Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dodurga boyu, bir Oğuz boyudur.
Destanî eserlerde ve vekāyi‘nâmelerde bu boyun adı geçmez ancak Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan birisidir; Kaşgarlı Mahmud'un kaleme aldığı Divân-ı Lügati't-Türk'e göreyse yirmi iki Oğuz bölüğünden onaltıncı sırada yer alanıdır (Divan-ı Lügati't-Türk'te "Totırka" imlası ile yazılır).
XIV. yüzyıl tarihçisi Reşîdüddîn; Câmiü't-Tevârih adlı eserinde Dodurga sözcüğünün "ülke almak, hanlık yapmak" anlamlarına geldiğini belirtmiş; Oğuzlar'ın Boz-Ok'lar koluna bağlı Dodurga boyunu, Oğuz Han'ın altı oğlundan biri olan Ay Han'dan çoğalmış olarak göstermiştir.
Câmiü't-Tevârih'e göre Dodurga boyunun ongunu (yani kutsal hayvanı) kartaldır; Ülüşü (Oğuz-eli’nin resmî toplantılarında koyunun etinden yiyeceği kısım) koyunun “aşığlu” denen kısmıdır.
Yer isimleri
Dodurga adlı yerleşim yerleri, isimlerini Dodurga boyundan almaktadırlar. Türkiye'de Dodurga ismini taşıyan bazı yerleşim yerleri aşağıda belirtilmiştir. (Dağdaş ve ark, 2001)
|
|
Sivas'ın Zara ilçesinde, Kızılırmak'ın her iki yakasında yerleşik olan, aynı zamanda ana yol kenarındaki Tödürge Gölü'ne de adını veren Tödürge Köyü, Dodurga boyunun Anadolu coğrafyasındaki en doğuda yer alan Dodurga adlı yerleşim birimidir. Köyün ismi Dodurga'dan zamanla değişerek Tödürge olmuştur.[]
Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde de, 1940 yılına kadar Dodurga ismindeki köyünün ilerleyen yıllarda köylülerin su kaynakları gibi çeşitli sebeplerden dolayı köyden ayrılıp farklı yerlere yerleşmesiyle yeni köyler kurulduğu görülmüştür. Yine Dursunbey'in Tepeköy köyü ve Hacıömerler, Dursunbey köyü bu köyler arasındadır. Köylüler arasında Dodurga adı hala yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Oymak isimleri
XVI. yüzyılda Anadolu’nun çeşitli yerlerinde Dodurga adını taşıyan oymaklar da vardır. 'ın Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak, Aşiret ve Cemaatler adlı eserinde Dodurga (Todurga) aşiretinin dağılmış olduğu iller arasında Adana, Tarsus, Kırşehir, Yozgat, Kahramanmaraş, Kocaeli, Bolu, Osmancık(Çorum) ve Ankara'nın bazı bölgeleri sayılmaktadır.
Adana yöresine dair eski kayıt defterlerinde Tarsus ve civarındaki Türkmen boyları içinde 34 oba ve 2 koldan oluşan bir Dodurga oymağının daha olduğu bilgisi vardır.[] Bu oymak Esenlü adı ile de anılmaktadır.[]
Diğer kalabalık bir Dodurga topluluğu Ulu Yörük arasında olup Turhal yöresindeki yedi kışlakta oturmaktaydı. Bu Dodurgalılar'a Turhal Türkleri de deniliyordu. XVI. yüzyılın ikinci yarısında birçok kışlaklara sahip bulunuyordu. Onlar bu kışlaklarda diğer Ulu-Yörük oymakları gibi, çiftçilik yapmaktadırlar. Bu Dodurga oymağının bir kolu XVI. yüzyılın ikinci yarısında Amasya ’da ki Sarı-Kurşun köyünde yerleşmiştir. Bu Dodurgalılar şüphesiz daha büyük, eski bir Dodurga topluluğunun kalıntısıdır
Bir başka Dodurga topluluğu da Diyarbekir bölgesindeki Boz-ulus'a dahil bulunmaktaydı.
Popüler Kültürde
2014 yapımı Diriliş Ertuğrul dizisinde Kayı boyu ile birleşerek Moğollarla yapılan mücadele anlatılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ a b c d Sümer, Faruk. "Dodurga" (PDF). www.islamansiklopedisi.info. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ Faruk Sümer - Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilâtı - Destanları. Faruk Sümer. s. 256. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dodurga boyu bir Oguz boyudur Dodurga Tamgasi Destani eserlerde ve vekayi namelerde bu boyun adi gecmez ancak Oguz Kagan Destani na gore Oguzlarin 24 boyundan birisidir Kasgarli Mahmud un kaleme aldigi Divan i Lugati t Turk e goreyse yirmi iki Oguz bolugunden onaltinci sirada yer alanidir Divan i Lugati t Turk te Totirka imlasi ile yazilir XIV yuzyil tarihcisi Residuddin Camiu t Tevarih adli eserinde Dodurga sozcugunun ulke almak hanlik yapmak anlamlarina geldigini belirtmis Oguzlar in Boz Ok lar koluna bagli Dodurga boyunu Oguz Han in alti oglundan biri olan Ay Han dan cogalmis olarak gostermistir Camiu t Tevarih e gore Dodurga boyunun ongunu yani kutsal hayvani kartaldir Ulusu Oguz eli nin resmi toplantilarinda koyunun etinden yiyecegi kisim koyunun asiglu denen kismidir Yer isimleriDodurga adli yerlesim yerleri isimlerini Dodurga boyundan almaktadirlar Turkiye de Dodurga ismini tasiyan bazi yerlesim yerleri asagida belirtilmistir Dagdas ve ark 2001 Bilecik ilinde Dodurga kasabasi Tokat Merkeze bagli Dodurga Koyu Bartin in Ulus ilcesine bagli Dodurga koyu Ankara da mahalleye donusturulen Dodurga koyu Afyonkarahisar ili Sandikli ilcesi Dodurga koyu Corum ilinde Dodurga ilcesi Cankiri ili Cerkes ilcesi Dodurga Koyu Cankiri ili Orta ilcesinde Dodurga beldesi Denizli ilinde Acipayam ilcesine bagli Dodurgalar kasabasi Sivas in Zara ilcesinde Kizilirmak in her iki yakasinda yerlesik olan ayni zamanda ana yol kenarindaki Todurge Golu ne de adini veren Todurge Koyu Dodurga boyunun Anadolu cografyasindaki en doguda yer alan Dodurga adli yerlesim birimidir Koyun ismi Dodurga dan zamanla degiserek Todurge olmustur kaynak belirtilmeli Balikesir in Dursunbey ilcesinde de 1940 yilina kadar Dodurga ismindeki koyunun ilerleyen yillarda koylulerin su kaynaklari gibi cesitli sebeplerden dolayi koyden ayrilip farkli yerlere yerlesmesiyle yeni koyler kuruldugu gorulmustur Yine Dursunbey in Tepekoy koyu ve Haciomerler Dursunbey koyu bu koyler arasindadir Koyluler arasinda Dodurga adi hala yaygin bir sekilde kullanilmaktadir Oymak isimleriXVI yuzyilda Anadolu nun cesitli yerlerinde Dodurga adini tasiyan oymaklar da vardir in Osmanli Imparatorlugu nda Oymak Asiret ve Cemaatler adli eserinde Dodurga Todurga asiretinin dagilmis oldugu iller arasinda Adana Tarsus Kirsehir Yozgat Kahramanmaras Kocaeli Bolu Osmancik Corum ve Ankara nin bazi bolgeleri sayilmaktadir Adana yoresine dair eski kayit defterlerinde Tarsus ve civarindaki Turkmen boylari icinde 34 oba ve 2 koldan olusan bir Dodurga oymaginin daha oldugu bilgisi vardir kaynak belirtilmeli Bu oymak Esenlu adi ile de anilmaktadir kaynak belirtilmeli Diger kalabalik bir Dodurga toplulugu Ulu Yoruk arasinda olup Turhal yoresindeki yedi kislakta oturmaktaydi Bu Dodurgalilar a Turhal Turkleri de deniliyordu XVI yuzyilin ikinci yarisinda bircok kislaklara sahip bulunuyordu Onlar bu kislaklarda diger Ulu Yoruk oymaklari gibi ciftcilik yapmaktadirlar Bu Dodurga oymaginin bir kolu XVI yuzyilin ikinci yarisinda Amasya da ki Sari Kursun koyunde yerlesmistir Bu Dodurgalilar suphesiz daha buyuk eski bir Dodurga toplulugunun kalintisidir Bir baska Dodurga toplulugu da Diyarbekir bolgesindeki Boz ulus a dahil bulunmaktaydi Populer Kulturde2014 yapimi Dirilis Ertugrul dizisinde Kayi boyu ile birleserek Mogollarla yapilan mucadele anlatilmaktadir Ayrica bakinizTurk Boylarinin Tamgalari Oguz Kagan Destani Oguzlar UcoklarNotlar a b c d Sumer Faruk Dodurga PDF www islamansiklopedisi info Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi 1 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Eylul 2016 Faruk Sumer Oguzlar Turkmenler Tarihleri Boy Teskilati Destanlari Faruk Sumer s 256 11 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2023