F/A-18 Hornet, (Türkçe: Eşek arısı), McDonnell Douglas ve Northrop şirketleri tarafından müşterek olarak tasarlanan ve 1982 yılında üretilmeye başlanmış olan bir muharebe uçağıdır. 1997'den beri Boeing tarafından üretilmektedir. Rus muadili SU-33 model savaş uçağıdır.
F/A-18 Hornet | |
---|---|
![]() | |
Türü | Çok Amaçlı Avcı |
Ulusal köken | |
Üretici | McDonnell Douglas / Boeing Northrop |
İlk uçuş | 18 Kasım 1978 |
Hizmete giriş | 7 Ocak 1983 |
Ana kullanıcı | |
Üretim sayısı | F/A-18A/B/C/D: 1,480 |
Program maliyeti | 50.000.000.000$ |
Birim maliyeti | 95.000.000$ |
Gelişimi | |
Değişimleri | (Boeing F/A-18E/F Super Hornet) |
C, D, E ve F olmak üzere 4 türevi bulunmaktadır. Uçak iki motorludur. Uçakta C ve E modelinde tek, D ve F modelinde iki mürettebat vardır.
F/A-18 Hornet tek ve iki kişilik, iki motorlu, çok görevli bir av/saldırı uçağı olup kara üslerinden veya uçak gemilerinden hareket edebilir. F/A-18 değişik görevleri yerine getirebilir; bunların içinde hava üstünlük, refakat, düşman savunmalarını susturma, keşif, ileri hat hava kontrolü, yakın ve derin hava desteği, gündüz ve gece saldırı söylenebilir. Hornetler F-4 Phantom II av, hafif taarruz ve A-6 Intruderların yerini almıştır (bu uçaklar 1990’da emekliye ayrılmıştır).
YF-17’nin konfigürasyonu muhafaza edilmesine rağmen F-18 yepyeni bir uçak olmuştur. Tek kişilik av ve saldırı görev yeteneklerini yerine getirebilmek için dijital bilgisayarlardaki son teknolojik gelişmelerden yararlanılmıştır. Katod tüplü göstergeleri içeren kokpit ekranları, simülatörlerde pilotların tamamen gelişmesini sağlayan uygun kumanda teknikleri ile belirtilen görevleri yerine getirebilecek tek kişilik uygulama gerçekleştirilmiştir.
Tek kişilik F/A-18A ile iki kişilik F/A-18B 1983'te hizmete girmiştir. A ve B modellerinin başarılı 400 uçaklık uygulamasından sonra Donanma gelişmiş modeller olan F/A-18C (tek kişilik) ve F/A-18D (iki kişilik) modelleri 1987’den itibaren teslim almaya başlamıştır. Bu “Hornet”ler AMRAAM orta menzilli havadan havaya gelişmiş füze sistemleri ve havadan karaya Maverick füzelerini taşıyabiliyordu. İki yıl sonra da bu uçakların gece görev yetenekleri geliştirildi.
Çok görevli F/A-18E/F Super Hornet savaş yetenekleri ispatlanmış olan F/A-18C/D’nin geliştirilmiş bir modelidir. Emekliye ayrılmış A-6 ile kıyaslanabilecek tarzda filo komutanına menzil, dayanıklılık ve silah çeşitliliği sunabilmektedir. Yeni modeller öncekilerden 1,28 metre daha uzundur, %25 daha geniş kanat alanına sahiptir ve %33 daha fazla dahili yakıt taşıyabilmektedir. Bu da ona menzilde %41, havada kalmada %50 artma sağlamaktadır. İki adet ilave silah istasyonuna sahiptir. Bu da havadan havaya ve havadan karaya silah yükünde esneklik sağlamaktadır. Ayrıca JDAM ve JSOW gibi akıllı mühimmat da taşıyabilmektedir.
Super Hornet yaklaşık 8.050 kg yükü on bir harici istasyonda taşıyabilmektedir. Her türlü hava şartlarında görev yapabilen “havadan havaya” radara, güdümlü ve klasik silahların hassas sevki için kontrol sistemlerine sahiptir. Uçakta iki kanat ucu istasyonu, yakıt tankları veya havadan karaya füzeler için her kanat altında dört istasyon, Sparrow’lar veya algılayıcılar için gövde altında kenarlarda iki istasyon ve bir de gövde altında ortada yakıt tankı veya havadan karaya silahlar için bir istasyon bulunmaktadır. Gövde içinde, burun kısmında da bir adet 20mm M61A1 Vulcan top vardır.
İki adet general Electric F414 turbofan kullanılarak motor itiş gücü 159,59 kN’dan 195,30 kN’a çıkartılmıştır. F/A-18C/D’lerde düşük görüntülenme teknolojisi uygulanmakla birlikte F/A-18E/F’lerde hayatta kalabilme olanaklarının optimizasyonu ön plana alınarak dizayn edilmiştir. F-18 hizmete girdiğinden bu yana 15 dünya rekoru kırmıştır.
Hughes firmasının “Gelişmiş Hedefleme İleri Bakan Infrared” (ATFLIR) radarı F/A-18E/F’ye ait olmakla beraber daha önceki modellere de uygulanacaktır. ABD Donanması asgari 548, azami 1000 Super Hornet satın almayı planlamaktadır. Bu miktar JSF ’nin başarı oranına bağlı olarak değişebilir.
Teknik Özellikler (F/A-18E Super Hornet)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpRNUwwRnVYMFl0UVMweE9FTmZTRzl5Ym1WMFgyeGhkVzVqYUdWelgyWnliMjFmZEdobFgyWnNhV2RvZEY5a1pXTnJYMjltWDNSb1pWOWpiMjUyWlc1MGFXOXVZV3hzZVY5d2IzZGxjbVZrWDJGcGNtTnlZV1owWDJOaGNuSnBaWEl1YW5Cbkx6SXdNSEI0TFVGdVgwWXRRUzB4T0VOZlNHOXlibVYwWDJ4aGRXNWphR1Z6WDJaeWIyMWZkR2hsWDJac2FXZG9kRjlrWldOclgyOW1YM1JvWlY5amIyNTJaVzUwYVc5dVlXeHNlVjl3YjNkbGNtVmtYMkZwY21OeVlXWjBYMk5oY25KcFpYSXVhbkJuLmpwZw==.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpkaEwwMWpSRzl1Ym1Wc2JGOUViM1ZuYkdGelgwWXRRUzB4T0Y5SWIzSnVaWFJmTXkxMmFXVjNYMnhwYm1WZlpISmhkMmx1Wnk1d2JtY3ZNakF3Y0hndFRXTkViMjV1Wld4c1gwUnZkV2RzWVhOZlJpMUJMVEU0WDBodmNtNWxkRjh6TFhacFpYZGZiR2x1WlY5a2NtRjNhVzVuTG5CdVp3PT0ucG5n.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlsTDJVNUx6QXhNVEl4T0MxT0xUazNOamxRTFRBME4xOUdMVUV0TVRoZlYybDBhRjlYWldGd2IyNXpYMUpsWVdSNVgyWnZjbDlOYVhOemFXOXVMbXB3Wnk4eU1EQndlQzB3TVRFeU1UZ3RUaTA1TnpZNVVDMHdORGRmUmkxQkxURTRYMWRwZEdoZlYyVmhjRzl1YzE5U1pXRmtlVjltYjNKZlRXbHpjMmx2Ymk1cWNHYz0uanBn.jpg)
Boyut Doneleri
- Uzunluk: 18.31 m (60.01 ft)
- Kanat Genişliği: 13.62 m (44.71 ft)
- Yükseklik: 4.82 m (15.79 ft)
- Kanat Alanı: 46.45 m2 (500 ft2)
Ağırlık Doneleri
- Boş Ağırlık: 13.880 kg (30.600 lb)
- Azami Ağırlık: 29.935 kg (66.000 lb)
- Yakıt Kapasitesi :
- Dahili: 6.530 kg (14.400 lb)
- Harici: 4.435 kg (9.780 lb)
- Azami Faydalı Yük: 8.050 kg (17.750 lb)
Güç Kaynağı
- Motor: 2 x General Electric F414-GE-400
- Motor Gücü: 2 x 22.000 lbf (97.6 kN) (afterburner ile)
Performans
- Azami Hız:
- Servis Tavanı: 15.240 m (50.000 ft)
- Menzil:
- Yüksüz ve azami yakıt ile 3.055 km (1.660 nm)
- Tipik yükleme ile 2.225 km (1.200 nm)
Personel
- F/A-18A/C/E: 1 Pilot
- F/A-18B/D/F: 1 Pilot + 1 Silah/Radar Sistem Subayı
Silah Sistemleri
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpBMEwwWXRNVGd1YW5Cbkx6SXdNSEI0TFVZdE1UZ3VhbkJuLmpwZw==.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlrTDJRd0wwWkJMVEU0WDBodmNtNWxkRjlpY21WaGEybHVaMTl6YjNWdVpGOWlZWEp5YVdWeVh5VXlPRGRmU25Wc2VWOHhPVGs1SlRJNUxtcHdaeTh5TURCd2VDMUdRUzB4T0Y5SWIzSnVaWFJmWW5KbFlXdHBibWRmYzI5MWJtUmZZbUZ5Y21sbGNsOGxNamczWDBwMWJIbGZNVGs1T1NVeU9TNXFjR2M9LmpwZw==.jpg)
Top:
Havadan Havaya Muharebe Füzeleri AAM
Havadan Karaya Taarruz Füzeler
Gemi Taarruz Füzeleri
Bombalar
- GBU-10 Paveway II, GBU-12 Paveway II, GBU-24 Paveway III Lazer güdümlü bombalar
- Mk-20 Rockeye, CBU-52/58/71/87/89/97 Demet bombaları
- CBU-103, CBU-105 WCMD
- MK-81, MK-82, MK-83, MK-84 Genel maksat bombaları
- GBU-31/35/38 JDAM
Nükleer Bomba
- B57
- B61
Kullanıcı Ülkeler
ABD Deniz Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri
Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri: 123 adet
İspanya Hava Kuvvetleri: 90 adet
Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri: 71 adet
Finlandiya Hava Kuvvetleri: 62 adet
Kuveyt Kraliyet Hava Kuvvetleri : 40 adet
İsviçre Hava Kuvvetleri: 33 adet
Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri : 9 adet
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta McDonnell Douglas F/A-18 Hornet ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
F A 18 Hornet Turkce Esek arisi McDonnell Douglas ve Northrop sirketleri tarafindan musterek olarak tasarlanan ve 1982 yilinda uretilmeye baslanmis olan bir muharebe ucagidir 1997 den beri Boeing tarafindan uretilmektedir Rus muadili SU 33 model savas ucagidir F A 18 HornetTuruCok Amacli AvciUlusal koken ABDUreticiMcDonnell Douglas Boeing NorthropIlk ucus18 Kasim 1978Hizmete giris7 Ocak 1983Ana kullanici ABDUretim sayisiF A 18A B C D 1 480Program maliyeti50 000 000 000 Birim maliyeti95 000 000 GelisimiDegisimleriBoeing F A 18E F Super Hornet C D E ve F olmak uzere 4 turevi bulunmaktadir Ucak iki motorludur Ucakta C ve E modelinde tek D ve F modelinde iki murettebat vardir F A 18 Hornet tek ve iki kisilik iki motorlu cok gorevli bir av saldiri ucagi olup kara uslerinden veya ucak gemilerinden hareket edebilir F A 18 degisik gorevleri yerine getirebilir bunlarin icinde hava ustunluk refakat dusman savunmalarini susturma kesif ileri hat hava kontrolu yakin ve derin hava destegi gunduz ve gece saldiri soylenebilir Hornetler F 4 Phantom II av hafif taarruz ve A 6 Intruderlarin yerini almistir bu ucaklar 1990 da emekliye ayrilmistir YF 17 nin konfigurasyonu muhafaza edilmesine ragmen F 18 yepyeni bir ucak olmustur Tek kisilik av ve saldiri gorev yeteneklerini yerine getirebilmek icin dijital bilgisayarlardaki son teknolojik gelismelerden yararlanilmistir Katod tuplu gostergeleri iceren kokpit ekranlari simulatorlerde pilotlarin tamamen gelismesini saglayan uygun kumanda teknikleri ile belirtilen gorevleri yerine getirebilecek tek kisilik uygulama gerceklestirilmistir Tek kisilik F A 18A ile iki kisilik F A 18B 1983 te hizmete girmistir A ve B modellerinin basarili 400 ucaklik uygulamasindan sonra Donanma gelismis modeller olan F A 18C tek kisilik ve F A 18D iki kisilik modelleri 1987 den itibaren teslim almaya baslamistir Bu Hornet ler AMRAAM orta menzilli havadan havaya gelismis fuze sistemleri ve havadan karaya Maverick fuzelerini tasiyabiliyordu Iki yil sonra da bu ucaklarin gece gorev yetenekleri gelistirildi Cok gorevli F A 18E F Super Hornet savas yetenekleri ispatlanmis olan F A 18C D nin gelistirilmis bir modelidir Emekliye ayrilmis A 6 ile kiyaslanabilecek tarzda filo komutanina menzil dayaniklilik ve silah cesitliligi sunabilmektedir Yeni modeller oncekilerden 1 28 metre daha uzundur 25 daha genis kanat alanina sahiptir ve 33 daha fazla dahili yakit tasiyabilmektedir Bu da ona menzilde 41 havada kalmada 50 artma saglamaktadir Iki adet ilave silah istasyonuna sahiptir Bu da havadan havaya ve havadan karaya silah yukunde esneklik saglamaktadir Ayrica JDAM ve JSOW gibi akilli muhimmat da tasiyabilmektedir Super Hornet yaklasik 8 050 kg yuku on bir harici istasyonda tasiyabilmektedir Her turlu hava sartlarinda gorev yapabilen havadan havaya radara gudumlu ve klasik silahlarin hassas sevki icin kontrol sistemlerine sahiptir Ucakta iki kanat ucu istasyonu yakit tanklari veya havadan karaya fuzeler icin her kanat altinda dort istasyon Sparrow lar veya algilayicilar icin govde altinda kenarlarda iki istasyon ve bir de govde altinda ortada yakit tanki veya havadan karaya silahlar icin bir istasyon bulunmaktadir Govde icinde burun kisminda da bir adet 20mm M61A1 Vulcan top vardir Iki adet general Electric F414 turbofan kullanilarak motor itis gucu 159 59 kN dan 195 30 kN a cikartilmistir F A 18C D lerde dusuk goruntulenme teknolojisi uygulanmakla birlikte F A 18E F lerde hayatta kalabilme olanaklarinin optimizasyonu on plana alinarak dizayn edilmistir F 18 hizmete girdiginden bu yana 15 dunya rekoru kirmistir Hughes firmasinin Gelismis Hedefleme Ileri Bakan Infrared ATFLIR radari F A 18E F ye ait olmakla beraber daha onceki modellere de uygulanacaktir ABD Donanmasi asgari 548 azami 1000 Super Hornetsatin almayi planlamaktadir Bu miktar JSF nin basari oranina bagli olarak degisebilir Teknik Ozellikler F A 18E Super Hornet Buyuk Okyanus taki ucak gemisinden kalkmakta olan bir F A 18C HornetBir F A 18C cizimiABD Deniz Kuvvetleri ne ait ucak gemisinin ucus guvertesinde catisma ucus harekati bekleyen CVW 9 e bagli F A 18 Hornet CVN 74 ve CVW 9 ni desteklemektedydi Aralik 18 2001 Boyut Doneleri Uzunluk 18 31 m 60 01 ft Kanat Genisligi 13 62 m 44 71 ft Yukseklik 4 82 m 15 79 ft Kanat Alani 46 45 m2 500 ft2 Agirlik Doneleri Bos Agirlik 13 880 kg 30 600 lb Azami Agirlik 29 935 kg 66 000 lb Yakit Kapasitesi Dahili 6 530 kg 14 400 lb Harici 4 435 kg 9 780 lb Azami Faydali Yuk 8 050 kg 17 750 lb Guc Kaynagi Motor 2 x General Electric F414 GE 400 Motor Gucu 2 x 22 000 lbf 97 6 kN afterburner ile Performans Azami Hiz 12 000 metrede 1 915 km s 1 190 mph 1 8 Mach Deniz Seviyesinde 1 350 km s 835 mph 1 1 Mach Servis Tavani 15 240 m 50 000 ft Menzil Yuksuz ve azami yakit ile 3 055 km 1 660 nm Tipik yukleme ile 2 225 km 1 200 nm Personel F A 18A C E 1 Pilot F A 18B D F 1 Pilot 1 Silah Radar Sistem SubayiSilah Sistemleriucak gemisinden kalkmakta olan bir F 18Ses hizini asarken Top 1 x 20mm M61A1 Vulcan Havadan Havaya Muharebe Fuzeleri AAM AIM 9 Sidewinder AIM 7 Sparrow AIM 120 AMRAAM IRIS T Havadan Karaya Taarruz Fuzeler AGM 65 Maverick AGM 88 HARM Gemi Taarruz Fuzeleri Bombalar GBU 10 Paveway II GBU 12 Paveway II GBU 24 Paveway III Lazer gudumlu bombalar Mk 20 Rockeye CBU 52 58 71 87 89 97 Demet bombalari CBU 103 CBU 105 WCMD MK 81 MK 82 MK 83 MK 84 Genel maksat bombalari GBU 31 35 38 JDAM Nukleer Bomba B57 B61Kullanici UlkelerABD Deniz Kuvvetleri ABD Deniz Piyadeleri Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri 123 adet Ispanya Hava Kuvvetleri 90 adet Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri 71 adet Finlandiya Hava Kuvvetleri 62 adet Kuveyt Kraliyet Hava Kuvvetleri 40 adet Isvicre Hava Kuvvetleri 33 adet Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri 9 adetKaynakcaWikimedia Commons ta McDonnell Douglas F A 18 Hornet ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur