Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
- Bu madde Doğal Hukuk ile ilgilidir. İngiltere kolonilerinin yasal sistemi için Ortak hukuk sayfasına bakınız.
Doğal hukuk kuramı, doğal hukuk veya doğa hukuku (Latince: lex naturalis) içeriği doğal olarak var olan, doğal olarak ayarlanmış ve her şeyin üzerinde (her zaman ve her yerde) geçerliliğe sahip bir hukuk olarak tanımlanabilir. Doğal hukuk; insanın akılla erişebileceği, yazılı olmayan hukuk kuralıdır. Bu kuramı destekleyenler arasında Aristoteles ve Thomas Aquinas da yer alır ki, Aquinas’ın tavrı Katolik Kilisesi tarafından da kabul edilmektedir. Doğal hukuk kuramı, gerek etik gerekse hukuk felsefesi açısından büyük önem taşımaktadır ve farklı filozofları farklı yönlerde etkilemiştir.
Ayrıca insan sevgisini ve saygısını konu alan hukuk dalıdır. Doğal hukuk, etiğin konusu olan soyut adalet anlayışını hukukun nihai amacı olarak gören; insanların doğuştan özgürlük, eşitlik, yaşama hakkı gibi temel hakları olduğunu söyleyen ve bu hakların yer veya zamana göre değişemeyeceğini savunan hukuk anlayışıdır. Doğal hukuk, niteliği gereği hukuki pozitivizme karşıdır. Doğal yasanın, doğa tarafından belirlendiği ve bu nedenle evrensel olduğu ileri sürülür.
Doğal hukuk yaklaşımının temelinde adalet düşüncesi yer almaktadır. Bu durumda, ancak âdil olan düzenlemelerin hukuk olarak adlandırılması doğru olacaktır. Ancak her normatif düzenlemenin yasal koşullara uyularak gerçekleştirilmiş olması, onu hukuksal kılmamaktadır. Buna ek olarak düzenlemenin bir de değer boyutu bulunmaktadır ve bu değer adalet değeri olarak adlandırılmaktadır. Hukuksal düzenlemeler adalet değerini gerçekleştirmeye ya da korumaya yönelmekle ön plana çıkmalıdır. Kısaca ifade etmek gerekirse, doğal hukuk, insanlar tarafından konulan kuralların insan aklı, insan doğası ya da Tanrısal düzen aracılığıyla elde edilen doğal hukuk ilkelerine, bir başka deyişle, adalete uygun olması gerektiğini savunan bir hukuk okulu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yaklaşıma göre hukuk ya da hukuk kuralları, insandan ve insan iradesinden bağımsız bir şekilde var olmaktadır. İnsanlar, kendilerinin dışında zaten var olan bu kuralları akıl yoluyla keşfederler.
Doğal hukukun ilkeleri, tarafından öne sürülmüştür. Burlamaqui, bu ilkelerin bireylerin doğal haklarının garanti altına alınmasını sağlayacağını savunmuştur. ise hukuk sosyolojisi alanında doğal hukukun önemini vurgulamıştır. Rehbinder, hukukun toplumsal ve kültürel faktörlerle ilişkisini inceleyerek, doğal hukukun insan hakları ve sosyal adalet açısından önemini vurgulamıştır.
Doğal Hukuk yaklaşımının önemli görünümlerini Platon ve Cicero'da bulmak mümkündür, düşünceye sistematik biçimini veren ise Thomas Aqunias olmuştur. Doğal yasa teorileri, İngiliz Ortak Yasa'sının gelişiminden geniş bir etki görmüş olsa da büyük oranda Thomas Aquinas, Francisco Suárez, , Thomas Hobbes, Hugo Grotius, Samuel von Pufendorf, John Locke, Francis Hutcheson, ve tarafından biçimlendirilmiştir. Doğal yasa ve doğal haklar arasındaki kesişim nedeniyle, Birleşik Devletler Bağımsızlık Bildirisi'nin bir öğesi olarak ve Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nde ve 3 Mayıs 1791 tarihli Polonya Anayasasında kaynak olarak alınmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran bildirge devletleri, doğal yasa tabanında kurulmuştur.
Kaynakça
- ^ “Natural Law”, International Encyclopedia of the Social Sciences.
- ^ Strauss, Leo (1968). "Natural Law". International Encyclopedia of the Social Sciences. Macmillan.
- ^ Yüksel, M. (Ed.). (2012). Hukuk Sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- ^ Doğal Hukuk'un İlkeleri
- ^ "Doğal Hukuk, Modern Gelenek, Brian H. Bix, Çev. Araş.Gör.Ertuğrul Uzun" (PDF). 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2013.
- ^ . Commentaries on the Laws of England.
Dış bağlantılar
- İstanbul.edu.tr Toplum ve Hukuk İlişkisi 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Doğal Hukuk Anlayışı 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hukuk Nedir? Slayt 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hukukun Temel Kavramları Açıköğretim Ders Kitabı 28 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Hukuk ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Dogal Hukuk ile ilgilidir Ingiltere kolonilerinin yasal sistemi icin Ortak hukuk sayfasina bakiniz Dogal hukuk kurami dogal hukuk veya doga hukuku Latince lex naturalis icerigi dogal olarak var olan dogal olarak ayarlanmis ve her seyin uzerinde her zaman ve her yerde gecerlilige sahip bir hukuk olarak tanimlanabilir Dogal hukuk insanin akilla erisebilecegi yazili olmayan hukuk kuralidir Bu kurami destekleyenler arasinda Aristoteles ve Thomas Aquinas da yer alir ki Aquinas in tavri Katolik Kilisesi tarafindan da kabul edilmektedir Dogal hukuk kurami gerek etik gerekse hukuk felsefesi acisindan buyuk onem tasimaktadir ve farkli filozoflari farkli yonlerde etkilemistir Ayrica insan sevgisini ve saygisini konu alan hukuk dalidir Dogal hukuk etigin konusu olan soyut adalet anlayisini hukukun nihai amaci olarak goren insanlarin dogustan ozgurluk esitlik yasama hakki gibi temel haklari oldugunu soyleyen ve bu haklarin yer veya zamana gore degisemeyecegini savunan hukuk anlayisidir Dogal hukuk niteligi geregi hukuki pozitivizme karsidir Dogal yasanin doga tarafindan belirlendigi ve bu nedenle evrensel oldugu ileri surulur Dogal hukuk yaklasiminin temelinde adalet dusuncesi yer almaktadir Bu durumda ancak adil olan duzenlemelerin hukuk olarak adlandirilmasi dogru olacaktir Ancak her normatif duzenlemenin yasal kosullara uyularak gerceklestirilmis olmasi onu hukuksal kilmamaktadir Buna ek olarak duzenlemenin bir de deger boyutu bulunmaktadir ve bu deger adalet degeri olarak adlandirilmaktadir Hukuksal duzenlemeler adalet degerini gerceklestirmeye ya da korumaya yonelmekle on plana cikmalidir Kisaca ifade etmek gerekirse dogal hukuk insanlar tarafindan konulan kurallarin insan akli insan dogasi ya da Tanrisal duzen araciligiyla elde edilen dogal hukuk ilkelerine bir baska deyisle adalete uygun olmasi gerektigini savunan bir hukuk okulu olarak karsimiza cikmaktadir Bu yaklasima gore hukuk ya da hukuk kurallari insandan ve insan iradesinden bagimsiz bir sekilde var olmaktadir Insanlar kendilerinin disinda zaten var olan bu kurallari akil yoluyla kesfederler Dogal hukukun ilkeleri tarafindan one surulmustur Burlamaqui bu ilkelerin bireylerin dogal haklarinin garanti altina alinmasini saglayacagini savunmustur ise hukuk sosyolojisi alaninda dogal hukukun onemini vurgulamistir Rehbinder hukukun toplumsal ve kulturel faktorlerle iliskisini inceleyerek dogal hukukun insan haklari ve sosyal adalet acisindan onemini vurgulamistir Dogal Hukuk yaklasiminin onemli gorunumlerini Platon ve Cicero da bulmak mumkundur dusunceye sistematik bicimini veren ise Thomas Aqunias olmustur Dogal yasa teorileri Ingiliz Ortak Yasa sinin gelisiminden genis bir etki gormus olsa da buyuk oranda Thomas Aquinas Francisco Suarez Thomas Hobbes Hugo Grotius Samuel von Pufendorf John Locke Francis Hutcheson ve tarafindan bicimlendirilmistir Dogal yasa ve dogal haklar arasindaki kesisim nedeniyle Birlesik Devletler Bagimsizlik Bildirisi nin bir ogesi olarak ve Fransa Insan ve Yurttas Haklari Bildirisi nde ve 3 Mayis 1791 tarihli Polonya Anayasasinda kaynak olarak alinmistir Amerika Birlesik Devletleri ni kuran bildirge devletleri dogal yasa tabaninda kurulmustur Kaynakca Natural Law International Encyclopedia of the Social Sciences Strauss Leo 1968 Natural Law International Encyclopedia of the Social Sciences Macmillan Yuksel M Ed 2012 Hukuk Sosyolojisi Eskisehir Anadolu Universitesi Yayinlari Dogal Hukuk un Ilkeleri Dogal Hukuk Modern Gelenek Brian H Bix Cev Aras Gor Ertugrul Uzun PDF 15 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ekim 2013 Commentaries on the Laws of England Dis baglantilarIstanbul edu tr Toplum ve Hukuk Iliskisi 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dogal Hukuk Anlayisi 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hukuk Nedir Slayt 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hukukun Temel Kavramlari Acikogretim Ders Kitabi 28 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hukuk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz