Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Edigu (veya Edigey ) (ayrıca İdegäy veya Edege Mangit) (1352-1419), Nogay Ordası olarak bilinen yeni bir siyasi varlık kuran Ak Orda'nın Moğol Müslüman emiriydi.
Edige, 1378'de Altın Orda Hanı Toktamış tarafından yenilip öldürülen Moğol soylusu Baltychak'ın oğlu, Kırım Mangıtlar kabilesindendi. Efendisine karşı silahlanmadan önce Toktamış'ın oldukça başarılı bir generali olarak ün kazandı. 1396'da, daha sonra Nogay Ordası olarak anılacak olan Volga ve Ural (yerel olarak Yayyk olarak bilinir) nehirleri arasında uzanan geniş bir bölgenin egemen hükümdarıydı.
1397'de Edige, Timur-Kutlugh ile ittifak kurdu ve Altın Orda ordularının generali ve başkomutanı olarak atandı. 1399'da Vorskla Nehri'nde Litvanyalı Toktamış ve Vytautas'ı ezici bir yenilgiye uğrattı. Bunun üzerine tarihte son kez de olsa Cuci'nin tüm topraklarını kendi yönetimi altında birleştirmeyi başardı.
1406'da eski düşmanı Toktamış'ı Sibirya'da buldu. Edige'nin ajanları Toktamış'ı öldürdü. Ertesi yıl Volga Bulgaristan'a baskın düzenledi. 1408'de, birkaç on yıldır kalabalık nedeniyle haraç ödememiş olan Rusya'ya yönelik yıkıcı bir Tatar istilası düzenledi. Edige, Nijni Novgorod, Gorodets, Rostov ve diğer birçok şehri yaktı, ancak Moskova'yı hala yakmış olmasına rağmen alamadı.
İki yıl sonra Edige, Altın Orda'da tahttan indirildi ve Harezm'e sığınmak zorunda kaldı. Daha önce Timurlu hükümdarı Şahruh ile kızını ikincisinin oğlu Muhammed Juki ile evlendirmek de dahil olmak üzere ilişkileri olmasına rağmen, Şahruh daha sonra Edige'yi Saray'a geri gönderdi. Ancak Edige, 1416 baharında Litvanya yönetimi altındaki Kiev'i harap etmeyi başardı ve burada Peçersk Manastırı'nı ve eski şehri yaktı, ancak kalesini ele geçiremedi. 1418'de Vytautas'a Toktamış'ın oğullarına karşı barış ve ittifak teklif etti.
1419'da Toktamış'ın oğullarından biri tarafından Saray'da öldürüldü. Edige'nin Nogay Ordası'ndaki hanedanı, son torunları vaftiz oldukları ve Prens Urusov ve Yusupov olarak tanındıkları Moskova'ya taşınana kadar yaklaşık iki yüzyıl boyunca devam etti.
Memlük dönemi Tarihçisi Al-Maqrizi, onu Cesur, Cömert ve "İslam Alimlerini seven ve dindarlara yakın olmaya çalışan" biri olarak tanımlıyor. Oruç tutan ve İslam'ın kanunlarına uyan Salih bir Müslüman olduğu için onu övüyor. el-Makrizi ayrıca Edige'nin Tatarların oğullarını satmasını yasakladığını ve bu nedenle Mısır ve Suriye'nin Memlük topraklarına pek çoğunun satın alınmadığını söylüyor.
Kaynakça
- ^ Devin DeWeese, Islamization and Native Religion in the Golden Horde (2010), p. 338
- ^ Ivakin G. (1996). [Historical development of Kyiv XIII – middle of XVI century]. litopys.org.ua (Ukraynaca). 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ المقريزي, تقي الدين (2002). الجليلي, محمود (Ed.). درر العقود الفريدة في تراجم الاعيان المفيدة (Arapça). دار الغرب الإسلامي. s. 436.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edigu veya Edigey ayrica Idegay veya Edege Mangit 1352 1419 Nogay Ordasi olarak bilinen yeni bir siyasi varlik kuran Ak Orda nin Mogol Musluman emiriydi Edige 1378 de Altin Orda Hani Toktamis tarafindan yenilip oldurulen Mogol soylusu Baltychak in oglu Kirim Mangitlar kabilesindendi Efendisine karsi silahlanmadan once Toktamis in oldukca basarili bir generali olarak un kazandi 1396 da daha sonra Nogay Ordasi olarak anilacak olan Volga ve Ural yerel olarak Yayyk olarak bilinir nehirleri arasinda uzanan genis bir bolgenin egemen hukumdariydi 1397 de Edige Timur Kutlugh ile ittifak kurdu ve Altin Orda ordularinin generali ve baskomutani olarak atandi 1399 da Vorskla Nehri nde Litvanyali Toktamis ve Vytautas i ezici bir yenilgiye ugratti Bunun uzerine tarihte son kez de olsa Cuci nin tum topraklarini kendi yonetimi altinda birlestirmeyi basardi 1406 da eski dusmani Toktamis i Sibirya da buldu Edige nin ajanlari Toktamis i oldurdu Ertesi yil Volga Bulgaristan a baskin duzenledi 1408 de birkac on yildir kalabalik nedeniyle harac odememis olan Rusya ya yonelik yikici bir Tatar istilasi duzenledi Edige Nijni Novgorod Gorodets Rostov ve diger bircok sehri yakti ancak Moskova yi hala yakmis olmasina ragmen alamadi Iki yil sonra Edige Altin Orda da tahttan indirildi ve Harezm e siginmak zorunda kaldi Daha once Timurlu hukumdari Sahruh ile kizini ikincisinin oglu Muhammed Juki ile evlendirmek de dahil olmak uzere iliskileri olmasina ragmen Sahruh daha sonra Edige yi Saray a geri gonderdi Ancak Edige 1416 baharinda Litvanya yonetimi altindaki Kiev i harap etmeyi basardi ve burada Pecersk Manastiri ni ve eski sehri yakti ancak kalesini ele geciremedi 1418 de Vytautas a Toktamis in ogullarina karsi baris ve ittifak teklif etti 1419 da Toktamis in ogullarindan biri tarafindan Saray da olduruldu Edige nin Nogay Ordasi ndaki hanedani son torunlari vaftiz olduklari ve Prens Urusov ve Yusupov olarak tanindiklari Moskova ya tasinana kadar yaklasik iki yuzyil boyunca devam etti Memluk donemi Tarihcisi Al Maqrizi onu Cesur Comert ve Islam Alimlerini seven ve dindarlara yakin olmaya calisan biri olarak tanimliyor Oruc tutan ve Islam in kanunlarina uyan Salih bir Musluman oldugu icin onu ovuyor el Makrizi ayrica Edige nin Tatarlarin ogullarini satmasini yasakladigini ve bu nedenle Misir ve Suriye nin Memluk topraklarina pek cogunun satin alinmadigini soyluyor Kaynakca Devin DeWeese Islamization and Native Religion in the Golden Horde 2010 p 338 Ivakin G 1996 Historical development of Kyiv XIII middle of XVI century litopys org ua Ukraynaca 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi المقريزي تقي الدين 2002 الجليلي محمود Ed درر العقود الفريدة في تراجم الاعيان المفيدة Arapca دار الغرب الإسلامي s 436