Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Europa (veya Jupiter II), Jüpiter'in yörüngesinde bulunan dört Galilei uydusunun en küçüğüdür. Galileo Galilei tarafından keşfedilen dört büyük uydudan gezegene yakınlık açısından ikinci sırada bulunur, bu nedenle Jüpiter'in "II" numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. (Jüpiter'in bilinen 80 uydusu) arasında gezegene en yakın altıncı uydudur ve ayrıca Ay'dan biraz küçük olan 3.100 kilometrelik çapı ile Güneş Sistemi'ndeki altıncı en büyük uydudur. 1610 yılında Galileo Galilei tarafından keşfedildi ve adını Girit Kralı Minos'un Fenikeli annesi ve Zeus'un sevgilisi (Roma tanrısı Jüpiter'in Yunan muadili) olan Europa'dan aldı.
 Europa uydusunun 29 Eylül 2022'de Juno uzay aracı tarafından elde edilen gerçek renkli görüntüsü. | |||||||||
| Keşif | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Keşfeden | Galileo Galilei Simon Marius | ||||||||
| Keşif tarihi | 8 Ocak 1610 | ||||||||
| Adlandırmalar | |||||||||
Adın kaynağı | Ευρώπη Eyrōpē | ||||||||
Alternatif adlar | Jupiter II | ||||||||
| Sıfatlar | Europan | ||||||||
| Yörünge özellikleri | |||||||||
Dönem 8 Ocak 2004 | |||||||||
| Enberi | 664.862 km | ||||||||
| Enöte | 676.938 km | ||||||||
Ortalama yörünge yarıçapı | 670.900 km | ||||||||
| Dış merkezlik | 0,009 | ||||||||
| 3,551181 g | |||||||||
Ortalama yörünge hızı | 13.743,36 m/s | ||||||||
| Eğiklik | 0,470° (Jüpiter'in ekvatoruna) 1,791° (tutuluma) | ||||||||
| Doğal uydusu | Jüpiter | ||||||||
| (Grup) | Galilei uyduları | ||||||||
| Fiziksel özellikler | |||||||||
| 5,29 (karşı konum) | |||||||||
Ortalama yarıçap | 1.560,8 ± 0,5 km (0,245 Dünya) | ||||||||
| 3,09 × 107 km2 (0,061 Dünya) | |||||||||
| Hacim | 1,593 × 1010 km3 (0,015 Dünya) | ||||||||
| Kütle | (4,799844 ± 0,000013) × 1022 kg (0,008 Dünya) | ||||||||
Ortalama yoğunluk | 3,013 ± 0,005 g/cm3 (0,546 Dünya) | ||||||||
| 1,314 m/s2 (0,134 g) | |||||||||
Atalet momenti faktörü | 0,346 ± 0,005 (tahmini) | ||||||||
| 2,025 km/s | |||||||||
| Eşzamanlı | |||||||||
| 0,1° | |||||||||
| Albedo | 0,67 ± 0,03 | ||||||||
| |||||||||
| Atmosfer | |||||||||
Yüzey basıncı | 0,1 µPa (10−12bar) | ||||||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||||||
Ay'dan biraz daha küçük olan Europa, esas olarak silikatlardan oluşur ve bir su-buz kabuğuna sahiptir. Muhtemelen içinde demir-nikel bir çekirdek vardır ve dıştan çoğunlukla oksijenden oluşan ince bir atmosfer ile çevrilidir. Ganymede ve Callisto'nun aksine, beyaz-bej yüzeyi bronz renkli çatlaklar ve çizgilerle kaplıdır. Kraterler nispeten azdır ve yüzeyi, Güneş sistemi'nde bilinen herhangi bir katı nesneden daha pürüzsüzdür.
Uydunun yüzeyi buzla kaplıdır ve bu buz kalınlığının 19-25 kilometre olduğu tahmin edilmektedir. Europa'nın kalın buz tabakasının altında bütün uyduyu kaplayan bir okyanus olduğu ve bu sebeple Europa'da yaşamın mümkün olabileceği düşünülmektedir. Son yapılan keşiflerde buz katmanlarının altında büyük göllerin izlerine rastlanmıştır.Hubble Uzay Teleskobu, patlayan kriyogayzerlerden kaynaklandığı düşünülen Satürn'ün uydusu Enceladus'ta gözlemlenenlere benzer su buharı bulutlarını tespit etti. Mayıs 2018'de gök bilimciler, 1995'ten 2003'e kadar Jüpiter'in yörüngesinde dönen Galileo uzay sondasından elde edilen verilerin güncellenmiş bir analizine dayanarak, Europa'daki su bulutu aktivitesinin destekleyici kanıtlarını sağladılar. Bu türden bir bulut faaliyetinin, araştırmacıların uyduya inmek zorunda kalmadan Europa'nın yer altı okyanusundaki yaşam arayışına yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
1989'da başlatılan Galileo görevi Europa hakkındaki mevcut verilerin büyük kısmını sağlamaktadır. Europa'ya henüz hiçbir uzay aracı inmedi, ancak önerilen birkaç keşif görevi var. Avrupa Uzay Ajansı'nın Jüpiter Buzlu Uydular Kaşifi (Jupiter Icy Moons Explorer), 2023'te fırlatılması planlanan ve Europa'ya iki uçuş içerecek olan Ganymede'ye yönelik bir görevdir. NASA'nın planladığı Europa Clipper'in ise 2024 yılında fırlatılması bekleniyor.
Keşif ve adlandırma
Europa, Jüpiter'in diğer üç büyük uydusu Io, Ganymede ve Callisto ile birlikte Galileo Galilei tarafından 8 Ocak 1610'da ve muhtemelen bundan ayrı olarak Simon Marius tarafından keşfedildi. Io ve Europa'nın bildirilen ilk gözlemi, 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo tarafından Padova Üniversitesi'nde (20x kırılmalı teleskop) kullanılarak yapıldı. Ancak bu gözlemde Galileo, teleskopunun düşük gücü nedeniyle Io ve Europa'yı ayıramadı ve bu yüzden ikisini tek bir ışık noktası olarak kaydetti. Ertesi gün 8 Ocak 1610'da (IAU'nun Io için keşif tarihi olarak kullanılan) Galileo'nun Jüpiter sistemi gözlemleri sırasında Io ve Europa ilk kez ayrı cisimler olarak gözlemlendi.
Europa, Yunan mitolojisinde Sur kralı 'un kızı Fenikeli ve soylu bir kadın olan Europa ile aynı adı taşır. Tüm Galilei uyduları gibi, Europa da adını Jüpiter'in Yunan muadili olan Zeus'un sevgilisinden alır. Bu durumda Europa, Minos'un annesi; Kadmos, Phoenix ve Kilikyalıların atası Cilix'nin kız kardeşidir.
Europa adı, keşfinden kısa bir süre sonra Simon Marius tarafından önerilmiş olsa da, bu isim (diğer Galilei uydularının isimleri gibi) uzun bir süre önemini yitirdi ve 20. yüzyıl ortalarına kadar genel kullanıma girmedi. Daha önceki gökbilim literatürünün çoğunda Europa, Roma rakamıyla Jupiter II (Galileo tarafından da tanıtılan sistem) veya "Jüpiter'in ikinci uydusu" olarak adlandırılır. 1892 yılında yörüngesi Jüpiter'e Galilei uydularından daha yakın olan Amalthea'nın keşfi Europa'yı üçüncü sıraya itti. Voyager sondaları 1979'da üç tane daha (iç uydu) keşfetti ve o zamandan beri Europa, Jüpiter'in altıncı uydusu olarak kabul edilir. Bazen hala Jupiter II olarak adlandırılmasına rağmen, sıfat hali Europan olarak kabul görmüştür.
Yörünge ve dönüş
Europa, 670.900 km'lik bir yörünge yarıçapı ile Jüpiter'in etrafında yaklaşık olarak üç buçuk günde dönmektedir. Yörünge, Jüpiter ekvatoruna göre 0,0094'lük bir dış merkezliğe sahip ve Jüpiter'in ekvator düzlemine göre sadece 0,470° eğikliği ile hemen hemen daireseldir. Tüm Galilei uyduları gibi Europa da Jüpiter ile senkronize bir dönüş içindedir, uydunun bir yarım küresi sürekli olarak gezegene bakar ve yüzeyinde Jüpiter'in yukarıda asılı gibi göründüğü bir nokta bulunur. Europa'nın başlangıç meridyeni bu noktadan geçen bir çizgidir. Yapılan araştırmalar senkronize olmayan bir rotasyonu önerdiği için kütleçekim kilitlenmesinin tam olmayabileceği öne sürülmekte ve bu durum şu şekilde açıklanmaktadır: Europa, yörüngesinde döndüğünden daha hızlı bir şekilde kendi etrafında dönüyor ya da en azından geçmişte bu şekilde yapmıştır. Bu durum, Europa'nın iç kütle dağılımında bir asimetri olduğunu ve bir yeraltı sıvı tabakasının üstündeki buz kabuğunu kayalık iç kesimden ayırdığını gösterir.
Diğer Galilei uydularından kaynaklanan kütleçekimsel tedirginlik etkisiyle korunan küçük dış merkezliği nedeniyle, Jüpiter'le olan mesafesi ortalama bir değer etrafında salınır. Europa gaz devine biraz yaklaştıkça Jüpiter'in kütleçekim etkisi artar ve hafifçe uzamış bir şekil almaya zorlanır. Jüpiter'den biraz uzaklaştıkça maruz kaldığı kütleçekim etkisi azalır ve bu da Europa'nın gevşemesine, daha küresel bir şekle dönüşmesine ve okyanusunda gelgitler oluşmasına neden olur. Europa'nın yörünge dış merkezliği düzenli olarak Io ile yörüngesel rezonans oluşturur ve bu rezonans da gezegenin içini düzenli olarak hareketlendirirken ısıya yol açar. Muhtemelen bu durum yüzünden uydunun buzlu yüzeyinin altında sıvı bir okyanusun kalması mümkün olabilmektedir.
Europa'yı kaplayan bu çatlakların bir analizi, zamanın bir noktasında muhtemelen eğik bir yörüngede döndüğüne dair kanıtlar gösteriyor. Eğer bu durum doğruysa, Europa'nın birçok özelliğini anlamamıza yardımcı olacaktır. Europa'nın çatlaklardan oluşan büyük ağ örgüsü, küresel okyanusundaki muazzam gelgit etkisinin neden olduğu gerilimlerin bir kaydı olarak kullanılabilir. Europa'nın eğikliği, tarihinin ne kadarının donmuş kabuğuna kaydedildiğini, okyanusundaki gelgitler tarafından ne kadar ısı üretildiğini ve hatta okyanusunun ne kadar süredir sıvı olduğu hesaplamalarını etkileyebilir. Bu zorlu değişikliklere uyum sağlayabilmek için buz tabakasının gerilmesi gerekir ve çok fazla zorlandığında da kırılır. Europa'nın eksenindeki bir eğiklik, çatlakların düşünülenden çok daha yeni olabileceğini gösterebilir. Bunun nedeni, kutup dönüş yönünün günde birkaç derece kadar değişebilmesi ve birkaç ay boyunca bir devinim dönemini tamamlayabilmesidir. Bir eğiklik, Europa okyanusunun yaş tahminlerini de etkileyebilir. Gelgit etkisinin Europa'nın okyanusunu sıvı halde tutan ısıyı ürettiği ve dönüş eksenindeki bir eğikliğin gelgit kuvvetleri tarafından daha fazla ısı üretilmesine neden olacağı düşünülmektedir. Böyle bir ek ısı, okyanusun daha uzun süre sıvı kalmasını sağlayabilir. Bununla birlikte, dönüş eksenindeki bu varsayımsal kaymanın ne zaman meydana gelmiş olabileceği henüz belirlenememiştir.
Fiziksel özellikler
Europa, 3.100 kilometre (1.900 mi) çapıyla Güneş Sistemi'nin en büyük altıncı doğal uydusu ve en büyük on beşinci cismidir. Galilei uyduları arasında en az kütleye sahip uydu olsa da, Güneş Sistemi'nde kendisinden daha küçük olduğu bilinen tüm uyduların toplamından daha fazla kütleye sahiptir. Kütle yoğunluğu karasal gezegenler ile aynı benzer bir yapıya sahip olduğunu gösterir ve çoğunlukla silikat kayaçlardan oluşur.
İç yapı
Europa'nın yaklaşık 100 km (62 mi) kalınlığında bir dış su katmanına sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bu katmanın bir kısmı uydunun kabuğu olarak donmuş ve geri kalanı ise kabuğun altında sıvı okyanus halindedir. Galileo yörünge aracı tarafından manyetik alan hakkında elde edilen veriler, Europa'nın Jüpiter'in manyetik alanı ile olan etkileşimi sonucu indüklenmiş bir manyetik alana sahip olduğunu göstermiştir. Bu tabakanın muhtemelen tuzlu sıvı su okyanusu olduğu düşünülmektedir. Europa, muhtemelen metalik bir demir çekirdeğe sahiptir.
Yüzey özellikleri
Europa, Güneş Sisteminde bilinen en pürüzsüz yüzeye sahip olan nesnedir. Dağlar ve kraterler gibi büyük ölçekli özelliklerden yoksundur, fakat yapılan bir araştırmaya göre Europa'nın ekvatoru, ekvator üzerine doğrudan gelen Güneş ışığının neden olduğu penitentes adı verilen ve 15 metreye kadar ulaşan buzlu sivri yapılar ile kaplı olabilir.Galileo yörünge aracı tarafından sağlanan görüntüler bunu doğrulamak için yeterli çözünürlüğe sahip olmasa da, radar ve termal veriler bu tahminle uyumlu görünmektedir. Europa'yı çapraz olarak kesen belirgin işaretler, genellikle albedo özellikleri gibi görünmektedir ve düşük topoğrafyayı vurgular. Europa üzerinde az sayıda krater bulunmaktadır, çünkü yüzeyi tektonik olarak çok aktif ve dolayısıyla gençtir. Buzlu kabuğunun 0,64'lük albedosu (ışık yansıtma yeteneği), diğer uydulardan oldukça yüksektir. Bu, genç ve aktif bir yüzeye sahip olduğunu gösterir. Europa'nın maruz kaldığı kuyruklu yıldız bombardımanının tahmini sıklığına dayanarak, yüzeyin yaklaşık olarak 20 ila 180 milyon yaşında olduğu düşünülmektedir. Europa'nın yüzey özelliklerinin açıklaması konusunda bilimsel bir fikir birliği bulunmamaktadır.
Europa'nın yüzeyindeki iyonlaştırıcı radyasyon seviyesi günlük olarak 5,4 Sv'ye (540 rem) eşdeğerdir. Bu radyasyon miktarına bir Dünya günü (24 saat) boyunca maruz kalmak bir insanın ağır derecede hastalanmasına ya da ölmesine sebep olabilir. Europa'daki bir gün, bir Dünya gününden yaklaşık 3,5 kat daha uzundur.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Enberi noktası, yarı büyük eksenden (a) ve dış merkezlikten (e) türetilir: a(1 − e).
- ^ Enöte noktası, yarı büyük eksenden (a) ve dış merkezlikten (e) türetilir: a(1 + e).
- ^ Yarıçaptan (r) türetilen yüzey alanı: 4πr 2.
- ^ Yarıçaptan (r) türetilen hacim: 4/3πr 3.
- ^ Kütle (m), kütle çekimi sabiti (G) ve yarıçaptan (r) türetilen yüzey kütle çekimi: Gm/r2.
- ^ Kütle (m), kütle çekimi sabiti (G) ve yarıçaptan (r) türetilen kurtulma hızı:
![image]()
.
Kaynakça
- ^ a b c d Blue, Jennifer (9 Kasım 2009). "Planet and Satellite Names and Discoverers". USGS. 25 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2010.
- ^ G.G. Schaber (1982) "Geology of Europa", in David Morrison, ed., Satellites of Jupiter, vol. 3, International Astronomical Union, p 556 ff.
- ^ a b Greenberg (2005) Europa: the ocean moon
- ^ "JPL HORIZONS solar system data and ephemeris computation service". Solar System Dynamics. NASA, Jet Propulsion Laboratory. 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007.
- ^ a b c d . NASA. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "By the Numbers | Europa". NASA Solar System Exploration. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e Yeomans, Donald K. (13 Temmuz 2006). "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL Solar System Dynamics. 14 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2007.
- ^ Showman, A. P.; Malhotra, R. (1 Ekim 1999). "The Galilean Satellites". Science. 286 (5437). ss. 77-84. doi:10.1126/science.286.5437.77. (PMID) 10506564.
- ^ a b Geissler, P. E.; Greenberg, R.; Hoppa, G.; Helfenstein, P.; McEwen, A.; Pappalardo, R.; Tufts, R.; Ockert-Bell, M.; Sullivan, R.; Greeley, R.; Belton, M. J. S.; Denk, T.; Clark, B. E.; Burns, J.; Veverka, J. (1998). "Evidence for non-synchronous rotation of Europa". Nature. 391 (6665). ss. 368-70. Bibcode:1998Natur.391..368G. doi:10.1038/34869. (PMID) 9450751.
- ^ Bills, Bruce G. (2005). "Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter". Icarus. 175 (1). ss. 233-247. Bibcode:2005Icar..175..233B. doi:10.1016/j.icarus.2004.10.028. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
- ^ McFadden, Lucy-Ann; Weissman, Paul; Johnson, Torrence (2007). The Encyclopedia of the Solar System. Elsevier. s. 432. ISBN .
- ^ McGrath (2009). "Atmosphere of Europa". Pappalardo, Robert T.; McKinnon, William B.; Khurana, Krishan K. (Ed.). Europa. Arizona Üniversitesi Yayınları. ISBN .
- ^ Chang, Kenneth (12 Mart 2015). "Suddenly, It Seems, Water Is Everywhere in Solar System". The New York Times. 9 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
- ^ a b Cook, Jia-Rui (18 Eylül 2013). . jpl.nasa.gov. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022.
- ^ Jia, Xianzhe; Kivelson, Margaret G.; Khurana, Krishan K.; Kurth, William S. (14 Mayıs 2018). "Evidence of a plume on Europa from Galileo magnetic and plasma wave signatures". Nature Astronomy. 2 (6). ss. 459-464. Bibcode:2018NatAs...2..459J. doi:10.1038/s41550-018-0450-z.
- ^ McCartney, Gretchen; Brown, Dwayne; Wendel, JoAnna (14 Mayıs 2018). "Old Data Reveal New Evidence of Europa Plumes". Jet Propulsion Laboratory. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Chang, Kenneth (14 Mayıs 2018). "NASA Finds Signs of Plumes From Europa, Jupiter's Ocean Moon". The New York Times. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ Wall, Mike (14 Mayıs 2018). "This Mayıs Be the Best Evidence Yet of a Water Plume on Jupiter's Moon Europa". Space.com. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.
- ^ . ESA. 8 Kasım 2021. 21 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2021.
- ^ Amos, Jonathan (2 Mayıs 2012). "Esa selects 1bn-euro Juice probe to Jupiter". BBC News Online. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2012.
- ^ Borenstein, Seth (4 Mart 2014). . Associated Press. 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ^ a b Marazzini, Claudio (2005). "I nomi dei satelliti di Giove: da Galileo a Simon Marius". Lettere Italiane (İtalyanca). 57 (3). ss. 391-407. JSTOR 26267017.
- ^ a b . Project Galileo. NASA, Jet İtki Laboratuvarı. 5 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2007.
- ^ . Wolfram Research. 2010. 1 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2010.
- ^ a b Showman, Adam P.; Malhotra, Renu (Mayıs 1997). "Tidal Evolution into the Laplace Resonance and the Resurfacing of Ganymede". Icarus. 127 (1). ss. 93-111. Bibcode:1997Icar..127...93S. doi:10.1006/icar.1996.5669.
- ^ . geology.asu.edu. 29 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Europa'nın kütlesi: 48×1021 kg. Triton'un kütlesi artı tüm küçük uydular: 39,5×1021 kg)
- ^ Kargel, Jeffrey S.; Kaye, Jonathan Z.; Head, James W.; Marion, Giles M.; Sassen, Roger; Crowley, James K.; Ballesteros, Olga Prieto; Grant, Steven A.; Hogenboom, David L. (November 2000). "Europa's Crust and Ocean: Origin, Composition, and the Prospects for Life". Icarus. 148 (1). ss. 226-265. Bibcode:2000Icar..148..226K. doi:10.1006/icar.2000.6471. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ Phillips, Cynthia B.; Pappalardo, Robert T. (20 Mayıs 2014). "Europa Clipper Mission Concept". Eos, Transactions American Geophysical Union. 95 (20). ss. 165-167. Bibcode:2014EOSTr..95..165P. doi:10.1002/2014EO200002.
- ^ Kivelson, Margaret G.; Khurana, Krishan K.; Russell, Christopher T.; Volwerk, Martin; Walker, Raymond J.; Zimmer, Christophe (2000). "Galileo Magnetometer Measurements: A Stronger Case for a Subsurface Ocean at Europa". Science. 289 (5483). ss. 1340-1343. Bibcode:2000Sci...289.1340K. doi:10.1126/science.289.5483.1340. (PMID) 10958778.
- ^ Bhatia, G.K.; Sahijpal, S. (2017). "Thermal evolution of trans-Neptunian objects, icy satellites, and minor icy planets in the early solar system". Meteoritics & Planetary Science. 52 (12). ss. 2470-2490. Bibcode:2017M&PS...52.2470B. doi:10.1111/maps.12952.
- ^ . Project Galileo: Moons and Rings of Jupiter. NASA, Jet Propulsion Laboratory. 2001. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2007.
- ^ Rincon, Paul (20 Mart 2013). "Ice blades threaten Europa landing". BBC News. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2018.
- ^ Europa may have towering ice spikes on its surface 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Paul Scott Anderson, Earth and Sky. 20 Ekim 2018.
- ^ a b Hobley, Daniel E. J.; Moore, Jeffrey M.; Howard, Alan D.; Umurhan, Orkan M. (8 Ekim 2018). "Formation of metre-scale bladed roughness on Europa's surface by ablation of ice" (PDF). Nature Geoscience. 11 (12). ss. 901-904. Bibcode:2018NatGe..11..901H. doi:10.1038/s41561-018-0235-0. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020.
- ^ Arnett, Bill (7 November 1996) Europa 4 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. astro.auth.gr
- ^ a b Hamilton, Calvin J. "Jupiter's Moon Europa". solarviews.com. 24 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2007.
- ^ Schenk, Paul M.; Chapman, Clark R.; Zahnle, Kevin; and Moore, Jeffrey M. (2004) "Chapter 18: Ages and Interiors: the Cratering Record of the Galilean Satellites" 24 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s. 427 ff. in Bagenal, Fran; Dowling, Timothy E.; and McKinnon, William B., editors; Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, Cambridge University Press, .
- ^ . Astrobiology Magazine. astrobio.net. 2007. Archived from the original on 29 Eylül 2007. Erişim tarihi: 20 Ekim 2007.
- ^ Frederick A. Ringwald (29 Şubat 2000). . California State University, Fresno. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009.
- ^ The Effects of Nuclear Weapons, Revised ed., US DOD 1962, s. 592–593
- ^ "Europa: Facts about Jupiter's Moon, Europa • The Planets". The Planets (İngilizce). 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Europa veya Jupiter II Jupiter in yorungesinde bulunan dort Galilei uydusunun en kucugudur Galileo Galilei tarafindan kesfedilen dort buyuk uydudan gezegene yakinlik acisindan ikinci sirada bulunur bu nedenle Jupiter in II numarali uydusu olarak adlandirilmistir Jupiter in bilinen 80 uydusu arasinda gezegene en yakin altinci uydudur ve ayrica Ay dan biraz kucuk olan 3 100 kilometrelik capi ile Gunes Sistemi ndeki altinci en buyuk uydudur 1610 yilinda Galileo Galilei tarafindan kesfedildi ve adini Girit Krali Minos un Fenikeli annesi ve Zeus un sevgilisi Roma tanrisi Jupiter in Yunan muadili olan Europa dan aldi EuropaEuropa uydusunun 29 Eylul 2022 de Juno uzay araci tarafindan elde edilen gercek renkli goruntusu KesifKesfedenGalileo Galilei Simon MariusKesif tarihi8 Ocak 1610AdlandirmalarAdin kaynagiEyrwph EyrōpeAlternatif adlarJupiter IISifatlarEuropanYorunge ozellikleriDonem 8 Ocak 2004Enberi664 862 kmEnote676 938 kmOrtalama yorunge yaricapi670 900 kmDis merkezlik0 009Yorunge periyodu3 551181 gOrtalama yorunge hizi13 743 36 m sEgiklik0 470 Jupiter in ekvatoruna 1 791 tutuluma Dogal uydusuJupiterGrupGalilei uydulariFiziksel ozelliklerGorunur buyukluk5 29 karsi konum Ortalama yaricap1 560 8 0 5 km 0 245 Dunya Yuzey alani3 09 107 km2 0 061 Dunya Hacim1 593 1010 km3 0 015 Dunya Kutle 4 799844 0 000013 1022 kg 0 008 Dunya Ortalama yogunluk3 013 0 005 g cm3 0 546 Dunya Yuzey kutle cekimi1 314 m s2 0 134 g Atalet momenti faktoru0 346 0 005 tahmini Kurtulma hizi2 025 km sSinodal donme suresiEszamanliEksen egikligi0 1 Albedo0 67 0 03Yuzey sicakligi min ort maks Yuzey 50 K 102 K 171 C 125 KAtmosferYuzey basinci0 1 µPa 10 12bar Wikimedia Commons ta ilgili ortam Ay dan biraz daha kucuk olan Europa esas olarak silikatlardan olusur ve bir su buz kabuguna sahiptir Muhtemelen icinde demir nikel bir cekirdek vardir ve distan cogunlukla oksijenden olusan ince bir atmosfer ile cevrilidir Ganymede ve Callisto nun aksine beyaz bej yuzeyi bronz renkli catlaklar ve cizgilerle kaplidir Kraterler nispeten azdir ve yuzeyi Gunes sistemi nde bilinen herhangi bir kati nesneden daha puruzsuzdur Uydunun yuzeyi buzla kaplidir ve bu buz kalinliginin 19 25 kilometre oldugu tahmin edilmektedir Europa nin kalin buz tabakasinin altinda butun uyduyu kaplayan bir okyanus oldugu ve bu sebeple Europa da yasamin mumkun olabilecegi dusunulmektedir Son yapilan kesiflerde buz katmanlarinin altinda buyuk gollerin izlerine rastlanmistir Hubble Uzay Teleskobu patlayan kriyogayzerlerden kaynaklandigi dusunulen Saturn un uydusu Enceladus ta gozlemlenenlere benzer su buhari bulutlarini tespit etti Mayis 2018 de gok bilimciler 1995 ten 2003 e kadar Jupiter in yorungesinde donen Galileo uzay sondasindan elde edilen verilerin guncellenmis bir analizine dayanarak Europa daki su bulutu aktivitesinin destekleyici kanitlarini sagladilar Bu turden bir bulut faaliyetinin arastirmacilarin uyduya inmek zorunda kalmadan Europa nin yer alti okyanusundaki yasam arayisina yardimci olabilecegi dusunulmektedir 1989 da baslatilan Galileo gorevi Europa hakkindaki mevcut verilerin buyuk kismini saglamaktadir Europa ya henuz hicbir uzay araci inmedi ancak onerilen birkac kesif gorevi var Avrupa Uzay Ajansi nin Jupiter Buzlu Uydular Kasifi Jupiter Icy Moons Explorer 2023 te firlatilmasi planlanan ve Europa ya iki ucus icerecek olan Ganymede ye yonelik bir gorevdir NASA nin planladigi Europa Clipper in ise 2024 yilinda firlatilmasi bekleniyor Kesif ve adlandirmaEuropa Jupiter in diger uc buyuk uydusu Io Ganymede ve Callisto ile birlikte Galileo Galilei tarafindan 8 Ocak 1610 da ve muhtemelen bundan ayri olarak Simon Marius tarafindan kesfedildi Io ve Europa nin bildirilen ilk gozlemi 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo tarafindan Padova Universitesi nde 20x kirilmali teleskop kullanilarak yapildi Ancak bu gozlemde Galileo teleskopunun dusuk gucu nedeniyle Io ve Europa yi ayiramadi ve bu yuzden ikisini tek bir isik noktasi olarak kaydetti Ertesi gun 8 Ocak 1610 da IAU nun Io icin kesif tarihi olarak kullanilan Galileo nun Jupiter sistemi gozlemleri sirasinda Io ve Europa ilk kez ayri cisimler olarak gozlemlendi Europa Yunan mitolojisinde Sur krali un kizi Fenikeli ve soylu bir kadin olan Europa ile ayni adi tasir Tum Galilei uydulari gibi Europa da adini Jupiter in Yunan muadili olan Zeus un sevgilisinden alir Bu durumda Europa Minos un annesi Kadmos Phoenix ve Kilikyalilarin atasi Cilix nin kiz kardesidir Europa adi kesfinden kisa bir sure sonra Simon Marius tarafindan onerilmis olsa da bu isim diger Galilei uydularinin isimleri gibi uzun bir sure onemini yitirdi ve 20 yuzyil ortalarina kadar genel kullanima girmedi Daha onceki gokbilim literaturunun cogunda Europa Roma rakamiyla Jupiter II Galileo tarafindan da tanitilan sistem veya Jupiter in ikinci uydusu olarak adlandirilir 1892 yilinda yorungesi Jupiter e Galilei uydularindan daha yakin olan Amalthea nin kesfi Europa yi ucuncu siraya itti Voyager sondalari 1979 da uc tane daha ic uydu kesfetti ve o zamandan beri Europa Jupiter in altinci uydusu olarak kabul edilir Bazen hala Jupiter II olarak adlandirilmasina ragmen sifat hali Europan olarak kabul gormustur Yorunge ve donusEuropa Ganymede ve Io nun Laplace rezonansinin animasyonu kavusumlar renk degisiklikleriyle vurgulanir Europa 670 900 km lik bir yorunge yaricapi ile Jupiter in etrafinda yaklasik olarak uc bucuk gunde donmektedir Yorunge Jupiter ekvatoruna gore 0 0094 luk bir dis merkezlige sahip ve Jupiter in ekvator duzlemine gore sadece 0 470 egikligi ile hemen hemen daireseldir Tum Galilei uydulari gibi Europa da Jupiter ile senkronize bir donus icindedir uydunun bir yarim kuresi surekli olarak gezegene bakar ve yuzeyinde Jupiter in yukarida asili gibi gorundugu bir nokta bulunur Europa nin baslangic meridyeni bu noktadan gecen bir cizgidir Yapilan arastirmalar senkronize olmayan bir rotasyonu onerdigi icin kutlecekim kilitlenmesinin tam olmayabilecegi one surulmekte ve bu durum su sekilde aciklanmaktadir Europa yorungesinde dondugunden daha hizli bir sekilde kendi etrafinda donuyor ya da en azindan gecmiste bu sekilde yapmistir Bu durum Europa nin ic kutle dagiliminda bir asimetri oldugunu ve bir yeralti sivi tabakasinin ustundeki buz kabugunu kayalik ic kesimden ayirdigini gosterir Diger Galilei uydularindan kaynaklanan kutlecekimsel tedirginlik etkisiyle korunan kucuk dis merkezligi nedeniyle Jupiter le olan mesafesi ortalama bir deger etrafinda salinir Europa gaz devine biraz yaklastikca Jupiter in kutlecekim etkisi artar ve hafifce uzamis bir sekil almaya zorlanir Jupiter den biraz uzaklastikca maruz kaldigi kutlecekim etkisi azalir ve bu da Europa nin gevsemesine daha kuresel bir sekle donusmesine ve okyanusunda gelgitler olusmasina neden olur Europa nin yorunge dis merkezligi duzenli olarak Io ile yorungesel rezonans olusturur ve bu rezonans da gezegenin icini duzenli olarak hareketlendirirken isiya yol acar Muhtemelen bu durum yuzunden uydunun buzlu yuzeyinin altinda sivi bir okyanusun kalmasi mumkun olabilmektedir Europa yi kaplayan bu catlaklarin bir analizi zamanin bir noktasinda muhtemelen egik bir yorungede dondugune dair kanitlar gosteriyor Eger bu durum dogruysa Europa nin bircok ozelligini anlamamiza yardimci olacaktir Europa nin catlaklardan olusan buyuk ag orgusu kuresel okyanusundaki muazzam gelgit etkisinin neden oldugu gerilimlerin bir kaydi olarak kullanilabilir Europa nin egikligi tarihinin ne kadarinin donmus kabuguna kaydedildigini okyanusundaki gelgitler tarafindan ne kadar isi uretildigini ve hatta okyanusunun ne kadar suredir sivi oldugu hesaplamalarini etkileyebilir Bu zorlu degisikliklere uyum saglayabilmek icin buz tabakasinin gerilmesi gerekir ve cok fazla zorlandiginda da kirilir Europa nin eksenindeki bir egiklik catlaklarin dusunulenden cok daha yeni olabilecegini gosterebilir Bunun nedeni kutup donus yonunun gunde birkac derece kadar degisebilmesi ve birkac ay boyunca bir devinim donemini tamamlayabilmesidir Bir egiklik Europa okyanusunun yas tahminlerini de etkileyebilir Gelgit etkisinin Europa nin okyanusunu sivi halde tutan isiyi urettigi ve donus eksenindeki bir egikligin gelgit kuvvetleri tarafindan daha fazla isi uretilmesine neden olacagi dusunulmektedir Boyle bir ek isi okyanusun daha uzun sure sivi kalmasini saglayabilir Bununla birlikte donus eksenindeki bu varsayimsal kaymanin ne zaman meydana gelmis olabilecegi henuz belirlenememistir Fiziksel ozelliklerEuropa sol alt Ay sol ust ve Dunya nin sag buyukluk karsilastirilmasi Europa 3 100 kilometre 1 900 mi capiyla Gunes Sistemi nin en buyuk altinci dogal uydusu ve en buyuk on besinci cismidir Galilei uydulari arasinda en az kutleye sahip uydu olsa da Gunes Sistemi nde kendisinden daha kucuk oldugu bilinen tum uydularin toplamindan daha fazla kutleye sahiptir Kutle yogunlugu karasal gezegenler ile ayni benzer bir yapiya sahip oldugunu gosterir ve cogunlukla silikat kayaclardan olusur Ic yapi USGS tarafindan hazirlanan Europa nin haritasi Europa nin yaklasik 100 km 62 mi kalinliginda bir dis su katmanina sahip oldugu tahmin edilmektedir Bu katmanin bir kismi uydunun kabugu olarak donmus ve geri kalani ise kabugun altinda sivi okyanus halindedir Galileo yorunge araci tarafindan manyetik alan hakkinda elde edilen veriler Europa nin Jupiter in manyetik alani ile olan etkilesimi sonucu induklenmis bir manyetik alana sahip oldugunu gostermistir Bu tabakanin muhtemelen tuzlu sivi su okyanusu oldugu dusunulmektedir Europa muhtemelen metalik bir demir cekirdege sahiptir Yuzey ozellikleri Europa Gunes Sisteminde bilinen en puruzsuz yuzeye sahip olan nesnedir Daglar ve kraterler gibi buyuk olcekli ozelliklerden yoksundur fakat yapilan bir arastirmaya gore Europa nin ekvatoru ekvator uzerine dogrudan gelen Gunes isiginin neden oldugu penitentes adi verilen ve 15 metreye kadar ulasan buzlu sivri yapilar ile kapli olabilir Galileo yorunge araci tarafindan saglanan goruntuler bunu dogrulamak icin yeterli cozunurluge sahip olmasa da radar ve termal veriler bu tahminle uyumlu gorunmektedir Europa yi capraz olarak kesen belirgin isaretler genellikle albedo ozellikleri gibi gorunmektedir ve dusuk topografyayi vurgular Europa uzerinde az sayida krater bulunmaktadir cunku yuzeyi tektonik olarak cok aktif ve dolayisiyla genctir Buzlu kabugunun 0 64 luk albedosu isik yansitma yetenegi diger uydulardan oldukca yuksektir Bu genc ve aktif bir yuzeye sahip oldugunu gosterir Europa nin maruz kaldigi kuyruklu yildiz bombardimaninin tahmini sikligina dayanarak yuzeyin yaklasik olarak 20 ila 180 milyon yasinda oldugu dusunulmektedir Europa nin yuzey ozelliklerinin aciklamasi konusunda bilimsel bir fikir birligi bulunmamaktadir Europa nin yuzeyindeki iyonlastirici radyasyon seviyesi gunluk olarak 5 4 Sv ye 540 rem esdegerdir Bu radyasyon miktarina bir Dunya gunu 24 saat boyunca maruz kalmak bir insanin agir derecede hastalanmasina ya da olmesine sebep olabilir Europa daki bir gun bir Dunya gununden yaklasik 3 5 kat daha uzundur Ayrica bakinizEuropa yi dunyalastirma Europa nin kolonilestirilmesi Europa daki kraterler listesi Jupiter in dogal uydulariNotlar Enberi noktasi yari buyuk eksenden a ve dis merkezlikten e turetilir a 1 e Enote noktasi yari buyuk eksenden a ve dis merkezlikten e turetilir a 1 e Yaricaptan r turetilen yuzey alani 4p r2 Yaricaptan r turetilen hacim 4 3p r3 Kutle m kutle cekimi sabiti G ve yaricaptan r turetilen yuzey kutle cekimi Gm r2 Kutle m kutle cekimi sabiti G ve yaricaptan r turetilen kurtulma hizi 2Gm r displaystyle textstyle sqrt 2Gm r Kaynakca a b c d Blue Jennifer 9 Kasim 2009 Planet and Satellite Names and Discoverers USGS 25 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2010 G G Schaber 1982 Geology of Europa in David Morrison ed Satellites of Jupiter vol 3 International Astronomical Union p 556 ff a b Greenberg 2005 Europa the ocean moon JPL HORIZONS solar system data and ephemeris computation service Solar System Dynamics NASA Jet Propulsion Laboratory 7 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2007 a b c d NASA 26 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2007 By the Numbers Europa NASA Solar System Exploration 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2021 a b c d e Yeomans Donald K 13 Temmuz 2006 Planetary Satellite Physical Parameters JPL Solar System Dynamics 14 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2007 Showman A P Malhotra R 1 Ekim 1999 The Galilean Satellites Science 286 5437 ss 77 84 doi 10 1126 science 286 5437 77 PMID 10506564 a b Geissler P E Greenberg R Hoppa G Helfenstein P McEwen A Pappalardo R Tufts R Ockert Bell M Sullivan R Greeley R Belton M J S Denk T Clark B E Burns J Veverka J 1998 Evidence for non synchronous rotation of Europa Nature 391 6665 ss 368 70 Bibcode 1998Natur 391 368G doi 10 1038 34869 PMID 9450751 Bills Bruce G 2005 Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter Icarus 175 1 ss 233 247 Bibcode 2005Icar 175 233B doi 10 1016 j icarus 2004 10 028 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2019 McFadden Lucy Ann Weissman Paul Johnson Torrence 2007 The Encyclopedia of the Solar System Elsevier s 432 ISBN 978 0 12 226805 2 McGrath 2009 Atmosphere of Europa Pappalardo Robert T McKinnon William B Khurana Krishan K Ed Europa Arizona Universitesi Yayinlari ISBN 978 0 8165 2844 8 Chang Kenneth 12 Mart 2015 Suddenly It Seems Water Is Everywhere in Solar System The New York Times 9 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2015 Arsivlenmis kopya 18 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2013 a b Cook Jia Rui 18 Eylul 2013 jpl nasa gov 5 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2022 Jia Xianzhe Kivelson Margaret G Khurana Krishan K Kurth William S 14 Mayis 2018 Evidence of a plume on Europa from Galileo magnetic and plasma wave signatures Nature Astronomy 2 6 ss 459 464 Bibcode 2018NatAs 2 459J doi 10 1038 s41550 018 0450 z McCartney Gretchen Brown Dwayne Wendel JoAnna 14 Mayis 2018 Old Data Reveal New Evidence of Europa Plumes Jet Propulsion Laboratory 17 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Chang Kenneth 14 Mayis 2018 NASA Finds Signs of Plumes From Europa Jupiter s Ocean Moon The New York Times 14 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2018 Wall Mike 14 Mayis 2018 This Mayis Be the Best Evidence Yet of a Water Plume on Jupiter s Moon Europa Space com 14 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2018 ESA 8 Kasim 2021 21 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2021 Amos Jonathan 2 Mayis 2012 Esa selects 1bn euro Juice probe to Jupiter BBC News Online 11 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2012 Borenstein Seth 4 Mart 2014 Associated Press 5 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2014 a b Marazzini Claudio 2005 I nomi dei satelliti di Giove da Galileo a Simon Marius Lettere Italiane Italyanca 57 3 ss 391 407 JSTOR 26267017 a b Project Galileo NASA Jet Itki Laboratuvari 5 Ocak 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2007 Wolfram Research 2010 1 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2010 a b Showman Adam P Malhotra Renu Mayis 1997 Tidal Evolution into the Laplace Resonance and the Resurfacing of Ganymede Icarus 127 1 ss 93 111 Bibcode 1997Icar 127 93S doi 10 1006 icar 1996 5669 geology asu edu 29 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Europa nin kutlesi 48 1021 kg Triton un kutlesi arti tum kucuk uydular 39 5 1021 kg Kargel Jeffrey S Kaye Jonathan Z Head James W Marion Giles M Sassen Roger Crowley James K Ballesteros Olga Prieto Grant Steven A Hogenboom David L November 2000 Europa s Crust and Ocean Origin Composition and the Prospects for Life Icarus 148 1 ss 226 265 Bibcode 2000Icar 148 226K doi 10 1006 icar 2000 6471 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2020 Phillips Cynthia B Pappalardo Robert T 20 Mayis 2014 Europa Clipper Mission Concept Eos Transactions American Geophysical Union 95 20 ss 165 167 Bibcode 2014EOSTr 95 165P doi 10 1002 2014EO200002 Kivelson Margaret G Khurana Krishan K Russell Christopher T Volwerk Martin Walker Raymond J Zimmer Christophe 2000 Galileo Magnetometer Measurements A Stronger Case for a Subsurface Ocean at Europa Science 289 5483 ss 1340 1343 Bibcode 2000Sci 289 1340K doi 10 1126 science 289 5483 1340 PMID 10958778 Bhatia G K Sahijpal S 2017 Thermal evolution of trans Neptunian objects icy satellites and minor icy planets in the early solar system Meteoritics amp Planetary Science 52 12 ss 2470 2490 Bibcode 2017M amp PS 52 2470B doi 10 1111 maps 12952 Project Galileo Moons and Rings of Jupiter NASA Jet Propulsion Laboratory 2001 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2007 Rincon Paul 20 Mart 2013 Ice blades threaten Europa landing BBC News 7 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2018 Europa may have towering ice spikes on its surface 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Paul Scott Anderson Earth and Sky 20 Ekim 2018 a b Hobley Daniel E J Moore Jeffrey M Howard Alan D Umurhan Orkan M 8 Ekim 2018 Formation of metre scale bladed roughness on Europa s surface by ablation of ice PDF Nature Geoscience 11 12 ss 901 904 Bibcode 2018NatGe 11 901H doi 10 1038 s41561 018 0235 0 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ocak 2020 Arnett Bill 7 November 1996 Europa 4 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde astro auth gr a b Hamilton Calvin J Jupiter s Moon Europa solarviews com 24 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2007 Schenk Paul M Chapman Clark R Zahnle Kevin and Moore Jeffrey M 2004 Chapter 18 Ages and Interiors the Cratering Record of the Galilean Satellites 24 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 427 ff in Bagenal Fran Dowling Timothy E and McKinnon William B editors Jupiter The Planet Satellites and Magnetosphere Cambridge University Press 0 521 81808 7 Astrobiology Magazine astrobio net 2007 Archived from the original on 29 Eylul 2007 Erisim tarihi 20 Ekim 2007 KB1 bakim Uygun olmayan url link Frederick A Ringwald 29 Subat 2000 California State University Fresno 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2009 The Effects of Nuclear Weapons Revised ed US DOD 1962 s 592 593 Europa Facts about Jupiter s Moon Europa The Planets The Planets Ingilizce 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021