Deyrülâkül Muharebesi, 8 Nisan 876'da Saffârî hükümdarı Yakûb bin Leys es-Saffâr ile Abbâsîler arasında gerçekleşti. Bağdat'ın yaklaşık 80 km güneydoğusunda (aşağısında) gerçekleşen muharebe, Abbasiler'in kesin zaferiyle sonuçlanmış ve Yakub'un Irak içlerine doğru ilerlemesini durdurmak zorunda kalmasına neden olmuştur.
Deyrülâkül Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Abbâsîler | Saffârîler | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Muvaffak el-Abbâsî | Yakûb bin Leys es-Saffâr | ||||||
Güçler | |||||||
150.000 | 100.000 |
Deyrülâkül kasabası; (Arapça: دير العاقول, Farsça: دیرالعاقول; kelimenin tam anlamıyla "nehir kıvrımındaki manastır", Süryanice ʿ Süryanice: aqūlā "bend" kelimesinden gelmektedir), merkezi Nehrevan'daki verimli bölgenin ( ) ana şehriydi ve bu da onu Dicle Nehri üzerinde Bağdat ile Vasıt arasında en önemli şehir yapıyordu. Muharebe, kasabanın Istarband adlı ilçesine bağlı bir köyün yakınında, Deyrülâkül ile arasında gerçekleşmiştir.
Arka plan
Halife Mütevekkil'in 861 yılında öldürülmesinden bu yana Abbasiler Devleti'nde bir karışıklık (Samarra'da Anarşi) yaşanıyordu. Türk askeri teşkilatı, liderlerinin iktidarını korumak amacıyla, yetersiz gördükleri her halifeyi devirmeye başladı. Mütevekkil'in ölümü ile Mutemid'in 870'te tahta çıkması arasında üç halife şiddetli sonlarla karşılaştı.Türkler imparatorluk üzerinde benzeri görülmemiş bir kontrol uygularken, halifeliğin mali kaynakları onları giderek daha fazla destekleyemez hale gelince, halifelerin itibarı bugüne kadarki en düşük noktasına ulaştı.
Başkentteki durum kötüleştikçe, imparatorluğun çeşitli bölgelerindeki çeşitli gruplar bu zayıflık döneminden faydalandılar. Taberistan'da 864 yılında bir Zeydi hanedanı iktidara geldi; 868 yılında Türk Ahmed bin Tolun Mısır'ın kontrolünü ele geçirdi ve kademeli olarak Sâmerrâ'dan bağımsızlığını ilan etti. Aşağı Irak ve Huzistan'da 869'da Zenc İsyanı bölgedeki Abbasi Halifeliği için ciddi bir tehdit oluşturdu.
Bu arada İran'da hilafete yönelik en büyük tehdit Saffarilerden Yakûb bin Leys'ten geldi. Yakûb, ilk kez 854'ten beri ayyār çetelerinin elinde bulunan Sistan eyaletinde 861 yılında iktidara geldi. Oradan hızla yayıldı ve 873 yılında Horasan'da Abbasiler'e sadık valiler olan Tâhiriler'in yönetimini sona erdirdi. Bu durum doğu ve orta İran'ın büyük bir bölümünün yanı sıra Afganistan'ın bazı bölgelerinin kontrolünü bıraktı.
Sâmerrâ'da Türkler ile halifeler arasındaki uzlaşma Mutemid'in (870-892) saltanatı sırasında başlamıştı. Bu başarının arkasındaki itici güç Mutemid'in kardeşi Muvaffak'tı; Musa bin Buğa gibi Türk liderleriyle iyi ilişkileri vardı ve giderek daha fazla güç kazanarak imparatorluğun gerçek yöneticisi oldu. Musa bin Bugha, doğu eyaletlerinin birçoğunun valiliğini elinde tutuyordu, ancak isyancılara karşı herhangi bir ilerleme kaydedememesi, onun bu valiliklerden hayal kırıklığıyla istifa etmesine neden oldu ve ardından Muvaffak bu görevleri devraldı.
Abbasiler, özellikle Yakûb'un 875 yılında Muhammed bin Vasil'den Fars'ı fethetmesinden sonra, Saffarilerin oluşturduğu tehditten endişe duyuyorlardı. Yakûb, Fars'tan Huzistan'a doğru hareket etti ve 875 yılının Aralık ayında Ramhürmüz'ü ele geçirdi. Bu hareket Saffari ordusunu Irak'a yaklaştırdı. Bu durum Yakûb'u Zenc isyanına da yakınlaştırdı; Abbasiler, Saffarîler ve Zenclerin halifeliğe karşı birleşeceğinden korkuyorlardı; ancak Yakûb'un daha sonra Zenclerin müttefik olma teklifini reddetmesi bu olasılığı şüpheli hale getirdi. Her halükarda bu endişe verici bir gelişmeydi, zira halife, Yakûb'u durduracak kaynaklara sahip olmadığını düşünüyordu. 873 yılında Horasan'ı fethettikten sonra hapse atılan Yakûb'un Bağdat'taki tüm taraftarları serbest bırakıldı ve Mutemid, Yakûb'a bir elçi göndererek ona Horasan, Taberistan, Fars, Gürgan ve Rey valiliklerini verdi ve Bağdat'ta güvenlik şefi olarak atadı.
Yakûb, bu teklifin halifenin zaafından dolayı yapıldığını anlayınca reddetti ve başkente doğru ilerleyeceğini yazdı. Bu teklif, Yakûb'un kendi çıkarları için bir tehdit oluşturduğunu düşünen Samarra Türklerini de yabancılaştırdı. Saffarilerle anlaşmanın imkânsız olduğunu gören Mutemid savaşa karar verdi ve Yakûb'a resmen lanet okudu. 7 Mart 876'da Semerkand'dan ayrılarak başkenti oğlu Mufevvad'a bıraktı. 15 Mart'ta Bağdat'a ulaştı, ardından yakınlarına varıp kamp kurdu. Ordusu oradan Sib Bani Kuma'ya yürüdü ve burada Mutemid'in generali Mesrur el-Belhi, Yakûb'un ordusunu yavaşlattıktan sonra ona katıldı (aşağıya bakınız). Halife orada daha fazla askeri kendi tarafına topladı.
Yakûb ise Huzistan'a doğru seyahat ederken halifenin eski generallerinden Ebu's-Sac Devdad'ın safını kazanarak Irak'a girdi. Halifelik generali Mesrur el-Belhi, Vasıt dışındaki toprakları sular altında bırakarak ilerleyişini yavaşlatmayı başardı; ancak Saffari ordusu bunu aşmayı başardı ve 24 Mart'ta Vasıt'a girdi. Vasıt'tan ayrılıp Bağdat'a yaklaşık elli mil uzaklıktaki Deyrülâkül kasabasına doğru yola çıktı. Bir kaynağa göre, Yakûb halifenin savaş teklif etmesini beklemiyordu; bunun yerine Saffarilerin taleplerine boyun eğecekti. Ancak Mutemid, onu durdurmak için Muvaffak'ı gönderdi. İki ordu, Deyrülâkül ile Sib Bani Kuma arasındaki Istarband'da karşılaştı.
Muharebe
Muharebe 8 Nisan'da gerçekleşti. Muharebeden önce Yakûb, ordusunu gözden geçirdi; sayıları on bin civarındaydı. Ancak Abbasiler sayısal üstünlüğe ve aşina oldukları topraklarda savaşmanın ek avantajına sahipti. Abbasi ordusunun merkezini Muvaffak komuta ediyordu. Sağ kanatta Musa bin Buğa, sol kanatta ise Masrur el-Balkhi komuta ediyordu. Saffarilere halifeye olan sadakatlerini geri vermeleri için son bir çağrı yapıldı ve muharebe başladı.
Çatışmalar gün boyu sürdü. Saffari ordusu halife ve ordusuyla doğrudan savaşma konusunda biraz isteksizdi. Buna rağmen her iki tarafta da ağır kayıplar oldu, çok sayıda Abbasi ve Saffari komutanı öldürüldü. Yakûb da yaralandı, fakat savaş meydanını terk etmedi. Akşam yaklaşırken, Muvaffak'ı desteklemek için takviye kuvvetler geldi.Mevla Nusayr, Dicle üzerindeki teknelerden Saffarilerin arkasına saldırarak ve Saffârîlerin yük katarını ateşe vererek bir oyalama hareketi yarattı ve bu da Abbâsîlere daha fazla avantaj sağladı.
Sonunda Saffari ordusu muharebeden kaçmaya başladı. Yakûb ve korumaları savaşmaya devam ettiler, ancak ordu geri çekilince onları geride bırakarak muharebe alanını terk etmek zorunda kaldılar. Halife, savaştan önce Saffarilerin arkasındaki toprakları sular altında bırakmıştı ve bu da geri çekilmeyi zorlaştırdı; birçok adam Abbasi ordusundan kaçmaya çalışırken boğuldu. Saffarilerin ani çıkışı üzerine Muvaffak, Yakûb'un eşyalarını ele geçirmeyi başardı. Yakûb'un beraberinde getirdiği bazı siyasi tutuklular, örneğin Tâhiri Muhammed bin Tâhir, Abbasiler tafaından serbest bırakıldılar.
Sonrası
Muharebe, Yakûb'un ilerleyişini tamamen durdurmuş ve Abbasiler Halifeliği için büyük bir tehdit olduğu iddia edilen şeye son vermiştir. Yakûb bundan sonra Irak'a karşı herhangi bir sefere çıkmamıştır. Mutemid, zaferin ardından İran'daki valiliklerini yeniden devraldı; örneğin Muhammed bin Vasil'i Fars'a, Muhammed bin Tahir'i de Horasan'a gönderdi; ancak bunlar Saffariler'e karşı iddialarını sürdüremediler. Yakûb üç yıl sonra 879'da öldü; kardeşi ve halefi Amr, halifeyle birkaç yıl süren bir barış yaptı. Abbasiler, otoritelerini birkaç eyalette yeniden tesis ederek çalışmaya devam edebildiler; Zenc 883'te yenildi ve Mısır ve Fars sonunda Abbasilerin eline geri döndü.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Jalali, Ali Ahmad (17 Mart 2017). A Military History of Afghanistan: From the Great Game to the Global War on Terror (İngilizce). University Press of Kansas. ISBN .
- ^ Bosworth, "Dayr al-`Aqul"
- ^ Al-Musta'in (r. 862–866), al-Mu'tazz (866–869) and al-Muhtadi (r. 869–870). In addition, al-Muntasir (r. 861–862) died under mysterious circumstances, possibly due to poison.
- ^ Gordon, p. 90; Bosworth, "Saffarids," p. 138
- ^ Buhl, Fr. (1971). "al-Hasan b. Zayd b. Muhammad". Lewis, B.; ; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume III: H–Iram (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. OCLC 495469525.
- ^ a b Gordon, M.S. (2000). "Tulunids". ; Bianquis, Th.; Bosworth, C. E.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume X: T–U (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ISBN .
- ^ a b Popovic, A. (2002). "Al-Zandj". ; Bianquis, Th.; Bosworth, C. E.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume XI: W–Z (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ISBN .
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 73–75, 83 ff., 108 ff.
- ^ Gordon, pp. 142–43; Kennedy, pp. 148–50
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 149–50; al-Tabari, pp. 164–65
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 150–52; al-Tabari, p. 166; Ibn al-Athir, p. 252
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 153–55; al-Tabari, pp. 168–69; Ibn al-Athir, p. 260. Ibn Khallikan, p. 312, adds Kirman, Adharbayjan, Qazwin and al-Sind to this list.
- ^ Bosworth, "Saffarids, pp. 155, 157–59; al-Tabari, p. 169–70 (but with incorrect date conversions); al-Mas'udi, pp. 42–43; Ibn Khallikan, pp. 313, 316
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 158–59; al-Tabari, pp. 169–70; Ibn al-Athir, pp. 260–61; Ibn Khallikan, pp. 313, 316
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 161; Ibn Khallikan, p. 315
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 159; al-Tabari, p. 170; al-Mas'udi, p. 43; Ibn Khallikan, p. 31
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 159. The actual date is given variously in the Arabic sources, such as April 1 (al-Tabari, p. 170) and April 10 (Ibn al-Athir, p. 261).
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 159; Ibn Khallikan, p. 314
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 159; al-Tabari, pp. 170, 172; Ibn al-Athir, p. 261
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 159–60; Ibn Khallikan, pp. 313–14
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 160; al-Tabari, pp. 170–71; Ibn al-Athir, p. 261; al-Mas'udi, pp. 43–44; Ibn Khallikan, pp. 314–16; 318–19
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 160; al-Mas'udi, pp. 44–45
- ^ a b Bosworth, "Saffarids," p. 160; al-Tabari, p. 171; Ibn al-Athir, p. 261; al-Mas'udi, pp. 44–45; Ibn Khallikan, pp. 315–16, 319
- ^ Bosworth, "Saffarids," p. 159; al-Mas'udi, p. 43
- ^ Flood, 165. The exact motivations for Ya`qub's advance have been debated; Tor, pp. 159, for example, argues that he was an Abbasid legitimist whose actions were prompted by a misguided attempt to protect the caliphate.
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 161–66, 186 ff.
- ^ Bosworth, "Saffarids," pp. 262–63
- Genel
- Bosworth, C.E. "Dayr al-`Aqul". Encyclopaedia Iranica. 15 December 1994. Retrieved 13 April 2013.
- Bosworth, C.E. The History of the Saffarids of Sistan and the Maliks of Nimruz (247/861 to 949/1542–3). Costa Mesa, California: Mazda Publishers, 1994.
- The Encyclopaedia of Islam, New Edition (12 vols.) (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. 1960–2005.
- Gordon, Matthew S. (2001). The Breaking of a Thousand Swords: A History of the Turkish Military of Samarra (A.H. 200–275/815–889 C.E.) (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Flood, Barry Finbarr. "From Icon to Coin: Potlatch, Piety, and Idolatry in Medieval Islam." Ritual, Images, and Daily Life: The Medieval Perspective.Ed. Gerhard Jaritz. Zurich: LIT Verlag, 2012.
- Ibn al-Athir, 'Izz al-Din. Al-Kamil fi al-Tarikh, Vol. 6. Beirut: Dar al-‘Ilmiyyah, 1987.
- Ibn Khallikan, Shams al-Din Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad. Ibn Khallikan's Biographical Dictionary, Vol. IV. Trans. Bn. Mac Guckin de Slane. Paris: Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland, 1871.
- Kennedy, Hugh (2001). The Armies of the Caliphs: Military and Society in the Early Islamic State (İngilizce). Londra ve New York: Routledge. ISBN .
- Al-Mas'udi, Ali ibn al-Husain. Les Prairies D'Or, Tome Huitieme. Trans. C. Barbier de Meynard. Paris: Imprimerie Nationale, 1874.x
- Tor, D. G. Violent Order: Religious War, Chivalry, and the 'Ayyar Phenomenon in the Medieval Islamic World. Würzburg: Ergon, 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deyrulakul Muharebesi 8 Nisan 876 da Saffari hukumdari Yakub bin Leys es Saffar ile Abbasiler arasinda gerceklesti Bagdat in yaklasik 80 km guneydogusunda asagisinda gerceklesen muharebe Abbasiler in kesin zaferiyle sonuclanmis ve Yakub un Irak iclerine dogru ilerlemesini durdurmak zorunda kalmasina neden olmustur Deyrulakul MuharebesiTarih8 Nisan 876BolgeIstarband Dicle kiyisinda Deyrulakul yakinlari gunumuzde IrakSonucAbbasi zaferiTaraflarAbbasilerSaffarilerKomutanlar ve liderlerMuvaffak el AbbasiYakub bin Leys es SaffarGucler150 000100 000 Deyrulakul kasabasi Arapca دير العاقول Farsca دیرالعاقول kelimenin tam anlamiyla nehir kivrimindaki manastir Suryanice ʿ Suryanice aqula bend kelimesinden gelmektedir merkezi Nehrevan daki verimli bolgenin ana sehriydi ve bu da onu Dicle Nehri uzerinde Bagdat ile Vasit arasinda en onemli sehir yapiyordu Muharebe kasabanin Istarband adli ilcesine bagli bir koyun yakininda Deyrulakul ile arasinda gerceklesmistir Arka planHalife Mutevekkil in 861 yilinda oldurulmesinden bu yana Abbasiler Devleti nde bir karisiklik Samarra da Anarsi yasaniyordu Turk askeri teskilati liderlerinin iktidarini korumak amaciyla yetersiz gordukleri her halifeyi devirmeye basladi Mutevekkil in olumu ile Mutemid in 870 te tahta cikmasi arasinda uc halife siddetli sonlarla karsilasti Turkler imparatorluk uzerinde benzeri gorulmemis bir kontrol uygularken halifeligin mali kaynaklari onlari giderek daha fazla destekleyemez hale gelince halifelerin itibari bugune kadarki en dusuk noktasina ulasti Baskentteki durum kotulestikce imparatorlugun cesitli bolgelerindeki cesitli gruplar bu zayiflik doneminden faydalandilar Taberistan da 864 yilinda bir Zeydi hanedani iktidara geldi 868 yilinda Turk Ahmed bin Tolun Misir in kontrolunu ele gecirdi ve kademeli olarak Samerra dan bagimsizligini ilan etti Asagi Irak ve Huzistan da 869 da Zenc Isyani bolgedeki Abbasi Halifeligi icin ciddi bir tehdit olusturdu Bu arada Iran da hilafete yonelik en buyuk tehdit Saffarilerden Yakub bin Leys ten geldi Yakub ilk kez 854 ten beri ayyar cetelerinin elinde bulunan Sistan eyaletinde 861 yilinda iktidara geldi Oradan hizla yayildi ve 873 yilinda Horasan da Abbasiler e sadik valiler olan Tahiriler in yonetimini sona erdirdi Bu durum dogu ve orta Iran in buyuk bir bolumunun yani sira Afganistan in bazi bolgelerinin kontrolunu birakti Samerra da Turkler ile halifeler arasindaki uzlasma Mutemid in 870 892 saltanati sirasinda baslamisti Bu basarinin arkasindaki itici guc Mutemid in kardesi Muvaffak ti Musa bin Buga gibi Turk liderleriyle iyi iliskileri vardi ve giderek daha fazla guc kazanarak imparatorlugun gercek yoneticisi oldu Musa bin Bugha dogu eyaletlerinin bircogunun valiligini elinde tutuyordu ancak isyancilara karsi herhangi bir ilerleme kaydedememesi onun bu valiliklerden hayal kirikligiyla istifa etmesine neden oldu ve ardindan Muvaffak bu gorevleri devraldi Abbasiler ozellikle Yakub un 875 yilinda Muhammed bin Vasil den Fars i fethetmesinden sonra Saffarilerin olusturdugu tehditten endise duyuyorlardi Yakub Fars tan Huzistan a dogru hareket etti ve 875 yilinin Aralik ayinda Ramhurmuz u ele gecirdi Bu hareket Saffari ordusunu Irak a yaklastirdi Bu durum Yakub u Zenc isyanina da yakinlastirdi Abbasiler Saffariler ve Zenclerin halifelige karsi birleseceginden korkuyorlardi ancak Yakub un daha sonra Zenclerin muttefik olma teklifini reddetmesi bu olasiligi supheli hale getirdi Her halukarda bu endise verici bir gelismeydi zira halife Yakub u durduracak kaynaklara sahip olmadigini dusunuyordu 873 yilinda Horasan i fethettikten sonra hapse atilan Yakub un Bagdat taki tum taraftarlari serbest birakildi ve Mutemid Yakub a bir elci gondererek ona Horasan Taberistan Fars Gurgan ve Rey valiliklerini verdi ve Bagdat ta guvenlik sefi olarak atadi Yakub bu teklifin halifenin zaafindan dolayi yapildigini anlayinca reddetti ve baskente dogru ilerleyecegini yazdi Bu teklif Yakub un kendi cikarlari icin bir tehdit olusturdugunu dusunen Samarra Turklerini de yabancilastirdi Saffarilerle anlasmanin imkansiz oldugunu goren Mutemid savasa karar verdi ve Yakub a resmen lanet okudu 7 Mart 876 da Semerkand dan ayrilarak baskenti oglu Mufevvad a birakti 15 Mart ta Bagdat a ulasti ardindan yakinlarina varip kamp kurdu Ordusu oradan Sib Bani Kuma ya yurudu ve burada Mutemid in generali Mesrur el Belhi Yakub un ordusunu yavaslattiktan sonra ona katildi asagiya bakiniz Halife orada daha fazla askeri kendi tarafina topladi Savasin yerini ve Saffariler kirmizi ve Abbasilerin mavi ana ordularinin izledigi rotalari gosteren harita Yakub ise Huzistan a dogru seyahat ederken halifenin eski generallerinden Ebu s Sac Devdad in safini kazanarak Irak a girdi Halifelik generali Mesrur el Belhi Vasit disindaki topraklari sular altinda birakarak ilerleyisini yavaslatmayi basardi ancak Saffari ordusu bunu asmayi basardi ve 24 Mart ta Vasit a girdi Vasit tan ayrilip Bagdat a yaklasik elli mil uzakliktaki Deyrulakul kasabasina dogru yola cikti Bir kaynaga gore Yakub halifenin savas teklif etmesini beklemiyordu bunun yerine Saffarilerin taleplerine boyun egecekti Ancak Mutemid onu durdurmak icin Muvaffak i gonderdi Iki ordu Deyrulakul ile Sib Bani Kuma arasindaki Istarband da karsilasti MuharebeMuharebe 8 Nisan da gerceklesti Muharebeden once Yakub ordusunu gozden gecirdi sayilari on bin civarindaydi Ancak Abbasiler sayisal ustunluge ve asina olduklari topraklarda savasmanin ek avantajina sahipti Abbasi ordusunun merkezini Muvaffak komuta ediyordu Sag kanatta Musa bin Buga sol kanatta ise Masrur el Balkhi komuta ediyordu Saffarilere halifeye olan sadakatlerini geri vermeleri icin son bir cagri yapildi ve muharebe basladi Catismalar gun boyu surdu Saffari ordusu halife ve ordusuyla dogrudan savasma konusunda biraz isteksizdi Buna ragmen her iki tarafta da agir kayiplar oldu cok sayida Abbasi ve Saffari komutani olduruldu Yakub da yaralandi fakat savas meydanini terk etmedi Aksam yaklasirken Muvaffak i desteklemek icin takviye kuvvetler geldi Mevla Nusayr Dicle uzerindeki teknelerden Saffarilerin arkasina saldirarak ve Saffarilerin yuk katarini atese vererek bir oyalama hareketi yaratti ve bu da Abbasilere daha fazla avantaj sagladi Sonunda Saffari ordusu muharebeden kacmaya basladi Yakub ve korumalari savasmaya devam ettiler ancak ordu geri cekilince onlari geride birakarak muharebe alanini terk etmek zorunda kaldilar Halife savastan once Saffarilerin arkasindaki topraklari sular altinda birakmisti ve bu da geri cekilmeyi zorlastirdi bircok adam Abbasi ordusundan kacmaya calisirken boguldu Saffarilerin ani cikisi uzerine Muvaffak Yakub un esyalarini ele gecirmeyi basardi Yakub un beraberinde getirdigi bazi siyasi tutuklular ornegin Tahiri Muhammed bin Tahir Abbasiler tafaindan serbest birakildilar SonrasiMuharebe Yakub un ilerleyisini tamamen durdurmus ve Abbasiler Halifeligi icin buyuk bir tehdit oldugu iddia edilen seye son vermistir Yakub bundan sonra Irak a karsi herhangi bir sefere cikmamistir Mutemid zaferin ardindan Iran daki valiliklerini yeniden devraldi ornegin Muhammed bin Vasil i Fars a Muhammed bin Tahir i de Horasan a gonderdi ancak bunlar Saffariler e karsi iddialarini surduremediler Yakub uc yil sonra 879 da oldu kardesi ve halefi Amr halifeyle birkac yil suren bir baris yapti Abbasiler otoritelerini birkac eyalette yeniden tesis ederek calismaya devam edebildiler Zenc 883 te yenildi ve Misir ve Fars sonunda Abbasilerin eline geri dondu KaynakcaOzel a b Jalali Ali Ahmad 17 Mart 2017 A Military History of Afghanistan From the Great Game to the Global War on Terror Ingilizce University Press of Kansas ISBN 978 0 7006 2407 2 Bosworth Dayr al Aqul Al Musta in r 862 866 al Mu tazz 866 869 and al Muhtadi r 869 870 In addition al Muntasir r 861 862 died under mysterious circumstances possibly due to poison Gordon p 90 Bosworth Saffarids p 138 Buhl Fr 1971 al Hasan b Zayd b Muhammad Lewis B Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume III H Iram Ingilizce Leiden E J Brill OCLC 495469525 a b Gordon M S 2000 Tulunids Bianquis Th Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume X T U Ingilizce Leiden E J Brill ISBN 978 90 04 11211 7 a b Popovic A 2002 Al Zandj Bianquis Th Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume XI W Z Ingilizce Leiden E J Brill ISBN 978 90 04 12756 2 Bosworth Saffarids pp 73 75 83 ff 108 ff Gordon pp 142 43 Kennedy pp 148 50 Bosworth Saffarids pp 149 50 al Tabari pp 164 65 Bosworth Saffarids pp 150 52 al Tabari p 166 Ibn al Athir p 252 Bosworth Saffarids pp 153 55 al Tabari pp 168 69 Ibn al Athir p 260 Ibn Khallikan p 312 adds Kirman Adharbayjan Qazwin and al Sind to this list Bosworth Saffarids pp 155 157 59 al Tabari p 169 70 but with incorrect date conversions al Mas udi pp 42 43 Ibn Khallikan pp 313 316 Bosworth Saffarids pp 158 59 al Tabari pp 169 70 Ibn al Athir pp 260 61 Ibn Khallikan pp 313 316 Bosworth Saffarids p 161 Ibn Khallikan p 315 Bosworth Saffarids p 159 al Tabari p 170 al Mas udi p 43 Ibn Khallikan p 31 Bosworth Saffarids p 159 The actual date is given variously in the Arabic sources such as April 1 al Tabari p 170 and April 10 Ibn al Athir p 261 Bosworth Saffarids p 159 Ibn Khallikan p 314 Bosworth Saffarids p 159 al Tabari pp 170 172 Ibn al Athir p 261 Bosworth Saffarids pp 159 60 Ibn Khallikan pp 313 14 Bosworth Saffarids p 160 al Tabari pp 170 71 Ibn al Athir p 261 al Mas udi pp 43 44 Ibn Khallikan pp 314 16 318 19 Bosworth Saffarids p 160 al Mas udi pp 44 45 a b Bosworth Saffarids p 160 al Tabari p 171 Ibn al Athir p 261 al Mas udi pp 44 45 Ibn Khallikan pp 315 16 319 Bosworth Saffarids p 159 al Mas udi p 43 Flood 165 The exact motivations for Ya qub s advance have been debated Tor pp 159 for example argues that he was an Abbasid legitimist whose actions were prompted by a misguided attempt to protect the caliphate Bosworth Saffarids pp 161 66 186 ff Bosworth Saffarids pp 262 63 GenelBosworth C E Dayr al Aqul Encyclopaedia Iranica 15 December 1994 Retrieved 13 April 2013 Bosworth C E The History of the Saffarids of Sistan and the Maliks of Nimruz 247 861 to 949 1542 3 Costa Mesa California Mazda Publishers 1994 1 56859 015 6 The Encyclopaedia of Islam New Edition 12 vols Ingilizce Leiden E J Brill 1960 2005 Gordon Matthew S 2001 The Breaking of a Thousand Swords A History of the Turkish Military of Samarra A H 200 275 815 889 C E Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 0 7914 4795 2 Flood Barry Finbarr From Icon to Coin Potlatch Piety and Idolatry in Medieval Islam Ritual Images and Daily Life The Medieval Perspective Ed Gerhard Jaritz Zurich LIT Verlag 2012 978 3 643 90113 2 Ibn al Athir Izz al Din Al Kamil fi al Tarikh Vol 6 Beirut Dar al Ilmiyyah 1987 Ibn Khallikan Shams al Din Abu al Abbas Ahmad ibn Muhammad Ibn Khallikan s Biographical Dictionary Vol IV Trans Bn Mac Guckin de Slane Paris Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland 1871 Kennedy Hugh 2001 The Armies of the Caliphs Military and Society in the Early Islamic State Ingilizce Londra ve New York Routledge ISBN 0 415 25093 5 Al Mas udi Ali ibn al Husain Les Prairies D Or Tome Huitieme Trans C Barbier de Meynard Paris Imprimerie Nationale 1874 x Tor D G Violent Order Religious War Chivalry and the Ayyar Phenomenon in the Medieval Islamic World Wurzburg Ergon 2007 3 89913 553 9