Enigma şifrelemesinin analizi, enigma makinesinin kriptolojik analiz edilmesini anlatır. II. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında yapılan derinlemesine çalışmalar sayesinde Nazi Almanyası başta olmak üzere Mihver Devletleri arasındaki şifreli iletişim kırılmış ve savaşın kaderini belirleyecek şekilde istihbarat elde edilmiştir.
Müttefik Devletler tarafından savaş sırasında elde edilen radyo dalgalarıyla iletilen Mors alfabesiyle iletilen mesajların arşivlenmesi, tasnif edilmesi ve çözülmesi Ultra adı verilen program kapsamında yürütülmüştür. Müttefik Devletler Başkomutanı Dwight Eisenhower yapılan çalışmaları zafere giden yolda belirleyici olarak tanımlamıştır.
Enigma makinaları dönen şifreleyici kısma sahip taşınabilir şifre makinalarıydı. Harfi harfine uygulanması koşuluyla talimatlara göre işletilen bir şekilde hazırlanan şifrenin kırılma olanağı çok aza iniyordu. Ancak Enigmayı kullanılan Alman personel bu talimatlara uymayacak ve bu şekilde şifreler kırılabilecektir.
Enigma III. Reich'ın temel kripto aracı hâline gelecektir. Bunu kırmak için çalışmalar 1930'lu yıllara kadar geri gider. 1932 yılında Fransız İstihbaratıyla ortak hareket eden Polonya İstihbaratı, Enigmanın bir benzerini yapmayı başarır. II. Dünya Savaşından az önce Polonya'da yapılan bir toplantıda Fransız ve İngiliz istihbaratçılara alet tanıtılır ve istihbarat paylaşımı yapılır.
Bu şekilde başlayan karşı-istihbarat faaliyetleri İngiltere'de Bletchley Park'ta kurulan tesislerde yürütülecektir. İlk başlarda sadece önemsiz mesajlar deşifre edilebiliyor, karmaşık Kriegsmarine mesajları deşifre edilemiyordu. Sonrasında Cambridge Üniversitesinde görevli matematikçi Alan Turing sayesinde her türlü şifre kırılacaktır. Alman U-Bootları için özel olarak geliştirilen ve dördüncü bir rotor eklenen Enigma makinelerinin şifreleri ise bazı mesajların deşifre edilememesine yol açacaktır.
Genel prensipler
Enigmada Vigenere tablosunda kullanılan çoklu alfabe yöntemi kullanılır. I. Dünya Savaşı sırasında pek çok farklı ülkede birbirinden bağımsız çalışan bilim adamı tamamen rastlantısal bir şekilde değiştirilen ve tekrarlanmayan çoklu alfabe yöntemi kullanılarak üretilen şifrelerin kırılamayacağını ortaya çıkartmıştır. Buradan hareketle her harf karakterinin değiştirilmesi için rotor mekanizmasının geliştirilmesine geçilmiştir. Bu karıştırıcı sayesinde her karakter için izlenen yol farklı olabilmektedir. Gönderici ve alıcı arasındaki bu sürekli değişkenlik aynı formun veya sık tekrarlamanın önüne geçmektedir.
Enigma döneminde kullanılan yöntemlerle bir şifreyi kırmak üç aşamada olmaktaydı. İlk aşamada şifreleme için kullanılan sistemin bilinmesi gerekiyordu. İkinci olarak şifrelemenin nasıl gerçekleştiği bulunur, son aşamada ise örnek bir mesajın çözümlenerek deşifre edilmesi gelirdi.
Enigma makinaları
Enigma'daki rotor şifrelemesi teoride mükemmel bir sistemdi. Çoklu alfabe sistemi sayesinde tekrara düşmeden, aynı anahtar kullanılmaksızın mesajlar gönderilebiliyordu. Ancak sistemin önemli bir zayıf yanı hiçbir harfin şifrelendikten sonraki halinin aynı harf olamamasıydı. Bu sayede deşifre çalışmalarında çok sayıda olasılık elenebiliyordu. Aşağıdaki örnekte Almanca Keine besonderen Ereignisse aşağıdaki şekillerde deşifre edilebilir:
Şifreli kelime | O | H | J | Y | P | D | O | M | Q | N | J | C | O | S | G | A | W | H | L | E | I | H | Y | S | O | P | J | S | M | N | U |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Seçenek 1 | K | E | I | N | E | B | E | S | O | N | D | E | R | E | N | E | R | E | I | G | N | I | S | S | E | ||||||
Seçenek 2 | K | E | I | N | E | B | E | S | O | N | D | E | R | E | N | E | R | E | I | G | N | I | S | S | E | ||||||
Seçenek 3 | K | E | I | N | E | B | E | S | O | N | D | E | R | E | N | E | R | E | I | G | N | I | S | S | E | ||||||
Seçenek 1 ve 3 aynı harflarin çakışmasından dolayı geçersizdir. Kırmızı hücreler bu çakışmaları gösterir. Seçenek 2 muhtemel bir olasılıktır |
Yapı
Enigma mekanizması sırasıyla klavye, elektrik bataryası, Enigma rotor kısmı ve karıştırıcıdan oluşmaktadır. Karıştırıcı kısmında harfler arası değişim sağayabilmek için birbirinin yerine değiştirilecek harfler için panel üzerindeki yuvaları kablolarla birbirine bağlanır. Rotorların içinden geçen kablolardan temas sağ taraftaki rotora aktarılacak şekilde tasarlanmıştır. Sonuçta klavyede bir harfe basıldığında süreç sonunda ışıklı bölümdeki ilgili harfin lambası yanarak işaret edilir.
Şifreleme mekanizmadaki çok sayıdaki değişkene bağlı olarak klavye, rotor, farklı harf değişiklik kombinasyonu gibi seçenekler sayesinde deşifre olasılığı düşmektedir. Her karıştırıcı rotor işleme başlamadan önce alfabedeki harf sayısına bağlı olarak ayrı ayrı 26 konuma sahiptir. Üç rotorlu Engima makinalarında rotorların çark sırası olarak bilinen farklı konumlanma olasılıkları altı taneydi:
Sol | Orta | Sağ |
---|---|---|
I | II | III |
I | III | II |
II | I | III |
II | III | I |
III | I | II |
III | II | I |
Sonraki Enigma modellerinde her rotorun şifrelemeye başladığı yer sayısını 26'ya çıkaracak şekilde yenileme uygulaması yapılmıştır. Savaşın sonlarına doğru karıştırıcı görevi görecek olan üç rotorun arasından seçileceği rotor sayısı artırılmış, Kriegsmarine kuvvetlerinde toplam rotor sayısı sekize kadar çıkartılmıştır.
Askeri enigma makinalarında standart özellik olarak gelen ön pano (Steckerbrett) birbirlerine bağlanan iki harfi karşılıklı olarak yer değiştirir.
Bu karmaşık mekanizma yüzünden Enigma şifrelerini kırabilmek için aşağıdaki verilere sahip olmak gerekmektedir:
- Makinanın mantıksal yapısı (sabit)
- Klavye ile mekanizma arasındaki kablolama
- Her rotorun kablolama yapısı
- Rotordaki sıra belirleyen çentiklerin adeti ve yerleri
- Rotor sonlarındaki yansıtıcının kablolaması
- İç ayarlar (seyrek değişir)
- Kullanımda olan rotorlar ve rotor konumları
- Rotorun içindeki alfabenin konumu
- Dış ayarlar (değişken)
- Ön pano bağlantıları
- Mesajın başındaki rotor konumları
Güvenlik seviyesi
Farklı Enigma modellerinin farklı güvenlik seviyeleri bulunmaktadır. Ön panodaki harf değiştirici kısım şifreleme güvenliğini önemli ölçüde artırmıştır. Şifrelemenin güvenlik seviyesi sürece dahil olan olasılıkların artmasıyla artmaktaydı. Buna göre çeşitil olasılık faktörleri şu şekildedir:
- 3 rotorlu karıştırıcı sistemde 26x26x26 (26³) = 17.576 farklı rotor konum olasılığı 4 rotorlu yapıda 26⁴=456.976 konuma çıkabilmektedir.
- Ön panoda altı adet harf değiştirici bulunduğu durumda birbiriyle değiştirilebilecek harf çifti 100 milyarın üzerine çıkmaktadır.
Ancak Enigma bu özelliklerine rağmen kullanımdan dolayı ortaya çıkan nedenlerle güvenlik zaafiyeti içinde olmuştur. Farklı ayarların sadece günlük olarak değiştirilmesi, o gün içinde yakalanan bir anahtar sayesinde gün boyunca tüm şifrelerin kırılmasına yol açmıştır. Kullanım tarzının dışında Enigma'nın az sayıdaki zayıflıkları da şifre kırıcılara kolaylık sağlamıştır:
- Bir harf kendisine deşifre edilememektedir. Şifrelerdeki ilgili olasılıkları azaltmak için bu bilgi çok önemli olmuştur.
- Ön panodaki harf değişiklikleri karşılıklıdır. Bu sayede şifre kırılmasında bazı olasılıklar elenebilmektedir.
- Şifreleyici rotorların birbirleriyle bağlantıları ve farklı başlama konumları yine bazı rotor konumlarının elenmesine yaramıştır.
Ayarları
Enigma matematkisel olarak simetrik veya tersine çalışabilme özelliğine de sahip olduğu için şifrelerin deşifre edilmesinde de kullanılabiliyordu. Bu kapsamda mesajı gönderen ve alan arasında Enigma ayar bilgisine dair mesajlaşma da olmaktaydı. Örnek bir el kitabındaki ilgili kodlara verilen referans sayesinde gönderen makinanın ayarlarına getirilen Enigma hızla gelen mesajı deşifre edebiliyordu. II. Dünya Savaşı sırasında bu tür ayar kodları 24 saat yürürlükte oluyor sonrasında değiştiriliyordu. Savaşın ilerleyen dönemlerinde 8 saatte bir değişiklik yapılır hale gelmişti.
Datum [Tarih] | Walzenlage [Rotorlar] | Ringstellung [Rotor ayarları] | Steckerverbindungen [Ön pano ayarları] | Grundstellung [Gösterge ayarları] |
---|---|---|---|---|
31 | III II I | W N M | HK CN IO FY JM LW | RAO |
30 | III I II | C K U | CK IZ QT NP JY GW | VQN |
29 | I II III | D Q G | MO DI GY PU CJ FQ | UKY |
28 | III I II | B H N | FR LY OX IT BM GJ | XIO |
Kriegsmarine Enigma şifreleme sistemini daha karmaşık ve zor deşifre edilir bir hale getirmek için gösterge parametresini eklemiştir. Buna göre mesajı ileten kullanıcı, alıcı tarafındakine rotor ayarlarıyla birlikte mesaj anahtarı olarak tanımlanabilecek üç harflik kodu iki kez göndererek altı harflik gösterge bilgisi üretir. Sonrasındaki mesajın önüne konan bu gösterge sayesinde mesaj doğru şekilde deşifre edilebilmekteydi. Yukarıdaki tablodaki gösterge ayarları bu değerleri simgeler.
Bu gösterge uygulamasındaki zayıflık iki sebeplidir. Birincisi bu gösterge genel bir kurala göre değil göndericinin inisiyatifine bağlı olarak seçiliyordu. İkincisi de aynı mesaj içinde bu göstergenin sürekli tekrarlanmasıydı. Bu sayede 1930'lu yıllarda Polonyalılar sistemi kırabileceklerdir. 1940 yılında Almanlar gösterge uygulamasını aynı mesaj içinde sadece bir kez yapmaya başlayacaklardır.
Polonya karşı-istihbaratı
1920'li yıllarda Alman Silahlı Kuvvetleri 3 rotorlu Enigma makinasını kullanmaya başladı. Makinanın güvenliği 1930'larda eklenen ön panodaki karıştırıcının eklenmesiyle artırılmış oldu. Almanya'nın gelişiminden çekince duyan Polonya İstihbaratı ise Alman şifreli haberleşme sistemlerinin kırılmasına dair çalışmaları başlatır. Bu kapsamda genç matematikçiler Marian Rejewski, Henryk Zygalski ve Jerzy Różycki istihbarat çalışmalarına dahil edilir. Görevleri Enigma şifrelerinin kırılmasıdır. 1932 yılı Aralık ayında Polonya istihbaratı Fransız askeri istihbaratından Gustave Bertrand sayesinde çeşitli Alman belgeleri ve günlük Enigma anahtar kelimelerinin bulunduğu yazıları elde eder. Bu veriler sayesinde Rejewski ve arkadaşları deşifre teknikleri üzerinde çalışma ve Enigma şifrelerini kırma konusunda önemli adımlar atarlar. Rejewski şifrelerin kırılmasında kullanılmak üzere bomba adı verilen elektro-mekanik makinalar üreterek tüm olasılıkları deneyen bir mekanizma kurar. Bu şekilde altı rotorlu şekilde imal edilen makinadan çok sayıda üretilerek şifreler kaba kuvvet kullanılarak kırılmaya çalışılır. 1939 yılına gelindiğinde Varşova'daki şifre bürosunda çalışan elektrikli altı bomba yüz kişinin işini yapıyor ve yaklaşık iki saatte o günkü anahtar kelimeyi ortaya çıkartabiliyordu.
II. Dünya Savaşı
Mihver devletleri
İtalyan Enigması
İspanya İç Savaşı sırasında Franco saflarında savaşan Mussolini İtalyası Deniz Kuvvetleri Enigma'yı kullanmıştır. Bu haberleşme İngiliz uzman Dillwyn Knox tarafından 1937 yılı Nisan ayında kırılacaktır. Bu tür Enigma'da ön panodaki değiştirici yer almamaktadır. 1940 yılında Knox ve ekibi İtalyanların hâlen aynı sistemi kullanıp kullanmadığını öğrenmek için bazı şifre mesajlarını deşifre etmeye çalışınca küçük farklılıklar dışında aynı sistemin yürürlükte olduğunu görür. İtalyan Deniz Kuvvetleri Enigma mesajlarının kırılması Müttefik Devletler için çok önemli olmuştur. 1941 yılındaki Matapan Burnu Muharebesi bu tür istihbarat sayesinde kazanılmıştır.
Luftwaffe Enigması
III. Reich'taki tüm silahlı kuvvetler, SS birlikleri, polis ve demiryolu görevlileri benzer prosedürlü Enigma şifrelemesi kullansa da özellikle İngiliz istihbaratına veri sağlayan birim Alman Hava Kuvvetleri Luftwaffe olur. Bletchley Park'taki 6. kulübede deşifre edilen mesajlar 3. kulübede istihbarat raporlarına çevrilmekteydi. Çok verimli bir şekilde kırılabilen bu şifreler özellikle Alman operatör hataları ve gelişkin karşı-istihbarat kabiliyetinin sonucu olmuştur.
Abwehr Enigması
Knox 1943 yılında ölmeden önce 1941 yılında Abwehr Enigma şifrelerini de kıracaktır. Elde edilen şifreli mesajlardaki uzunluk dört adet rotor kullanıldığı şüphesi uyandırmıştır. Bu varsayım şifre kırıldığında doğrulanacaktır. Abwehr tarafından kullanılan Enigma ön panodaki karıştırıcı mekanizmaya sahip değildir. Kullanılan rotorların günlük konumları tahmin edilerek çok sayıda deneme sonucu bulunuyor ve şifre kırılmış oluyordu. Abwehr, III. Reich karşı-istihbarat örgütü olduğu için ajanlarından merkeze gelip giden mesajlar hayati öneme sahip oluyordu. Bu şekilde elde edilen mesajlar sayesinde özellikle MI5 İngiltere içindeki Alman ajanlarını deşifre edebilmiştir.
Wehrmacht Enigması
Wehrmacht birlikleri arasındaki iletişimin çoğu karadan telle yapıldığı için Bletchley Park mesajlara ulaşamıyordu. Britanya Muharebesi sırasında İngiliz istihbaratı sınırlı enerjisini Luftwaffe ve Abwehr şifrelerinin çözülmesi için kullanmıştır. Elde edilen Wehrmacht verileri ancak 1942 yılı sonunda kırılabilmiştir. Wehrmacht deşifrasyonunun daha zorlu olmasına operatör hatalarının azlığının mı sebep olduğu bilinmemektedir.
Kriegsmarine Enigması
Kriegsmarine olarak adlandırılan Alman donanması diğer silahlı kuvvetler gibi 1937 yılında yeni bir şifreleme sistemine geçerler. Anahtarların bulunduğu talimatnameler iki veya üç günde bir değişmekte ve güvenliği artırıcı unsur olarak Kenngruppenbuch olarak adlandırılan şifre kitabı kullanılırdı. Bu sistem savaş öncesinde Polonya istihbaratı tarafından kırılamamıştır.
Savaş döneminde güvenlik seviyesi oldukça yükselen Kriegsmarine prosedürleri donanma Enigma makinalarına eklenen üç ilave rotor sayesinde daha da geliştirilmiştir. Eklenen üç rotor sayesinde hangi rotorların şifreleme sırasında kullanılacağının tahmin edilmesi zorlaşıyordu. Her ilave rotorun olası şifreleme başlangıç konumları düşünüldüğünde olasılık sayısı 6'dan 336'ya çıkıyordu.
Bu denli zor bir durumdaki Kriegsmarine deşifre çalışmalarını Alan Turing bizzat üstlenir ve kurduğu küçük bir ekiple buna yoğunlaşır. Bu sırada 1942 yılı Şubat ayı itibarıyla Atlantik Okyanusundaki U-Bootlarla iletişim sırasında çok sayıda şifreli mesaj ele geçirilir. Bletchley Park'ta mesajların yapısal olarak çok farklı olduğu anlaşılır. Bunun sebebi dördüncü bir rotorun sisteme eklenmesidir. Bu durum İngiliz istihbaratını şaşırtmasa da işleri oldukça zorlaştırır. Ancak bu zor durum U-Boot mesajlarındaki değişmeyle birlikte çözüme kavuşur. Mesajların uzaması yüzünden yerlerinin açığa çıkma olasılığı ortaya çıkan denizaltılar denizlerdeki Müttefik konumuna göre kısa mesaj göndermeye başlarlar. Ayrıca 9 Mayıs 1941 tarihinde ele geçirilen U-110 ve 29 Ekim 1942 tarihinde ele geçirilen U-559 denizaltılarında ele geçen kodlarla birlikte yeni kodlar deşifre edilebilir hale gelir.
Müttefik devletler
İngiliz bombası
Bomba olarak adlandırılan deşifre makinalarının en önemlileri arasında yer alan ve Alan Turing tarafından tasarlanan makina 1939 yılı Eylül ayında Bletchley Park'ta kurulur. Turing'in fikirleri özel bir şirkette çalışan Harold Keen tarafından hayata geçirilir. Bomba sayesinde eldeki veriler ışığında Enigma makinası rotor konumları, rotor sırası belirlenebilmekteydi. Tüm olasılıklar denenerek ortaya çıkartılan ve karşılaştırılarak yapılan deşifrasyon bomba sayesinde kolaylaştırılmıştır. Sonraları Enigma'daki ön pano karıştırıcı mekanizmasındaki açıkları da değerlendiren bombalar yapılacaktır. Tüm olasılıklardan ortaya çıkan mesajlar Typex olarak adlandırılan makinalarda anlamlı kelimelere bölünmeye çalışılıyor ve tüm mesajı anlamlı kılan kombinasyon ortaya çıkıyordu. Deşifre makinalarının üretimi ilk başta yavaştır, 1941 yılı Haziran ayında beş adet makina bulunmaktadır. Bu sayı 1941 yılı sonunda 15, 1942 yılı Eylül ayında 30, 1943 yılı Ocak ayında 49 sayısına ulaşır. Savaşın sonunda bu sayı 210'a ulaşacaktır. 1941 yılında Bletchley Park'a özel olarak gelen Deniz Kuvvetlerine bağlı kadın askerler deşifre operatörleri olur. 1945 yılında 2000 kadın asker deşifre makinalarında görev yapmaktadır. Çoğu deşifre makinası Bletchley Park dışında yer alıyordu. Eastcote ve Stanmore bu istasyonlardan en büyükleri olmuştur.
ABD bombası
ABD II. Dünya Savaşına dahil olmadan önce İngiltere ile istihbarat alanında işbirliği yapılsa da İngiltere bu konuda ketum davranıyordu. Naziler başta olmak üzere Mihver Devletlerinin şifreli mesajlarının kırılabildiğini öğrenmeleri kesinlikle istenmiyordu. Bu yüzden savaş dönemi başlarında yavaş ilerleyen işbirliği ilerleyen dönemlerde hızlanarak gelişecekti.
1941 yılı Şubat ayında ABD Kara ve Deniz Kuvvetlerine bağlı istihbaratçılar Bletchley Park'a giderler. Burada Japonlar tarafından kullanılan Enigma ile ilgili verileri paylaşırlar. 10 hafta süren ziyaret sonrasında işbirliği artarak devam eder. O dönemde İngiltere'ye göre çok üstün imkânlara sahip ABD dört rotorlu bir Enigma üreterek derhal çalışmalara başlar. ABD'deki tesisleri ziyaret eden Bletchley yöneticilerinden Albay John Tiltman deşifre konusunda ABD'nin yaptığı çalışmaların önemini derhal kavrar. Projeye derhal olağanüstü kaynaklar aktarılarak çalışmalar hızlandırılır. 2 Ekim 1942 tarihinde imzalanan antlaşmayla da İngiltere-ABD arasında istihbarat paylaşımı alanında tam işbirliği yapılacağı ilan edilir. ABD'deki tesisleri gezen konunun uzmanı Alan Turing son gelişmeler hakkında bilgi verecektir. 1943 yılıyla beraber üretime geçen ABD yapımı bombalar İngiliz modellerine göre daha hızlıdır. İngiltere'ye de getirilen bu makinalardan 121 adet yapılmıştır.
Şüpheler
1945 yılına gelindiğinde tüm Alman Enigma şifre trafiği (Wehrmacht, Kriegmarine, Luftwaffe, Abwehr) bir ya da iki gün içinde deşifre edilebilir haldeydi. Buna rağmen Almanların Enigma şifrelerinin kırıldığına dair herhangi bir sezgileri olduğuna dair bir işaret görülmemiştir. Tüm harekât planları açıkça paylaşılıyor ve Müttefiklerin eline muazzam miktarda istihbarat geçiyordu. Ancak bu bilgi yoğunluğu içinde gerçekten önemli olanların belirlenerek tam anlamıyla değerlendirildiğini söylemek de doğru olmaz.
Savaştan sonra çok sayıda Alman şifreleme personeli ele geçmiş ve sorgulanmıştır. ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından yürütülen sorgularda Alman personel Enigma şifrelerinin kırılmaz olmadığını bilmeleri şaşkınlıkla karşılanmıştır. Bu kişiler sadece kimsenin bu kadar büyük bir zahmete girmeyeceğini düşündüklerini dile getirmişlerdir. Rosenheim bölgesinde özel olarak tutulan personele Enigma şifrelerinin kırıldığı söylendiğinde durum olağan karşılanmıştır. Konuyla ilgili önceden görüşünü açıklayan Amiral Karl Dönitz Enigma şifrelerinin kırılmasının en önemsiz güvenlik sorunlarından birisi olduğunu söylemiştir.
Sonrası
Enigma şifrelerini çözmek için günümüzde modern bilgisayarlar kullanılmaktadır. Hatta gönüllülerin çevrimiçi olarak katılabileceği ve henüz hiç deşifre edilmemiş Enigma şifrelerinin anlamının ortaya çıkartılmaya çalışıldığı projeler vardır. 2006 yılında kalan son enigma şifreleri Stefan Krah tarafından geliştirilen yazılım sayesinde kırılmıştır.
Kaynakça
- Notlar
- ^ Kriptolojide Kerckhoffs İlkesi gereğince bir şifreleme sisteminin anahtarı kamuoyu tarafından bilinse bile o sistemin çözülemez olması gerektiği belirtilmiştir.
- ^ Birebir tercümesi Olağandışı bir olay yok olan cümle anlamsal karşılık olarak Rapor edecek bir şey yok olarak Türkçeye çevrilebilir.
- ^ Alan Turing bu zayıflığın üzerine giderek sistemi çözecektir
- ^ Bu kadın askerlere birlikleri olan Women's Royal Naval Service (WRNS) (Türkçeye Kraliyet Deniz Kuvvetleri Kadın Birlikleri olarak çevrilebilir) isminden esinlenilerek Wrenler denilecektir
- ^ Örneğin Kuzey Afrika Cephesinde Erwin Rommel'in Kasserine Geçidi Muharebesi öncesinde planları yazışmalarda belli olsa da değerlendirilememiştir
- Özel
- ^ Eisenhower'dan Bletchley Park'daki istihbarat Generali Stewart Menzies'e yazmış olduğu 12 Temmuz 1945 tarihli mektup hakkındaki 6 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 15 Mart 2016 tarihli The Guardian haberi (İngilizce) 18 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Ribadeau Dumas, s.2
- ^ a b Montefiore 2004 s.272
- ^ Robert Churchhouse, Codes and ciphers: Julius Caesar, The Enigma and the Internet Cambridge 2002 s.4
- ^ Hinsley&Stripp 1993 s.94
- ^ "D.Alexander tarafından yazılan Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma adlı eser s.1". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ "D.Alexander tarafından yazılan Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma adlı eser s.2". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ Enigma makinasının matematik olasılık hesapları 11 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 22 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Turing 2020 s.70
- ^ Marian Rejewski, Summary of Our Methods for Reconstructing ENIGMA and Reconstructing Daily Keys, Appendix C. Władysław Kozaczuk, Enigma (1984) s.242 içinde
- ^ Codes and Ciphers sitesindeki Tony Sale imzalı Bigrams, Trigrams and Naval Enigma adlı makale 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 21 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ "D.Alexander tarafından yazılan Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma adlı eser s.6". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ Montefiore 2004 s.33
- ^ Turing 2019 s.257-8
- ^ (İngilizce) 21 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Turing 2020 s.71
- ^ Turing 2019, s.238
- ^ Montefiore 2004 s.5 ve s.115
- ^ Alman operatör hatalarını içeren analiz 15 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 22 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Montefiore 2004 s.114
- ^ Sullivan & Weierud 2005, s. 215
- ^ Turing 2020 s.151
- ^ Montefiore 2004 s.233
- ^ Dorothy Lincoln adlı WREN hakkında 11 Kasım 2014 tarihli haber (İngilizce) 21 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Turing 2020 s.50
- ^ Montefiore 2004 s.221
- ^ Turing 2020 s.165
- ^ Karl Dönitz kaleme aldığı anılarında Enigma şifrelerinin kırıldığından habersizdir (İngilizce) 15 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Byte Reef sitesindeki M4 Mesaj Kırma Projesi sayfası 27 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 21 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ 2 Mart 2006 tarihli BBC News haberi 18 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 21 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
- Genel
- Hugh Sebag-Montefiore, Enigma: The Battle For the Code, Cassell Military Paperbacks Phoenix 2004
- Andrew Hodges, Alan Turing: The Enigma Vintage 1992
- Sinclair McKay, The Secret Life of Bletchley Park: The History of the Wartime Codebreaking Centre by the Men and Women Who Were There Aurum Press 2011
- Phil Shanahan, The Real Enigma Heroes The History Press 2008
- Louis Ribadeau Dumas, Alan TURING and L'ENIGMA, Bulletin of the ARCSI, Association of Reservists of the Data and Information Security, vol.28, 2000 [1] (Fransızca)
- Dermot Turing, X&Y&Z:The Real Story of How Enigma was broken, The History Press, 2019
- F.H.Hinsley & Alan Stripp, Code Breakers: The Inside Story of Bletchly Park Oxford University Press 1993
- John Dermot Turing, The Codebreakers of Bletchley Park: The Secret Intelligence Station that Helped Defeat the Nazis, Arcturus 2020
- Sullivan, Geoff; Weierud, Frode (2005), "Breaking German Army Ciphers", Cryptologia, 24 (3), s. 193–232 PDF hali için bakınız 27 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Enigma metodolojisiyle ilgili makale17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 20 Mart 2012 tarihinde erişilmiştir
- Enigma tarihçesi 25 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 20 Mart 2012 tarihinde erişilmiştir
- Deşifre tarihçesi 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 2 Nisan 2012 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Enigma sifrelemesinin analizi enigma makinesinin kriptolojik analiz edilmesini anlatir II Dunya Savasi oncesinde ve sirasinda yapilan derinlemesine calismalar sayesinde Nazi Almanyasi basta olmak uzere Mihver Devletleri arasindaki sifreli iletisim kirilmis ve savasin kaderini belirleyecek sekilde istihbarat elde edilmistir Muttefik Devletler tarafindan savas sirasinda elde edilen radyo dalgalariyla iletilen Mors alfabesiyle iletilen mesajlarin arsivlenmesi tasnif edilmesi ve cozulmesi Ultra adi verilen program kapsaminda yurutulmustur Muttefik Devletler Baskomutani Dwight Eisenhower yapilan calismalari zafere giden yolda belirleyici olarak tanimlamistir Enigma makinalari donen sifreleyici kisma sahip tasinabilir sifre makinalariydi Harfi harfine uygulanmasi kosuluyla talimatlara gore isletilen bir sekilde hazirlanan sifrenin kirilma olanagi cok aza iniyordu Ancak Enigmayi kullanilan Alman personel bu talimatlara uymayacak ve bu sekilde sifreler kirilabilecektir Enigma III Reich in temel kripto araci haline gelecektir Bunu kirmak icin calismalar 1930 lu yillara kadar geri gider 1932 yilinda Fransiz Istihbaratiyla ortak hareket eden Polonya Istihbarati Enigmanin bir benzerini yapmayi basarir II Dunya Savasindan az once Polonya da yapilan bir toplantida Fransiz ve Ingiliz istihbaratcilara alet tanitilir ve istihbarat paylasimi yapilir Bu sekilde baslayan karsi istihbarat faaliyetleri Ingiltere de Bletchley Park ta kurulan tesislerde yurutulecektir Ilk baslarda sadece onemsiz mesajlar desifre edilebiliyor karmasik Kriegsmarine mesajlari desifre edilemiyordu Sonrasinda Cambridge Universitesinde gorevli matematikci Alan Turing sayesinde her turlu sifre kirilacaktir Alman U Bootlari icin ozel olarak gelistirilen ve dorduncu bir rotor eklenen Enigma makinelerinin sifreleri ise bazi mesajlarin desifre edilememesine yol acacaktir Genel prensiplerEnigmada Vigenere tablosunda kullanilan coklu alfabe yontemi kullanilir I Dunya Savasi sirasinda pek cok farkli ulkede birbirinden bagimsiz calisan bilim adami tamamen rastlantisal bir sekilde degistirilen ve tekrarlanmayan coklu alfabe yontemi kullanilarak uretilen sifrelerin kirilamayacagini ortaya cikartmistir Buradan hareketle her harf karakterinin degistirilmesi icin rotor mekanizmasinin gelistirilmesine gecilmistir Bu karistirici sayesinde her karakter icin izlenen yol farkli olabilmektedir Gonderici ve alici arasindaki bu surekli degiskenlik ayni formun veya sik tekrarlamanin onune gecmektedir Enigma doneminde kullanilan yontemlerle bir sifreyi kirmak uc asamada olmaktaydi Ilk asamada sifreleme icin kullanilan sistemin bilinmesi gerekiyordu Ikinci olarak sifrelemenin nasil gerceklestigi bulunur son asamada ise ornek bir mesajin cozumlenerek desifre edilmesi gelirdi Enigma makinalariEnigma Enigma daki rotor sifrelemesi teoride mukemmel bir sistemdi Coklu alfabe sistemi sayesinde tekrara dusmeden ayni anahtar kullanilmaksizin mesajlar gonderilebiliyordu Ancak sistemin onemli bir zayif yani hicbir harfin sifrelendikten sonraki halinin ayni harf olamamasiydi Bu sayede desifre calismalarinda cok sayida olasilik elenebiliyordu Asagidaki ornekte Almanca Keine besonderen Ereignisse asagidaki sekillerde desifre edilebilir Almanca Keine besonderen Ereignisse kelimesi icin farkli desifre secenekleri Sifreli kelime O H J Y P D O M Q N J C O S G A W H L E I H Y S O P J S M N USecenek 1 K E I N E B E S O N D E R E N E R E I G N I S S ESecenek 2 K E I N E B E S O N D E R E N E R E I G N I S S ESecenek 3 K E I N E B E S O N D E R E N E R E I G N I S S ESecenek 1 ve 3 ayni harflarin cakismasindan dolayi gecersizdir Kirmizi hucreler bu cakismalari gosterir Secenek 2 muhtemel bir olasiliktirYapi Enigma mekanizmasi basitestirilmis sekilde su sekilde gosterilebilir Resimde sadece 4 harfe karsilik 4 lamba bulunmaktadir Gercekte 26 harf icin 26 lamba bulunur 1 kismindaki bataryadan saglanan elektrik akimi 2 klavye ve 3 baglanti kutusuna baglidir Klavye 2 uzerindeki A harfine basildiginda elektrik devresi kapanir akim 3 ve 4 uzerinden Enigma rotor kismina ulasir Burada farkli ordu birimlerince farkli rotor kombinasyonlari kullanilmaktadir 5 ve 6 yolunu izleyen akim geriye gelerek basilan harfin karsiligi olan S harfine gelir Burada on panodaki karistiricida S harfi icin D baglantisi yapildigi icin 9 kismindaki lambada D harfi yanacaktir Enigma mekanizmasi sirasiyla klavye elektrik bataryasi Enigma rotor kismi ve karistiricidan olusmaktadir Karistirici kisminda harfler arasi degisim sagayabilmek icin birbirinin yerine degistirilecek harfler icin panel uzerindeki yuvalari kablolarla birbirine baglanir Rotorlarin icinden gecen kablolardan temas sag taraftaki rotora aktarilacak sekilde tasarlanmistir Sonucta klavyede bir harfe basildiginda surec sonunda isikli bolumdeki ilgili harfin lambasi yanarak isaret edilir Sifreleme mekanizmadaki cok sayidaki degiskene bagli olarak klavye rotor farkli harf degisiklik kombinasyonu gibi secenekler sayesinde desifre olasiligi dusmektedir Her karistirici rotor isleme baslamadan once alfabedeki harf sayisina bagli olarak ayri ayri 26 konuma sahiptir Uc rotorlu Engima makinalarinda rotorlarin cark sirasi olarak bilinen farkli konumlanma olasiliklari alti taneydi Olasi rotor konumlari Sol Orta SagI II IIII III IIII I IIIII III IIII I IIIII II I Sonraki Enigma modellerinde her rotorun sifrelemeye basladigi yer sayisini 26 ya cikaracak sekilde yenileme uygulamasi yapilmistir Savasin sonlarina dogru karistirici gorevi gorecek olan uc rotorun arasindan secilecegi rotor sayisi artirilmis Kriegsmarine kuvvetlerinde toplam rotor sayisi sekize kadar cikartilmistir Askeri enigma makinalarinda standart ozellik olarak gelen on pano Steckerbrett birbirlerine baglanan iki harfi karsilikli olarak yer degistirir On pano Steckerbrett Enigma nin on kismindadir Yukaridaki fotografta iki harf cifti birbirlerinin yerine gelecek sekilde yer degistirmistir A J ve S O Bu karmasik mekanizma yuzunden Enigma sifrelerini kirabilmek icin asagidaki verilere sahip olmak gerekmektedir Makinanin mantiksal yapisi sabit Klavye ile mekanizma arasindaki kablolama Her rotorun kablolama yapisi Rotordaki sira belirleyen centiklerin adeti ve yerleri Rotor sonlarindaki yansiticinin kablolamasiIc ayarlar seyrek degisir Kullanimda olan rotorlar ve rotor konumlari Rotorun icindeki alfabenin konumuDis ayarlar degisken On pano baglantilari Mesajin basindaki rotor konumlariGuvenlik seviyesi Enigma icinde kullanilan uclu donusturucu rotor setine ornek Farkli Enigma modellerinin farkli guvenlik seviyeleri bulunmaktadir On panodaki harf degistirici kisim sifreleme guvenligini onemli olcude artirmistir Sifrelemenin guvenlik seviyesi surece dahil olan olasiliklarin artmasiyla artmaktaydi Buna gore cesitil olasilik faktorleri su sekildedir 3 rotorlu karistirici sistemde 26x26x26 26 17 576 farkli rotor konum olasiligi 4 rotorlu yapida 26 456 976 konuma cikabilmektedir On panoda alti adet harf degistirici bulundugu durumda birbiriyle degistirilebilecek harf cifti 100 milyarin uzerine cikmaktadir Ancak Enigma bu ozelliklerine ragmen kullanimdan dolayi ortaya cikan nedenlerle guvenlik zaafiyeti icinde olmustur Farkli ayarlarin sadece gunluk olarak degistirilmesi o gun icinde yakalanan bir anahtar sayesinde gun boyunca tum sifrelerin kirilmasina yol acmistir Kullanim tarzinin disinda Enigma nin az sayidaki zayifliklari da sifre kiricilara kolaylik saglamistir Bir harf kendisine desifre edilememektedir Sifrelerdeki ilgili olasiliklari azaltmak icin bu bilgi cok onemli olmustur On panodaki harf degisiklikleri karsiliklidir Bu sayede sifre kirilmasinda bazi olasiliklar elenebilmektedir Sifreleyici rotorlarin birbirleriyle baglantilari ve farkli baslama konumlari yine bazi rotor konumlarinin elenmesine yaramistir Ayarlari Enigma matematkisel olarak simetrik veya tersine calisabilme ozelligine de sahip oldugu icin sifrelerin desifre edilmesinde de kullanilabiliyordu Bu kapsamda mesaji gonderen ve alan arasinda Enigma ayar bilgisine dair mesajlasma da olmaktaydi Ornek bir el kitabindaki ilgili kodlara verilen referans sayesinde gonderen makinanin ayarlarina getirilen Enigma hizla gelen mesaji desifre edebiliyordu II Dunya Savasi sirasinda bu tur ayar kodlari 24 saat yururlukte oluyor sonrasinda degistiriliyordu Savasin ilerleyen donemlerinde 8 saatte bir degisiklik yapilir hale gelmisti Ayar el kitabindaki ilgili sayfada su bilgiler bulunuyordu Datum Tarih Walzenlage Rotorlar Ringstellung Rotor ayarlari Steckerverbindungen On pano ayarlari Grundstellung Gosterge ayarlari 31 III II I W N M HK CN IO FY JM LW RAO30 III I II C K U CK IZ QT NP JY GW VQN29 I II III D Q G MO DI GY PU CJ FQ UKY28 III I II B H N FR LY OX IT BM GJ XIO Kriegsmarine Enigma sifreleme sistemini daha karmasik ve zor desifre edilir bir hale getirmek icin gosterge parametresini eklemistir Buna gore mesaji ileten kullanici alici tarafindakine rotor ayarlariyla birlikte mesaj anahtari olarak tanimlanabilecek uc harflik kodu iki kez gondererek alti harflik gosterge bilgisi uretir Sonrasindaki mesajin onune konan bu gosterge sayesinde mesaj dogru sekilde desifre edilebilmekteydi Yukaridaki tablodaki gosterge ayarlari bu degerleri simgeler Bu gosterge uygulamasindaki zayiflik iki sebeplidir Birincisi bu gosterge genel bir kurala gore degil gondericinin inisiyatifine bagli olarak seciliyordu Ikincisi de ayni mesaj icinde bu gostergenin surekli tekrarlanmasiydi Bu sayede 1930 lu yillarda Polonyalilar sistemi kirabileceklerdir 1940 yilinda Almanlar gosterge uygulamasini ayni mesaj icinde sadece bir kez yapmaya baslayacaklardir Polonya karsi istihbaratiRejewski 1943 44 yillarinda Polonya uniformasiyla 1920 li yillarda Alman Silahli Kuvvetleri 3 rotorlu Enigma makinasini kullanmaya basladi Makinanin guvenligi 1930 larda eklenen on panodaki karistiricinin eklenmesiyle artirilmis oldu Almanya nin gelisiminden cekince duyan Polonya Istihbarati ise Alman sifreli haberlesme sistemlerinin kirilmasina dair calismalari baslatir Bu kapsamda genc matematikciler Marian Rejewski Henryk Zygalski ve Jerzy Rozycki istihbarat calismalarina dahil edilir Gorevleri Enigma sifrelerinin kirilmasidir 1932 yili Aralik ayinda Polonya istihbarati Fransiz askeri istihbaratindan Gustave Bertrand sayesinde cesitli Alman belgeleri ve gunluk Enigma anahtar kelimelerinin bulundugu yazilari elde eder Bu veriler sayesinde Rejewski ve arkadaslari desifre teknikleri uzerinde calisma ve Enigma sifrelerini kirma konusunda onemli adimlar atarlar Rejewski sifrelerin kirilmasinda kullanilmak uzere bomba adi verilen elektro mekanik makinalar ureterek tum olasiliklari deneyen bir mekanizma kurar Bu sekilde alti rotorlu sekilde imal edilen makinadan cok sayida uretilerek sifreler kaba kuvvet kullanilarak kirilmaya calisilir 1939 yilina gelindiginde Varsova daki sifre burosunda calisan elektrikli alti bomba yuz kisinin isini yapiyor ve yaklasik iki saatte o gunku anahtar kelimeyi ortaya cikartabiliyordu II Dunya SavasiMihver devletleri Italyan Enigmasi Ispanya Ic Savasi sirasinda Franco saflarinda savasan Mussolini Italyasi Deniz Kuvvetleri Enigma yi kullanmistir Bu haberlesme Ingiliz uzman Dillwyn Knox tarafindan 1937 yili Nisan ayinda kirilacaktir Bu tur Enigma da on panodaki degistirici yer almamaktadir 1940 yilinda Knox ve ekibi Italyanlarin halen ayni sistemi kullanip kullanmadigini ogrenmek icin bazi sifre mesajlarini desifre etmeye calisinca kucuk farkliliklar disinda ayni sistemin yururlukte oldugunu gorur Italyan Deniz Kuvvetleri Enigma mesajlarinin kirilmasi Muttefik Devletler icin cok onemli olmustur 1941 yilindaki Matapan Burnu Muharebesi bu tur istihbarat sayesinde kazanilmistir Luftwaffe Enigmasi III Reich taki tum silahli kuvvetler SS birlikleri polis ve demiryolu gorevlileri benzer prosedurlu Enigma sifrelemesi kullansa da ozellikle Ingiliz istihbaratina veri saglayan birim Alman Hava Kuvvetleri Luftwaffe olur Bletchley Park taki 6 kulubede desifre edilen mesajlar 3 kulubede istihbarat raporlarina cevrilmekteydi Cok verimli bir sekilde kirilabilen bu sifreler ozellikle Alman operator hatalari ve geliskin karsi istihbarat kabiliyetinin sonucu olmustur Abwehr Enigmasi Knox 1943 yilinda olmeden once 1941 yilinda Abwehr Enigma sifrelerini de kiracaktir Elde edilen sifreli mesajlardaki uzunluk dort adet rotor kullanildigi suphesi uyandirmistir Bu varsayim sifre kirildiginda dogrulanacaktir Abwehr tarafindan kullanilan Enigma on panodaki karistirici mekanizmaya sahip degildir Kullanilan rotorlarin gunluk konumlari tahmin edilerek cok sayida deneme sonucu bulunuyor ve sifre kirilmis oluyordu Abwehr III Reich karsi istihbarat orgutu oldugu icin ajanlarindan merkeze gelip giden mesajlar hayati oneme sahip oluyordu Bu sekilde elde edilen mesajlar sayesinde ozellikle MI5 Ingiltere icindeki Alman ajanlarini desifre edebilmistir Wehrmacht Enigmasi Wehrmacht birlikleri arasindaki iletisimin cogu karadan telle yapildigi icin Bletchley Park mesajlara ulasamiyordu Britanya Muharebesi sirasinda Ingiliz istihbarati sinirli enerjisini Luftwaffe ve Abwehr sifrelerinin cozulmesi icin kullanmistir Elde edilen Wehrmacht verileri ancak 1942 yili sonunda kirilabilmistir Wehrmacht desifrasyonunun daha zorlu olmasina operator hatalarinin azliginin mi sebep oldugu bilinmemektedir Kriegsmarine Enigmasi 1941 yilinda ele gecen U 110 sayesinde onemli Enigma kodlari da elde edilir Kriegsmarine olarak adlandirilan Alman donanmasi diger silahli kuvvetler gibi 1937 yilinda yeni bir sifreleme sistemine gecerler Anahtarlarin bulundugu talimatnameler iki veya uc gunde bir degismekte ve guvenligi artirici unsur olarak Kenngruppenbuch olarak adlandirilan sifre kitabi kullanilirdi Bu sistem savas oncesinde Polonya istihbarati tarafindan kirilamamistir Savas doneminde guvenlik seviyesi oldukca yukselen Kriegsmarine prosedurleri donanma Enigma makinalarina eklenen uc ilave rotor sayesinde daha da gelistirilmistir Eklenen uc rotor sayesinde hangi rotorlarin sifreleme sirasinda kullanilacaginin tahmin edilmesi zorlasiyordu Her ilave rotorun olasi sifreleme baslangic konumlari dusunuldugunde olasilik sayisi 6 dan 336 ya cikiyordu Bu denli zor bir durumdaki Kriegsmarine desifre calismalarini Alan Turing bizzat ustlenir ve kurdugu kucuk bir ekiple buna yogunlasir Bu sirada 1942 yili Subat ayi itibariyla Atlantik Okyanusundaki U Bootlarla iletisim sirasinda cok sayida sifreli mesaj ele gecirilir Bletchley Park ta mesajlarin yapisal olarak cok farkli oldugu anlasilir Bunun sebebi dorduncu bir rotorun sisteme eklenmesidir Bu durum Ingiliz istihbaratini sasirtmasa da isleri oldukca zorlastirir Ancak bu zor durum U Boot mesajlarindaki degismeyle birlikte cozume kavusur Mesajlarin uzamasi yuzunden yerlerinin aciga cikma olasiligi ortaya cikan denizaltilar denizlerdeki Muttefik konumuna gore kisa mesaj gondermeye baslarlar Ayrica 9 Mayis 1941 tarihinde ele gecirilen U 110 ve 29 Ekim 1942 tarihinde ele gecirilen U 559 denizaltilarinda ele gecen kodlarla birlikte yeni kodlar desifre edilebilir hale gelir Muttefik devletler Ingiliz bombasi Ingiliz bombasi Bletchley Park taki Alan Turing heykeli Bomba olarak adlandirilan desifre makinalarinin en onemlileri arasinda yer alan ve Alan Turing tarafindan tasarlanan makina 1939 yili Eylul ayinda Bletchley Park ta kurulur Turing in fikirleri ozel bir sirkette calisan Harold Keen tarafindan hayata gecirilir Bomba sayesinde eldeki veriler isiginda Enigma makinasi rotor konumlari rotor sirasi belirlenebilmekteydi Tum olasiliklar denenerek ortaya cikartilan ve karsilastirilarak yapilan desifrasyon bomba sayesinde kolaylastirilmistir Sonralari Enigma daki on pano karistirici mekanizmasindaki aciklari da degerlendiren bombalar yapilacaktir Tum olasiliklardan ortaya cikan mesajlar Typex olarak adlandirilan makinalarda anlamli kelimelere bolunmeye calisiliyor ve tum mesaji anlamli kilan kombinasyon ortaya cikiyordu Desifre makinalarinin uretimi ilk basta yavastir 1941 yili Haziran ayinda bes adet makina bulunmaktadir Bu sayi 1941 yili sonunda 15 1942 yili Eylul ayinda 30 1943 yili Ocak ayinda 49 sayisina ulasir Savasin sonunda bu sayi 210 a ulasacaktir 1941 yilinda Bletchley Park a ozel olarak gelen Deniz Kuvvetlerine bagli kadin askerler desifre operatorleri olur 1945 yilinda 2000 kadin asker desifre makinalarinda gorev yapmaktadir Cogu desifre makinasi Bletchley Park disinda yer aliyordu Eastcote ve Stanmore bu istasyonlardan en buyukleri olmustur ABD bombasi ABD II Dunya Savasina dahil olmadan once Ingiltere ile istihbarat alaninda isbirligi yapilsa da Ingiltere bu konuda ketum davraniyordu Naziler basta olmak uzere Mihver Devletlerinin sifreli mesajlarinin kirilabildigini ogrenmeleri kesinlikle istenmiyordu Bu yuzden savas donemi baslarinda yavas ilerleyen isbirligi ilerleyen donemlerde hizlanarak gelisecekti 1941 yili Subat ayinda ABD Kara ve Deniz Kuvvetlerine bagli istihbaratcilar Bletchley Park a giderler Burada Japonlar tarafindan kullanilan Enigma ile ilgili verileri paylasirlar 10 hafta suren ziyaret sonrasinda isbirligi artarak devam eder O donemde Ingiltere ye gore cok ustun imkanlara sahip ABD dort rotorlu bir Enigma ureterek derhal calismalara baslar ABD deki tesisleri ziyaret eden Bletchley yoneticilerinden Albay John Tiltman desifre konusunda ABD nin yaptigi calismalarin onemini derhal kavrar Projeye derhal olaganustu kaynaklar aktarilarak calismalar hizlandirilir 2 Ekim 1942 tarihinde imzalanan antlasmayla da Ingiltere ABD arasinda istihbarat paylasimi alaninda tam isbirligi yapilacagi ilan edilir ABD deki tesisleri gezen konunun uzmani Alan Turing son gelismeler hakkinda bilgi verecektir 1943 yiliyla beraber uretime gecen ABD yapimi bombalar Ingiliz modellerine gore daha hizlidir Ingiltere ye de getirilen bu makinalardan 121 adet yapilmistir Supheler 1945 yilina gelindiginde tum Alman Enigma sifre trafigi Wehrmacht Kriegmarine Luftwaffe Abwehr bir ya da iki gun icinde desifre edilebilir haldeydi Buna ragmen Almanlarin Enigma sifrelerinin kirildigina dair herhangi bir sezgileri olduguna dair bir isaret gorulmemistir Tum harekat planlari acikca paylasiliyor ve Muttefiklerin eline muazzam miktarda istihbarat geciyordu Ancak bu bilgi yogunlugu icinde gercekten onemli olanlarin belirlenerek tam anlamiyla degerlendirildigini soylemek de dogru olmaz Savastan sonra cok sayida Alman sifreleme personeli ele gecmis ve sorgulanmistir ABD Silahli Kuvvetleri tarafindan yurutulen sorgularda Alman personel Enigma sifrelerinin kirilmaz olmadigini bilmeleri saskinlikla karsilanmistir Bu kisiler sadece kimsenin bu kadar buyuk bir zahmete girmeyecegini dusunduklerini dile getirmislerdir Rosenheim bolgesinde ozel olarak tutulan personele Enigma sifrelerinin kirildigi soylendiginde durum olagan karsilanmistir Konuyla ilgili onceden gorusunu aciklayan Amiral Karl Donitz Enigma sifrelerinin kirilmasinin en onemsiz guvenlik sorunlarindan birisi oldugunu soylemistir SonrasiEnigma sifrelerini cozmek icin gunumuzde modern bilgisayarlar kullanilmaktadir Hatta gonullulerin cevrimici olarak katilabilecegi ve henuz hic desifre edilmemis Enigma sifrelerinin anlaminin ortaya cikartilmaya calisildigi projeler vardir 2006 yilinda kalan son enigma sifreleri Stefan Krah tarafindan gelistirilen yazilim sayesinde kirilmistir KaynakcaNotlar Kriptolojide Kerckhoffs Ilkesi geregince bir sifreleme sisteminin anahtari kamuoyu tarafindan bilinse bile o sistemin cozulemez olmasi gerektigi belirtilmistir Birebir tercumesi Olagandisi bir olay yok olan cumle anlamsal karsilik olarak Rapor edecek bir sey yok olarak Turkceye cevrilebilir Alan Turing bu zayifligin uzerine giderek sistemi cozecektir Bu kadin askerlere birlikleri olan Women s Royal Naval Service WRNS Turkceye Kraliyet Deniz Kuvvetleri Kadin Birlikleri olarak cevrilebilir isminden esinlenilerek Wrenler denilecektir Ornegin Kuzey Afrika Cephesinde Erwin Rommel in Kasserine Gecidi Muharebesi oncesinde planlari yazismalarda belli olsa da degerlendirilememistir Ozel Eisenhower dan Bletchley Park daki istihbarat Generali Stewart Menzies e yazmis oldugu 12 Temmuz 1945 tarihli mektup hakkindaki 6 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 15 Mart 2016 tarihli The Guardian haberi Ingilizce 18 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ribadeau Dumas s 2 a b Montefiore 2004 s 272 Robert Churchhouse Codes and ciphers Julius Caesar The Enigma and the Internet Cambridge 2002 s 4 Hinsley amp Stripp 1993 s 94 D Alexander tarafindan yazilan Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma adli eser s 1 4 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 D Alexander tarafindan yazilan Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma adli eser s 2 4 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Enigma makinasinin matematik olasilik hesaplari 11 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 22 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Turing 2020 s 70 Marian Rejewski Summary of Our Methods for Reconstructing ENIGMA and Reconstructing Daily Keys Appendix C Wladyslaw Kozaczuk Enigma 1984 s 242 icinde Codes and Ciphers sitesindeki Tony Sale imzali Bigrams Trigrams and Naval Enigma adli makale 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 21 Haziran 2020 tarihinde erisilmistir D Alexander tarafindan yazilan Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma adli eser s 6 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Montefiore 2004 s 33 Turing 2019 s 257 8 Ingilizce 21 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Turing 2020 s 71 Turing 2019 s 238 Montefiore 2004 s 5 ve s 115 Alman operator hatalarini iceren analiz 15 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 22 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Montefiore 2004 s 114 Sullivan amp Weierud 2005 s 215 Turing 2020 s 151 Montefiore 2004 s 233 Dorothy Lincoln adli WREN hakkinda 11 Kasim 2014 tarihli haber Ingilizce 21 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Turing 2020 s 50 Montefiore 2004 s 221 Turing 2020 s 165 Karl Donitz kaleme aldigi anilarinda Enigma sifrelerinin kirildigindan habersizdir Ingilizce 15 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Byte Reef sitesindeki M4 Mesaj Kirma Projesi sayfasi 27 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 21 Haziran 2020 tarihinde erisilmistir 2 Mart 2006 tarihli BBC News haberi 18 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 21 Haziran 2020 tarihinde erisilmistir GenelHugh Sebag Montefiore Enigma The Battle For the Code Cassell Military Paperbacks Phoenix 2004 ISBN 978 0304366620 Andrew Hodges Alan Turing The Enigma Vintage 1992 ISBN 978 0099116417 Sinclair McKay The Secret Life of Bletchley Park The History of the Wartime Codebreaking Centre by the Men and Women Who Were There Aurum Press 2011 ISBN 978 1845136338 Phil Shanahan The Real Enigma Heroes The History Press 2008 ISBN 978 0752444727 Louis Ribadeau Dumas Alan TURING and L ENIGMA Bulletin of the ARCSI Association of Reservists of the Data and Information Security vol 28 2000 1 Fransizca Dermot Turing X amp Y amp Z The Real Story of How Enigma was broken The History Press 2019 F H Hinsley amp Alan Stripp Code Breakers The Inside Story of Bletchly Park Oxford University Press 1993 John Dermot Turing The Codebreakers of Bletchley Park The Secret Intelligence Station that Helped Defeat the Nazis Arcturus 2020 Sullivan Geoff Weierud Frode 2005 Breaking German Army Ciphers Cryptologia 24 3 s 193 232 PDF hali icin bakiniz 27 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizBletchley ParkDis baglantilarEnigma metodolojisiyle ilgili makale17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 20 Mart 2012 tarihinde erisilmistir Enigma tarihcesi 25 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 20 Mart 2012 tarihinde erisilmistir Desifre tarihcesi 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2 Nisan 2012 tarihinde erisilmistir