Helikazlar tüm canlılar için hayatî önem taşıyan bir enzim sınıfıdır. Nükleik asitlerin fosfodiester omurgası üzerinde hareket ederek birbirlerine hidrojen bağlarıyla bağlanmış nükleik asit ipliklerini (DNA'nın, RNA'nın veya RNA-DNA hibritlerinin) ayrıştırır. Bunun için ATP hidrolizinden açığa çıkan enerjiyi kullanır.
İşlev
Çoğu hücresel işlev (DNA ikileşmesi, transkripsiyon, DNA tamiri, gibi) nükleik asit ipliklerinin ayrışmasını gerektirir. DNA ikili sarmal'ının veya kendi kendisiyle baz eşleşmesi yapmış RNA moleküllerinin ipliklerinin ayrışmasında genelde helikazlar görev alır. Bu süreçte ATP hidrolizinden kaynaklanan enerji kullanılır. Pek çok helikaz vardır (E. coli'de kesin bilinen 14, insanda 24) bunların çokluğu, iplik ayrışmasının gerekli olduğu süreçlerin çeşitliliğinin bir sonucudur. Helikazlar bir iplik üzerinde her bir helikaz için farklı olabilecek bir doğrultu ve ile adım adım ilerlerler.
Helikazlar farklı yapılara ve hallerine sahiptir. -benzeri helikazlar simit şekilli (altılı) DNA'yı çözmelerine karşın, başka enzimler monomer veya dimer olarak çalışırlar. Helikazlar ikileşme çatalının genişlemesi için pasif şekilde beklemezler, aktif olarak çatalın açılmasını sağlarlar. Hücre içinde helikazlarla beraber çalışan yardımcı proteinler sayesinde DNA'nın çözülmesi helikazın tek başına çalışmasına kıyasla çok daha hızlı olabilir.
Helikaz kodlayan bir gendeki mutasyonlar yol açar, bu bozuklukta erken yaşlanma görülür.
Yapısal özellikler
Helikazlar belli derecede amino asit gösterirler; ortak sahiptirler. Bu dizilerin ATP hidrolizi ve nükleik asit iplik üzerinde ilerleme ile ilgilidir. Amino asit dizisinin değişken kısmı ise her helikazın kendine has özellikleri ile ilgilidir.
Tanımlanmış helikaz motiflerine dayanarak herhangi bir proteine muhtemel bir helikaz etkinliği addetmek mümkündür ama bir motifin varlığı bir proteinin helikaz olduğunu teyid etmeye yetmez. enzimler arasında evrimsel homolojiyi desteklerler. Helikaz motiflerin varlığına ve biçimine dayanılarak, helikazlar 4 üst aileye ve 2 küçük aileye ayrılmıştır. Aşağıda bunların ayrıntıları verilmiştir.
Üst aileler
- Üst aile I: UvrD (E. coli, DNA tamiri), Rep (E. coli, DNA ikileşmesi), PcrA (Staphylococcus aureus, rekombinasyon), Dda (bacteriofaj T4, ikileşme başlatımı), (E. coli, ), TraI (, konjügasyonlu DNA transferi).
- Üst aile II: (E. coli, DNA tamiri), eIF4A (ekmek mayası, RNA çevrimi), (insan, DNA tamiri), NS3 (Hepatit C virüsü, ikileşme). TRCF (Mfd) (E.coli, transkripsiyon-tamir birleşimi).
- Üst aile III: LTag (, ikileşme), E1 (human papillomavirus, ikileşme), Rep (, ikileşme, viral bütünleşme, virion paketlemesi).
- DnaB-benzeri aile: (E. coli, ikileşme), gp41 (, DNA ikileşmesi), (bakteriofaj T7, DNA ikileşmesi).
- Rho-benzeri aile: Rho (E. coli, transkripsiyon sonlanması).
Bu üst ailelerin tüm olasıl helikazları kapsamamaktadır. Örneğin ve yukarıda belirtilen ailelerin hiç birine ait değildir.
Kaynakça
- ^ Johnson DS, Bai L, Smith BY, Patel SS, Wang MD (2007). "Single-molecule studies reveal dynamics of DNA unwinding by the ring-shaped t7 helicase". Cell. 129 (7). ss. 1299-309. doi:10.1016/j.cell.2007.04.038. (PMID) 17604719.
- ^ "Researchers solve mystery of how DNA strands separate". 3 Temmuz 2007. 22 Kasım 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2007.
- ^ Dumont S, Cheng W, Serebrov V, Beran RK, Tinoco Jr I, Pylr AM, , "RNA Translocation and Unwinding Mechanism of HCV NS3 Helicase and its Coordination by ATP", Nature. 2006 Jan 5; 439: 105-108.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Helikazlar tum canlilar icin hayati onem tasiyan bir enzim sinifidir Nukleik asitlerin fosfodiester omurgasi uzerinde hareket ederek birbirlerine hidrojen baglariyla baglanmis nukleik asit ipliklerini DNA nin RNA nin veya RNA DNA hibritlerinin ayristirir Bunun icin ATP hidrolizinden aciga cikan enerjiyi kullanir E coli helikazi RuvA nin yapisiIslevCogu hucresel islev DNA ikilesmesi transkripsiyon DNA tamiri gibi nukleik asit ipliklerinin ayrismasini gerektirir DNA ikili sarmal inin veya kendi kendisiyle baz eslesmesi yapmis RNA molekullerinin ipliklerinin ayrismasinda genelde helikazlar gorev alir Bu surecte ATP hidrolizinden kaynaklanan enerji kullanilir Pek cok helikaz vardir E coli de kesin bilinen 14 insanda 24 bunlarin coklugu iplik ayrismasinin gerekli oldugu sureclerin cesitliliginin bir sonucudur Helikazlar bir iplik uzerinde her bir helikaz icin farkli olabilecek bir dogrultu ve ile adim adim ilerlerler Helikazlar farkli yapilara ve hallerine sahiptir benzeri helikazlar simit sekilli altili DNA yi cozmelerine karsin baska enzimler monomer veya dimer olarak calisirlar Helikazlar ikilesme catalinin genislemesi icin pasif sekilde beklemezler aktif olarak catalin acilmasini saglarlar Hucre icinde helikazlarla beraber calisan yardimci proteinler sayesinde DNA nin cozulmesi helikazin tek basina calismasina kiyasla cok daha hizli olabilir Helikaz kodlayan bir gendeki mutasyonlar yol acar bu bozuklukta erken yaslanma gorulur Yapisal ozelliklerHelikazlar belli derecede amino asit gosterirler ortak sahiptirler Bu dizilerin ATP hidrolizi ve nukleik asit iplik uzerinde ilerleme ile ilgilidir Amino asit dizisinin degisken kismi ise her helikazin kendine has ozellikleri ile ilgilidir Tanimlanmis helikaz motiflerine dayanarak herhangi bir proteine muhtemel bir helikaz etkinligi addetmek mumkundur ama bir motifin varligi bir proteinin helikaz oldugunu teyid etmeye yetmez enzimler arasinda evrimsel homolojiyi desteklerler Helikaz motiflerin varligina ve bicimine dayanilarak helikazlar 4 ust aileye ve 2 kucuk aileye ayrilmistir Asagida bunlarin ayrintilari verilmistir Ust ailelerUst aile I UvrD E coli DNA tamiri Rep E coli DNA ikilesmesi PcrA Staphylococcus aureus rekombinasyon Dda bacteriofaj T4 ikilesme baslatimi E coli TraI konjugasyonlu DNA transferi Ust aile II E coli DNA tamiri eIF4A ekmek mayasi RNA cevrimi insan DNA tamiri NS3 Hepatit C virusu ikilesme TRCF Mfd E coli transkripsiyon tamir birlesimi Ust aile III LTag ikilesme E1 human papillomavirus ikilesme Rep ikilesme viral butunlesme virion paketlemesi DnaB benzeri aile E coli ikilesme gp41 DNA ikilesmesi bakteriofaj T7 DNA ikilesmesi Rho benzeri aile Rho E coli transkripsiyon sonlanmasi Bu ust ailelerin tum olasil helikazlari kapsamamaktadir Ornegin ve yukarida belirtilen ailelerin hic birine ait degildir Kaynakca Johnson DS Bai L Smith BY Patel SS Wang MD 2007 Single molecule studies reveal dynamics of DNA unwinding by the ring shaped t7 helicase Cell 129 7 ss 1299 309 doi 10 1016 j cell 2007 04 038 PMID 17604719 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Researchers solve mystery of how DNA strands separate 3 Temmuz 2007 22 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2007 Dumont S Cheng W Serebrov V Beran RK Tinoco Jr I Pylr AM RNA Translocation and Unwinding Mechanism of HCV NS3 Helicase and its Coordination by ATP Nature 2006 Jan 5 439 105 108