalp (pmp) | |
| ABD | 52 | 19 | 8 |
| Avrupa | 27 | 10 | 4 |
| Türkiye | 13 | 3,5 | 1 |
| Asya | 3 | 0.3 | 0.03 |
| Latin Amerika | 13 | 1.6 | 0.5 |
- Tüm sayılar milyonda bir nüfus içindir
Source:
Notlar
- ^
- ^
- ^ Recipient of world's first penis transplant has new organ removed Yahoo News, 2006-09-19
- ^ "First penisKadavra, canlı donör ve otogreft". 13 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2007.
- ^ . 20 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2007.
- ^ "UPI news story". 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2007.
- ^ 22 ocak 2023 (11 Nisan 2021). . Hürriyet.com.tr. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Kaynakça
- Lock, M. (2002) Twice Dead: Organ Transplants and the Reinvention of Death. Berkeley, CA: University of California Press. .
- Morris, PJ. Transplantation — A Medical Miracle of the 20th Century. N Engl J Med 2004;351:2678-80. PMID 15616201.
- Finn, R. (2000). Organ Transplants: Making the Most of Your Gift of Life. Sebastopol: O'Reilly & Associates. .
- Hu, W (2006) A Preliminary Report of Penile Transplantation. European Urology24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Amsterdam: Elsevier.
- Taylor, James Stacey (2005) Stakes And Kidneys: Why Markets In Human Body Parts Are Morally Imperative. Ashgate Publishing. .
- Cherry, Mark J. (2005). Kidney For Sale By Owner: Human Organs, Transplantation, And The Market. Georgetown University Press. .
Dış bağlantılar
Bilimsel ve akademik cemiyet ve dernekler
- Türkiye organ nakli vakfı2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkiye organ nakli derneği11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Amerikan organ nakli cerrahları derneği26 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Uluslararası kalp ve akciğer nakli derneği5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- American Society for Histocompatibility and Immunogenetics17 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- International Transplant Society26 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- International Liver Transplant Society28 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- American Transplant Congress27 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Basın
- Bir böbreğin değeri ne kadardır?10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Christian Science Monitor)
Hayırseverlik/Destek
- Students for Organ Donation28 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- International Association of Living Organ Donors10 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (U.S.) National Kidney Foundation26 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (U.S.) American Liver Foundation4 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kidney Foundation of Canada6 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Second Wind Lung Transplant Association, Inc16 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Amerika Birleşik Devletleri Federal Sözleşmeli Hizmetler
- United Network for Organ Sharing1 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TransWeb (partly outdated)3 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Organ satışı yasağıyla ilgili siteler
- Deadly Shortage16 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - How the federal ban on profit incentive is killing those awaiting organ transplants
- Organ Donations, Egalitarian Envy, and the High Cost of Busybodies3 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - by Thomas Sowell [Capitalism Magazine]
Prosedürlerin anlatımı
- Bu iş nasıl işler? Organ nakli nasıl oluyor?8 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Organ nakli ya da organ transplantasyonu organ donoru tarafindan verilen saglam organ parcasi ya da tamaminin alicinin hasarli veya calismayan organi yerine koymak amaciyla bir vucuttan digerine nakledilmesidir Organ donoru yasayan kisi veya kadavra olabilir Cosmas ve Damian siyahi birisinin bacagini beyaz bir kadina naklederken Ditzingen 16 yuzyil Organ nakli fikrine cok eski devirlerden beri rastlanmaktadir Hindistan da eski devirlerde suclularin burunlari kesilirdi Hint cerrahlar kesik burunlari tamir etmekte buyuk ustalik kazanmislardi Hastanin kolundan ince bir deri ve derialti yag dokusu parcasi kaldirilarak buruna tutturulur ve deri parcasi yuzdeki kan deverani ile ahenk temin ettiginde kolla baglantisi kesilirdi On sekizinci yuzyilda bir Italyan cerrah olan Baronio dikkatle yapilacak olan bir ameliyat sonucunda bir hastanin vucudundan alinan deri parcalarinin ayni insana nakledilebilecegini soylemistir Organ nakli konusunda calismalarini surduren bilim insanlari once hayvandan hayvana daha sonra da insandan insana organ nakillerini denemislerdir Bobrek naklini 1956 senesinde Dr Muray ve arkadaslari basari ile gerceklestirmislerdir Canli organizmalarda hastaliklar veya yaralanmalar sonucunda ortaya cikan hasarlari tamir edebilme kabiliyeti vardir Bu durum insanlarda oldukca sinirlidir Hasar gormus veya gorevini yapamayacak hale gelmis dokulari ve organlari yenileme calismalari insanoglunu devamli mesgul etmis ve boylece insandan insana organ nakline basvuruldugu gibi bazen de sun i maddeler ve cihazlar kullanilmasi yoluna gidilmistir Transplantasyon cesitleriOtogreft Bir dokunun ayni kisinin bir bolgesinden alinip baska bir bolgesine nakledilmesidir Bazen bu fazlalik olan doku rejenere olabilen doku ya da bir baska bolgede daha cok gerekli olan doku ile yapilabilir ornegin deri greftleri by pass icin toplardamar cikarilmasi Bazen de bu dokuyu alip kisiyi veya dokuyu tedavi ettikten sonra geri yerine konulmasi seklinde olabilir ornegin kok hucre otogrefti ve kan alip ameliyat icin saklamak Allogreft Allogreft genetik olarak ayni kimlige sahip olmayan ayni ture ait iki canli arasinda yapilan doku veya organ nakilleridir Cogu insan dokusu ve organ nakilleri allogrefttir Izogreft Allogreftlerin bir alt grubu olup genetik olarak ayni kimlige sahip verici ve alici arasinda yapilan organ ve doku nakilleridir ikizler arasinda Izogreftler diger nakil sekillerinden farklidir cunku allogreftlerle anatomik olarak ayni olsalar da alicinin immun cevabi acisindan otogreftlere daha yakin ozelliktedir Senogreft Organ ya da dokunun bir turden baska bir ture nakledilmesidir Ornek olarak gayet basarili bir nakil olan domuzdan insana kalp kapakcigi nakli babun maymunundan insana kalp nakli basarisiz oldu verilebilir Bolerek Transplantasyonlar Bazen kadavradan alinan bir organ ozellikle karaciger iki aliciya paylastirilir bu da genellikle bir yetiskin ve bir cocuktur Tum organin nakledilmesine gore alicilar icin daha az faydali oldugu icin bu sekil pek tercih edilmez Domino Transplantasyonlar Bu operasyon her iki akcigerin de degismesi gereken genellikle kistik fibroz durumunda hallerde uygulanir ve akcigerler ile kalbin blok halinde degistirilmesinin teknik olarak daha kolay oldugu icin tercih edilir Bu arada alicinin kendi kalbi genellikle saglam oldugu icin bu da baska bir aliciya takilir Toraks Bolgesi Organlari Kalp Sadece kadavradan Akciger Kadavra ve canli donorden Blok halde Kalp Akciger Sadece kadavradan Karin bolgesi Transplantasyonlari Karaciger Kadavra ve canli donorden Bobrek Kadavra ve canli donorden Pankreas Kadavra ve nadiren canli donorden Ince bagirsak Kadavra ve canli donorden Bobrek Pankreas Kadavra canli Donor ve kombine kadavra canli ornegin canli donorden bobrek kadavradan pankreas Kombine Karaciger Bobrek Genellikle sadece kadavradan Kombine Karaciger Ince Bagirsak sadece kadavradan Diger Organlar El kol ve bacak bazen cift olarak yalnizca kadavradan Kornea yalnizca kadavradan Deri grefti Yuz transplantasyonunu da icerecek sekilde Hemen hemen her zaman otogreft Penis yalnizca kadavradan Rahim yalnizca kadavradan Kemik iligi losemi tedavisinde kok hucre saglanmasi icin canli donorden TarihceInsanlar arasinda basarili allotransplantlarin gorece uzun bir tarihi vardir ki henuz operasyon sonrasi hastanin hayatta kalabilmesi icin gerekli olan teknikler ortaya henuz cikmamis iken operasyon teknikleri mevcuttu Transplant reddi ve reddi onlemenin yan etkileri genellikle enfeksiyon ve nefropati eskiden ve halen en onemli anahtar problemi olusturmaktadir Cok eski caglardaki birkac ornekten sonra gorulen erken nakiller deri nakli ile baslar Ilk ciddi olgu burnun yeniden duzenlenmesi olan rinoplastinin Hint bir cerrah olan Sushruta tarafindan milattan once ikinci yuzyilda otogreft teknigi ile yaptigi cilt transplantasyonudur Bu girisimlerin sonucunun basaraili yahut da basarisiz oldugu ise kayitli degildir Yuzyillar sonra Italyan Cerrah Gaspare Tagliacozzi basarili cilt otogreftleri gerceklestirdi Ancak allogreftlerde basarisiz oldu ve bu sekilde organ reddi mekanizmasi konusunda tartismalari baslatmis oldu Ilk basarili allogreft nakli 1837 de bir ceylan uzerinde yapildi insandaki ilk basarili kornea nakli ise Eduard Zirm tarafindan Avusturyada 1905 yilinda yapilmistir 1900 lerin basinda Fransiz cerrah Alexis Carrel ve Charles Guthrienin arter ve ven nakli calismalarini gelistirmesi ile nakillerin cerrahi teknikleri daha da gelismis oldu Onlarin bu yetenekli anastomosis operasyonlari yeni sutur teknikleri transplantasyon cerrahisinin gelismesine buyuk katkida bulundu ve Carrel a 1912 yilinda Nobel Tip veya Fizyoloji Odulu kazandirdi 1902 yilindan itibaren Carrel kopekler uzerinde nakil deneyleri yapti Bobrek kalp ve dalak nakillerinde cerrahi basari saglamis olsa da onyillarca asilmaz bir engel olarak kalan organ reddi konusunda ilk caresiz kalanlardan biriydi Cilt nakli konusunda en buyuk adimlar I Dunya Savasi sirasinda Harold Gillies in Aldershot da yapmis oldugu calismalarla atildi Basarili organ nakilleri nin gecmisi 1905 Eduard Zirm tarafindan ilk basarili kornea nakli 1954 Joseph Murray tarafindan ilk basarili bobrek nakli Boston 1966 Richard Lillehei ve William Kelly tarafindan ilk basarili pankreas nakli Minnesota 1967 Thomas Starzl tarafindan ilk basarili karaciger nakli Pittsburgh 1967 Christiaan Barnard tarafindan ilk basarili kalp nakli Cape Town Guney Afrika 1970 Robert White tarafindan ilk basarili maymun kafasi nakli Cleveland ABD 1981 Bruce Reitz tarafindan ilk basarili kalp akciger nakli Stanford 1983 Joel Cooper tarafindan ilk basarili akciger lobu nakli Toronto 1986 Joel Cooper tarafindan ilk basarili cift akciger nakli Toronto 1987 Joel Cooper tarafindan ilk basarili tum akciger nakli St Louis 1995 Lloyd Ratner ve Louis Kavoussi tarafindan ilk basarili laparoskopik canli donor nefrektomisi Baltimore 1998 David Sutherland tarafindan ilk basarili canli donor kismi pankreas nakli Minnesota 1998 Ilk Basarili el nakli Fransa 2005 Ilk Basarili kismi yuz nakli Fransa 2006 Ilk Basarili penis nakli Cin 2010 Ilk Basarili tam yuz nakli Ispanya Donor cesitleriYasayan donor ya da kadavra Yasayan donorlerde donor canli olarak kalir ve kendini yenileyebilen bir doku hucre veya vucut sivisi bagislar ornegin kan deri ya da kendini yenileyen veya kalan kismin yuku cekebilecegi bir organi veya bir organinin bir parcasini bagislar tek bobrek nakli karacigerin bir parcasinin nakli ince bagirsak ya da pankreas Kadavra ise beyin olumu gerceklesmis ve organlari nakile kadar ventilator ve diger mekanik mekanizmalar ile canli tutulan donorlerdir Bagis icin nedenler Canli Iliskili Bu tur bagislarda insanlar duygusal bagi olan arkadas veya aile uyelerine organlarini bagislarlar Operasyonun riskli olmasi ise bagiscinin ihtiyac sahibini kaybetme korkusu veya bekleme sirasinda iken cektigi acilari daha fazla gormek istememesi yaninda cok onemli bir mevzu degildir Ciftli degisim Ciftli degisimde iki donor baska bir cift alici ile eslestirilir Mesela evli iki ciftten her birinde birer bobrek hastasi varsa iki saglikli es de organlarini kocalarina karilarina vermek istedikleri halde biyolojik uyum sorunu yuzunden veremiyorlarsa saglikli esler organlarini diger ciftin hastasina verir Bu sayede iki hasta da yeni bir organa kavusmus olur Tabii ki bu islen icin ciftlerde gerekli kisilerde biyolojik uyum olmasi sarttir Ameliyatlar bir ciftin organi alip hastaya bagis yapmadan gitmemesi icin ameliyatlari yakin zamanlarda gerceklestirmeye calisirlar ve hastalarin kimlikleri ameliyat sonrasina kadar diger ciftten gizli tutulur Coklu degisim STEP Scandiatransplant Kidney Exchange Program adli yeni bir uluslararasi donor isbirligi duzeni buna bir ornek Yakini bobrek hastasi bir donor bir bobregini o duzene kayit olmus ve kendisinin tanimadigi bobrek transplant operasyonu bekleyen ve onun bobreginin uydugu birine verirse onun tanimadigi ucuncu bir hastanin yakininin bobregi donorun yakinina uygunsa o da donorun yakinina veriyor yani sonunda bu duzen sayesinde donor uygun olmadigi halde kendi yakinina bobregini bagislayabilmis oluyor Degisik kita bolge ve ulkelerde organ nakillleri yil 2000 Turkiye 2004 Bobrek pmp Karaciger pmp Kalp pmp ABD 52 19 8Avrupa 27 10 4Turkiye 13 3 5 1Asya 3 0 3 0 03Latin Amerika 13 1 6 0 5Tum sayilar milyonda bir nufus icindir Source Notlar Recipient of world s first penis transplant has new organ removed Yahoo News 2006 09 19 First penisKadavra canli donor ve otogreft 13 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2007 20 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2007 UPI news story 13 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2007 22 ocak 2023 11 Nisan 2021 Hurriyet com tr 8 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi KaynakcaLock M 2002 Twice Dead Organ Transplants and the Reinvention of Death Berkeley CA University of California Press ISBN 0 520 22605 4 Morris PJ Transplantation A Medical Miracle of the 20th Century N Engl J Med 2004 351 2678 80 PMID 15616201 Finn R 2000 Organ Transplants Making the Most of Your Gift of Life Sebastopol O Reilly amp Associates ISBN 1 56592 634 X Hu W 2006 A Preliminary Report of Penile Transplantation European Urology24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amsterdam Elsevier Taylor James Stacey 2005 Stakes And Kidneys Why Markets In Human Body Parts Are Morally Imperative Ashgate Publishing ISBN 0 7546 4109 0 Cherry Mark J 2005 Kidney For Sale By Owner Human Organs Transplantation And The Market Georgetown University Press ISBN 1 58901 040 X Dis baglantilarBilimsel ve akademik cemiyet ve dernekler Turkiye organ nakli vakfi2 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye organ nakli dernegi11 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amerikan organ nakli cerrahlari dernegi26 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uluslararasi kalp ve akciger nakli dernegi5 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde American Society for Histocompatibility and Immunogenetics17 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Transplant Society26 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Liver Transplant Society28 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde American Transplant Congress27 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Basin Bir bobregin degeri ne kadardir 10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Christian Science Monitor Hayirseverlik Destek Students for Organ Donation28 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Association of Living Organ Donors10 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S National Kidney Foundation26 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S American Liver Foundation4 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kidney Foundation of Canada6 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Second Wind Lung Transplant Association Inc16 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amerika Birlesik Devletleri Federal Sozlesmeli Hizmetler United Network for Organ Sharing1 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde TransWeb partly outdated 3 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Organ satisi yasagiyla ilgili siteler Deadly Shortage16 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde How the federal ban on profit incentive is killing those awaiting organ transplants Organ Donations Egalitarian Envy and the High Cost of Busybodies3 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Thomas Sowell Capitalism Magazine Prosedurlerin anlatimi Bu is nasil isler Organ nakli nasil oluyor 8 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde