Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) (Rum cacığı) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.
Cacık | |
---|---|
Ülke(ler) | Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs, Gürcistan, Azerbaycan, İran |
Yaratıcısı | Osmanlı İmparatorluğu |
Türü | Meze |
Servis şekli | Soğuk |
Ana malzemeler | Süzme yoğurt, hıyar, tuz, su, zeytinyağı ve sarımsak |
Çeşitleri | Caciki, Tarator, Aşotu cacığı, Havuç cacığı, Hıyar cacığı, Ispanak cacığı, Haşlanmış keme cacığı, Marul cacığı, Maydanoz cacığı, Pancar cacığı, Semizotu cacığı, Turp cacığı, Yarpuz cacığı |
Diğer | maydanoz, dereotu, kırmızı biber, kekik, yeşil soğan, zeytinyağı, limon suyu |
Melceü’t-Tabbâhîn tarifi
Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi şu şekilde verilmiştir:
Bir iki hıyarı ince çentip bir miktar tuz serptikte savuralar. Badehu birkaç diş sarımsağı bir kap içinde tuz ile iyice ezip halloldukta âlâ ezilmiş torba yoğurdu veyahut çanak yoğurdu içine mezburu koyup iyice çalkalandıkta çentilmiş hıyarın üzerine döküp ve birkaç pare buz ilavesiyle tenâvül buyrula. Fasl-ı sayfda pek âlâdır. Taşralarda bir fincan sirke ilave ederler.
Çağla cacığı
Antalya yöresinde yapılan çağla cacığı çağla, süzme yoğurt, su, sarımsak, zeytinyağı, tuz ve taze nane içerir. Süzme yoğurda su katıldıktan sonra karışıma kıyılmış çağla ve sarımsak eklenir. Üzerinde zeytinyağı gezdirilir ve nane yaprakları ile süslenir.
Sirkeli cacık
Sirkeli salata olarak da bilinen sirkeli cacık yapmak için dövülmüş sarımsak çırpılmış yoğurdun içine eklenmeden evvel bir saat suda bekletilir ve su ile birlikte ilave edilir. İnce kıyılmış salatalık, tuz ve nane sarımsaklı yoğurta eklenir. Son olarak sirke eklenir ve cacık iyice karıştırılır.
Madımak cacığı
Sivas'ta bulgur katılarak yapılan meze çeşididir.
Yemlik cacığı
Ankara'da yapılan cacık çeşididir. Malzemeleri; yemlik (Tragopogon), yoğurt, salatalık, sarımsak, sıvı yağ kuru nane ve tuzdur.
Abhaz usulü cacık
Abhaz mutfağında yapılır. Malzemeleri, yoğurt, su,yeşil soğan, salatalık, turp, yumurta, sarımsak, acıka, dereotu,taze ahushua ile hazırlanır.
Dana etli yumurtalı cacık
Abhaz mutfağında yapılır. Malzemeleri, haşlanmış dana eti, yoğurt, maden suyu,yeşil soğan, hardal, salatalık, turp, bıldırcın yumurtası, dereotu, ile hazırlanır.
Van cacığı
Van'da kahvaltılık olarak tüketilen cacık çeşididir. Koyu kıvamlıdır.
Gaziantep'te yapılan cacık çeşitleri
Aşotu cacığı, Havuç cacığı, Hıyar cacığı, Ispanak cacığı, Haşlanmış keme cacığı, Marul cacığı, Maydanoz cacığı, Pancar cacığı, Semizotu cacığı, Turp cacığı, Yarpuz cacığı yapılmaktadır.
Hakkari' de yapılan cacık çeşitleri
Soğanlı cacık, Kenger cacığı ve Otlu cacık yapılır.
İran'da çeşitleri
Mast-o-khiar çeşidi vardır. Yoğurt ve salatalık ile hazırlanır.
Kaynakça
- ^ Gil Marks (17 Kasım 2010). Encyclopedia of Jewish Food. HMH. ss. 1134-. ISBN . 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2019.
- ^ "GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE BOZCAADA'NIN GASTRONOMİK KİMLİK DEĞİŞİMİ". Doç Dr. Tülay GÜZEL, Tarık YALÇINKAYA, Prof. Dr. Şule AYDIN. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi. Eylül 2019. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2022.
- ^ "MELCEÜ'T- TABBÂHÎN - Aşçıların Sığınağı" (PDF). Mehmed Kâmil. 2015. 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Mart 2022.
- ^ "Çağla mevsimini kaçırmayın". Akşam. 19 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2019.
- ^ "Yörelere göre ramazan sofraları". 6 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2019.
- ^ . Sofra. 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2019.
- ^ "MADIMAK CACIĞI". Kültür Portalı. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ "BESLENME ARKEOLOJİSİ: GÜNÜMÜZ ANKARA YEMEKLERİNDE GEÇMİŞİN İZLERİ". Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi Cilt: 2, Sayı: Ek.1, Bahar: 209-233, 2018 e-ISSN: 2602-3008. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2022.
- ^ . Abhaz Online. 17 Mayıs 2020. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ . Abhaz Online. 19 Mayıs 2020. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ "İster Kahvaltıya İster Akşam Yemeğine: Van Cacığı -Yemek.com". yemek.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ . gaziantep.ktb.gov.tr. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ . Kültür Portalı. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ . Kültür Portalı. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ . Kültür Portalı. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ Haroutunian, Arto der (30 Temmuz 2007). Yogurt Cookbook (İngilizce). Grub Street Cookery. ISBN . 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cacik yogurt su salatalik ve sarimsak ile yapilan soguk Turk mezesi olarak bilinse de icine bircok sebze katilarak yapilan cesitleri vardir En cok bilinen cesidi salatalik cacigidir Nane yesil sogan kekik dere otu zeytinyagi vb malzeme ile zenginlestirilebilir Icine rendelenmis havuc ve marul katilan caciga ise kis cacigi denir Yunan mutfaginda Tzatziki caciki Rum cacigi olarak bilinen bir cesidi yapilir Daha kivamli olup sos ya da meze olarak tuketilir CacikUlke ler Turkiye Yunanistan Kibris Gurcistan Azerbaycan IranYaraticisiOsmanli ImparatorluguTuruMezeServis sekliSogukAna malzemelerSuzme yogurt hiyar tuz su zeytinyagi ve sarimsakCesitleriCaciki Tarator Asotu cacigi Havuc cacigi Hiyar cacigi Ispanak cacigi Haslanmis keme cacigi Marul cacigi Maydanoz cacigi Pancar cacigi Semizotu cacigi Turp cacigi Yarpuz cacigiDigermaydanoz dereotu kirmizi biber kekik yesil sogan zeytinyagi limon suyuMelceu t Tabbahin tarifiBasili ilk yemek kitabi Melceu t Tabbahin de tarifi su sekilde verilmistir Bir iki hiyari ince centip bir miktar tuz serptikte savuralar Badehu birkac dis sarimsagi bir kap icinde tuz ile iyice ezip halloldukta ala ezilmis torba yogurdu veyahut canak yogurdu icine mezburu koyup iyice calkalandikta centilmis hiyarin uzerine dokup ve birkac pare buz ilavesiyle tenavul buyrula Fasl i sayfda pek aladir Tasralarda bir fincan sirke ilave ederler Cagla cacigiAntalya yoresinde yapilan cagla cacigi cagla suzme yogurt su sarimsak zeytinyagi tuz ve taze nane icerir Suzme yogurda su katildiktan sonra karisima kiyilmis cagla ve sarimsak eklenir Uzerinde zeytinyagi gezdirilir ve nane yapraklari ile suslenir Sirkeli cacikSirkeli salata olarak da bilinen sirkeli cacik yapmak icin dovulmus sarimsak cirpilmis yogurdun icine eklenmeden evvel bir saat suda bekletilir ve su ile birlikte ilave edilir Ince kiyilmis salatalik tuz ve nane sarimsakli yogurta eklenir Son olarak sirke eklenir ve cacik iyice karistirilir Madimak cacigiSivas ta bulgur katilarak yapilan meze cesididir Yemlik cacigiAnkara da yapilan cacik cesididir Malzemeleri yemlik Tragopogon yogurt salatalik sarimsak sivi yag kuru nane ve tuzdur Abhaz usulu cacikAbhaz mutfaginda yapilir Malzemeleri yogurt su yesil sogan salatalik turp yumurta sarimsak acika dereotu taze ahushua ile hazirlanir Dana etli yumurtali cacikAbhaz mutfaginda yapilir Malzemeleri haslanmis dana eti yogurt maden suyu yesil sogan hardal salatalik turp bildircin yumurtasi dereotu ile hazirlanir Van cacigiVan cacigi Van da kahvaltilik olarak tuketilen cacik cesididir Koyu kivamlidir Gaziantep te yapilan cacik cesitleriAsotu cacigi Havuc cacigi Hiyar cacigi Ispanak cacigi Haslanmis keme cacigi Marul cacigi Maydanoz cacigi Pancar cacigi Semizotu cacigi Turp cacigi Yarpuz cacigi yapilmaktadir Hakkari de yapilan cacik cesitleriSoganli cacik Kenger cacigi ve Otlu cacik yapilir Iran da cesitleriMast o khiar Mast o khiar cesidi vardir Yogurt ve salatalik ile hazirlanir Kaynakca Gil Marks 17 Kasim 2010 Encyclopedia of Jewish Food HMH ss 1134 ISBN 978 0 544 18631 6 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2019 GECMISTEN GUNUMUZE BOZCAADA NIN GASTRONOMIK KIMLIK DEGISIMI Doc Dr Tulay GUZEL Tarik YALCINKAYA Prof Dr Sule AYDIN Uluslararasi Gastronomi Turizmi Arastirmalari Kongresi Eylul 2019 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2022 MELCEU T TABBAHIN Ascilarin Siginagi PDF Mehmed Kamil 2015 3 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Mart 2022 Cagla mevsimini kacirmayin Aksam 19 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2019 Yorelere gore ramazan sofralari 6 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2019 Sofra 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2019 MADIMAK CACIGI Kultur Portali 1 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2021 BESLENME ARKEOLOJISI GUNUMUZ ANKARA YEMEKLERINDE GECMISIN IZLERI Guncel Turizm Arastirmalari Dergisi Cilt 2 Sayi Ek 1 Bahar 209 233 2018 e ISSN 2602 3008 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2022 Abhaz Online 17 Mayis 2020 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Abhaz Online 19 Mayis 2020 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Ister Kahvaltiya Ister Aksam Yemegine Van Cacigi Yemek com yemek com 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2023 gaziantep ktb gov tr 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Kultur Portali 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Kultur Portali 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Kultur Portali 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Haroutunian Arto der 30 Temmuz 2007 Yogurt Cookbook Ingilizce Grub Street Cookery ISBN 978 1 906502 61 4 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Ayrica bakinizTarator