Fazlurrahman Malik (Urduca: فضل الرحمان ملک; d. 21 Eylül 1919, Hezare - ö. 26 Temmuz 1988, Chicago), Pakistanlı akademisyen, ilim ve fikir adamı. Kendisini eğitim reformuna ve içtihadın farklı bir anlayışla yeniden canlanmasına adayan, İslam'ın önde gelen bir reformcusu olarak ve tarihselci görüşleriyle bilinir. Eserleri Pakistan, Malezya, Endonezya ve Türkiye gibi ülkelerde büyük ilgi görüyor.
Fazlurrahman Malik فضل الرحمان ملک | |
---|---|
Doğum | 21 Eylül 1919 , Hindistan |
Ölüm | 26 Temmuz 1988 (68 yaşında) Chicago, Illinois, ABD |
Milliyet | Pakistanlı |
Eğitim | |
Kariyeri | |
Dalı | İslam, Din, Arapça |
Çalıştığı kurumlar | Durham Üniversitesi McGill Üniversitesi Chicago Üniversitesi |
İngiltere ve Kanada'da dersler verdikten sonra, 1962'de Pakistan İslami Araştırmalar Enstitüsü’nün başına getirildi. Çalışmalarına diğer İslami reformcular tarafından geniş çapta saygı duyulmasına rağmen, muhafazakâr bilginler tarafından görüşleri eleştirilerek dinden çıkmakla itham edildi. General Muhammed Eyüb Han döneminde bazı siyaset adamları tarafından mürted olmakla suçlanarak katline 10.000 rupi ödül konuldu. Bu durum neticesinde Pakistan'ı terk ederek Amerika Birleşik Devletleri'ne sürgüne gitti.
Hayatı
Pakistan'ın şehrinde 21 Eylül 1919 tarihinde hayata gözlerini açtı. Babası, Mevlana Şehabeddin Diyûbend'de eğitim görmüş, İslam hukuku alanındaki çalışmaları sonrasında âlim derecesine yükselmiştir. Babası geleneksel bir eğitim almasına rağmen çağdaş eğitimi de destekleyen bir kişiydi. Fazlurrahman ilk eğitimini medrese usulü tarzında babasından aldı. 10 yaşında Kur'an'ı ezberleyip hafız oldu. Babasının modern eğitime teşvik etmesiyle Lahor'da yüksek öğretime başladı. Aynı zamanda babasından dini ilimleri tahsil etmeye devam etti.
1940 yılında Arapça bölümünden mezun oldu. 1942'de ise aynı üniversitede yüksek lisansını tamamladı ve ardından doktora çalışmasına başladı. Doktora çalışmasına 1946 yılında gittiği İngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nde devam etti. Doktora çalışmasını, İbn-i Sina'nın en-Necât isimli yapıtının “en-Nefs” bölümü üzerine yaptı. Doktora tezini sağlıklı bir şekilde bitirebilmek için Grekçe, Latince, Fransızca ve Almanca öğrendi. Avicenna’s Psychology adlı doktora tezini 1949 yılında bitirmiştir ve Oxford'da 1952 yılında yayınlanmıştır.
Ardından 1950 yılında Durham Üniversitesi'nde akademisyen olarak göreve başladı. Burada İslam felsefesi ve İran medeniyeti üzerine dersler verdi. Daha sonra McGill Üniversitesi'nde İslami ilimler doçenti olarak 1961 senesine kadar eğitim verdi. 1961 yılında Pakistan hükûmetinden gelen davet üzerine Pakistan'a geri döndü. Karaçi'deki İslami Araştırmalar Enstitüsü'nde ders vermeye başladı ve 1962'de enstitünün genel müdürlüğüne getirildi ve bu görevini 1968 yılına kadar devam ettirdi. 1961-68 yılları arasında yirmiden fazla makale ve iki kitap neşretti. 1965 yılında Islamic Methodology in History kitabında hadis, sünnet ve fıkıh alanlarında farklı bir anlayışla içtihat yapmanın önemini irdeledi. 1966 yılından yayınlanan Islam adlı eserinde İslam düşünce tarihine eleştiriler yöneltiyordu ve bu yüzden Pakistan'da infiale sebep oldu.
Fazlurrahman ilmi faaliyetlerinin yanı sıra Pakistan Devlet Başkanı Muhammed Eyüb Han'a da danışmanlık yaparak toplumsal dönüşüme katkıda bulunuyordu. Eyüp Han'ın muhalifleri Islam adlı eserindeki bir cümlesini ileri sürerek dinden çıktığını iddia ederek katlini gerçekleştirene 10.000 rupi ödül verileceğini söylediler. Bunun üzerine Fazlurrahman Pakistan'ı terk ederek Amerika'ya yerleşti.
1969 yılından 26 Temmuz 1988'de ölümüne kadar Chicago Üniversitesi'nde İslam düşüncesi profesörü olarak görev yaptı. , Illinois'de gömülüdür.
Türkiye'de tanınma süreci
Fazlurrahman, Türkiye'yi ilk kez 1977 yılında ziyaret etti. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde halka ve din adamlarına konferanslar verdi. Bu ziyareti sırasında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'ni de ziyaret etmiş ve burada yapılan tartışmaların neticesinde bazı hocalar tarafından küfürle suçlanmıştır.İlber Ortaylı bu ziyareti sırasında Ankara İlahiyat'ta kalmak istediğini ancak bunun gerçekleşmesinin mümkün olmadığını ifade etmiştir.
Fazlurrahman'ın 1980'lerden sonra kitaplarının çevrilmeye başlanmasıyla Ankara İlahiyat merkezli olarak tanınmaya başlanmıştır. Kitaplarını çevirerek Türkiye'de tanınmasına ön ayak olanlar Alparslan Açıkgenç ve öğrencisi Bekir Demirkol'dur. Fazlurrahman'ın Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde okunmaya ve tanınmaya başlanması İlber Ortaylı sayesinde olmuştur. İlber Ortaylı, Fazlurrahman'ı 1974 yılında Chicago Üniversitesi'nde tanımış ve derslerine katılmış ve yıllar sonra kendisinden övücü cümlelerle söz etmiştir.
1997 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından "İslam ve Modernizm: Fazlurrahman Tecrübesi" konulu uluslararası sempozyum düzenlenmiştir. Bu sempozyum İstanbul Belediyesi tarafından kitaplaştırılmış ve sunuş yazısında dönemin Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan Fazlurrahman'dan "Pakistan'ın yetiştirdiği büyük bilim adamı ve düşünür..." olarak bahsetmiştir.
Eserleri
- Islam, University of Chicago Press, 2nd edition, 1979.
- Prophecy in Islam: Philosophy and Orthodoxy, University of Chicago Press, 1979, 2011
- Islam and Modernity: Transformation of an Intellectual Tradition, University of Chicago Press, 1982.
- Major Themes of the Qur'an, University of Chicago Press, 2009.
- Revival and Reform in Islam (ed. Ebrahim Moosa), Oneworld Publications, 1999.
- Islamic Methodology in History, Central Institute of Islamic Research, 1965.
- (PDF). Islamic Studies. 3 (1). Karachi. Mart 1964. ss. 1-43. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- , Chapter from Islam [Anchor Book, 1968], pp. 117–137.
Türkçeye çevrilmiş eserleri
- İslam
- İslamî Yenilenme
- İslam'da İhya ve Reform
- İslam ve Modernizm
- Ana Konularıyla Kuran
- Tarih Boyunca İslamî Metodoloji Sorunu
Kaynakça
- ^ Sonn, Tamara. (1995). "Rahman, Fazlur". In John L. Esposito. The Oxford Encyclopedia of the Modern Islamic World. Oxford: Oxford University Press.
- ^ Bektovic, Safet. Towards a neo-modernist Islam. Journal Studia Theologica - Nordic Journal of Theology. p.160-178.
- ^ a b ALPARSLAN AÇIKGENÇ, "FAZLURRAHMAN", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/fazlurrahman (22.02.2019).
- ^ a b Mustafa Öztürk, Kuran ve Tarihsellik Üzerine, 2. baskı, sayfa: 24-29
- ^ a b İlber Ortaylı, "Hocamız Fazlur Rahman", İslamî Araştırmalar (Fazlur Rahman Özel Sayısı), cilt: 4, sayı: 4, (1990), s. 262-263
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fazlurrahman Malik Urduca فضل الرحمان ملک d 21 Eylul 1919 Hezare o 26 Temmuz 1988 Chicago Pakistanli akademisyen ilim ve fikir adami Kendisini egitim reformuna ve ictihadin farkli bir anlayisla yeniden canlanmasina adayan Islam in onde gelen bir reformcusu olarak ve tarihselci gorusleriyle bilinir Eserleri Pakistan Malezya Endonezya ve Turkiye gibi ulkelerde buyuk ilgi goruyor Fazlurrahman Malik فضل الرحمان ملکDogum21 Eylul 1919 HindistanOlum26 Temmuz 1988 68 yasinda Chicago Illinois ABDMilliyetPakistanliEgitimKariyeriDaliIslam Din ArapcaCalistigi kurumlarDurham Universitesi McGill Universitesi Chicago Universitesi Ingiltere ve Kanada da dersler verdikten sonra 1962 de Pakistan Islami Arastirmalar Enstitusu nun basina getirildi Calismalarina diger Islami reformcular tarafindan genis capta saygi duyulmasina ragmen muhafazakar bilginler tarafindan gorusleri elestirilerek dinden cikmakla itham edildi General Muhammed Eyub Han doneminde bazi siyaset adamlari tarafindan murted olmakla suclanarak katline 10 000 rupi odul konuldu Bu durum neticesinde Pakistan i terk ederek Amerika Birlesik Devletleri ne surgune gitti HayatiPakistan in sehrinde 21 Eylul 1919 tarihinde hayata gozlerini acti Babasi Mevlana Sehabeddin Diyubend de egitim gormus Islam hukuku alanindaki calismalari sonrasinda alim derecesine yukselmistir Babasi geleneksel bir egitim almasina ragmen cagdas egitimi de destekleyen bir kisiydi Fazlurrahman ilk egitimini medrese usulu tarzinda babasindan aldi 10 yasinda Kur an i ezberleyip hafiz oldu Babasinin modern egitime tesvik etmesiyle Lahor da yuksek ogretime basladi Ayni zamanda babasindan dini ilimleri tahsil etmeye devam etti 1940 yilinda Arapca bolumunden mezun oldu 1942 de ise ayni universitede yuksek lisansini tamamladi ve ardindan doktora calismasina basladi Doktora calismasina 1946 yilinda gittigi Ingiltere deki Oxford Universitesi nde devam etti Doktora calismasini Ibn i Sina nin en Necat isimli yapitinin en Nefs bolumu uzerine yapti Doktora tezini saglikli bir sekilde bitirebilmek icin Grekce Latince Fransizca ve Almanca ogrendi Avicenna s Psychology adli doktora tezini 1949 yilinda bitirmistir ve Oxford da 1952 yilinda yayinlanmistir Ardindan 1950 yilinda Durham Universitesi nde akademisyen olarak goreve basladi Burada Islam felsefesi ve Iran medeniyeti uzerine dersler verdi Daha sonra McGill Universitesi nde Islami ilimler docenti olarak 1961 senesine kadar egitim verdi 1961 yilinda Pakistan hukumetinden gelen davet uzerine Pakistan a geri dondu Karaci deki Islami Arastirmalar Enstitusu nde ders vermeye basladi ve 1962 de enstitunun genel mudurlugune getirildi ve bu gorevini 1968 yilina kadar devam ettirdi 1961 68 yillari arasinda yirmiden fazla makale ve iki kitap nesretti 1965 yilinda Islamic Methodology in History kitabinda hadis sunnet ve fikih alanlarinda farkli bir anlayisla ictihat yapmanin onemini irdeledi 1966 yilindan yayinlanan Islam adli eserinde Islam dusunce tarihine elestiriler yoneltiyordu ve bu yuzden Pakistan da infiale sebep oldu Fazlurrahman ilmi faaliyetlerinin yani sira Pakistan Devlet Baskani Muhammed Eyub Han a da danismanlik yaparak toplumsal donusume katkida bulunuyordu Eyup Han in muhalifleri Islam adli eserindeki bir cumlesini ileri surerek dinden ciktigini iddia ederek katlini gerceklestirene 10 000 rupi odul verilecegini soylediler Bunun uzerine Fazlurrahman Pakistan i terk ederek Amerika ya yerlesti 1969 yilindan 26 Temmuz 1988 de olumune kadar Chicago Universitesi nde Islam dusuncesi profesoru olarak gorev yapti Illinois de gomuludur Turkiye de taninma sureciFazlurrahman Turkiye yi ilk kez 1977 yilinda ziyaret etti Turkiye nin cesitli bolgelerinde halka ve din adamlarina konferanslar verdi Bu ziyareti sirasinda Ankara Universitesi Ilahiyat Fakultesi ni de ziyaret etmis ve burada yapilan tartismalarin neticesinde bazi hocalar tarafindan kufurle suclanmistir Ilber Ortayli bu ziyareti sirasinda Ankara Ilahiyat ta kalmak istedigini ancak bunun gerceklesmesinin mumkun olmadigini ifade etmistir Fazlurrahman in 1980 lerden sonra kitaplarinin cevrilmeye baslanmasiyla Ankara Ilahiyat merkezli olarak taninmaya baslanmistir Kitaplarini cevirerek Turkiye de taninmasina on ayak olanlar Alparslan Acikgenc ve ogrencisi Bekir Demirkol dur Fazlurrahman in Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi nde okunmaya ve taninmaya baslanmasi Ilber Ortayli sayesinde olmustur Ilber Ortayli Fazlurrahman i 1974 yilinda Chicago Universitesi nde tanimis ve derslerine katilmis ve yillar sonra kendisinden ovucu cumlelerle soz etmistir 1997 yilinda Istanbul Buyuksehir Belediyesi tarafindan Islam ve Modernizm Fazlurrahman Tecrubesi konulu uluslararasi sempozyum duzenlenmistir Bu sempozyum Istanbul Belediyesi tarafindan kitaplastirilmis ve sunus yazisinda donemin Belediye Baskani Recep Tayyip Erdogan Fazlurrahman dan Pakistan in yetistirdigi buyuk bilim adami ve dusunur olarak bahsetmistir EserleriIslam University of Chicago Press 2nd edition 1979 0 226 70281 2 Prophecy in Islam Philosophy and Orthodoxy University of Chicago Press 1979 2011 9780226702858 Islam and Modernity Transformation of an Intellectual Tradition University of Chicago Press 1982 0 226 70284 7 Major Themes of the Qur an University of Chicago Press 2009 978 0 226 70286 5 Revival and Reform in Islam ed Ebrahim Moosa Oneworld Publications 1999 1 85168 204 X Islamic Methodology in History Central Institute of Islamic Research 1965 PDF Islamic Studies 3 1 Karachi Mart 1964 ss 1 43 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2019 Chapter from Islam Anchor Book 1968 pp 117 137 Turkceye cevrilmis eserleri Islam Islami Yenilenme Islam da Ihya ve Reform Islam ve Modernizm Ana Konulariyla Kuran Tarih Boyunca Islami Metodoloji SorunuKaynakca Sonn Tamara 1995 Rahman Fazlur In John L Esposito The Oxford Encyclopedia of the Modern Islamic World Oxford Oxford University Press Bektovic Safet Towards a neo modernist Islam Journal Studia Theologica Nordic Journal of Theology p 160 178 a b ALPARSLAN ACIKGENC FAZLURRAHMAN TDV Islam Ansiklopedisi https islamansiklopedisi org tr fazlurrahman 22 02 2019 a b Mustafa Ozturk Kuran ve Tarihsellik Uzerine 2 baski sayfa 24 29 a b Ilber Ortayli Hocamiz Fazlur Rahman Islami Arastirmalar Fazlur Rahman Ozel Sayisi cilt 4 sayi 4 1990 s 262 263