Sonradan aşınımla parçalanmamış veya erimemiş minerallerin yerkürede oluşmuş en eski kayaçlar, yerkürenin jeolojik tarihinde Hadeen Üst Zamanı sırasında oluşmuş olup yaşları 4 milyar yıldan daha eskidir. Diğer gezegen sistemlerinde oluşan göktaşları, yerkürenin oluşumundan öncesine tarihlenebilir. Murchison göktaşından gelen parçacıkların Ocak 2020'de 7 milyar yaşında olduğu keşfedildi.
Hadeen kayaçları, Kanada, Avustralya ve Afrika'nın kalkanlarında, yeryüzünde çok az yerde açığa çıkar. Bu felsik kayaçların yaşları genellikle 2,5 ila 3,8 milyar yıl arasındadır. Yaklaşık yaşların birkaç milyon yıllık bir hata payı vardır. 1999'da, kuzeybatı Kanada'daki 'nın bir parçası olan, yerkürede bilinen en eski kayaç 4,031 ± 0,003 milyar yıl öncesine tarihlendi.McGill Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, kuzey Quebec'teki Hudson Körfezi kıyısındaki yeşiltaş kuşağında mantodan (3,8 ila 4,28 milyar yıl önce) çıkarılmak üzere çok eski bir model yaşına sahip bir kayaç buldular. Bu örneklerin gerçek yaşı hâla tartışılmaktadır ve yaklaşık 3,8 milyar yaşında olmaları olasıdır. Bu kayaçlardan daha eski olan zirkon kristalleri, ana kayaçlarının ayrışmasından sonra varlığını sürdürebilir, daha genç kayaç oluşumlarında bulunabilir ve tarihlendirilebilir.
2019 Ocak ayında NASA'dan bilim insanları, Ay'da bulunan bilinen en eski Yerküre kökenli kayacın keşfini bildirdi. Apollo 14 astronotları Ay'dan birkaç kayaç getirdi. Sonrasında bilim insanları, astronot Alan Shepard tarafından seçilen Big Bertha lakaplı bir kayaç parçasının "yerküreden yaklaşık 4 milyar yıl öncesine ait bir parça" içerdiğini belirlediler. Kayaç parçası, tümü Yerkürede yaygın görülen ancak Ay'da oldukça seyrek bulunan kuvars, feldspat ve zirkon içermektedir. Gök bilimciler, 2020 Ocak ayında Dünya'da şimdiye kadar bulunan en eski maddenin, Yerkürenin 4,54 milyar yıllık yaşından milyarlarca yıl daha eski, 7 milyar yaşında olduğu belirlenen Murchison göktaşı parçacıkları olduğunu bildirdi.
Ayrıca bakınız
- Yeryüzü'ndeki ilk yaşam – Hidrotermal bacaların yakınında bulunan, en eski canlılar olduğu kabul edilen fosilleşmiş mikroorganizmalar
- Dünya'nın yaşı – Yerkürenin yaşının bilimsel açıdan tarihlenmesi
- Yerküre tarihi – Dünya gezegeninin oluşumundan günümüze gelişimi
Kaynakça
- ^ Lyons, Suzannah (13 Ocak 2020). "Grains of stardust found in meteorite that landed in Victoria". ABC News (Australia) - Science. 1 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2022.
- ^ Bowring, Samuel A.; Williams, Ian S. (1999). "Priscoan (4.00–4.03 Ga) orthogneisses from northwestern Canada". Contributions to Mineralogy and Petrology. 134 (1). s. 3. Bibcode:1999CoMP..134....3B. doi:10.1007/s004100050465.
- ^ Thompson, Andrea (25 Eylül 2008). "Oldest Rocks on Earth Found". Live Science. 12 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2022.
- ^ "Discovery of world's oldest rocks challenged". 2 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2022.
- ^ (USRA) (24 Ocak 2019). "Earth's Oldest Rock Found on the Moon". NASA. 27 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2019.
- ^ Weisberger, Mindy (13 Ocak 2020). "7 Billion-Year-Old Stardust Is Oldest Material Found on Earth - Some of these ancient grains are billions of years older than our sun". . 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.
- ^ Heck, Philipp R.; ve diğerleri. (13 Ocak 2020). "Lifetimes of interstellar dust from cosmic ray exposure ages of presolar silicon carbide". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 117 (4). ss. 1884-1889. Bibcode:2020PNAS..117.1884H. doi:10.1073/pnas.1904573117. (PMC) 6995017 $2. (PMID) 31932423.
Bibliyografya
- Zircons are Forever 12 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived 2007-04-12 at the Wayback Machine
- . newsroom. 1 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2006.
- Bowring, S.A., and Williams, I.S., 1999. Priscoan (4.00–4.03 Ga) orthogneisses from northwestern Canada. Contributions to Mineralogy and Petrology, v. 134, 3–16.
- Stern, R.A., Bleeker, W., 1998. Age of the world's oldest rocks refined using Canada's SHRIMP. the Acasta gneiss complex, Northwest Territories, Canada. Geoscience Canada, v. 25, pp. 27–31
- Yu A., Lee C-D and Halliday, A. N.Lutetium-Hafnium and Uranium-Lead Systematics of Early-Middle Archean Single Zircon Grains, Ninth Annual Goldschmidt Conference. 2 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Very old Australian zircons with a story to tell 27 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived 2009-06-27 at the Wayback Machine
- Abstract and full text of the results from O'Neil's research, published by Science 25 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sonradan asinimla parcalanmamis veya erimemis minerallerin yerkurede olusmus en eski kayaclar yerkurenin jeolojik tarihinde Hadeen Ust Zamani sirasinda olusmus olup yaslari 4 milyar yildan daha eskidir Diger gezegen sistemlerinde olusan goktaslari yerkurenin olusumundan oncesine tarihlenebilir Murchison goktasindan gelen parcaciklarin Ocak 2020 de 7 milyar yasinda oldugu kesfedildi Yerkurenin en eski kayaclarinin bulundugu bolgeden Kanada nin Acasta Irmagi bolgesi bir gnays ornegi Bu ornek 4 03 milyar yasindadir 1971 Apollo 14 gorevinde toplanan Ay kayaci Big Bertha Iceriginde yerkureden gelmis 4 milyar yillik bir goktasi bulunur Hadeen kayaclari Kanada Avustralya ve Afrika nin kalkanlarinda yeryuzunde cok az yerde aciga cikar Bu felsik kayaclarin yaslari genellikle 2 5 ila 3 8 milyar yil arasindadir Yaklasik yaslarin birkac milyon yillik bir hata payi vardir 1999 da kuzeybati Kanada daki nin bir parcasi olan yerkurede bilinen en eski kayac 4 031 0 003 milyar yil oncesine tarihlendi McGill Universitesi ndeki arastirmacilar kuzey Quebec teki Hudson Korfezi kiyisindaki yesiltas kusaginda mantodan 3 8 ila 4 28 milyar yil once cikarilmak uzere cok eski bir model yasina sahip bir kayac buldular Bu orneklerin gercek yasi hala tartisilmaktadir ve yaklasik 3 8 milyar yasinda olmalari olasidir Bu kayaclardan daha eski olan zirkon kristalleri ana kayaclarinin ayrismasindan sonra varligini surdurebilir daha genc kayac olusumlarinda bulunabilir ve tarihlendirilebilir 2019 Ocak ayinda NASA dan bilim insanlari Ay da bulunan bilinen en eski Yerkure kokenli kayacin kesfini bildirdi Apollo 14 astronotlari Ay dan birkac kayac getirdi Sonrasinda bilim insanlari astronot Alan Shepard tarafindan secilen Big Bertha lakapli bir kayac parcasinin yerkureden yaklasik 4 milyar yil oncesine ait bir parca icerdigini belirlediler Kayac parcasi tumu Yerkurede yaygin gorulen ancak Ay da oldukca seyrek bulunan kuvars feldspat ve zirkon icermektedir Gok bilimciler 2020 Ocak ayinda Dunya da simdiye kadar bulunan en eski maddenin Yerkurenin 4 54 milyar yillik yasindan milyarlarca yil daha eski 7 milyar yasinda oldugu belirlenen Murchison goktasi parcaciklari oldugunu bildirdi Ayrica bakinizYeryuzu ndeki ilk yasam Hidrotermal bacalarin yakininda bulunan en eski canlilar oldugu kabul edilen fosillesmis mikroorganizmalar Doganin zaman cizelgesi Dunya nin yasi Yerkurenin yasinin bilimsel acidan tarihlenmesi Yerkure tarihi Dunya gezegeninin olusumundan gunumuze gelisimiKaynakca Lyons Suzannah 13 Ocak 2020 Grains of stardust found in meteorite that landed in Victoria ABC News Australia Science 1 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2022 Bowring Samuel A Williams Ian S 1999 Priscoan 4 00 4 03 Ga orthogneisses from northwestern Canada Contributions to Mineralogy and Petrology 134 1 s 3 Bibcode 1999CoMP 134 3B doi 10 1007 s004100050465 Thompson Andrea 25 Eylul 2008 Oldest Rocks on Earth Found Live Science 12 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2022 Discovery of world s oldest rocks challenged 2 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2022 USRA 24 Ocak 2019 Earth s Oldest Rock Found on the Moon NASA 27 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2019 Weisberger Mindy 13 Ocak 2020 7 Billion Year Old Stardust Is Oldest Material Found on Earth Some of these ancient grains are billions of years older than our sun 14 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2020 Heck Philipp R ve digerleri 13 Ocak 2020 Lifetimes of interstellar dust from cosmic ray exposure ages of presolar silicon carbide Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 117 4 ss 1884 1889 Bibcode 2020PNAS 117 1884H doi 10 1073 pnas 1904573117 PMC 6995017 2 PMID 31932423 BibliyografyaZircons are Forever 12 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived 2007 04 12 at the Wayback Machine newsroom 1 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2006 Bowring S A and Williams I S 1999 Priscoan 4 00 4 03 Ga orthogneisses from northwestern Canada Contributions to Mineralogy and Petrology v 134 3 16 Stern R A Bleeker W 1998 Age of the world s oldest rocks refined using Canada s SHRIMP the Acasta gneiss complex Northwest Territories Canada Geoscience Canada v 25 pp 27 31 Yu A Lee C D and Halliday A N Lutetium Hafnium and Uranium Lead Systematics of Early Middle Archean Single Zircon Grains Ninth Annual Goldschmidt Conference 2 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarVery old Australian zircons with a story to tell 27 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived 2009 06 27 at the Wayback Machine Abstract and full text of the results from O Neil s research published by Science 25 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde