Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erzurum Kuşatması, Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Abaza Paşa ayaklanmasının merkezi Erzurum'u alarak isyanı sonlandıran harekâtı.
| Erzurum Kuşatması | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Abaza Paşa ayaklanması | |||||||||||
 Abaza Mehmed Paşa | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
| Osmanlı İmparatorluğu | Abaza Mehmed Paşa | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Hüsrev Paşa | Abaza Mehmed Paşa (esir) | ||||||||||
Kuşatma öncesi
1622 yılında II. Osman'ın Yeniçeri Ocağı'nın isyanı sonucu tahttan indirilerek öldürülmesinin ardından Abaza Mehmed Paşa Ocak aleyhinde ayaklanmış, Doğu Anadolu'da Osmanlı otoritesini sarsarken, yeniçerileri öldürmeye başlamıştı.
Sadrazam Çerkes Mehmed Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Kayseri civarındaki 'nde Abaza Mehmed Paşa'nın birliklerini mağlup etti ve isyancıları Erzurum'a sığınmaya mecbur bıraktı. Bunun üzerine, Osmanlı Devleti 1624'ten beri Safevîlerin işgalindeki Bağdat'ın kurtarılması hedefine yöneldi.
Çerkes Mehmed Ali Paşa'nın ölümüyle Sadrazamlığa getirilen Hafız Ahmed Paşa'nın komutasındaki Osmanlı ordusunun 1625-1626'da sonuçsuz kalan Bağdat Kuşatması'nın ardından, Sadrazamlığa getirilen Damat Halil Paşa'nın ilk hedefi Abaza Paşa ayaklanması'nın tamamen sonlandırılmasıydı. Ancak 1627'de Abaza Mehmed Paşa, üzerine gönderilen Dişlenk Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı birliğini imha etti. Bunun üzerine, İranlılarca kuşatılan ve yardım alamayan Ahıska İranlılara teslim oldu. Damat Halil Paşa'nın 12 Eylül-25 Kasım 1627'deki 73 günlük Erzurum Kuşatması da başarısız olduğu gibi, Osmanlı ordusu dönüş yolunda da soğuk kış koşullarında kayıplar verdi.
Bu başarısızlıkların üzerine azledilen Halil Paşa'nın yerine Sadrazamlığa getirilen Hüsrev Paşa da ilk olarak Abaza Mehmed Paşa'nın üzerine yürümeyi amaçladı.
Kuşatma
1 Haziran 1628'de Tokat'a gelen Hüsrev Paşa ilkin Rumeli Beylerbeyi 'yı isyancıların elindeki Bayburt ve Erzincan üzerine gönderdi, ancak buralar Abaza Memed Paşa tarafından çoktan tahliye edildiğinden çatışmasız alındı. Anadolu, Maraş, Sivas ve Karaman Beylerbeyileri de birlikleriyle Erzincan'a vardılar.
Sadrazamın büyük bir kuvvetle Erzurum'a yürüme hazırlıkları yapması Abaza Mehmed Paşa'yı telaşlandırdı. Kurtuluş için Şah Abbas'la irtibata geçti. Şah Abbas (daha önce olduğu gibi son anda vazgeçmemesi için) Abaza Mehmed Paşa'dan sadakatini kanıtlamasını istedi. Bunun üzerine Abaza Mehmed Paşa 1627'de öldürdüğü Dişlenk Hüseyin Paşa'yla yaptığı muharebede esir aldığı Bostan Paşa ve İsa Bey gibi bazı üst rütbeli Osmanlı subaylarını başında kardeşi İbrahim Bey'in (Küçük Abaza diye biliniyordu) bulunduğu 150 kişilik bir elçilik heyetiyle birlikte İran'a gönderdi. Bu hareketten gayet hoşnut olan Şah Abbas, Ziyadoğlu Mehmed Kulu Han ile Peyker Sultan'ı Erzurum'a yardım için görevlendirdi. Ayrıca Sultaniye'de bulunan Korçıbaşı İsa Han'a da gerektiği takdirde Erzurum'a gidebilecek şekilde hazırlanmasını emretti.
Hüsrev Paşa 1623-1624'te Bağdat'ta olanların Erzurum'da da tekrarlanmasından endişelenerek süratle harekete geçti. 22 Temmuz'da Sivas'taki orduya zahire dağıtıldı ve ileri harekât başlatıldı. Bu arada 12 kuşatma topu da Tokat ve Sivas'tan Erzurum'a gönderildi. Ardından Halep Valisi birlikleriyle ve Mısır'dan gönderilen barutla orduya katıldı.
Osmanlı ordusu Çamurlu ve 'u geçerek Erzurum önüne vardı 5-6 Eylül gecesi askerler metrislere girdi. Hüsrev Paşa da ordugahını Deveboyunu tepelerine kurdu. Varoş tarafından yedi topluk bir batarya kuruldu. Ahmed Paşa Künbed tarafından, Magrav Mehmed Paşa Gürcü Kapısı tarafından surlarda gedik açtılar.
Hüsrev Paşa ise, diğer taraftan Abaza Mehmed Paşa'nın direnme gücünü zayıflatmak amacıyla kale içine gizlice haberler gönderip kendisine katılacak olanların bölüğe alınacağı şayiasını yaydı. Bu haberler kısa sürede etkisini gösterdi. Günden güne adamları azalan ve moral olarak çöken Abaza Mehmed Paşa teslimden başka çare kalmadığını görerek akıl hocası Kayserili Seyyid Abdurrahim Efendi'yi yanında altı kişiyle birlikte Hüsrev Paşa'ya gönderdi. Canına, malına ve adamlarına kastedilmemesi kaydıyla âmân diledi (18 Eylül 1628).
Bu istek Hüsrev Paşa tarafından kabul edildi. Amanname Seyyid Abdurrahim Efendi'ye verilerek yanında bulunan Abaza'nın damadı Mimar Muslihüddin Ağa ile birlikte kaleye gönderildi. Bunun üzerine Abaza Mehmed Paşa 22 Eylül günü alayla şehirden çıkıp Hüsrev Paşa'nın huzuruna gelip, iltifata mazhar oldu ve hilatler kuşandı.
Kuşatma sonrası
Kale teslim alındıktan sonra Erzurum Beylerbeyliği'ne Tayyar Mehmed Paşa atandı. Kalenin onarımına başlandı.
20 gün Erzurum'da kalan Sadrazam Hüsrev Paşa, Abaza Mehmed Paşa ile (kuşatmayla aynı dönemdeki) Kars Muharebesi'nde Kars Valisi Sefer Paşa tarafından mağlup edilerek esir edilen İranlıların Ahıska Valisi 'la birlikte Ekim ortalarında İstanbul'a hareket etti ve 9 Aralık'ta Üsküdar'a ulaştı.
Abaza Mehmed Paşa, Padişah IV. Murad tarafından affedilerek Bosna Beylerbeyliği görevine getirildi.
Devleti beş yıldır uğraştıran Abaza Paşa ayaklanmasını sonlandıran ve bir yıl İranlıların işgalinde kalan Ahıska'yı geri alan Sadrazam Hüsrev Paşa ise bu başarılarının ardından Bağdat üzerine yapacağı harekata hazırlanmaya başladı.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Joseph von Hammer, "Büyük Osmanlı Tarihi", c.9, s. 77-7915 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Özer Küpeli, "Osmanlı-Safevi Münasebetleri (1612-1639), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir (2009), s. 112-11518 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İslam Ansiklopedisi, "Abaza Paşa" bahsi23 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Osmanlı-Safevi Münasebetleri (1612-1639)", Özer Küpeli, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir (2009), s. 114
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erzurum Kusatmasi Husrev Pasa komutasindaki Osmanli ordusunun Abaza Pasa ayaklanmasinin merkezi Erzurum u alarak isyani sonlandiran harekati Erzurum KusatmasiAbaza Pasa ayaklanmasiAbaza Mehmed PasaTarih5 22 Eylul 1628BolgeErzurum Osmanli ImparatorluguSebepAbaza Mehmed Pasa nin 1624 ten beri Osmanli idaresine isyan etmesiSonucErzurum alindi isyan bastirildiCografi DegisikliklerErzurum da devlet otoritesi yeniden kuruldu Ahiska Iranlilardan geri alindiTaraflarOsmanli ImparatorluguAbaza Mehmed PasaKomutanlar ve liderlerHusrev PasaAbaza Mehmed Pasa esir Kusatma oncesi1622 yilinda II Osman in Yeniceri Ocagi nin isyani sonucu tahttan indirilerek oldurulmesinin ardindan Abaza Mehmed Pasa Ocak aleyhinde ayaklanmis Dogu Anadolu da Osmanli otoritesini sarsarken yenicerileri oldurmeye baslamisti Sadrazam Cerkes Mehmed Ali Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Kayseri civarindaki nde Abaza Mehmed Pasa nin birliklerini maglup etti ve isyancilari Erzurum a siginmaya mecbur birakti Bunun uzerine Osmanli Devleti 1624 ten beri Safevilerin isgalindeki Bagdat in kurtarilmasi hedefine yoneldi Cerkes Mehmed Ali Pasa nin olumuyle Sadrazamliga getirilen Hafiz Ahmed Pasa nin komutasindaki Osmanli ordusunun 1625 1626 da sonucsuz kalan Bagdat Kusatmasi nin ardindan Sadrazamliga getirilen Damat Halil Pasa nin ilk hedefi Abaza Pasa ayaklanmasi nin tamamen sonlandirilmasiydi Ancak 1627 de Abaza Mehmed Pasa uzerine gonderilen Dislenk Huseyin Pasa komutasindaki Osmanli birligini imha etti Bunun uzerine Iranlilarca kusatilan ve yardim alamayan Ahiska Iranlilara teslim oldu Damat Halil Pasa nin 12 Eylul 25 Kasim 1627 deki 73 gunluk Erzurum Kusatmasi da basarisiz oldugu gibi Osmanli ordusu donus yolunda da soguk kis kosullarinda kayiplar verdi Bu basarisizliklarin uzerine azledilen Halil Pasa nin yerine Sadrazamliga getirilen Husrev Pasa da ilk olarak Abaza Mehmed Pasa nin uzerine yurumeyi amacladi Kusatma1 Haziran 1628 de Tokat a gelen Husrev Pasa ilkin Rumeli Beylerbeyi yi isyancilarin elindeki Bayburt ve Erzincan uzerine gonderdi ancak buralar Abaza Memed Pasa tarafindan coktan tahliye edildiginden catismasiz alindi Anadolu Maras Sivas ve Karaman Beylerbeyileri de birlikleriyle Erzincan a vardilar Sadrazamin buyuk bir kuvvetle Erzurum a yurume hazirliklari yapmasi Abaza Mehmed Pasa yi telaslandirdi Kurtulus icin Sah Abbas la irtibata gecti Sah Abbas daha once oldugu gibi son anda vazgecmemesi icin Abaza Mehmed Pasa dan sadakatini kanitlamasini istedi Bunun uzerine Abaza Mehmed Pasa 1627 de oldurdugu Dislenk Huseyin Pasa yla yaptigi muharebede esir aldigi Bostan Pasa ve Isa Bey gibi bazi ust rutbeli Osmanli subaylarini basinda kardesi Ibrahim Bey in Kucuk Abaza diye biliniyordu bulundugu 150 kisilik bir elcilik heyetiyle birlikte Iran a gonderdi Bu hareketten gayet hosnut olan Sah Abbas Ziyadoglu Mehmed Kulu Han ile Peyker Sultan i Erzurum a yardim icin gorevlendirdi Ayrica Sultaniye de bulunan Korcibasi Isa Han a da gerektigi takdirde Erzurum a gidebilecek sekilde hazirlanmasini emretti Husrev Pasa 1623 1624 te Bagdat ta olanlarin Erzurum da da tekrarlanmasindan endiselenerek suratle harekete gecti 22 Temmuz da Sivas taki orduya zahire dagitildi ve ileri harekat baslatildi Bu arada 12 kusatma topu da Tokat ve Sivas tan Erzurum a gonderildi Ardindan Halep Valisi birlikleriyle ve Misir dan gonderilen barutla orduya katildi Osmanli ordusu Camurlu ve u gecerek Erzurum onune vardi 5 6 Eylul gecesi askerler metrislere girdi Husrev Pasa da ordugahini Deveboyunu tepelerine kurdu Varos tarafindan yedi topluk bir batarya kuruldu Ahmed Pasa Kunbed tarafindan Magrav Mehmed Pasa Gurcu Kapisi tarafindan surlarda gedik actilar Husrev Pasa ise diger taraftan Abaza Mehmed Pasa nin direnme gucunu zayiflatmak amaciyla kale icine gizlice haberler gonderip kendisine katilacak olanlarin boluge alinacagi sayiasini yaydi Bu haberler kisa surede etkisini gosterdi Gunden gune adamlari azalan ve moral olarak coken Abaza Mehmed Pasa teslimden baska care kalmadigini gorerek akil hocasi Kayserili Seyyid Abdurrahim Efendi yi yaninda alti kisiyle birlikte Husrev Pasa ya gonderdi Canina malina ve adamlarina kastedilmemesi kaydiyla aman diledi 18 Eylul 1628 Bu istek Husrev Pasa tarafindan kabul edildi Amanname Seyyid Abdurrahim Efendi ye verilerek yaninda bulunan Abaza nin damadi Mimar Muslihuddin Aga ile birlikte kaleye gonderildi Bunun uzerine Abaza Mehmed Pasa 22 Eylul gunu alayla sehirden cikip Husrev Pasa nin huzuruna gelip iltifata mazhar oldu ve hilatler kusandi Kusatma sonrasiKale teslim alindiktan sonra Erzurum Beylerbeyligi ne Tayyar Mehmed Pasa atandi Kalenin onarimina baslandi 20 gun Erzurum da kalan Sadrazam Husrev Pasa Abaza Mehmed Pasa ile kusatmayla ayni donemdeki Kars Muharebesi nde Kars Valisi Sefer Pasa tarafindan maglup edilerek esir edilen Iranlilarin Ahiska Valisi la birlikte Ekim ortalarinda Istanbul a hareket etti ve 9 Aralik ta Uskudar a ulasti Abaza Mehmed Pasa Padisah IV Murad tarafindan affedilerek Bosna Beylerbeyligi gorevine getirildi Devleti bes yildir ugrastiran Abaza Pasa ayaklanmasini sonlandiran ve bir yil Iranlilarin isgalinde kalan Ahiska yi geri alan Sadrazam Husrev Pasa ise bu basarilarinin ardindan Bagdat uzerine yapacagi harekata hazirlanmaya basladi Ayrica bakinizAbaza Pasa ayaklanmasi Erzurum Kusatmasi 1627 Kars Muharebesi 1628 Bagdat Kusatmasi 1630 Dis baglantilarJoseph von Hammer Buyuk Osmanli Tarihi c 9 s 77 7915 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ozer Kupeli Osmanli Safevi Munasebetleri 1612 1639 Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Izmir 2009 s 112 11518 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Islam Ansiklopedisi Abaza Pasa bahsi23 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Osmanli Safevi Munasebetleri 1612 1639 Ozer Kupeli Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Izmir 2009 s 114