Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Katepánō (Yunanca: κατεπάνω, kelime anlamı "Tepede yer alan [kişi]" ya da "en üstteki") Kıdemli Bizans İmparatorluğu rütbesi. Kelime Batı dillerine capetanus/catepan şeklinde geçmiştir, anlamı İtalyanca "capitaneus" (Latince baş anlamına gelen "caput" kelimesinden türemiştir) ile birleşmiş gibi görünmektedir. Bu hibrid terim İngilizcede captain ve diğer dillerde benzer terimlere (Capitan, Kapitan, Kapitän, El Capitan, Il Capitano, Kaptanpaşa vb.) dönüşmüştür.
Tarih
Katepáno ilk defa 9. yüzyılda ortaya çıkmıştır, o dönem "görevli kişi" genel anlamında iki memur için kullanılıyordu: düşük seviye saray görevlileri olan basilikoi anthrōpoi ("imparatorluk adamları") başı ve Küçük Asya'nın güneyinde bulunan Bizans deniz theması olan Kibirreoton'nın Merdei deniz piyadesi müfrezelerinin başı. 960ların büyük doğu fetihlerinin uyanışında, unvan daha belirli bir anlam kazandı.
Yeni elde edilmiş bölgeler thematalara bölünmüş ve bir arada daha büyük bir bölge olarak doux ("duke") ya da katepanō tarafından yönetiliyorlardı. Bu ducate/katepanate bölgeleri: (1) Antakya, Kuzey Suriye'de güneydoğu sınırını; (2) Mezopotamya Fırat'ın doğusunu; (3) Haldia kuzey doğuyu içeriyordu.II. Basileios (976-1025 arası hükümdar) hükümdarlığı döneminde doğu sınırı daha da ileri götürüldü ve 1022 yılında İberya kuruldu. Batıda, en ünlü katepanlılık, Güney İtalya'da olandı, yaklaşık 971-975 yıllarında derlenen makamların listesini içeren Escorial Taktikon'de geçmektedir, Bizans-Bulgar Savaşlarının başarıyla nihayetlenmesinden sonra, Bulgaristan katepanō kurulmuştur. Ayrıca Sırbistan katepanate kurulmuş, " katepano" olarak bilinmektedir.
11. yüzyılda yıkıcı toprak kayıpları sırasında, bütün askeri komutanlık anlamında makam ortadan kalkmıştır fakat daha yerel bir seviyede devam etmiştir: Komninos Hanedanı ve Paleologos Hanedanı dönemlerinde, katepanikion terimi hen Küçük Asya (Trabzon İmparatorluğu dahil) hem de Avrupa'da düşük seviye idari alanlara işaret eder hale gelmiştir.
Bunlar, önceki themata'nın daha küçük bölümleriydi ve tahkim edilmiş başkentten (kastron) ve etrafındaki topraklardan biraz büyük bir alanı içeriyordu. Paleologos dönemi, katepanikion, yönetim alanında en yüksek sivil ve askeri yetkili olan (Greek: κεφαλή, "baş") tarafından yönetiliyordu. Diğer Bizans kurumları gibi, İkinci Bulgar İmparatorluğu'nda katepanikion'da idari bir bölüm olarak uyarlamıştır.
Kaynakça
- ^ a b Kajdan 1991, s. 1115.
- ^ Haldon 1999, ss. 84–85.
- ^ Note that the original Byzantine term for a territory ruled by a katepanō was katepanikion. The term katepanate/catepanate, used in modern scholarship, is of recent origin. (Kajdan 1991, s. 1115.)
- ^ a b Holmes 2005, ss. 301–302.
- ^ Krsmanović, Kolias & Maksimović 2008, ss. 186, 189.
- ^ Bartusis 1997, ss. 33–34, 189–190, 236.
Kaynakça
- Bartusis, Mark C. (1997). The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204–1453. Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press. ISBN . 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- Haldon, John (1999). Warfare, State and Society in the Byzantine World, 565-1204 (İngilizce). Londra: UCL Press. ISBN .
- Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN . 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- Kajdan, Aleksandr (1991). Alexander Kazhdan (Ed.). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Krsmanović, Bojana; Kolias, Taxiarchis G.; Maksimović, Ljubomir (2008). The Byzantine Province in Change: On the Threshold between the 10th and the 11th Century. Belgrade, Serbia; Athens, Greece: Institute for Byzantine Studies, Serbian Academy of Sciences and Arts; Institute for Byzantine Research, National Hellenic Research Foundation. ISBN . 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
Konuyla ilgili yayınlar
- Glykatzi-Ahrweiler, Hélène (1960). "Recherches sur l'administration de l'empire byzantin aux IX-XIème siècles". Bulletin de correspondance hellénique (Fransızca). 84 (1). ss. 1-111. doi:10.3406/bch.1960.1551.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Katepanō Yunanca katepanw kelime anlami Tepede yer alan kisi ya da en ustteki Kidemli Bizans Imparatorlugu rutbesi Kelime Bati dillerine capetanus catepan seklinde gecmistir anlami Italyanca capitaneus Latince bas anlamina gelen caput kelimesinden turemistir ile birlesmis gibi gorunmektedir Bu hibrid terim Ingilizcede captain ve diger dillerde benzer terimlere Capitan Kapitan Kapitan El Capitan Il Capitano Kaptanpasa vb donusmustur 1025 yilinda Bizans Imparatorlugu idari haritasi Dogu bolgesi komutasi farkli olarak doukes ya da katepano altinda toplanmistir Guney Italya Italya katepano idaresi altindayken Bulgaristan Sirbistan ve Paristrion siklikla tek katepano idaresi altindaydi TarihKatepano ilk defa 9 yuzyilda ortaya cikmistir o donem gorevli kisi genel anlaminda iki memur icin kullaniliyordu dusuk seviye saray gorevlileri olan basilikoi anthrōpoi imparatorluk adamlari basi ve Kucuk Asya nin guneyinde bulunan Bizans deniz themasi olan Kibirreoton nin Merdei deniz piyadesi mufrezelerinin basi 960larin buyuk dogu fetihlerinin uyanisinda unvan daha belirli bir anlam kazandi Yeni elde edilmis bolgeler thematalara bolunmus ve bir arada daha buyuk bir bolge olarak doux duke ya da katepanō tarafindan yonetiliyorlardi Bu ducate katepanate bolgeleri 1 Antakya Kuzey Suriye de guneydogu sinirini 2 Mezopotamya Firat in dogusunu 3 Haldia kuzey doguyu iceriyordu II Basileios 976 1025 arasi hukumdar hukumdarligi doneminde dogu siniri daha da ileri goturuldu ve 1022 yilinda Iberya kuruldu Batida en unlu katepanlilik Guney Italya da olandi yaklasik 971 975 yillarinda derlenen makamlarin listesini iceren Escorial Taktikon de gecmektedir Bizans Bulgar Savaslarinin basariyla nihayetlenmesinden sonra Bulgaristan katepanō kurulmustur Ayrica Sirbistan katepanate kurulmus katepano olarak bilinmektedir 11 yuzyilda yikici toprak kayiplari sirasinda butun askeri komutanlik anlaminda makam ortadan kalkmistir fakat daha yerel bir seviyede devam etmistir Komninos Hanedani ve Paleologos Hanedani donemlerinde katepanikion terimi hen Kucuk Asya Trabzon Imparatorlugu dahil hem de Avrupa da dusuk seviye idari alanlara isaret eder hale gelmistir Bunlar onceki themata nin daha kucuk bolumleriydi ve tahkim edilmis baskentten kastron ve etrafindaki topraklardan biraz buyuk bir alani iceriyordu Paleologos donemi katepanikion yonetim alaninda en yuksek sivil ve askeri yetkili olan Greek kefalh bas tarafindan yonetiliyordu Diger Bizans kurumlari gibi Ikinci Bulgar Imparatorlugu nda katepanikion da idari bir bolum olarak uyarlamistir Kaynakca a b Kajdan 1991 s 1115 Haldon 1999 ss 84 85 Note that the original Byzantine term for a territory ruled by a katepanō was katepanikion The term katepanate catepanate used in modern scholarship is of recent origin Kajdan 1991 s 1115 a b Holmes 2005 ss 301 302 Krsmanovic Kolias amp Maksimovic 2008 ss 186 189 Bartusis 1997 ss 33 34 189 190 236 KaynakcaBartusis Mark C 1997 The Late Byzantine Army Arms and Society 1204 1453 Philadelphia Pennsylvania University of Pennsylvania Press ISBN 0 8122 1620 2 12 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2016 Haldon John 1999 Warfare State and Society in the Byzantine World 565 1204 Ingilizce Londra UCL Press ISBN 1 85728 495 X Holmes Catherine 2005 Basil II and the Governance of Empire 976 1025 Oxford United Kingdom Oxford University Press ISBN 978 0 19 927968 5 23 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2016 Kajdan Aleksandr 1991 Alexander Kazhdan Ed The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Krsmanovic Bojana Kolias Taxiarchis G Maksimovic Ljubomir 2008 The Byzantine Province in Change On the Threshold between the 10th and the 11th Century Belgrade Serbia Athens Greece Institute for Byzantine Studies Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Byzantine Research National Hellenic Research Foundation ISBN 978 8 68 388311 0 6 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2016 Konuyla ilgili yayinlarGlykatzi Ahrweiler Helene 1960 Recherches sur l administration de l empire byzantin aux IX XIeme siecles Bulletin de correspondance hellenique Fransizca 84 1 ss 1 111 doi 10 3406 bch 1960 1551