Darıca, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köyüdür. Tao-Klarceti'in ünlü Esbeki Manastırı ve Esbeki Kalesi bu köyün Espek mahallesinde yer alır.
Darıca | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Darıca Darıca'nın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Yusufeli |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1276 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 217 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08820 |
Tarihçe
Darıca köyünün eski adı Tivasori'dir. Tivasori (თივასორი), Gürcü dilinde çayır anlamındaki "tiva" (თივა) ile "sori" (სორი) kelimelerinden oluşur. Gürcü coğrafyasında rastlanılan "sori" kelimesi, Ermenicede dere anlamındaki "dzor" (ձոր) kelimesinden değişime uğramış olabilir. Bu durumda Tivasori "çayır dere" anlamına gelir. Tivasori Türkçeye Tivasor şeklinde girmiştir. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile 1928 Osmanlıca köy listesinde hatalı yazılmış olmakla birlikte "Tivasor" (تواصور) olarak geçer.
Tivasori köyünün yer aldığı Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Bugünkü köyün sınırları içinde 9-10. yüzyılda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edilmiş manastır ve kale kalıntıları köyün eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.
Tivasori köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Oltu sancağının Anzavi nahiyesine bağlıydı ve nüfus 90 haneden oluşuyordu. Mevcut hanelerin içinde 84 hane Hristiyan kalmış, 6 hane Müslüman olmuştu. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında ise, köyün nüfusu 23 haneye düşmüştü ve köyde 52 erkek tespit edilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklendiğinde köyün toplam nüfusunun 104 kişiden oluştuğu orada çıkar. Bu tarihte Esbek (اسبك) olarak yazılmış olan Esbeki de ayrı bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu yerleşimde 8 hanede 25 erkek bulunuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün nüfusunun yaklaşık 50 kişiden oluştuğu söylenebilir. Bu tarihte iki köy de Çıldır Eyaleti'nin Oltu sancağına bağlı bulunuyordu.
Tivasori köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Artvin vilayetinin Yusufeli kazasına bağlı Erkinis nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu tarihte Esbeki de ayrı bir köy olarak yazılmıştır. 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 331 kişiden oluşuyordu. Fakat Artvin vilayetinin yerini Çoruh vilayeti almıştı. Tivasori veya Tivasor Türkçe olmadığı işin köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Darıca olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımına göre Darıca köyünde 447 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 139 kişi okuma yazma biliyordu.
Bugün Darıca adını taşıyan köyün Yukarı mahallesinde tek nefli bir kilise günümüze ulaşmıştır. Çatı örtüsü zarar görmüş olan Tivasori Kilisesi, 9-10. yüzyılda inşa edilmiş olan Esbeki Kilisesi ile ortak yapısal özelliklere sahiptir. Kilisedeki tek süsleme, batı cephesindeki pencerenin üst tarafına yerleştirilmiş olan kemerdir. Kilise günümüzde samanlık olarak kullanılmaktadır. Bir dönem ayrı köy olarak kabul edilen Esbeki mahallesindeki Esbeki Kilisesi ile Esbeki Kalesi de günümüzde Darıca köyünün sınırları içinde bulunmaktadır.
Coğrafya
Darıca köyü Artvin il merkezine 131 km, Yusufeli ilçe merkezine 35 km uzaklıktadır.
Kültür
Havuzlu (eski adı Esbeki) mahallesinde tarihi bir kilise ile bir de kale kalıntıları bulunan köyde yaylacılık yapılmaktadır. Cağ kebabı, , , hinkali, gendima çorbası, kavut çorbası, bişi ve kete köyde yapılan yemeklerdir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 217 |
2020 | 227 |
2019 | 256 |
2018 | 236 |
2017 | 219 |
2016 | 203 |
2015 | 200 |
2014 | 211 |
2013 | 246 |
2012 | 230 |
2011 | 237 |
2010 | 251 |
2009 | 257 |
2008 | 268 |
2007 | 295 |
2000 | 381 |
1990 | 519 |
1985 | 527 |
Kaynakça
- ^ "Darica, Turkey Page". Fallingrain.com. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ . 26 Temmuz 2019. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- ^ . 26 Temmuz 2019. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- ^ "თივა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 22 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""სორი" - Kartlis Tshovreba Yer Adları Sözlüğü". 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ "Leon Melikset-Beg, yayıma hazırlayan: Merab Robakidze, "სომხურ–ქართული ლექსიკონი" (Ermenice-Gürcüce Sözlük), Tiflis, 1996". 23 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 76. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 25, .
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 65-67. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mirian Maharadze ve Zaza Şaşikadze, Yusufeli İlçesi (იუსუფელის რაიონი), Tiflis, 2022, s. 237-248.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 166". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 25, 73, .
- ^ . 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Darıca, Yusufeli için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Darica Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli bir koyudur Tao Klarceti in unlu Esbeki Manastiri ve Esbeki Kalesi bu koyun Espek mahallesinde yer alir DaricaKoyArtvin in Turkiye deki konumuDaricaDarica nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceYusufeliCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2021 Toplam217Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08820TarihceEsbeki Manastiri nin bir parcasi olan kilisenin kalintilari Darica koyunun eski adi Tivasori dir Tivasori თივასორი Gurcu dilinde cayir anlamindaki tiva თივა ile sori სორი kelimelerinden olusur Gurcu cografyasinda rastlanilan sori kelimesi Ermenicede dere anlamindaki dzor ձոր kelimesinden degisime ugramis olabilir Bu durumda Tivasori cayir dere anlamina gelir Tivasori Turkceye Tivasor seklinde girmistir Nitekim 1574 tarihli Osmanli mufassal defteri ile 1928 Osmanlica koy listesinde hatali yazilmis olmakla birlikte Tivasor تواصور olarak gecer Tivasori koyunun yer aldigi Tao Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurcu yonetiminden ele gecirmistir Bugunku koyun sinirlari icinde 9 10 yuzyilda Gurcu Kralligi doneminde insa edilmis manastir ve kale kalintilari koyun eski bir yerlesim oldugunu gostermektedir Tivasori koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Oltu sancaginin Anzavi nahiyesine bagliydi ve nufus 90 haneden olusuyordu Mevcut hanelerin icinde 84 hane Hristiyan kalmis 6 hane Musluman olmustu Osmanli idaresinin askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda ise koyun nufusu 23 haneye dusmustu ve koyde 52 erkek tespit edilmisti Erkek sayisi kadar kadin eklendiginde koyun toplam nufusunun 104 kisiden olustugu orada cikar Bu tarihte Esbek اسبك olarak yazilmis olan Esbeki de ayri bir koy olarak kaydedilmistir Bu yerlesimde 8 hanede 25 erkek bulunuyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun nufusunun yaklasik 50 kisiden olustugu soylenebilir Bu tarihte iki koy de Cildir Eyaleti nin Oltu sancagina bagli bulunuyordu Tivasori koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Artvin vilayetinin Yusufeli kazasina bagli Erkinis nahiyesinin koylerinden biriydi Bu tarihte Esbeki de ayri bir koy olarak yazilmistir 1940 genel nufus sayiminda koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 331 kisiden olusuyordu Fakat Artvin vilayetinin yerini Coruh vilayeti almisti Tivasori veya Tivasor Turkce olmadigi isin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Darica olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayimina gore Darica koyunde 447 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 139 kisi okuma yazma biliyordu Bugun Darica adini tasiyan koyun Yukari mahallesinde tek nefli bir kilise gunumuze ulasmistir Cati ortusu zarar gormus olan Tivasori Kilisesi 9 10 yuzyilda insa edilmis olan Esbeki Kilisesi ile ortak yapisal ozelliklere sahiptir Kilisedeki tek susleme bati cephesindeki pencerenin ust tarafina yerlestirilmis olan kemerdir Kilise gunumuzde samanlik olarak kullanilmaktadir Bir donem ayri koy olarak kabul edilen Esbeki mahallesindeki Esbeki Kilisesi ile Esbeki Kalesi de gunumuzde Darica koyunun sinirlari icinde bulunmaktadir CografyaDarica koyu Artvin il merkezine 131 km Yusufeli ilce merkezine 35 km uzakliktadir KulturHavuzlu eski adi Esbeki mahallesinde tarihi bir kilise ile bir de kale kalintilari bulunan koyde yaylacilik yapilmaktadir Cag kebabi hinkali gendima corbasi kavut corbasi bisi ve kete koyde yapilan yemeklerdir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 2172020 2272019 2562018 2362017 2192016 2032015 2002014 2112013 2462012 2302011 2372010 2512009 2572008 2682007 2952000 3811990 5191985 527Kaynakca Darica Turkey Page Fallingrain com Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 26 Temmuz 2019 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2019 26 Temmuz 2019 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2019 თივა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 22 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 სორი Kartlis Tshovreba Yer Adlari Sozlugu 22 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2022 Leon Melikset Beg yayima hazirlayan Merab Robakidze სომხურ ქართული ლექსიკონი Ermenice Gurcuce Sozluk Tiflis 1996 23 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2024 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 76 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 25 ISBN 978 9941 478 17 8 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 65 67 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Mirian Maharadze ve Zaza Sasikadze Yusufeli Ilcesi იუსუფელის რაიონი Tiflis 2022 s 237 248 ISBN 978 9941 33 351 4 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 83 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 252 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Mayis 2024 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 166 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2022 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Mayis 2024 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 25 73 ISBN 978 9941 478 17 8 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2019 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarDarica Yusufeli icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft