Ensar (Arapça: أنصار) Sudanlı bir dini lider olan Muhammed Ahmed'in (12 Ağustos 1844 - 22 Haziran 1885), takipçilerinin 29 Haziran 1881'de Mehdi olduğunu ilan ettiği Sudan'da merkezli Sufi dini bir harekettir. Takipçileri, Ocak 1885'te Hartum'un ele geçirilmesiyle sonuçlanan Mısırlılara karşı bir dizi zafer kazandı.
Muhammed Ahmed birkaç ay sonra öldüğünde, halefi , bir İngiliz-Mısır kuvvetinin kontrolü yeniden ele geçirdiği 1898 yılına kadar Mehdi devletinin bağımsızlığını sürdürdü. Mehdi'nin hayatta kalan en büyük oğlu , Britanya-Mısır Sudan'ın (1898-1955) sömürge döneminin çoğunda ve Sudan'ın Oak 1956'da bağımsızlığını kazanmasından sonraki birkaç yıl boyunca Ensar'ın dini ve siyasi lideriydi. Onun torunları o zamandan beri harekete öncülük etmekteler.
Tarih
Mehdilik
Muhammed Ahmed, Allah'tan doğrudan ilham aldığını iddia etti. 1883 ve 1885 yılları arasında Sudan'da iktidara geldikten sonra, şeriatın değiştirilmiş bir versiyonuyla yönetilen Mehdi rejimini kurdu. Muhammed Ahmed üç halife veya teğmen atadı: Abdullahi bin Muhammed, ve onun genç kuzeni ve damadı . Dört Raşidun halifesi tarafından takip edilen Muhammed'i taklit etti. Abdillahi Ebû Bekir'e, Ali vad Hilu Ömer'e ve Muhammed Şerif Ali'ye karılık geliyordu . , Osman'ın yerini alacaktı, ancak bu onuru reddetti. Mehdi 22 Haziran 1885'te Hartum'u ele geçirdikten birkaç ay sonra öldüğünde, Abdillahi, Mehdi'nin ailesinin üyeleri ve Muhammed Şerif'in meydan okumalarıyla uğraşmak zorunda kalmasına rağmen, devlet başkanı oldu.
Mehdi'nin Takipçileri
Muhammed Ahmed, takipçilerini diğer Sufi tarikatlarının taraftarlarından ayırmak ve takipçilerini tanımlamak için derviş kelimesinin kullanılmasını yasakladı, onun yerine Muhammed'in Mekke'den hicret ettikten sonra onu ve yandaşlarını karşılayan Medine halkı için kullandığı Ensâr unvanını kullanmıştır. 'Derviş' Sudan bağlamında, bir Sufi mezhebine bağlı bir kişiyi veya daha spesifik olarak, maddi zenginliği reddetmeyi seçen bir dini dilenciyi tanımlamak için yaygın olarak kullanıldı. Mehdi, takipçilerini ensâr olarak yeniden adlandırarak, Sufi ve Sufi olmayan takipçilerini tek bir isim altında birleştirdi. Mehdi'nin yasağına rağmen, İngiliz askerleri ve hükûmet yetkilileri 1880'lerin sonlarında ve 1890'larda Ensâr'ı tanımlamak için derviş kelimesini kullanmaya devam ettiler. İngiliz Askeri İstihbaratından Binbaşı FR Wingate gibi İngiliz hükûmet yetkilileri tarafından derviş kelimesi aşağılayıcı bir anlamda kullanıldı. Öte yandan İngiliz askerleri, çatışmalarla ilgili açıklamalarında genellikle Mehdi 'dervişlerini' cesur ve korkusuz olarak nitelendirdiler ve söz bu bağlamda bir saygı ve merak duygusu uyandırdı.
Mehdi Devleti (1885-1898)
Mehdi Devleti ilk başta, İslam hukukunu ve eşit güce sahip Mehdi'nin emirlerini uygulayan kurumları ile bir cihat devleti olarak askeri hatlarda yönetiliyordu. Daha sonra Halife daha geleneksel bir yönetim kurdu. Devlet genişlemeciydi ve Etiyopya ile savaşlara girdi.
1892'de General Herbert Kitchener, Mısır ordusunun komutanlığına atandı. Dikkatli hazırlıklar ve yavaş bir ilerlemeden sonra, 2 Eylül 1898'de ana İngiliz-Mısır kuvvetleri, 52.000 kişilik bir Mehdi ordusuyla çatıştı. Büyük ölçüde üstün ateş gücü ile İngilizler kesin bir zafer kazandı. Halife Abdillahi kaçtı ve bir yıl sonra (25 Kasım 1899) diğer Mehdici liderlerle birlikte öldürüldü.
Abdurrahman el-Mehdi (1885-1959)
1898'de Mehdi'nin düşüşünden sonra, İngiliz hükûmeti ilk başta Mehdi'nin oğlu hareketlerine ve faaliyetlerine kısıtlamalar getirdi. Ancak el-Mehdi kısa süre sonra Ensar'ın lideri olarak ortaya çıktı. Britanya-Mısır Sudan'ın sömürge döneminin çoğu boyunca, İngiliz hükûmeti onu Mehdicilerin ılımlı bir lideri olarak önemli gördü.
1920'lerin başında, Ramazan ayını kutlamak için her yıl 5.000-15.000 hacı Aba Adası'na geliyordu. Birçoğu Abdurrahman'ı peygamber İsa ile özdeşleştirdi ve beyaz Hristiyan sömürgecileri Sudan'dan kovacağını varsaydı. İngiliz hükûmeti Abdurrahman'ın Nijerya ve Kamerun'daki ajanlar ve liderlerle mektuplaştığını ve Mehdicilerin Hristiyanlar üzerindeki nihai zaferini öngördüğünü tespit etti. Bu kolonilerdeki huzursuzluk için onu suçladılar. Batı Afrika'dan gelen hacılar 1924'te Aba Adası'nda kitlesel gösteriler yaptıktan sonra Seyyid'e hacları durdurması söylendi.
Hatmiye lideri Ali el-Mirghani, sık sık Abdurrahman ve Ensar'a karşı çıkıyordu. Bu Sufi hareketlerin ikisi de gençlik gruplarını örgütledi ve bağımsızlık yolunda rakip partileri destekledi. diğer konuların yanı sıra Sudan'ın geleceğini de tartıştı. Sudanlılara bu konuda danışılmadı. Eğitimli Sudanlılar giderek daha fazla endişe duymaya başladı ve Ensar, bu gruptaki birçok kişiye hitap etti. Liderler onlara Mehdi'yi ilk Sudan milliyetçisi olarak tasvir etti ve Abdurrahman birçokları için bağımsızlık hareketinin çekici bir lideriydi. Buna karşılık, Ali el-Mirghani ve Hatmiyye, Nil Vadisi'nin birliğini destekleyen Mısır yanlısı düşünce okulu ile özdeşleşti.
Ağustos 1944'te Abdurrahman, Mehdilikle bağlantısı olmayan bağımsızlık yanlısı bir siyasi partinin oluşumunu görüşmek üzere kıdemli Kongre üyeleri ve aşiret liderleriyle bir araya geldi. Şubat 1945'te Ulusal Ümmet Partisi örgütlenmişti ve partinin ilk sekreteri Abdullah Halil hükûmet lisansı için başvuruda bulundu. Partinin tüzüğünde Seyyid Abdurrahman'dan veya Ensar'dan hiç bahsetmiyordu. Abdurrahman'la olan tek görünür bağlantı, partinin finansman için ona güvenmesiydi.
Seyyid Abdurrahman 1959'da 74 yaşında öldü. Oğlu Sadık el-Mehdi, sonraki iki yıl boyunca Ensar'ın imamı oldu. 1961'de ölümünden sonra imam olarak yerine kardeşi geçti, el-Sadık'ın oğlu Sadık el-Mehdi, Ümmet Partisi'nin liderliğini devraldı.
Sadık el-Mehdi (1964-2020)
Sudan Ulusal Ümmet Partisi genellikle Ensar hareketi ile ilişkilendirilmiştir. Abdurrahman'ın torunu Sadık el-Mehdi, Kasım 1964'te Ümmet Partisi'nin başkanlığına seçildi.
Aba Adası'na askeri saldırı (1970)
Kasım 1969'da Cafer Numeyri, çoğunlukla sivilden oluşan bir hükûmetin başına başbakan oldu. Ensar liderliğindeki muhafazakar güçler hükûmete karşı çıktı ve İmam el-Hadi el-Mehdi, Aba Adası'ndaki üssüne çekildi. Mart 1970'te Numeyri, imamla konuşmak için adayı ziyaret etmeye çalıştı, ancak düşman kalabalıklar tarafından engellendi. Daha sonra 30.000 kadar Ensar'ın karşı çıktığı hükûmet güçleri ile arasında çatışma çıktı. Hava desteğiyle desteklenen ordu birlikleri adaya saldırdı ve yaklaşık 3.000 kişi öldü.
Sadık el-Mehdi 1970 yılında tutuklandı ve uzun yıllar Sudan'da hapis ve sürgün dönemleri arasında gidip geldi. 1985 yılında Sadık el-Mehdi tekrar Ümmet partisinin başkanı seçildi. 1986 seçimlerinde Sudan Başbakanı oldu ve hükûmet 1989'da devrilene kadar görevde kaldı. Daha fazla hapis ve sürgünden sonra, Sadık el-Mehdi 2000 yılında Sudan'a döndü ve 2002'de Ensar İmamı seçildi. 2003 yılında Sadık yeniden Umma Başkanı seçildi.
İnançlar
Hadis'e göre, "Bana Mehdi'den daha çok benzeyen yoktur". Mehdi'nin "kalpler katılaştıktan ve yeryüzü kötülüklerle dolduktan sonra" çıkacağı söylenmektedir. Onu takiben Deccal, zamanın geldiğine dair eşlik eden tüm işaretlerle birlikte görünecek ve bunlardan biri İsa'nın inişi olacaktır. Sünniler, İsa'nın Deccal'ı veya "Sahte Mesih"i öldüreceğine inanırlar.
Muhammed Ahmed, kendisini genellikle Mehdi olarak görülen "el-Mehdi el-Muntazar", "doğru yolda beklenen rehber" olarak ifşa etti. Görevi, müminleri kurtarmak ve Hz. İsa'nın ikinci gelişinin yolunu hazırlamaktı. Hareketi köktendinciydi ve İslam'ın ilk ilkelerine geri dönüşü talep ediyordu. Erkekler alkol ve tütünden uzak durmalı ve kadınlar kesinlikle tecrit edilmelidir.
Ahmed, savaşın hacılık yerine tüm Müslümanların üzerine düşen bir görev olduğunu öğretti. İnanç, "Muhammed Ahmed, Allah'ın Mehdisi ve Peygamberinin temsilcisidir" şeklinde değiştirilmiştir. Bir başka değişiklik de zekatın devlete ödenen bir vergi haline gelmesiydi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Özel
- ^ a b Ansar of Sudan.
- ^ Spiers 1998.
- ^ a b A note on the term ansar 2 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Making African Connections. Retrieved December 19, 2020.
- ^ a b c d e f Fadlalla 2004.
- ^ Stiansen & Kevane 1998.
- ^ a b c Warburg 2003.
- ^ a b c Keddie 1972.
- ^ a b Sadig Al-Mahdi.
- ^ Upton 2005.
Genel
- . BERKLEY CENTER for Religion, Peace & World Affairs. 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- Fadlalla, Mohamed H. (2004). Short History of Sudan. iUniverse. ISBN . 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.
- Keddie, Nikki R. (1972). Scholars, saints, and Sufis: Muslim religious institutions in the Middle East since 1500. University of California Press. ISBN . 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.
- . Club De Madrid. 12 Eylül 2007. 8 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2008.
- Stiansen, Endre; Kevane, Michael (1998). Kordofan invaded: peripheral incorporation and social transformation in Islamic Africa. BRILL. ss. 23-27. ISBN . 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.
- Upton, Charles (2005). Legends of the end: prophecies of the end times, Antichrist, apocalypse, and Messiah from eight religious traditions. Sophia Perennis. ISBN . 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2021.
- Warburg, Gabriel (2003). "Sayyid 'Abd al-Rahman al-Mahdi, 1885 - 1959". Islam, sectarianism, and politics in Sudan since the Mahdiyya. Univ of Wisconsin Press. ss. 125-127. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ensar Arapca أنصار Sudanli bir dini lider olan Muhammed Ahmed in 12 Agustos 1844 22 Haziran 1885 takipcilerinin 29 Haziran 1881 de Mehdi oldugunu ilan ettigi Sudan da merkezli Sufi dini bir harekettir Takipcileri Ocak 1885 te Hartum un ele gecirilmesiyle sonuclanan Misirlilara karsi bir dizi zafer kazandi Ensar hareketine ilham veren Muhammed Ahmed Muhammed Ahmed birkac ay sonra oldugunde halefi bir Ingiliz Misir kuvvetinin kontrolu yeniden ele gecirdigi 1898 yilina kadar Mehdi devletinin bagimsizligini surdurdu Mehdi nin hayatta kalan en buyuk oglu Britanya Misir Sudan in 1898 1955 somurge doneminin cogunda ve Sudan in Oak 1956 da bagimsizligini kazanmasindan sonraki birkac yil boyunca Ensar in dini ve siyasi lideriydi Onun torunlari o zamandan beri harekete onculuk etmekteler TarihMehdilik Muhammed Ahmed Allah tan dogrudan ilham aldigini iddia etti 1883 ve 1885 yillari arasinda Sudan da iktidara geldikten sonra seriatin degistirilmis bir versiyonuyla yonetilen Mehdi rejimini kurdu Muhammed Ahmed uc halife veya tegmen atadi Abdullahi bin Muhammed ve onun genc kuzeni ve damadi Dort Rasidun halifesi tarafindan takip edilen Muhammed i taklit etti Abdillahi Ebu Bekir e Ali vad Hilu Omer e ve Muhammed Serif Ali ye karilik geliyordu Osman in yerini alacakti ancak bu onuru reddetti Mehdi 22 Haziran 1885 te Hartum u ele gecirdikten birkac ay sonra oldugunde Abdillahi Mehdi nin ailesinin uyeleri ve Muhammed Serif in meydan okumalariyla ugrasmak zorunda kalmasina ragmen devlet baskani oldu Mehdi nin Takipcileri Sudanli bir Dervisi 1899 Halife nin Evi ndeki Mehdici Omdurman Mehdi nin takipcileri tarafindan giyilen kendine ozgu yamali uniformayi giyiyor Muhammed Ahmed takipcilerini diger Sufi tarikatlarinin taraftarlarindan ayirmak ve takipcilerini tanimlamak icin dervis kelimesinin kullanilmasini yasakladi onun yerine Muhammed in Mekke den hicret ettikten sonra onu ve yandaslarini karsilayan Medine halki icin kullandigi Ensar unvanini kullanmistir Dervis Sudan baglaminda bir Sufi mezhebine bagli bir kisiyi veya daha spesifik olarak maddi zenginligi reddetmeyi secen bir dini dilenciyi tanimlamak icin yaygin olarak kullanildi Mehdi takipcilerini ensar olarak yeniden adlandirarak Sufi ve Sufi olmayan takipcilerini tek bir isim altinda birlestirdi Mehdi nin yasagina ragmen Ingiliz askerleri ve hukumet yetkilileri 1880 lerin sonlarinda ve 1890 larda Ensar i tanimlamak icin dervis kelimesini kullanmaya devam ettiler Ingiliz Askeri Istihbaratindan Binbasi FR Wingate gibi Ingiliz hukumet yetkilileri tarafindan dervis kelimesi asagilayici bir anlamda kullanildi Ote yandan Ingiliz askerleri catismalarla ilgili aciklamalarinda genellikle Mehdi dervislerini cesur ve korkusuz olarak nitelendirdiler ve soz bu baglamda bir saygi ve merak duygusu uyandirdi Mehdi Devleti 1885 1898 Mehdi Devleti ilk basta Islam hukukunu ve esit guce sahip Mehdi nin emirlerini uygulayan kurumlari ile bir cihat devleti olarak askeri hatlarda yonetiliyordu Daha sonra Halife daha geleneksel bir yonetim kurdu Devlet genislemeciydi ve Etiyopya ile savaslara girdi 1892 de General Herbert Kitchener Misir ordusunun komutanligina atandi Dikkatli hazirliklar ve yavas bir ilerlemeden sonra 2 Eylul 1898 de ana Ingiliz Misir kuvvetleri 52 000 kisilik bir Mehdi ordusuyla catisti Buyuk olcude ustun ates gucu ile Ingilizler kesin bir zafer kazandi Halife Abdillahi kacti ve bir yil sonra 25 Kasim 1899 diger Mehdici liderlerle birlikte olduruldu Abdurrahman el Mehdi 1885 1959 1898 de Mehdi nin dususunden sonra Ingiliz hukumeti ilk basta Mehdi nin oglu hareketlerine ve faaliyetlerine kisitlamalar getirdi Ancak el Mehdi kisa sure sonra Ensar in lideri olarak ortaya cikti Britanya Misir Sudan in somurge doneminin cogu boyunca Ingiliz hukumeti onu Mehdicilerin ilimli bir lideri olarak onemli gordu 1920 lerin basinda Ramazan ayini kutlamak icin her yil 5 000 15 000 haci Aba Adasi na geliyordu Bircogu Abdurrahman i peygamber Isa ile ozdeslestirdi ve beyaz Hristiyan somurgecileri Sudan dan kovacagini varsaydi Ingiliz hukumeti Abdurrahman in Nijerya ve Kamerun daki ajanlar ve liderlerle mektuplastigini ve Mehdicilerin Hristiyanlar uzerindeki nihai zaferini ongordugunu tespit etti Bu kolonilerdeki huzursuzluk icin onu sucladilar Bati Afrika dan gelen hacilar 1924 te Aba Adasi nda kitlesel gosteriler yaptiktan sonra Seyyid e haclari durdurmasi soylendi Hatmiye lideri Ali el Mirghani sik sik Abdurrahman ve Ensar a karsi cikiyordu Bu Sufi hareketlerin ikisi de genclik gruplarini orgutledi ve bagimsizlik yolunda rakip partileri destekledi diger konularin yani sira Sudan in gelecegini de tartisti Sudanlilara bu konuda danisilmadi Egitimli Sudanlilar giderek daha fazla endise duymaya basladi ve Ensar bu gruptaki bircok kisiye hitap etti Liderler onlara Mehdi yi ilk Sudan milliyetcisi olarak tasvir etti ve Abdurrahman bircoklari icin bagimsizlik hareketinin cekici bir lideriydi Buna karsilik Ali el Mirghani ve Hatmiyye Nil Vadisi nin birligini destekleyen Misir yanlisi dusunce okulu ile ozdeslesti Agustos 1944 te Abdurrahman Mehdilikle baglantisi olmayan bagimsizlik yanlisi bir siyasi partinin olusumunu gorusmek uzere kidemli Kongre uyeleri ve asiret liderleriyle bir araya geldi Subat 1945 te Ulusal Ummet Partisi orgutlenmisti ve partinin ilk sekreteri Abdullah Halil hukumet lisansi icin basvuruda bulundu Partinin tuzugunde Seyyid Abdurrahman dan veya Ensar dan hic bahsetmiyordu Abdurrahman la olan tek gorunur baglanti partinin finansman icin ona guvenmesiydi Seyyid Abdurrahman 1959 da 74 yasinda oldu Oglu Sadik el Mehdi sonraki iki yil boyunca Ensar in imami oldu 1961 de olumunden sonra imam olarak yerine kardesi gecti el Sadik in oglu Sadik el Mehdi Ummet Partisi nin liderligini devraldi Sadik el Mehdi 1964 2020 Sudan Ulusal Ummet Partisi genellikle Ensar hareketi ile iliskilendirilmistir Abdurrahman in torunu Sadik el Mehdi Kasim 1964 te Ummet Partisi nin baskanligina secildi Aba Adasi na askeri saldiri 1970 Kasim 1969 da Cafer Numeyri cogunlukla sivilden olusan bir hukumetin basina basbakan oldu Ensar liderligindeki muhafazakar gucler hukumete karsi cikti ve Imam el Hadi el Mehdi Aba Adasi ndaki ussune cekildi Mart 1970 te Numeyri imamla konusmak icin adayi ziyaret etmeye calisti ancak dusman kalabaliklar tarafindan engellendi Daha sonra 30 000 kadar Ensar in karsi ciktigi hukumet gucleri ile arasinda catisma cikti Hava destegiyle desteklenen ordu birlikleri adaya saldirdi ve yaklasik 3 000 kisi oldu Sadik el Mehdi 1970 yilinda tutuklandi ve uzun yillar Sudan da hapis ve surgun donemleri arasinda gidip geldi 1985 yilinda Sadik el Mehdi tekrar Ummet partisinin baskani secildi 1986 secimlerinde Sudan Basbakani oldu ve hukumet 1989 da devrilene kadar gorevde kaldi Daha fazla hapis ve surgunden sonra Sadik el Mehdi 2000 yilinda Sudan a dondu ve 2002 de Ensar Imami secildi 2003 yilinda Sadik yeniden Umma Baskani secildi InanclarHadis e gore Bana Mehdi den daha cok benzeyen yoktur Mehdi nin kalpler katilastiktan ve yeryuzu kotuluklerle dolduktan sonra cikacagi soylenmektedir Onu takiben Deccal zamanin geldigine dair eslik eden tum isaretlerle birlikte gorunecek ve bunlardan biri Isa nin inisi olacaktir Sunniler Isa nin Deccal i veya Sahte Mesih i oldurecegine inanirlar Muhammed Ahmed kendisini genellikle Mehdi olarak gorulen el Mehdi el Muntazar dogru yolda beklenen rehber olarak ifsa etti Gorevi muminleri kurtarmak ve Hz Isa nin ikinci gelisinin yolunu hazirlamakti Hareketi koktendinciydi ve Islam in ilk ilkelerine geri donusu talep ediyordu Erkekler alkol ve tutunden uzak durmali ve kadinlar kesinlikle tecrit edilmelidir Ahmed savasin hacilik yerine tum Muslumanlarin uzerine dusen bir gorev oldugunu ogretti Inanc Muhammed Ahmed Allah in Mehdisi ve Peygamberinin temsilcisidir seklinde degistirilmistir Bir baska degisiklik de zekatin devlete odenen bir vergi haline gelmesiydi Ayrica bakinizMehdi SavasiKaynakcaOzel a b Ansar of Sudan Spiers 1998 a b A note on the term ansar 2 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Making African Connections Retrieved December 19 2020 a b c d e f Fadlalla 2004 Stiansen amp Kevane 1998 a b c Warburg 2003 a b c Keddie 1972 a b Sadig Al Mahdi Upton 2005 Genel BERKLEY CENTER for Religion Peace amp World Affairs 23 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2011 Fadlalla Mohamed H 2004 Short History of Sudan iUniverse ISBN 0 595 31425 2 2 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2021 Keddie Nikki R 1972 Scholars saints and Sufis Muslim religious institutions in the Middle East since 1500 University of California Press ISBN 0 520 02027 8 2 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2021 Club De Madrid 12 Eylul 2007 8 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2008 Stiansen Endre Kevane Michael 1998 Kordofan invaded peripheral incorporation and social transformation in Islamic Africa BRILL ss 23 27 ISBN 90 04 11049 6 2 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2021 Upton Charles 2005 Legends of the end prophecies of the end times Antichrist apocalypse and Messiah from eight religious traditions Sophia Perennis ISBN 1 59731 025 5 2 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2021 Warburg Gabriel 2003 Sayyid Abd al Rahman al Mahdi 1885 1959 Islam sectarianism and politics in Sudan since the Mahdiyya Univ of Wisconsin Press ss 125 127 ISBN 0 299 18294 0