Cerrahi, ilaçla ya da başka tedavi yöntemleriyle iyileştirilemeyen hastalıkların, yaralanmaların, vücuttaki yapı bozukluklarının ameliyatla onarılmasına ya da hastalıklı organı kesip çıkararak iyileştirilmesine dayanır. Tıbbın en eski dallarından biridir. Cerrahide bilgi ve becerinin bir arada bulunmasından dolayı hem bilim hem sanat olarak kabul edilir. Genellikle lokal anestezi veya genel anestezi altında uygulanmaktadır. Ameliyatı alan kişi tipik olarak bir kişidir (yani bir hasta), ancak aynı zamanda insan olmayan bir hayvan da olabilir (yani veteriner cerrahi).
Cerh, yara; cerrahi, yara ile uğraşan bilim; cerrah ise yara ile uğraşan kişi anlamına gelmektedir.
Ameliyat yapma eylemine cerrahi prosedür veya ameliyat ya da kısaca "ameliyat" denilebilir. Cerrahi , cerrahi tesis (ameliyathane) veya ile yapılır. Çoğu cerrahi prosedür bir çift operatör tarafından gerçekleştirilir: ameliyatı gerçekleştiren ana operatör olan bir cerrah ve ameliyat sırasında prosedür içi manuel yardım sağlayan bir .
Tarihçe
Cerrahi, insanlığın ilk günleriyle birlikte oluşmuştur. Yaşamak için avlanan insanlar yaralandıklarından kanamayı durdurma amaçlı olarak yaprak ve çeşitli bitkiler ile otlardan yararlanıldıkları bilinmektedir. Ayrıca hastalıkların doğaüstü güçlerden kaynaklandığına, cinlerin ya da kötü ruhların işi olduğuna inanılan tarih öncesi Cilalı Taş Devri'nde saralı (epilepsi) hastaları tedavi amacıyla uygulanan en eski cerrahi yöntemlerden biri, hastalığın vücuttan uzaklaşıp gidebilmesi için hastanın kafatasında küçük bir delik açmaktı. Başta İngiltere ve Fransa olmak üzere Avrupa'nın çeşitli yerlerinde ve Peru'da tarih öncesinden kalma delik kafatasları bulunmuştur. Cezayir, Melanezya ve dünyanın bazı yerlerindeki ilkel kabileler arasında bu yöntem bugün bile uygulanmaktadır.
Eski Hindular özellikle idrar kesesi taşlarının ameliyatla çıkarılmasında ve plastik cerrahide ustalaşmışlardı. Zina suçuna verilen cezalardan biri burun kesmek olduğu için, Hint cerrahlar sık sık plastik burun ameliyatları yapmak zorunda kalıyor ve bunun için, hastanın yanağından uygun boyutta bir doku parçası keserek burnun kesilen yerine bu parçayı dikiyorlardı.
Mısır Çağı
Tıp sahasında bilinen ilk yazılı belgeler (papirus) Eski Mısırlılara aittir. Bulunan belgelerde, tıp, cerrahi gibi çeşitli hastalıklarda ilgili veriler bulunmuştur. Eski mısırlılar eczacılık konusunda da oldukça ilerlemişlerdi. Heredot'un da belirttiği üzere branşlaşma başlamıştı. Isı ile koterizasyon yaygınlaşmıştı. Dikkat çeken bir diğer özellik ise temizliğe verilen önemdi. Beyni parçalarına ayırarak beyin loblarını ve kıvrımlarını incelemişlerdir.
Mezopotamya
Asur ve Babil devletlerinde hayvanların iç organlarına bakılarak yöntemler uygulandığından anatomide paralel olarak gelişti. Büyüklüğü ve kanlanışı nedeniyle karaciğer saygı duyulan bir iç organdı. Bilinen ilk anatomik modelleri kilden yapılmış koyun karaciğeridir. Hammurabi kanunlarında tıp ve ticaret yasalarla düzenlenmişti. Cerrahi dönemine göre oldukça gelişmişti. Yapılan işlemlerin belirli bir ücreti vardı ve hekim hataları göze-göz, dişe-diş kanunuyla cezalandırılıyordu.
Yunan ve Roma Dönemi
Bu dönemde cerrahi uzmanlık dalı olmuştu. Yunan cerrahlara, Asklpieia adı verilmiş yarı resmi okullarda eğitim verilmekteydi. Bu eğitimler, yüzyıllar sonra süregelen modern eğitimin bir başlangıcıydı. M.ö. 460-370 yılları arasında yaşamış olan Hipokrat, İlkçağ'ın en büyük hekim ve cerrahıdır. "Cerrahi üzerine" adlı eserinde cerrahın özellikleri, ne bilmesi gerektiği ve tedavi basamakları hakkında geniş bilgi vermektedir. Eserlerinde kırıklar, yaralar, ülser ve hemoroid ameliyatlarından söz etmiştir.
Aristo'ya göre dolaşımın merkezi ayarlayıcısı kalpdi. Kan ise damarlardan geçerek vücudu besleyen bir sıvıydı. Arterlerin insanın ölümünden sonra içi boş olduğundan bu dönemde, arterlerin hava taşıdığına inanılmıştır. İskenderiye okulunun cesaretiyle bilinen doktoru Praksagoras bağırsak tıkanıklığında karnın açılmasını, tıkanan kısmın çıkarılması ve sonrasında dikilmesini öneriyordu (M.ö. 300). Onun öğrencisi olan Herofilus zamanında insan anatomisi konusunda büyük ilerleme görülmüştü. Kalp kapakları, beyin kısımları ve duodenum tanımlanmış, sinirlerin gerçek işlevi anlaşılmış ve motor ile duyu sinirleri ayrılmıştı. M.s. 130'da Bergama'da doğmuş olan Galen daha önceleri bilindiğinin aksine arterlerde havanın değil kanın taşındığını deneylerle gösterdi. Ayrıca bu dönemde cerrahi tıptan ayrıldı ve 2 ayrı dal olarak gelişimlerine devam ettiler.
Ortaçağ Avrupası
Bu dönemde Avrupa kilisenin tesirinde karanlık bir dönem yaşamaktaydı. Önceleri cerrahi aşağılanan bir dal olmasına karşın, barutun bulunmasıyla 14. yüzyıl başlarında gelen savaşlarla cerrahide önemin artmasına sebebiyet verdi. Ambroise Paré modern cerrahide önemli bir yere gelmişti. 14. yüzyılda berberler ile cerrahlar loncası birleşip, aralarında anlaştılar. Bu anlaşmalar arasında berber, sadece diş hekimliği konusunda sınırlı kalıp cerrahlık yapmayacak, cerrah ise berberlik ile ilgili işlere karışmayacaktı.
Cerrahi branşları
Pek çok farklı cerrahi branşı bulunmaktadır. Bunlar:
- Mikrocerrahi
- Genel Cerrahi
- Nöroşirurji (Beyin-sinir-omurilik cerrahisi)
- Göz Hastalıkları
- Ortopedi ve travmatoloji
- Oral ve Maksillofasiyel Cerrahi
- Plastik, rekonstruktif ve estetik cerrahi
- Çocuk Cerrahisi
- Üroloji
- Kalp ve damar hastalıkları cerrahisi
- Kadın hastalıkları
- Obstetrik (Doğum Bilimi)
- Onkoplastik Meme Cerrahisi
- Meme ameliyatı
- Transplantasyon (Organ Nakli Cerrahisi)
- Rekonstrüktif cerrahi
- Plastik cerrahi
- Lazer cerrahisi
- Greft (cerrahi)
- Tüp mide operasyonu
- Replantasyon
- Metabolik cerrahi
- Beyin ve sinir cerrahisi
- Kardiyotorasik cerrahi
- Androloji cerrahi
- Anjiyoloji cerrahi
- Travma cerrahisi
- Moleküler cerrahi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2014.
- ^ "Meb, Cerrahi modülü (s. 5)" (PDF). 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2014.
- ^ a b "Ozelbodrumhastanesi.com Cerrahini tarihçesi" (PDF). ozelbodrumhastanesi. 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2014.
- ^ "Cerrahinin tarhiçesi". 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cerrahi ilacla ya da baska tedavi yontemleriyle iyilestirilemeyen hastaliklarin yaralanmalarin vucuttaki yapi bozukluklarinin ameliyatla onarilmasina ya da hastalikli organi kesip cikararak iyilestirilmesine dayanir Tibbin en eski dallarindan biridir Cerrahide bilgi ve becerinin bir arada bulunmasindan dolayi hem bilim hem sanat olarak kabul edilir Genellikle lokal anestezi veya genel anestezi altinda uygulanmaktadir Ameliyati alan kisi tipik olarak bir kisidir yani bir hasta ancak ayni zamanda insan olmayan bir hayvan da olabilir yani veteriner cerrahi Bir ameliyat ani Cerh yara cerrahi yara ile ugrasan bilim cerrah ise yara ile ugrasan kisi anlamina gelmektedir Ameliyat yapma eylemine cerrahi prosedur veya ameliyat ya da kisaca ameliyat denilebilir Cerrahi cerrahi tesis ameliyathane veya ile yapilir Cogu cerrahi prosedur bir cift operator tarafindan gerceklestirilir ameliyati gerceklestiren ana operator olan bir cerrah ve ameliyat sirasinda prosedur ici manuel yardim saglayan bir TarihceGenel hekimler ise baslayacaklari takdirde Hipokrat Yemini ederler Cerrahi insanligin ilk gunleriyle birlikte olusmustur Yasamak icin avlanan insanlar yaralandiklarindan kanamayi durdurma amacli olarak yaprak ve cesitli bitkiler ile otlardan yararlanildiklari bilinmektedir Ayrica hastaliklarin dogaustu guclerden kaynaklandigina cinlerin ya da kotu ruhlarin isi olduguna inanilan tarih oncesi Cilali Tas Devri nde sarali epilepsi hastalari tedavi amaciyla uygulanan en eski cerrahi yontemlerden biri hastaligin vucuttan uzaklasip gidebilmesi icin hastanin kafatasinda kucuk bir delik acmakti Basta Ingiltere ve Fransa olmak uzere Avrupa nin cesitli yerlerinde ve Peru da tarih oncesinden kalma delik kafataslari bulunmustur Cezayir Melanezya ve dunyanin bazi yerlerindeki ilkel kabileler arasinda bu yontem bugun bile uygulanmaktadir Eski Hindular ozellikle idrar kesesi taslarinin ameliyatla cikarilmasinda ve plastik cerrahide ustalasmislardi Zina sucuna verilen cezalardan biri burun kesmek oldugu icin Hint cerrahlar sik sik plastik burun ameliyatlari yapmak zorunda kaliyor ve bunun icin hastanin yanagindan uygun boyutta bir doku parcasi keserek burnun kesilen yerine bu parcayi dikiyorlardi Misir Cagi Tip sahasinda bilinen ilk yazili belgeler papirus Eski Misirlilara aittir Bulunan belgelerde tip cerrahi gibi cesitli hastaliklarda ilgili veriler bulunmustur Eski misirlilar eczacilik konusunda da oldukca ilerlemislerdi Heredot un da belirttigi uzere branslasma baslamisti Isi ile koterizasyon yayginlasmisti Dikkat ceken bir diger ozellik ise temizlige verilen onemdi Beyni parcalarina ayirarak beyin loblarini ve kivrimlarini incelemislerdir Mezopotamya Asur ve Babil devletlerinde hayvanlarin ic organlarina bakilarak yontemler uygulandigindan anatomide paralel olarak gelisti Buyuklugu ve kanlanisi nedeniyle karaciger saygi duyulan bir ic organdi Bilinen ilk anatomik modelleri kilden yapilmis koyun karacigeridir Hammurabi kanunlarinda tip ve ticaret yasalarla duzenlenmisti Cerrahi donemine gore oldukca gelismisti Yapilan islemlerin belirli bir ucreti vardi ve hekim hatalari goze goz dise dis kanunuyla cezalandiriliyordu Ambroise Pare 1510 1590 modern askeri cerrahinin babasi olarak kabul edilir Yunan ve Roma Donemi Bu donemde cerrahi uzmanlik dali olmustu Yunan cerrahlara Asklpieia adi verilmis yari resmi okullarda egitim verilmekteydi Bu egitimler yuzyillar sonra suregelen modern egitimin bir baslangiciydi M o 460 370 yillari arasinda yasamis olan Hipokrat Ilkcag in en buyuk hekim ve cerrahidir Cerrahi uzerine adli eserinde cerrahin ozellikleri ne bilmesi gerektigi ve tedavi basamaklari hakkinda genis bilgi vermektedir Eserlerinde kiriklar yaralar ulser ve hemoroid ameliyatlarindan soz etmistir Aristo ya gore dolasimin merkezi ayarlayicisi kalpdi Kan ise damarlardan gecerek vucudu besleyen bir siviydi Arterlerin insanin olumunden sonra ici bos oldugundan bu donemde arterlerin hava tasidigina inanilmistir Iskenderiye okulunun cesaretiyle bilinen doktoru Praksagoras bagirsak tikanikliginda karnin acilmasini tikanan kismin cikarilmasi ve sonrasinda dikilmesini oneriyordu M o 300 Onun ogrencisi olan Herofilus zamaninda insan anatomisi konusunda buyuk ilerleme gorulmustu Kalp kapaklari beyin kisimlari ve duodenum tanimlanmis sinirlerin gercek islevi anlasilmis ve motor ile duyu sinirleri ayrilmisti M s 130 da Bergama da dogmus olan Galen daha onceleri bilindiginin aksine arterlerde havanin degil kanin tasindigini deneylerle gosterdi Ayrica bu donemde cerrahi tiptan ayrildi ve 2 ayri dal olarak gelisimlerine devam ettiler Ortacag Avrupasi Operationes chirurgicae 1685 Bu donemde Avrupa kilisenin tesirinde karanlik bir donem yasamaktaydi Onceleri cerrahi asagilanan bir dal olmasina karsin barutun bulunmasiyla 14 yuzyil baslarinda gelen savaslarla cerrahide onemin artmasina sebebiyet verdi Ambroise Pare modern cerrahide onemli bir yere gelmisti 14 yuzyilda berberler ile cerrahlar loncasi birlesip aralarinda anlastilar Bu anlasmalar arasinda berber sadece dis hekimligi konusunda sinirli kalip cerrahlik yapmayacak cerrah ise berberlik ile ilgili islere karismayacakti Cerrahi branslariPek cok farkli cerrahi bransi bulunmaktadir Bunlar Mikrocerrahi Genel Cerrahi Norosirurji Beyin sinir omurilik cerrahisi Goz Hastaliklari Ortopedi ve travmatoloji Oral ve Maksillofasiyel Cerrahi Plastik rekonstruktif ve estetik cerrahi Cocuk Cerrahisi Uroloji Kalp ve damar hastaliklari cerrahisi Kadin hastaliklari Obstetrik Dogum Bilimi Onkoplastik Meme Cerrahisi Meme ameliyati Transplantasyon Organ Nakli Cerrahisi Rekonstruktif cerrahi Plastik cerrahi Lazer cerrahisi Greft cerrahi Tup mide operasyonu Replantasyon Metabolik cerrahi Beyin ve sinir cerrahisi Kardiyotorasik cerrahi Androloji cerrahi Anjiyoloji cerrahi Travma cerrahisi Molekuler cerrahiAyrica bakinizFizik muayene Yogun bakim TaniKaynakca 7 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2014 Meb Cerrahi modulu s 5 PDF 2 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mart 2014 a b Ozelbodrumhastanesi com Cerrahini tarihcesi PDF ozelbodrumhastanesi 8 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Eylul 2014 Cerrahinin tarhicesi 8 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2014