Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Diggerlar (İngilizce: Diggers) ya da Kazıcılar İngiliz İç Savaşı dönemindeki bir siyasi hareketti. Hareket üyeleri Protestan inancına bağlı radikal kişilerdir, modern anarşizmin ve tarım sosyalizminin öncülleri olarak da değerlendirilmektedirler. 1649 yılından sonra benzer bir kökene sahip siyasi hareket olan Levellerlardan ayrım noktalarını belirginleştirmek için taraftarları kendilerine önce Gerçek Levellerlar daha sonra da kamusal mülkiyette tarım yapma isteğinden hareketle Kazıcılar demişlerdir.
Tarihsel arka plan
Özellikle 1648-49 dönemi İngiltere'de olağanüstü altüst oluşların meydana geldiği bir yıldır. Parlamento yanlıları İngiliz İç Savaşını kazanmış olsalar da yenik kral I. Charles ile anayasal bir zeminde uzlaşma gerçekleştirememiş durumdadırlar. Görüşmeler sırasında kralın yeniden savaşabilmek için gizli görüşmeler yaptığı ve ülkeyi işgal edecek bir ordu kurmaya çalıştığı ortaya çıkınca vatana ihanetten yargılanır ve suçlu bulunarak idam edilir.
İktidar Devlet Konseyi adlı yapıya geçer. Parlamento ile Yeni Ordu arasında da görüş ayrılığı bulunmaktadır. Monarşi yanlıları kralın oğlu II. Charles'ın iktidarını isterken, siyasi etkisi ve ordu içindeki desteği büyüyen Oliver Cromwell mülkiyete dayalı bir genel seçim esasınca belirlenmiş bir parlamentodan yanadır. Öte yandan özellikle Püriten Yeni Ordu askerleri ve Londra halkı arasında etkili olan Levellerlar, John Lilburne tarafından ileri sürülen her erkek vatandaş için genel oy hakkını ve özgürlükçü bir anayasayı savunmaktadır. Fikirlerini Levellerlardan daha ileriye çalışan Diggerlar ise tarafından dile getirilen daha ileri istekleri talep ederler.
Teori
1649 yılında Gerrad Winstanley ve 14 arkadaşı bir broşür yazarak kendilerine Gerçek Levellerlar diye tanımlarlar. Fikirlerini uygulamaya başlayıp kamu mülkiyetindeki arazileri ekmeye başlayınca hem taraftarları hem de karşıtları onları Diggers olarak çağırmaya başlar. Winstanley'in öğretisine göre insanoğlunun toprakla ve doğayla özgür ilişkisi sayesinde gelişmesi ve hayatta kalması mümkündür. İngiliz toplumunda nesillerden nesile aktarılan muhalif siyasi talepler özellikle siyasi iktidarın otoritesinin zayıfladığı dönemlerde başgöstermiştir. Bu açıdan bakıldığında İngiltere'nin Normanlar tarafından fethi sonrasından bu yana İngiltere'nin Norman boyunduruğu altında olduğu iddia edilip, ülkenin iktidarı gasp etmiş olan bir yabancı klik yarafından, İngiliz halkının aleyhine olacak şekilde yönetildiği öne sürülmektedir.
Uygulamaları
Diggerlar, bazı bölgelerde teorik planda savunduklarını fiiliyata geçirmek üzere harekete geçmişlerdir. İlk başlarda duurmu anlamayan resmi devlet görevlilerin göz yummasıyla belirli bir büyüklüğe erişen topluluklar genelde silah zoruyla fiziki olarak dağıtılmıştır. Öne çıkan girişimlerden başlıcası , Surrey'deki girişimidir.
1649 yılı Nisan ayında Devlet Konseyine iletilen bir mektupta Surrey'deki St George's Hill adlı bölgede yaşananlar anlatılır. Buna göre kamusal alana giren çok sayıda kişi burada tarım yapmaya başlamıştır. Mektuba göre bu kişiler çevre halkını da çalışmaya davet ederek herkese yiyecek, içecek ve giysi vaadinde bulunmuştur. Aynı ay içinde Diggerlar en ünlü manifestolarını yayınlamışlardır.
Yerel toprak sahiplerinin ısrarları üzerine bölgeye Yeni Ordu birlikleriyle gelen Sir Thomas Fairfax, Winstanley başta olmak üzere önde gelen Diggerlarla görüşür. Diggerları bir tehlike olarak görmeyen Fairfax, şikayetçi toprak sahiplerinin yerel mahkemeleri ve hukuk sürecini kullanmalarını salık vererek bölgeden ayrılır.
Sonraki dönemde diggerlar, yerel feodal derebeyleri tarafından sistematik ve örgütlü şekilde rahatsız edilir. Fiziki saldırılar, kundaklama kullanılan yöntemlerdir. Diggerların kendilerini savunma ve dolayısıyla konuşma hakları bulunmayan dava sürecinde Diggerlar radikal bir grup olarak suçlu bulunurlar. Mahkemede davayı kaybeden Diggerlar bulundukları kamu mülkiyetindeki toprakları terk etmemeleri durumunda yasa gereğince zorla atılacak oldukları için bölgeden ayrılırlar.
Etkiledikleri
1960'lı yıllarda ABD'nin San Francisco kentine dükkân açan San Francisco Diggers adlı kurum dükkândaki bütün malları ücretsiz olarak isteyenlere vermekteydi. Bunun yanı sıra ücretsiz gıda, sağlık hizmeti ve geçici barınma hizmeti sunan kurum, sanat alanında da eserler meydana getiriyordu. Ücretsiz müzik konserleri, tiyatro gösterileri ve yürüyüşler düzenliyordu. Sol kanat olarak tanımlanabilecek eğilimde olan kurum kapitalizmdeki mülkiyet vurgusuna karşı cephe aldığı için parayla yapılan tüm alışverişe karşıydı.
Kaynakça
- ^ Diğer öne çıkan girişimler: (Northamptonshire), ( yakınları) ve (Buckinghamshire) olarak sıralanabilir
- ^ Manifestonun adı, The True Levellers Standard Advanced şeklindedir
- ^ Dava sürecinde tarihte diğer örneklerde olduğu gibi gruba karşı ahlâksız aile ilişkilerine sahip oldukları suçlaması da yapılmıştır
- ^ Kurumun belge arşivi 18 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 15 Ekim 2015 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Diggerlar Ingilizce Diggers ya da Kazicilar Ingiliz Ic Savasi donemindeki bir siyasi hareketti Hareket uyeleri Protestan inancina bagli radikal kisilerdir modern anarsizmin ve tarim sosyalizminin onculleri olarak da degerlendirilmektedirler 1649 yilindan sonra benzer bir kokene sahip siyasi hareket olan Levellerlardan ayrim noktalarini belirginlestirmek icin taraftarlari kendilerine once Gercek Levellerlar daha sonra da kamusal mulkiyette tarim yapma isteginden hareketle Kazicilar demislerdir Tarihsel arka planOzellikle 1648 49 donemi Ingiltere de olaganustu altust oluslarin meydana geldigi bir yildir Parlamento yanlilari Ingiliz Ic Savasini kazanmis olsalar da yenik kral I Charles ile anayasal bir zeminde uzlasma gerceklestirememis durumdadirlar Gorusmeler sirasinda kralin yeniden savasabilmek icin gizli gorusmeler yaptigi ve ulkeyi isgal edecek bir ordu kurmaya calistigi ortaya cikinca vatana ihanetten yargilanir ve suclu bulunarak idam edilir Iktidar Devlet Konseyi adli yapiya gecer Parlamento ile Yeni Ordu arasinda da gorus ayriligi bulunmaktadir Monarsi yanlilari kralin oglu II Charles in iktidarini isterken siyasi etkisi ve ordu icindeki destegi buyuyen Oliver Cromwell mulkiyete dayali bir genel secim esasinca belirlenmis bir parlamentodan yanadir Ote yandan ozellikle Puriten Yeni Ordu askerleri ve Londra halki arasinda etkili olan Levellerlar John Lilburne tarafindan ileri surulen her erkek vatandas icin genel oy hakkini ve ozgurlukcu bir anayasayi savunmaktadir Fikirlerini Levellerlardan daha ileriye calisan Diggerlar ise tarafindan dile getirilen daha ileri istekleri talep ederler Teori1649 yilinda Gerrad Winstanley ve 14 arkadasi bir brosur yazarak kendilerine Gercek Levellerlar diye tanimlarlar Fikirlerini uygulamaya baslayip kamu mulkiyetindeki arazileri ekmeye baslayinca hem taraftarlari hem de karsitlari onlari Diggers olarak cagirmaya baslar Winstanley in ogretisine gore insanoglunun toprakla ve dogayla ozgur iliskisi sayesinde gelismesi ve hayatta kalmasi mumkundur Ingiliz toplumunda nesillerden nesile aktarilan muhalif siyasi talepler ozellikle siyasi iktidarin otoritesinin zayifladigi donemlerde basgostermistir Bu acidan bakildiginda Ingiltere nin Normanlar tarafindan fethi sonrasindan bu yana Ingiltere nin Norman boyundurugu altinda oldugu iddia edilip ulkenin iktidari gasp etmis olan bir yabanci klik yarafindan Ingiliz halkinin aleyhine olacak sekilde yonetildigi one surulmektedir UygulamalariDiggerlar bazi bolgelerde teorik planda savunduklarini fiiliyata gecirmek uzere harekete gecmislerdir Ilk baslarda duurmu anlamayan resmi devlet gorevlilerin goz yummasiyla belirli bir buyukluge erisen topluluklar genelde silah zoruyla fiziki olarak dagitilmistir One cikan girisimlerden baslicasi Surrey deki girisimidir 1649 yili Nisan ayinda Devlet Konseyine iletilen bir mektupta Surrey deki St George s Hill adli bolgede yasananlar anlatilir Buna gore kamusal alana giren cok sayida kisi burada tarim yapmaya baslamistir Mektuba gore bu kisiler cevre halkini da calismaya davet ederek herkese yiyecek icecek ve giysi vaadinde bulunmustur Ayni ay icinde Diggerlar en unlu manifestolarini yayinlamislardir Yerel toprak sahiplerinin israrlari uzerine bolgeye Yeni Ordu birlikleriyle gelen Sir Thomas Fairfax Winstanley basta olmak uzere onde gelen Diggerlarla gorusur Diggerlari bir tehlike olarak gormeyen Fairfax sikayetci toprak sahiplerinin yerel mahkemeleri ve hukuk surecini kullanmalarini salik vererek bolgeden ayrilir Sonraki donemde diggerlar yerel feodal derebeyleri tarafindan sistematik ve orgutlu sekilde rahatsiz edilir Fiziki saldirilar kundaklama kullanilan yontemlerdir Diggerlarin kendilerini savunma ve dolayisiyla konusma haklari bulunmayan dava surecinde Diggerlar radikal bir grup olarak suclu bulunurlar Mahkemede davayi kaybeden Diggerlar bulunduklari kamu mulkiyetindeki topraklari terk etmemeleri durumunda yasa geregince zorla atilacak olduklari icin bolgeden ayrilirlar Etkiledikleri1960 li yillarda ABD nin San Francisco kentine dukkan acan San Francisco Diggers adli kurum dukkandaki butun mallari ucretsiz olarak isteyenlere vermekteydi Bunun yani sira ucretsiz gida saglik hizmeti ve gecici barinma hizmeti sunan kurum sanat alaninda da eserler meydana getiriyordu Ucretsiz muzik konserleri tiyatro gosterileri ve yuruyusler duzenliyordu Sol kanat olarak tanimlanabilecek egilimde olan kurum kapitalizmdeki mulkiyet vurgusuna karsi cephe aldigi icin parayla yapilan tum alisverise karsiydi Kaynakca Diger one cikan girisimler Northamptonshire yakinlari ve Buckinghamshire olarak siralanabilir Manifestonun adi The True Levellers Standard Advanced seklindedir Dava surecinde tarihte diger orneklerde oldugu gibi gruba karsi ahlaksiz aile iliskilerine sahip olduklari suclamasi da yapilmistir Kurumun belge arsivi 18 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 15 Ekim 2015 tarihinde erisilmistirAyrica bakiniz