Falkland Adaları (İngilizce: Falkland Islands) ya da Malvina Adaları (İspanyolca: Islas Malvinas İspanyolca telaffuz: ) Güney Atlas Okyanusu'nda Patagonya'nın 480 km doğusunda bulunan takımadalar. Yaklaşık 12.000 km²'lik yüz ölçümüne sahip olan takımada , ve 776 küçük adadan meydana gelir. Britanya Denizaşırı Toprakları'ndan biri olan Falkland Adaları içişlerinde serbest, dışişlerinde ve savunmada ise Birleşik Krallık'a bağlıdır. Adalar'ın başkenti Doğu Falkland'daki Stanley'dir. Birleşik Krallık, Arjantin'in adalar üzerindeki rağmen 1833'te .
Falkland Adaları Falkland Islands | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan "" | |||||||||||
Başkent | Stanley | ||||||||||
Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||||||||
Hükûmet | Meşrutî monarşi ile yönetilen parlamenter özerk yönetim | ||||||||||
| |||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 12.200 km2 (162.) | ||||||||||
• Su (%) | 0 | ||||||||||
Nüfus | |||||||||||
• 2016 sayımı | 3,398 (sıralanmamış.) | ||||||||||
• Yoğunluk | 0.28/km2 (sıralanmamış.) | ||||||||||
GSYİH (SAGP) | 2007 tahminî | ||||||||||
• Toplam | 164,5 milyon $ (222.) | ||||||||||
• Kişi başına | 55.400 $ (10..) | ||||||||||
Gini (2010) | 34.17 orta · 64. | ||||||||||
İGE (2010) | 0.874 çok yüksek · 20. | ||||||||||
Para birimi | Falkland poundu (FKP) | ||||||||||
Zaman dilimi | UTC-3 () | ||||||||||
Trafik akışı | sol | ||||||||||
Telefon kodu | +500 | ||||||||||
ISO 3166 kodu | |||||||||||
İnternet alan adı | .fk |
Falkland'ın keşfedilmesi ve ardından kolonizasyonu Avrupalılar açısından oldukça tartışmalı bir dönemdir. Çeşitli dönemlerde adalar Fransız, Britan, İspanyol ve Arjantin yerleşimlerine sahne olmuştur. Nisan 1982'de Arjantin güçleri adaları etse de iki ay sonra Falkland Savaşı sonucunda Birleşik Krallık egemenliğini yeniden kurmuştur.
Askerî personel dışında 2932 kişilik nüfusa sahip adalardaki nüfusun çoğu Britanya kökenli Falkland Adalılar'dır. Diğer önemli etnik gruplar Fransızlar, ve İskandinavlardır. Birleşik Krallık, Saint Helena ve Şili'den göçenler neticesinde nüfusun azalması önlenmektedir. Resmi ve en çok konuşulan dilin İngilizce olduğu adaların halkı 'nın bir sonucu olarak .
Antartinaaltı okyanusal ve tundra iklimlerinin buluştuğu yerde bulunan adalarda 700 metreye ulaşan dağ zincirleri bulunur. Diğer bölgelerden getirilen kuş türlerinin adaya yerleşmesi neticesinde yaşanan rekabet sonucu yavrulamalarında azalma görülse de adalar büyük bir kuş popülasyonunu barındırır. Adaların en önemli ekonomik faaliyetleri balıkçılık, turizm, koyun çiftlikleri ve yüksek kalitede yün ihracıdır. tarafından lisanslandırılan petrol arama faaliyetleri Arjantin'le yaşanan kıta sahanlığı sorunu neticesinde tartışmalıdır.
Tarihçe
Adaların keşfi
Adaların keşfi İspanyollar ve İngilizler tarafından iddia ediliyor. 1520'den hemen sonraki bol miktardaki haritacılık, Falkland Adaları'nın, İspanya Kralı'nın hizmetindeki Ferdinand Macellan'ın seferi üyeleri tarafından görüldüğünü öne sürüyor. En olası versiyon, Falkland Adaları'nın 1520 yılında “San Anton” gemisinin komutanı ve İspanya Kralı'nın hizmetindeki Ferdinand Macellan'ın seferinin bir üyesi olan Portekizli denizci Esteban Gómez tarafından keşfedildiğini ileri sürüyor. Esteban Gómez, Macellan Boğazı yakınlarındaki keşif gezisinden vazgeçti ve 6 Mayıs 1521'de İspanya'ya döndü. Esteban Gómez dönüşü sırasında daha sonra “Sanson y de los Patos Adası” ve “Sanson Adaları” olarak adlandırılan bazı adaları keşfetti. “Sanson”, Esteban Gómez'in gemisinin adı olan “S. Anton'nun” hatalı versiyonudur.
Keşif sonucunda Falkland Adaları şu haritalarda “Sanson y de los Patos Adaları” ve “Sanson Adaları” olarak görünmeye başladı: Diego Ribero (1527, 1529), Alonso de Santa Cruz (1541), Agnese Battista (1536). -1545), Sebastián Cabot (1544), Darinel (1555), Bartolomeu Velho (1561), Diego Gutiérrez (1562), Giacomo Gastaldi (1562), Giorgio Sideri (1563), Joan Martinez (1572, 1582 ve 1587), José Rosazio (1580), André Thevet'in 1586 tarihli “Le grand insulaire et pilotage” adlı eserinde vb. Bartolomé Olives'in 1562 tarihli “Mundus Novus" haritasında “Illas de Santon” olarak ve Joan Oliva'nın 1580 tarihli “Patagonia” haritasında “Islas de S. Anton” olarak görünüyor.
1600 yılında Hollandalı denizci Sebald de Weert Falkland Adaları'nı gördü. İngiliz kaptan John Strong 1690'da adalara bilinen, ilk kayıtlı ayak basmayı gerçekleştirmiştir. Strong, iki ana ada arasındaki kanalı Britanyalı denizci 'ın adına Falkland olarak adlandırılmıştır. Daha sonra bu ad tüm ada grubunun adı olarak kullanılmaya başlanmıştır.
5 Nisan 1764'te Louis Antoine de Bougainville, Fransa kralı XV. Louis adına Falkland Adaları'nın mülkiyetini resmen aldı. Adalara, yelken açtıkları Saint-Malo limanının anısına Malouines adı verildi. Falkland Adaları'ndaki ilk yerleşim yeriydi.
12 Ocak 1765'te John Byron, Batı Falkland'ın batısındaki küçük bir ada olan Saunders Adası'na çıktı ve burayı Kral III. George adına ele geçirdi. 1766'da Port Egmont'u kurdu.
1766'da İspanya'nın Port Louis'in kuruluşunu protesto etmesinin ardından Fransa, Falkland Adaları üzerindeki İspanyol egemenliğini tanıdı. 4 Ekim 1766'da İspanya Kralı III. Carlos, Falkland Adaları Hükûmeti'ni Buenos Aires Valisi ve Başkomutanına bağlı olarak kuran bir kararname yayınladı. Yüzbaşı Felipe Ruiz Puente, Falkland'ın ilk valisiydi. 1 Nisan 1767'de Fransa, koloniyi resmi olarak İspanya Krallığı'na devretti ve Port Louis'in adı Puerto de la Soledad olarak değiştirildi ve Malouines, Malvinas olarak İspanyolcalaştırıldı.
1770 yılında İspanyollar Egmont Limanı'na saldırdı ve İngilizleri Falkland Adaları'ndan kovdu. İngiliz donanmasının sınır dışı edilmesi iki ülkeyi savaşın eşiğine getirdi. 1771'de yapılan anlaşmaya göre İngilizler Egmont Limanı'na döndü. İspanya yalnızca Egmont Limanı'nı iade etti ve Falkland Adaları üzerindeki egemenlik haklarına çekince etti. İngiltere, anlaşmada İspanyol egemenliğinin korunmasına ilişkin herhangi bir çekince veya itirazda bulunmadı.
25 Mayıs 1810'da Arjantin fiilen İspanya'dan bağımsız hale geldi ve kendi otoritesi altında kendi kendini yönetmeye ve kendi yasalarını dikte etmeye başladı. O tarihten itibaren Arjantin, “uti possidetis iuris” ilkesine dayanarak İspanya'nın Falkland Adaları üzerindeki haklarını devraldı.
6 Kasım 1820'de David Jewett, Río de la Plata'nın (Arjantin'in eski adı) Birleşik Eyaletleri adına Falkland Adaları'nın mülkiyetini resmen aldı. Tören, ünlü İngiliz kaşif James Weddell ile diğer Amerikalı ve İngiliz kaptanların huzurunda gerçekleşti. Büyük Britanya bu mülkiyete herhangi bir çekince veya itirazda bulunmadı.
1825'te Büyük Britanya ve Río de la Plata'nın Birleşik Eyaletleri, Büyük Britanya'nın Arjantin'i egemen ve bağımsız bir Devlet olarak tanıdığı Dostluk, Ticaret ve Denizcilik Antlaşması'nı imzaladı. Büyük Britanya, Antlaşma'da Falkland Adaları'na ilişkin herhangi bir çekince veya itirazda bulunmadı.
1826'da Luis Vernet Puerto de la Soledad'ı kurdu ve 1829'da Arjantin, Luis Vernet'i Falkland Adaları'na vali olarak atadı. 1831'de bu yerleşim, Amerikan firkateyni “Lexington” tarafından yok edildi, çünkü adaların Arjantinli valisi Luis Vernet, balıkçılık hakları konusundaki anlaşmazlık nedeniyle bir Amerikan balina avcılığı gemisine el koydu.
3 Ocak 1833'te İngilizler, Falkland Adaları'nı zorla işgal ettiler, Arjantin yetkililerini ve halkını sınır dışı etti ve onların yerine, o zamandan beri Arjantin halkının yerleşmesini önlemek için kısıtlayıcı önlemler getiren İngiliz tebaasını getirdi. Arjantin'e yönelik bu İngiliz askeri saldırısı, iki ülke arasındaki toprak anlaşmazlığını başlattı. 17 Haziran 1833'te Arjantin İngiliz işgalini protesto etti ve ayrıca 1841, 1849, 1884, 1887, 1888, 1908, 1919, 1926, 1927, 1933, 1937, 1938, 1939, 1946'da protestolar ve egemenlik haklarına çekinceler etti ve o zamandan beri her yıl Birleşmiş Milletler'de.
Bölgede meydana gelen ilk silahlı çatışma olan Birinci Falkland Savaşı, Alman ve İngiliz savaş gemilerinin birbirlerini takip ederken meydana gelen çatışmadır. Savaşta Almanlar Scharhorst, Gneisenau, Nürnberg ve Leipzig savaş gemilerini kaybettiler. Savaş kesinlikle adaları ele geçirmek gayesiyle yapılmamıştı.
İhtilaflı ve savaşla geçen yıllar
20. yüzyılın ilk yarısı içinde taraflar iddia ve taleplerini sürdürürken, bir sonuca varılamıyordu. Milletlerarası Adalet Divanının selahiyetinin Arjantin tarafından tanınmaması üzerine, Divan da bölge hakkında hakemlik yapmayı reddetti. 1964'te Arjantin, BM'nin Sömürgeler Komisyonundan kanunun aracısız olarak iki toplumlu görüşmelerle sürdürülmesini istedi. Ancak her iki tarafın da taleplerinde kesin fikirli olması, bu girişimin de sonuçsuz kalmasına sebep oldu. 1977'de bu statüdeki görüşmeler tekrar başladı. 1980'de İngiltere, ada halkının fikirlerini sorarak, İngiliz yönetiminin devamının arzu edildiğini Arjantin'e bildirdi.
1982'de Arjantin'deki siyasi durum sebebiyle bölgede ikinci bir savaş meydana geldi. 19 Mart'ta Falkland'a bağlı olan Güney Georgia, 2 Nisan'da da Falkland Arjantinliler tarafından işgal edildi. 20 günlük bir seyirden sonra, bölgeye ulaşan İngilizler tarafından 25 Nisan'da Güney Georgia'dan çıkarıldılar. Arjantinliler'in elinde bulunan Falkland'a ilk saldırı ise 4 Mayıs'ta havadan yapıldı. Ertesi gün Arjantin Cumhurbaşkanı Leopoldo Galtieri bu saldırıda çok büyük kayıp verdiklerini açıkladı. 2 Mayıs'ta da bir İngiliz denizaltısı, Falkland adalarından 350 km uzaklıkta bulunan bir Arjantin kruvazörünü batırarak, 350 denizcinin ölümüne yol açmıştı. Çeşitli arabuluculuk teşebbüsleri sonuçsuz kaldı. 15 Mayıs'ta, Batı Falkland'daki bir havaalanına saldıran İngilizler 29 Mayıs'ta Doğu Falkland'daki Ghose Freen'i ele geçirdi. Sonunda Arjantin birlikleri teslim oldu.
Savaş sırasında ve sonunda hem İngiltere hem de Arjantin'de çeşitli kabine değişiklikleri meydana geldi. Savaşın baş sorumlusu olarak itham edilen Arjantin Cumhurbaşkanı Galtieri kısa bir süre için tutuklanırken, Birleşik Krallık'ta Thatcher hükûmeti yaklaşan seçimler öncesinde büyük bir prestij kazanmış oldu.
Fizikî yapı
Falklandlar fizikî yapı bakımından genellikle dağlıktır. Batı Falkland'ın en yüksek noktası olan Adam Tepesi, Doğu Falkland'ın en yüksek yeri Viskorne Tepesi (705 m) ile aynı yüksekliktedir. Kıyılar genellikle kayalık ve girintili çıkıntılıdır. Med-Cezir hadisesi kıyıların şekillenmesinde büyük rol oynamıştır. Yine kıyıların oyulmasında önemli bir sebep de buzullar olmuştur. Falkland'a serin ve nemli okyanus iklimi hakimdir. Yıllık yağış 600 mm'nin üzerinde, yıllık sıcaklık ortalaması ise 10 °C civarındadır. Nemli iklim ve kuvvetli okyanus rüzgârları arazinin kıraç bir durum arz etmesine sebep olmuşlardır. Bitki örtüsüne insan boyunda Tusso otları hakim olmakla birlikte, söğüt ve kayın ağaçları da görülür.
Ekonomi
Falkland'da yaşayan 2105 kişinin yarısından fazlası Port Stanley'de oturmaktadır. Koyunculuk ve balık avcılığı ile uğraşılır. Ekonominin dayandığı en büyük kaynak koyun besiciliğidir. Büyük çiftliklerde toplam bir milyon kadar hayvan bulunur. Tabii kaynak olarak son senelerde bulunan petrol sayılabilir. Falkland'a bağlı Georgia da önemli bir balina av üssüdür. Şehirlerin birbirlerine iyi olarak nitelendirilemeyecek kara yollarıyla bağlı olduğu Falkland'da dış ulaşım genellikle hava yoluyla sağlanır.
Adaların yönetimi
Adalar Kral tarafından tayin edilen ve bir kısmı da seçilen, idare ve kanun koyma yetkisine sahip bir idare heyeti tarafından yönetilir.
Ayrıca bakınız
- Falkland adalıları kökenleri (İngilizce)
- Falkland Savaşı
Kaynakça
- Özel
- ^ . Policy and Economic Development Unit, Falkland Islands Government. 2017. 24 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b (PDF). Falkland Islands Government. 10 Eylül 2012. 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ a b "Falkland Islands (Islas Malvinas)". Central Intelligence Agency. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013.
- ^ a b Torre Revello, José. "Historia del archipiélago malvinero. Humanitas. Anuario del Centro de Estudios Humanísticos, N° 3 (1962)" (İspanyolca). Monterrey (Meksika): Universidad Autónoma de Nuevo León. ss. 515-517. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Arnaud, Vicente Guillermo. "Las Islas Malvinas. Descubrimiento, primeros mapas y ocupación. Siglo XVI. Boletín del Centro Naval N° 841 (2015)" (PDF) (İspanyolca). Buenos Aires: Centro Naval. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ "Falkland Islands." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. s. 33. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 34-38, 57. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 42-46. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Almon, John (1772). "A Collection of All the Treaties of Peace, Alliance, and Commerce, between Great-Britain and Other Powers. Volume II. From 1727 to 1771". Londra. ss. 328-330. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Cantillo, Alejandro del (1843). "Tratados, Convenios y Declaraciones de Paz y de Comercio que han hecho con las potencias extranjeras los monarcas españoles de la Casa de Borbón desde el año 1700 hasta el día" (İspanyolca). Madrid. ss. 519-520. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 71-84. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 90-94. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 107-110. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Foreign Office (1846). "British and Foreign State Papers, 1824-1825" (İngilizce). Londra. ss. 29-37. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 110, 113-120, 128-132. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Kohen, Marcelo G.; Rodríguez, Facundo D. (2017). "The Malvinas/Falklands Between History and Law. Refutation of the British Pamphlet «Getting it Right: The Real History of the Falklands/Malvinas»" (PDF) (İngilizce). CreateSpace Independent Publishing Platform. ss. 135-142. ISBN . 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ Becerra, Alfredo (1998). Protestas por Malvinas (1833-1946) (İspanyolca). Buenos Aires: Caja Editora. ss. 155-156, 191-194, 197-198, 203, 205, 209, 215, 222-223, 242. ISBN .
- Genel
- L.L. Ivanov et al. The Future of the Falkland Islands and Its People. Sofia: Manfred Wörner Foundation, 2003. 96 pp. (Capítulo principal en español)
- Carlos Escudé y Andrés Cisneros, dir. Historia general de las relaciones exteriores de la República Argentina. Obra desarrollada y publicada bajo los auspicios del Consejo Argentino para las Relaciones Internacionales (CARI). Buenos Aires: GEL/Nuevohacer, 2000. (İspanyolca)
- Graham Pascoe and Peter Pepper. Mayıs 2008, (İngilizce) () (İspanyolca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Falkland Adalari Ingilizce Falkland Islands ya da Malvina Adalari Ispanyolca Islas Malvinas Ispanyolca telaffuz malˈbinas Guney Atlas Okyanusu nda Patagonya nin 480 km dogusunda bulunan takimadalar Yaklasik 12 000 km lik yuz olcumune sahip olan takimada ve 776 kucuk adadan meydana gelir Britanya Denizasiri Topraklari ndan biri olan Falkland Adalari icislerinde serbest disislerinde ve savunmada ise Birlesik Krallik a baglidir Adalar in baskenti Dogu Falkland daki Stanley dir Birlesik Krallik Arjantin in adalar uzerindeki ragmen 1833 te Falkland AdalariFalkland IslandsBayrak ArmaSlogan Milli mars God Save the King resmi BaskentStanleyResmi dil ler IngilizceHukumetMesruti monarsi ile yonetilen parlamenter ozerk yonetim HukumdarIII Charles bakanmilletvekiliTarihce 1833 Kraliyet kolonisi1841 1981 Britanya Denizasiri Topragi2002 2009Yuzolcumu Toplam12 200 km2 162 Su 0Nufus 2016 sayimi3 398 siralanmamis Yogunluk0 28 km2 siralanmamis GSYIH SAGP 2007 tahmini Toplam164 5 milyon 222 Kisi basina55 400 10 Gini 2010 34 17 orta 64 IGE 2010 0 874 cok yuksek 20 Para birimiFalkland poundu FKP Zaman dilimiUTC 3 Trafik akisisolTelefon kodu 500ISO 3166 koduInternet alan adi fk Falkland in kesfedilmesi ve ardindan kolonizasyonu Avrupalilar acisindan oldukca tartismali bir donemdir Cesitli donemlerde adalar Fransiz Britan Ispanyol ve Arjantin yerlesimlerine sahne olmustur Nisan 1982 de Arjantin gucleri adalari etse de iki ay sonra Falkland Savasi sonucunda Birlesik Krallik egemenligini yeniden kurmustur Askeri personel disinda 2932 kisilik nufusa sahip adalardaki nufusun cogu Britanya kokenli Falkland Adalilar dir Diger onemli etnik gruplar Fransizlar ve Iskandinavlardir Birlesik Krallik Saint Helena ve Sili den gocenler neticesinde nufusun azalmasi onlenmektedir Resmi ve en cok konusulan dilin Ingilizce oldugu adalarin halki nin bir sonucu olarak Antartinaalti okyanusal ve tundra iklimlerinin bulustugu yerde bulunan adalarda 700 metreye ulasan dag zincirleri bulunur Diger bolgelerden getirilen kus turlerinin adaya yerlesmesi neticesinde yasanan rekabet sonucu yavrulamalarinda azalma gorulse de adalar buyuk bir kus populasyonunu barindirir Adalarin en onemli ekonomik faaliyetleri balikcilik turizm koyun ciftlikleri ve yuksek kalitede yun ihracidir tarafindan lisanslandirilan petrol arama faaliyetleri Arjantin le yasanan kita sahanligi sorunu neticesinde tartismalidir TarihceAdalarin kesfi Adalarin kesfi Ispanyollar ve Ingilizler tarafindan iddia ediliyor 1520 den hemen sonraki bol miktardaki haritacilik Falkland Adalari nin Ispanya Krali nin hizmetindeki Ferdinand Macellan in seferi uyeleri tarafindan goruldugunu one suruyor En olasi versiyon Falkland Adalari nin 1520 yilinda San Anton gemisinin komutani ve Ispanya Krali nin hizmetindeki Ferdinand Macellan in seferinin bir uyesi olan Portekizli denizci Esteban Gomez tarafindan kesfedildigini ileri suruyor Esteban Gomez Macellan Bogazi yakinlarindaki kesif gezisinden vazgecti ve 6 Mayis 1521 de Ispanya ya dondu Esteban Gomez donusu sirasinda daha sonra Sanson y de los Patos Adasi ve Sanson Adalari olarak adlandirilan bazi adalari kesfetti Sanson Esteban Gomez in gemisinin adi olan S Anton nun hatali versiyonudur Le grand Insulaire et pilotage d Andre Thevet Angoumoisin cosmographe du Roy dans lequel sont contenus plusieurs plant d isles habitees et deshabitees et description d icelles baslikli calismada yer alan Falkland Adalari nin ilk haritasi Andre Thevet 1586 Haritada Fransizca Les Isles de Sanson ou des Geantz yaziyor Kesif sonucunda Falkland Adalari su haritalarda Sanson y de los Patos Adalari ve Sanson Adalari olarak gorunmeye basladi Diego Ribero 1527 1529 Alonso de Santa Cruz 1541 Agnese Battista 1536 1545 Sebastian Cabot 1544 Darinel 1555 Bartolomeu Velho 1561 Diego Gutierrez 1562 Giacomo Gastaldi 1562 Giorgio Sideri 1563 Joan Martinez 1572 1582 ve 1587 Jose Rosazio 1580 Andre Thevet in 1586 tarihli Le grand insulaire et pilotage adli eserinde vb Bartolome Olives in 1562 tarihli Mundus Novus haritasinda Illas de Santon olarak ve Joan Oliva nin 1580 tarihli Patagonia haritasinda Islas de S Anton olarak gorunuyor 1600 yilinda Hollandali denizci Sebald de Weert Falkland Adalari ni gordu Ingiliz kaptan John Strong 1690 da adalara bilinen ilk kayitli ayak basmayi gerceklestirmistir Strong iki ana ada arasindaki kanali Britanyali denizci in adina Falkland olarak adlandirilmistir Daha sonra bu ad tum ada grubunun adi olarak kullanilmaya baslanmistir 5 Nisan 1764 te Louis Antoine de Bougainville Fransa krali XV Louis adina Falkland Adalari nin mulkiyetini resmen aldi Adalara yelken actiklari Saint Malo limaninin anisina Malouines adi verildi Falkland Adalari ndaki ilk yerlesim yeriydi 12 Ocak 1765 te John Byron Bati Falkland in batisindaki kucuk bir ada olan Saunders Adasi na cikti ve burayi Kral III George adina ele gecirdi 1766 da Port Egmont u kurdu 1766 da Ispanya nin Port Louis in kurulusunu protesto etmesinin ardindan Fransa Falkland Adalari uzerindeki Ispanyol egemenligini tanidi 4 Ekim 1766 da Ispanya Krali III Carlos Falkland Adalari Hukumeti ni Buenos Aires Valisi ve Baskomutanina bagli olarak kuran bir kararname yayinladi Yuzbasi Felipe Ruiz Puente Falkland in ilk valisiydi 1 Nisan 1767 de Fransa koloniyi resmi olarak Ispanya Kralligi na devretti ve Port Louis in adi Puerto de la Soledad olarak degistirildi ve Malouines Malvinas olarak Ispanyolcalastirildi 1770 yilinda Ispanyollar Egmont Limani na saldirdi ve Ingilizleri Falkland Adalari ndan kovdu Ingiliz donanmasinin sinir disi edilmesi iki ulkeyi savasin esigine getirdi 1771 de yapilan anlasmaya gore Ingilizler Egmont Limani na dondu Ispanya yalnizca Egmont Limani ni iade etti ve Falkland Adalari uzerindeki egemenlik haklarina cekince etti Ingiltere anlasmada Ispanyol egemenliginin korunmasina iliskin herhangi bir cekince veya itirazda bulunmadi 25 Mayis 1810 da Arjantin fiilen Ispanya dan bagimsiz hale geldi ve kendi otoritesi altinda kendi kendini yonetmeye ve kendi yasalarini dikte etmeye basladi O tarihten itibaren Arjantin uti possidetis iuris ilkesine dayanarak Ispanya nin Falkland Adalari uzerindeki haklarini devraldi 6 Kasim 1820 de David Jewett Rio de la Plata nin Arjantin in eski adi Birlesik Eyaletleri adina Falkland Adalari nin mulkiyetini resmen aldi Toren unlu Ingiliz kasif James Weddell ile diger Amerikali ve Ingiliz kaptanlarin huzurunda gerceklesti Buyuk Britanya bu mulkiyete herhangi bir cekince veya itirazda bulunmadi 1825 te Buyuk Britanya ve Rio de la Plata nin Birlesik Eyaletleri Buyuk Britanya nin Arjantin i egemen ve bagimsiz bir Devlet olarak tanidigi Dostluk Ticaret ve Denizcilik Antlasmasi ni imzaladi Buyuk Britanya Antlasma da Falkland Adalari na iliskin herhangi bir cekince veya itirazda bulunmadi 1826 da Luis Vernet Puerto de la Soledad i kurdu ve 1829 da Arjantin Luis Vernet i Falkland Adalari na vali olarak atadi 1831 de bu yerlesim Amerikan firkateyni Lexington tarafindan yok edildi cunku adalarin Arjantinli valisi Luis Vernet balikcilik haklari konusundaki anlasmazlik nedeniyle bir Amerikan balina avciligi gemisine el koydu 3 Ocak 1833 te Ingilizler Falkland Adalari ni zorla isgal ettiler Arjantin yetkililerini ve halkini sinir disi etti ve onlarin yerine o zamandan beri Arjantin halkinin yerlesmesini onlemek icin kisitlayici onlemler getiren Ingiliz tebaasini getirdi Arjantin e yonelik bu Ingiliz askeri saldirisi iki ulke arasindaki toprak anlasmazligini baslatti 17 Haziran 1833 te Arjantin Ingiliz isgalini protesto etti ve ayrica 1841 1849 1884 1887 1888 1908 1919 1926 1927 1933 1937 1938 1939 1946 da protestolar ve egemenlik haklarina cekinceler etti ve o zamandan beri her yil Birlesmis Milletler de Bolgede meydana gelen ilk silahli catisma olan Birinci Falkland Savasi Alman ve Ingiliz savas gemilerinin birbirlerini takip ederken meydana gelen catismadir Savasta Almanlar Scharhorst Gneisenau Nurnberg ve Leipzig savas gemilerini kaybettiler Savas kesinlikle adalari ele gecirmek gayesiyle yapilmamisti Ihtilafli ve savasla gecen yillar 20 yuzyilin ilk yarisi icinde taraflar iddia ve taleplerini surdururken bir sonuca varilamiyordu Milletlerarasi Adalet Divaninin selahiyetinin Arjantin tarafindan taninmamasi uzerine Divan da bolge hakkinda hakemlik yapmayi reddetti 1964 te Arjantin BM nin Somurgeler Komisyonundan kanunun aracisiz olarak iki toplumlu gorusmelerle surdurulmesini istedi Ancak her iki tarafin da taleplerinde kesin fikirli olmasi bu girisimin de sonucsuz kalmasina sebep oldu 1977 de bu statudeki gorusmeler tekrar basladi 1980 de Ingiltere ada halkinin fikirlerini sorarak Ingiliz yonetiminin devaminin arzu edildigini Arjantin e bildirdi 1982 de Arjantin deki siyasi durum sebebiyle bolgede ikinci bir savas meydana geldi 19 Mart ta Falkland a bagli olan Guney Georgia 2 Nisan da da Falkland Arjantinliler tarafindan isgal edildi 20 gunluk bir seyirden sonra bolgeye ulasan Ingilizler tarafindan 25 Nisan da Guney Georgia dan cikarildilar Arjantinliler in elinde bulunan Falkland a ilk saldiri ise 4 Mayis ta havadan yapildi Ertesi gun Arjantin Cumhurbaskani Leopoldo Galtieri bu saldirida cok buyuk kayip verdiklerini acikladi 2 Mayis ta da bir Ingiliz denizaltisi Falkland adalarindan 350 km uzaklikta bulunan bir Arjantin kruvazorunu batirarak 350 denizcinin olumune yol acmisti Cesitli arabuluculuk tesebbusleri sonucsuz kaldi 15 Mayis ta Bati Falkland daki bir havaalanina saldiran Ingilizler 29 Mayis ta Dogu Falkland daki Ghose Freen i ele gecirdi Sonunda Arjantin birlikleri teslim oldu Savas sirasinda ve sonunda hem Ingiltere hem de Arjantin de cesitli kabine degisiklikleri meydana geldi Savasin bas sorumlusu olarak itham edilen Arjantin Cumhurbaskani Galtieri kisa bir sure icin tutuklanirken Birlesik Krallik ta Thatcher hukumeti yaklasan secimler oncesinde buyuk bir prestij kazanmis oldu Fiziki yapiFalklandlar fiziki yapi bakimindan genellikle dagliktir Bati Falkland in en yuksek noktasi olan Adam Tepesi Dogu Falkland in en yuksek yeri Viskorne Tepesi 705 m ile ayni yuksekliktedir Kiyilar genellikle kayalik ve girintili cikintilidir Med Cezir hadisesi kiyilarin sekillenmesinde buyuk rol oynamistir Yine kiyilarin oyulmasinda onemli bir sebep de buzullar olmustur Falkland a serin ve nemli okyanus iklimi hakimdir Yillik yagis 600 mm nin uzerinde yillik sicaklik ortalamasi ise 10 C civarindadir Nemli iklim ve kuvvetli okyanus ruzgarlari arazinin kirac bir durum arz etmesine sebep olmuslardir Bitki ortusune insan boyunda Tusso otlari hakim olmakla birlikte sogut ve kayin agaclari da gorulur EkonomiFalkland da yasayan 2105 kisinin yarisindan fazlasi Port Stanley de oturmaktadir Koyunculuk ve balik avciligi ile ugrasilir Ekonominin dayandigi en buyuk kaynak koyun besiciligidir Buyuk ciftliklerde toplam bir milyon kadar hayvan bulunur Tabii kaynak olarak son senelerde bulunan petrol sayilabilir Falkland a bagli Georgia da onemli bir balina av ussudur Sehirlerin birbirlerine iyi olarak nitelendirilemeyecek kara yollariyla bagli oldugu Falkland da dis ulasim genellikle hava yoluyla saglanir Adalarin yonetimiAdalar Kral tarafindan tayin edilen ve bir kismi da secilen idare ve kanun koyma yetkisine sahip bir idare heyeti tarafindan yonetilir Ayrica bakinizFalkland adalilari kokenleri Ingilizce Falkland SavasiKaynakcaOzel Policy and Economic Development Unit Falkland Islands Government 2017 24 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b PDF Falkland Islands Government 10 Eylul 2012 20 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2012 a b Falkland Islands Islas Malvinas Central Intelligence Agency 30 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2013 a b Torre Revello Jose Historia del archipielago malvinero Humanitas Anuario del Centro de Estudios Humanisticos N 3 1962 Ispanyolca Monterrey Meksika Universidad Autonoma de Nuevo Leon ss 515 517 13 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Arnaud Vicente Guillermo Las Islas Malvinas Descubrimiento primeros mapas y ocupacion Siglo XVI Boletin del Centro Naval N 841 2015 PDF Ispanyolca Buenos Aires Centro Naval 19 Mart 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Falkland Islands Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform s 33 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Kasim 2023 Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 34 38 57 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 42 46 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Almon John 1772 A Collection of All the Treaties of Peace Alliance and Commerce between Great Britain and Other Powers Volume II From 1727 to 1771 Londra ss 328 330 Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Cantillo Alejandro del 1843 Tratados Convenios y Declaraciones de Paz y de Comercio que han hecho con las potencias extranjeras los monarcas espanoles de la Casa de Borbon desde el ano 1700 hasta el dia Ispanyolca Madrid ss 519 520 Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 71 84 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 90 94 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 107 110 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Foreign Office 1846 British and Foreign State Papers 1824 1825 Ingilizce Londra ss 29 37 Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 110 113 120 128 132 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Kohen Marcelo G Rodriguez Facundo D 2017 The Malvinas Falklands Between History and Law Refutation of the British Pamphlet Getting it Right The Real History of the Falklands Malvinas PDF Ingilizce CreateSpace Independent Publishing Platform ss 135 142 ISBN 978 1973746478 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Becerra Alfredo 1998 Protestas por Malvinas 1833 1946 Ispanyolca Buenos Aires Caja Editora ss 155 156 191 194 197 198 203 205 209 215 222 223 242 ISBN 978 9879998922 GenelL L Ivanov et al The Future of the Falkland Islands and Its People Sofia Manfred Worner Foundation 2003 96 pp ISBN 954 91503 1 3 Capitulo principal en espanol Carlos Escude y Andres Cisneros dir Historia general de las relaciones exteriores de la Republica Argentina Obra desarrollada y publicada bajo los auspicios del Consejo Argentino para las Relaciones Internacionales CARI Buenos Aires GEL Nuevohacer 2000 ISBN 950 694 546 2 Ispanyolca Graham Pascoe and Peter Pepper Mayis 2008 Ingilizce Ispanyolca