Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Drogheda Kuşatması, sürmekte olan İngiliz İç Savaşı sırasında İrlanda'nın Cromwell tarafından fethi sırasında yaşanmıştır. 3-11 Eylül 1649 günleri arasında doğu İrlanda'da bulunan Drogheda kasabası İrlandalı Katolik Konfederasyonu ve İngiliz monarşi yanlıları tarafından savunulmaktaydı. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri tarafından kuşatılan ve sonrasında zorlu bir muharebe sonunda alınan kasabada Parlamento kuvvetleri tarafından çok sayıda sivil ve askeri savaş esiri öldürülmüştür. Tarihçiler arasında, yapılan uygulamanın bir katliam olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine dair tartışmalar hala devam etmektedir.
| Drogheda Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İngiliz İç Savaşı | |||||||
 1649 yılında Drogheda kasabasının planı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Parlamento yanlıları | Kralcılar | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Oliver Cromwell | (ölü) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 12.000 | 3.100 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 150 ölü | 2.800 asker 700 sivil öldürülmüştür | ||||||
Arka planı
1641 Ayaklanmasının ardından neredeyse tüm İrlanda İrlanda Katolik Konfederasyonunun denetimi altındadır. İrlandalıların ilk başta dahil olmadıkları İngiliz İç Savaşına 1648 yılında İngiliz monarşi yanlılarının yanında yer alarak dahil olurlar. Bunun üzerine harekete geçen Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birlikleri İngiliz Rump Parlamentosu adına adayı fethetmek üzere yola çıkar. Cromwell 1649 yılı Ağustos ayında adaya ayak basar. Cromwell adaya çıkmadan önce Dublin kenti sonucunda Parlamento yanlılarının elinde kalır. Ormonde Dükü James Butler komutasındaki monarşi yanlıları geri çekilir. 23 ağustos günü monarşi yanlısı komuta heyeti Drogheda'da bir araya gelerek strateji belirlemeye çalışır. Drogheda kasabasının savunulmasına karar verilir. Arthur Aston komutasındaki İngiliz ve İrlandalı birliklerin sayısı 2500 civarındadır. Ormonde'un genel stratejisi güçlü Parlamento birlikleriyle meydan savaşından kaçınarak adanın zorlu koşullarının, açlık ve salgın hastalıkların birlikleri zayıflatmasını beklemekti.
Cromwell ise İrlanda'daki doğu kıyısındaki liman kentlerini hızla ele geçirerek birliklerinin ikmal yollarını açık tutmak istiyordu. Adada sadece bahar ve yaz aylarında ordu birlikleri kendilerine yetecek kadar gıda bulabiliyordu, kış aylarında harekâta devam edebilmek için sürekli İngiltere'den takviye yapılması gerekecekti. Cromwell bu yüzden önemli liman kentlerini hızla ele geçirmek için saldırı planları yapıyordu.
Kuşatma
Cromwell 3 Eylül günü Drogheda önlerine gelir. Kuşatmada kullanılacak 11 adet top iki gün sonra ulaşır. Cromwell'in emrinde 12 bin asker bulunmaktadır. Drogheda surları Orta Çağ döneminde sık görülen tahkimattandır, yüksek ancak top ateşine dayanmayacak şekilde incedir. Kasabanın büyük kısmı Boyne Nehrinin kuzey tarafında kalır ancak kasabanın iki önemli girişi olan Dublin ve Duleek kapıları güneydedir. Cromwell birliklerini Boyne Nehrinin güneyine, saldırı için konumlandırıldı. Kuzey tarafında süvari birlikleri bulunur, liman ise Parlamento gemilerinin ablukası altındadır. Cromwell birliklerini kentin konumuna göre ikiye bölmeme kararını düşmanın olası bir saldırısına karşı tüm gücüyle karşı durabilmek adına aldığını kuşatmadan sonra yazdığı raporda belirtmiştir.
Teslim görüşmeleri
Topçu ateşine başlayan Parlamento birlikleri güney ve doğu surlarında delikler açınca Cromwell 10 Eylül Pazartesi günün kale komutanı Sir Arthur Aston'a mektup göndererek teslim olma çağrısı yapar. Koşullarının yerine getirilmemesi halinde yaşanacak can ve mal kayıplarının sorumlusunun kendisi olacağını ekler. Monarşi yanlısı komutan Aston teklifi reddeder. Cephanesi ve barutu tükenmek üzere olan kale savunucuları, çok yakında olan 4 bin kişilik destek kuvvetinin yardıma gelmesini ummaktadır.
Saldırı
11 Eylül akşamüstü 5 sularında Cromwell güney ve doğu surlarında açılan deliklere eş zamanlı saldırı emri verir. Güneyde ilerleyen saldırı, doğuda püskürtülür. Çok sert bir direnişin gösterildiği doğu surlarında tam bir katliam yaşanır. Cesetlerden dolayı askerler ilerleyemez duruma gelir. Kale savunmasında öne çıkan Albay Wall'un öldürülmesiyle ve birlik takviyesiyle Parlamento birlikleri çok büyük zayiatla da olsa içeriye girmeyi başarır. Savunmacıların bir kısmı kuzeye doğru kaçarken bir kısmı da iç kalede kalırlar. Drogeda artık düşmüştür.
Katliam
Atıyla beraber kasabaya giren Cromwell, sayısız cesetle karşılaşınca çok sinirlenir. Bunun üzerine savaş esirlerine merhamet edilmemesi emrini verir. Cromwell bu emri kendisi de teyit etmiştir. Kasabada o gece 2 bin kişi kılıçtan geçirilir, tüm binalar ve kiliseler yağmalanır.
Savaş esirlerinin infazı
Arthur Aston komutasında iç kaleye sığınan yaklaşık 200 monarşi yanlısı asker kasaba yağmalanırken iç kale girişlerine barikat kurarak durumlarını sağlamlaştırırlar. Cromwell kasabanın alınmasında oldukça yüksek zayiat verildiği için alınması çok zor olan müstahkem iç kaleye saldırmayıp bekleme kararı alır. İç kaledekilerle yapılan teslim görüşmelerinde eğer teslim olunursa Aston ve beraberindekilerin hayatlarının bağışlanacağı sözü verilir. Kaçış ihtimalleri bulunmayan Aston ve yanındakiler teslim olma kararı alırlar. Bundan sonra Cromwell'in emri üzerine silahlarından arındırılan savaşçılar bir değirmene götürülüp derhal öldürülürler. Kasabanın kuzey kesimindeki bir kiliseye sığınan yaklaşık 100 monarşi yanlısı asker ise kilise ateşe verilince dumandan ve yangından dolayı ölür, dışarı çıkanlar ise kılıçtan geçirilir.
Kasabanın batı girişindeki iki farklı kuleye sığınan yaklaşık 200 civarındaki monarşi yanlısı asker ise yapılan teslim ol teklifini reddeder. Yiyeceği olmayan askerler teslim olduklarında çok farklı muameleye maruz kalırlar. Tüm subaylar derhal infaz edilirken askerlere Desimasyon uygulanır. Kalan askerler, hayattaki savaş esirleriyle beraber Barbados'a gönderilir. İdam edilen subayların kafaları kesilirerek kasabaya çıkan yol boyunca kazıkların üzerinde teşhir edilir. Tüm bu olaylardan sağ kalan çok az sayıda kişi vardır, bunlardan birisi ileride Tyrconnell olacak olan Richard Talbot'dur. En az iki monarşi yanlısı subayın ise önce affedildiği sonra ise infaz edildiği bilinmektedir.
Sivil kayıplar
Drogheda kasabasının yağmalanması sırasında yaşanan sivil kayıpların boyutu konusunda kesin bilgi yoktur. Cromwell ve beraberindekiler toplamda 3500 civarında kayıptan bahsedip, bunun 2800 adetinin düşman askeri olduğunu belirtmesinden hareketle yaklaşık 700-800 sivilin öldürüldüğü sonucuna ulaşılabilir. Kuşatma ve sonrasına ait tek sivil gözlem Protestan din adamı Dean Bernard'ın aktardıklarıdır.
Cromwell'in tutumu
Drogheda Kuşatmasındaki tutumu nedeniyle çok eleştirilen Cromwell, yaptıklarını Avam Kamarasında yaptığı yazılı açıklamayla savunur:
| “ | Ellerine masumların kanına bulayan barbarlar için bu yaşananlar Tanrı'nın adil bir hükmüdür ve bu şekilde gelecekte de benzer olayların yaşanması, ödenen bedel aksi durumda kesin olarak yaşanacak pişmanlıktan yeğdir. | „ |
—Oliver Cromwell | ||
Tarihçiler yapılan açıklamayı çok çeşitli şekilde incelemişlerdir. "Tanrı'nın adil hükmü" 1641 yılında İrlanda'da yaşanan olaylarda öldürülen İngiliz ve İskoç Protestanlarının intikamı olarak değerlendirildiğinde, "barbarlar" tanımlaması İrlandalı Katolikler kastedilmektedir. Ancak bilindiği gibi Drogheda 1641 olaylarında İrlandalı ayaklanmacıların eline geçmemiştir. Garnizon İngilizlerin elindedir ve ancak 1649 yılında monarşi yanlılarıyla yapılan anlaşma uyarınca İrlandalı askerler kabul edilmiştir. Tarihçi John Morrill, en ağır işkence ve idama maruz bırakılanların İngiliz subaylar olduğunu hatırlatarak Cromwell'in "barbarlar" diyerek monarşi yanlılarını tanımladığını öne sürmüştür.
Cromwell'in ikinci kısımda belirttiği, katliamın ileride akacak kanı önleyecek olması bazı örneklerde doğrulanmıştır. Trim ve Dundalk gibi kentlerdeki birlikler Drogheda'da yaşananları duyunca yaklaşan Cromwell birlikleri karşısında savunma yapmadan kaçmıştır. Ancak bunun tersi örnekler de mevcuttur.
İngiliz ve İrlanda modern tarihinde benzeri çok az olan bu katliamın, Tom Reilly gibi bazı tarihçiler tarafından o dönemin savaş usulleri gereğince çok olağanüstü sayılmayabileceği de öne sürülmüştür.
Kaynakça
- ^ Dönemin yazılı olmayan savaş kurallarına göre eğer bir taraf teslim olma teklifini reddederse, savunulan yerin düşmesi durumunda esir edilen savaşçıların akıbeti muzaffer ordunun elinde oluyordu, esirlerin öldürülmesi sıklıkla gözlemlenen bir uygulamaydı.
- ^ "In the heat of the action, I forbade them [his soldiers] to spare any that were in arms in the town...and, that night they put to the sword about two thousand men"
Reilly, Tom (1999). Cromwell, An Honourable Enemy. London: Phoenix Press s.71 - ^ Bakınız Senetli kölelik
- ^ Kasabanın alınmasından üç gün sonra Cromwell ile beraber yürümekte olan Sir Edmund Verney kendisiyle konuşmak istediğini söyleyen bir Parlamento askeri tarafından oracıkta öldürülür. İki gün sonra ise Yarbay Richard Boyle, Lady More ile yemek yerken dışarı çağrılır ve derhal infaz edilir.
- ^ Metnin aslı:
I am persuaded that this is a righteous judgement of God on these barbarous wretches, who have imbrued their hands with so much innocent blood; and that it will tend to prevent the effusion of blood for the future, which are satisfactory grounds for such actions which cannot otherwise but work remorse and regret.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Drogheda Kusatmasi surmekte olan Ingiliz Ic Savasi sirasinda Irlanda nin Cromwell tarafindan fethi sirasinda yasanmistir 3 11 Eylul 1649 gunleri arasinda dogu Irlanda da bulunan Drogheda kasabasi Irlandali Katolik Konfederasyonu ve Ingiliz monarsi yanlilari tarafindan savunulmaktaydi Oliver Cromwell komutasindaki Parlamento yanlisi Yeni Ordu birlikleri tarafindan kusatilan ve sonrasinda zorlu bir muharebe sonunda alinan kasabada Parlamento kuvvetleri tarafindan cok sayida sivil ve askeri savas esiri oldurulmustur Tarihciler arasinda yapilan uygulamanin bir katliam olarak degerlendirilip degerlendirilemeyecegine dair tartismalar hala devam etmektedir Drogheda MuharebesiIngiliz Ic Savasi1649 yilinda Drogheda kasabasinin planiTarih3 11 Eylul 1649BolgeDrogheda dogu IrlandaSonucParlamento zaferiTaraflarParlamento yanlilariKralcilarKomutanlar ve liderlerOliver Cromwell olu Gucler12 0003 100Kayiplar150 olu2 800 asker 700 sivil oldurulmusturArka plani1641 Ayaklanmasinin ardindan neredeyse tum Irlanda Irlanda Katolik Konfederasyonunun denetimi altindadir Irlandalilarin ilk basta dahil olmadiklari Ingiliz Ic Savasina 1648 yilinda Ingiliz monarsi yanlilarinin yaninda yer alarak dahil olurlar Bunun uzerine harekete gecen Oliver Cromwell komutasindaki Yeni Ordu birlikleri Ingiliz Rump Parlamentosu adina adayi fethetmek uzere yola cikar Cromwell 1649 yili Agustos ayinda adaya ayak basar Cromwell adaya cikmadan once Dublin kenti sonucunda Parlamento yanlilarinin elinde kalir Ormonde Duku James Butler komutasindaki monarsi yanlilari geri cekilir 23 agustos gunu monarsi yanlisi komuta heyeti Drogheda da bir araya gelerek strateji belirlemeye calisir Drogheda kasabasinin savunulmasina karar verilir Arthur Aston komutasindaki Ingiliz ve Irlandali birliklerin sayisi 2500 civarindadir Ormonde un genel stratejisi guclu Parlamento birlikleriyle meydan savasindan kacinarak adanin zorlu kosullarinin aclik ve salgin hastaliklarin birlikleri zayiflatmasini beklemekti Cromwell ise Irlanda daki dogu kiyisindaki liman kentlerini hizla ele gecirerek birliklerinin ikmal yollarini acik tutmak istiyordu Adada sadece bahar ve yaz aylarinda ordu birlikleri kendilerine yetecek kadar gida bulabiliyordu kis aylarinda harekata devam edebilmek icin surekli Ingiltere den takviye yapilmasi gerekecekti Cromwell bu yuzden onemli liman kentlerini hizla ele gecirmek icin saldiri planlari yapiyordu KusatmaCannon fire at Millmount Drogheda Millmount taki motte deki Martello kulesi nin insasinin 200 yildonumunu kutlamak icin iki yeni 9 kiloluk toptan birinin ilk ateslenmesi Cromwell 3 Eylul gunu Drogheda onlerine gelir Kusatmada kullanilacak 11 adet top iki gun sonra ulasir Cromwell in emrinde 12 bin asker bulunmaktadir Drogheda surlari Orta Cag doneminde sik gorulen tahkimattandir yuksek ancak top atesine dayanmayacak sekilde incedir Kasabanin buyuk kismi Boyne Nehrinin kuzey tarafinda kalir ancak kasabanin iki onemli girisi olan Dublin ve Duleek kapilari guneydedir Cromwell birliklerini Boyne Nehrinin guneyine saldiri icin konumlandirildi Kuzey tarafinda suvari birlikleri bulunur liman ise Parlamento gemilerinin ablukasi altindadir Cromwell birliklerini kentin konumuna gore ikiye bolmeme kararini dusmanin olasi bir saldirisina karsi tum gucuyle karsi durabilmek adina aldigini kusatmadan sonra yazdigi raporda belirtmistir Teslim gorusmeleriTopcu atesine baslayan Parlamento birlikleri guney ve dogu surlarinda delikler acinca Cromwell 10 Eylul Pazartesi gunun kale komutani Sir Arthur Aston a mektup gondererek teslim olma cagrisi yapar Kosullarinin yerine getirilmemesi halinde yasanacak can ve mal kayiplarinin sorumlusunun kendisi olacagini ekler Monarsi yanlisi komutan Aston teklifi reddeder Cephanesi ve barutu tukenmek uzere olan kale savunuculari cok yakinda olan 4 bin kisilik destek kuvvetinin yardima gelmesini ummaktadir Saldiri11 Eylul aksamustu 5 sularinda Cromwell guney ve dogu surlarinda acilan deliklere es zamanli saldiri emri verir Guneyde ilerleyen saldiri doguda puskurtulur Cok sert bir direnisin gosterildigi dogu surlarinda tam bir katliam yasanir Cesetlerden dolayi askerler ilerleyemez duruma gelir Kale savunmasinda one cikan Albay Wall un oldurulmesiyle ve birlik takviyesiyle Parlamento birlikleri cok buyuk zayiatla da olsa iceriye girmeyi basarir Savunmacilarin bir kismi kuzeye dogru kacarken bir kismi da ic kalede kalirlar Drogeda artik dusmustur KatliamAtiyla beraber kasabaya giren Cromwell sayisiz cesetle karsilasinca cok sinirlenir Bunun uzerine savas esirlerine merhamet edilmemesi emrini verir Cromwell bu emri kendisi de teyit etmistir Kasabada o gece 2 bin kisi kilictan gecirilir tum binalar ve kiliseler yagmalanir Savas esirlerinin infaziArthur Aston komutasinda ic kaleye siginan yaklasik 200 monarsi yanlisi asker kasaba yagmalanirken ic kale girislerine barikat kurarak durumlarini saglamlastirirlar Cromwell kasabanin alinmasinda oldukca yuksek zayiat verildigi icin alinmasi cok zor olan mustahkem ic kaleye saldirmayip bekleme karari alir Ic kaledekilerle yapilan teslim gorusmelerinde eger teslim olunursa Aston ve beraberindekilerin hayatlarinin bagislanacagi sozu verilir Kacis ihtimalleri bulunmayan Aston ve yanindakiler teslim olma karari alirlar Bundan sonra Cromwell in emri uzerine silahlarindan arindirilan savascilar bir degirmene goturulup derhal oldurulurler Kasabanin kuzey kesimindeki bir kiliseye siginan yaklasik 100 monarsi yanlisi asker ise kilise atese verilince dumandan ve yangindan dolayi olur disari cikanlar ise kilictan gecirilir Kasabanin bati girisindeki iki farkli kuleye siginan yaklasik 200 civarindaki monarsi yanlisi asker ise yapilan teslim ol teklifini reddeder Yiyecegi olmayan askerler teslim olduklarinda cok farkli muameleye maruz kalirlar Tum subaylar derhal infaz edilirken askerlere Desimasyon uygulanir Kalan askerler hayattaki savas esirleriyle beraber Barbados a gonderilir Idam edilen subaylarin kafalari kesilirerek kasabaya cikan yol boyunca kaziklarin uzerinde teshir edilir Tum bu olaylardan sag kalan cok az sayida kisi vardir bunlardan birisi ileride Tyrconnell olacak olan Richard Talbot dur En az iki monarsi yanlisi subayin ise once affedildigi sonra ise infaz edildigi bilinmektedir Sivil kayiplarDrogheda kasabasinin yagmalanmasi sirasinda yasanan sivil kayiplarin boyutu konusunda kesin bilgi yoktur Cromwell ve beraberindekiler toplamda 3500 civarinda kayiptan bahsedip bunun 2800 adetinin dusman askeri oldugunu belirtmesinden hareketle yaklasik 700 800 sivilin olduruldugu sonucuna ulasilabilir Kusatma ve sonrasina ait tek sivil gozlem Protestan din adami Dean Bernard in aktardiklaridir Cromwell in tutumuDrogheda Kusatmasindaki tutumu nedeniyle cok elestirilen Cromwell yaptiklarini Avam Kamarasinda yaptigi yazili aciklamayla savunur Ellerine masumlarin kanina bulayan barbarlar icin bu yasananlar Tanri nin adil bir hukmudur ve bu sekilde gelecekte de benzer olaylarin yasanmasi odenen bedel aksi durumda kesin olarak yasanacak pismanliktan yegdir Oliver Cromwell Tarihciler yapilan aciklamayi cok cesitli sekilde incelemislerdir Tanri nin adil hukmu 1641 yilinda Irlanda da yasanan olaylarda oldurulen Ingiliz ve Iskoc Protestanlarinin intikami olarak degerlendirildiginde barbarlar tanimlamasi Irlandali Katolikler kastedilmektedir Ancak bilindigi gibi Drogheda 1641 olaylarinda Irlandali ayaklanmacilarin eline gecmemistir Garnizon Ingilizlerin elindedir ve ancak 1649 yilinda monarsi yanlilariyla yapilan anlasma uyarinca Irlandali askerler kabul edilmistir Tarihci John Morrill en agir iskence ve idama maruz birakilanlarin Ingiliz subaylar oldugunu hatirlatarak Cromwell in barbarlar diyerek monarsi yanlilarini tanimladigini one surmustur Cromwell in ikinci kisimda belirttigi katliamin ileride akacak kani onleyecek olmasi bazi orneklerde dogrulanmistir Trim ve Dundalk gibi kentlerdeki birlikler Drogheda da yasananlari duyunca yaklasan Cromwell birlikleri karsisinda savunma yapmadan kacmistir Ancak bunun tersi ornekler de mevcuttur Ingiliz ve Irlanda modern tarihinde benzeri cok az olan bu katliamin Tom Reilly gibi bazi tarihciler tarafindan o donemin savas usulleri geregince cok olaganustu sayilmayabilecegi de one surulmustur Kaynakca Donemin yazili olmayan savas kurallarina gore eger bir taraf teslim olma teklifini reddederse savunulan yerin dusmesi durumunda esir edilen savascilarin akibeti muzaffer ordunun elinde oluyordu esirlerin oldurulmesi siklikla gozlemlenen bir uygulamaydi In the heat of the action I forbade them his soldiers to spare any that were in arms in the town and that night they put to the sword about two thousand men Reilly Tom 1999 Cromwell An Honourable Enemy London Phoenix Press s 71 Bakiniz Senetli kolelik Kasabanin alinmasindan uc gun sonra Cromwell ile beraber yurumekte olan Sir Edmund Verney kendisiyle konusmak istedigini soyleyen bir Parlamento askeri tarafindan oracikta oldurulur Iki gun sonra ise Yarbay Richard Boyle Lady More ile yemek yerken disari cagrilir ve derhal infaz edilir Metnin asli I am persuaded that this is a righteous judgement of God on these barbarous wretches who have imbrued their hands with so much innocent blood and that it will tend to prevent the effusion of blood for the future which are satisfactory grounds for such actions which cannot otherwise but work remorse and regret