Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ferenc Fejtő (31 Ağustos 1909 - 2 Haziran 2008),François Fejtő olarak da bilinen, Macaristan doğumlu bir Fransız gazeteci ve Doğu Avrupa konularında uzmanlaşmış bir siyaset bilimci idi.
François Fejtő | |
|---|---|
 Fejtő (2007'de) | |
| Doğum | Ferenc Fejtő 31 Ağustos 1909 Nagykanizsa, Avusturya-Macaristan |
| Ölüm | 2 Haziran 2008 Paris, Fransa (98 yaşında) |
| Meslek | gazeteci, siyaset bilimci |
Yaşamı
Nagykanizsa'da, hali vakti yerinde bir Macaristan Yahudisi kitapçı ve yayıncı ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Katolik olarak yetiştirildi. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun çöküşü ardından ailesinin birkaç üyesi Yugoslavya, İtalya, Çekoslovakya ve Romanya vatandaşı oldular.
Pécs ve Budapeşte üniversitelerinde Slav, Alman ve İtalyan öğrencilerle birlikte edebiyat okudu. 1932'de Marksist bir çalışma grubu örgütlemek suçundan bir yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1934'te Sosyal Demokrat Partiye kaydoldu ve burada günlük Népszava gazetesine ve Szocializmus dergisine katkıda bulundu. 1935'te şair Attila József ve yayıncı Pál Ignotus ile birlikte anti-faşist ve anti-Stalinist edebiyat dergisi Szép Szó'yu kurdu. Bu dergide Sartre, Mounier ve Maritain'in çalışmalarına yer verdi. 1938'de, hükûmetin Almanya yanlısı tutumunu eleştiren bir makale nedeniyle altı ay hapis cezasına çarptırılması üzerine, Fransa'ya gitmek üzere Macaristan'ı terk etti. İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransız Direnişinde yer aldı.
1945'te Paris'teki Macaristan Büyükelçiliğinin basın bölümünün başına geçti. Uzun süredir arkadaşı olan László Rajk'ın kınanmasını protesto ederek bu görevinden istifa etti ve Macaristan'la tüm bağlarını kesti. Ülkesine yalnızca bir kez, 1989'da Imre Nagy'nin resmi cenaze törenine katılmak için döndü.
Fejtő, savaştan sonra Raymond Aron, François Bondy ve David Rousset ile birlikte Hürriyetperver aydınlar Kongresi'ne katıldı. 1952'de yayımlanan (on yedi dile çevrilen ve birkaç kez yeniden düzenlenen) Halk Demokrasilerinin Tarihi adlı kitabı Fransız Komünist Partisine yakın bazı aydınların ondan kuşku duymalarına neden oldu.
1955'te Fransa vatandaşı oldu. 1944'ten 1979'a dek Agence France-Presse bünyesinde Doğu Avrupa'daki gelişmeleri yorumlayan gazeteci olarak çalıştı. 1972-1984 arasında Paris Siyasi Bilimler Akademisinde öğretim üyeliği yaptı. 1973'te Raymond Aron başkanlığındaki bir jüri tarafından edebiyat alanındaki katkılarından dolayı Edebiyat Doktorası unvanı verildi.
Fejtő, gazetecilik ve edebiyat alanlarındaki kariyerinin çoğunu Doğu Avrupa rejimlerini incelemeye adadı. Yaşamı boyunca onların doğuşu, gelişmesi, gerilemesi ve çöküşünü gözlemledi.
Ayrıca, Esprit, Arguments, Contre-Point, Commentaire, Le Monde, Le Figaro, La Croix, Il Giornale, La Vanguardia, Magyar Hírlap ve The European Journal of International Affairs dahil, Fransızca ve diğer dillerdeki çok sayıda dergi ve gazeteye katkıda bulundu.
Fejtő, 20. yüzyılın en büyük Avrupalı aydınlarından biridir. Nizan, Mounier ve Camus ile yakın arkadaşlar, Malraux ve Sartre ile eleştiri muhatabı olmuş, Komintern ve Komünist hareketin liderleriyle görüşmüş, Kremlin liderleri, Tito, Castro ve Willy Brandt ile konuşmuş, Charles de Gaulle ve François Mitterrand'ı hem takdir etmiş, hem de eleştirmiştir. Ölümü üzerine Macaristan'da ulusal yas ilan edilmiştir.
Eserleri
Türkçe
- Herşeye Rağmen Sosyal Demokrasi (Çeviren: Nermin ve Turan Güneş), 1989
İngilizce
- A History of the People's Democracies: Eastern Europe Since Stalin (Halk Demokrasilerinin Tarihi: Stalin'den Bu Yana Doğu Avrupa), 1971
- The French Communist Party and the Crisis of International Communism (Fransız Komünist Partisi ve Uluslararası Komünizmin Bunalımı), 1970
- Behind the Rape of Hungary (Macaristan'ın Tecavüze Uğramasının Gerisi), 1957
Fransızca
- Histoire des démocraties populaires (Halk Demokrasilerinin Tarihi), 1952
- Histoire des démocraties populaires après Staline (Stalin Sonrası Halk Demokrasilerinin Tarihi),1969
- La Tragédie hongroise (Macaristan Trajedisi), 1958
- Chine/URSS (Çin/SSCB), 1964
- Le Coup de Prague (Prag Darbesi), 1948
- La social-démocratie quand même; un demi-siècle d'expériences réformistes (Her Şeye Rağmen Sosyal Demokrasi: Reform Tecrübelerinin Yarım Yüzyılı), 1980
- Mémoires (Anılar), 1986
- 1956, Budapest, l'insurrection (1956, Budapeşte, Ayaklanma), 1984
- La fin des démocraties populaires (Halk Demokrasilerinin Sonu), 1992-1997
- Le printemps tchécoslovaque 1968 (1968 Çekoslovakya Baharı), 1999
Kaynakça
- Le passer du siècle, François Fejtő, 1999 (Fransızca)
- ^ "Hungarian-born historian, writer Fejto dies in Paris" 12 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Budapest Times, 2 Haziran 2008. Erişim: 5 Haziran 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferenc Fejto 31 Agustos 1909 2 Haziran 2008 Francois Fejto olarak da bilinen Macaristan dogumlu bir Fransiz gazeteci ve Dogu Avrupa konularinda uzmanlasmis bir siyaset bilimci idi Francois FejtoFejto 2007 de DogumFerenc Fejto 31 Agustos 1909 Nagykanizsa Avusturya MacaristanOlum2 Haziran 2008 Paris Fransa 98 yasinda Meslekgazeteci siyaset bilimciYasamiNagykanizsa da hali vakti yerinde bir Macaristan Yahudisi kitapci ve yayinci ailesinin cocugu olarak dunyaya geldi Katolik olarak yetistirildi Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun cokusu ardindan ailesinin birkac uyesi Yugoslavya Italya Cekoslovakya ve Romanya vatandasi oldular Pecs ve Budapeste universitelerinde Slav Alman ve Italyan ogrencilerle birlikte edebiyat okudu 1932 de Marksist bir calisma grubu orgutlemek sucundan bir yil hapis cezasina carptirildi 1934 te Sosyal Demokrat Partiye kaydoldu ve burada gunluk Nepszava gazetesine ve Szocializmus dergisine katkida bulundu 1935 te sair Attila Jozsef ve yayinci Pal Ignotus ile birlikte anti fasist ve anti Stalinist edebiyat dergisi Szep Szo yu kurdu Bu dergide Sartre Mounier ve Maritain in calismalarina yer verdi 1938 de hukumetin Almanya yanlisi tutumunu elestiren bir makale nedeniyle alti ay hapis cezasina carptirilmasi uzerine Fransa ya gitmek uzere Macaristan i terk etti Ikinci Dunya Savasi sirasinda Fransiz Direnisinde yer aldi 1945 te Paris teki Macaristan Buyukelciliginin basin bolumunun basina gecti Uzun suredir arkadasi olan Laszlo Rajk in kinanmasini protesto ederek bu gorevinden istifa etti ve Macaristan la tum baglarini kesti Ulkesine yalnizca bir kez 1989 da Imre Nagy nin resmi cenaze torenine katilmak icin dondu Fejto savastan sonra Raymond Aron Francois Bondy ve David Rousset ile birlikte Hurriyetperver aydinlar Kongresi ne katildi 1952 de yayimlanan on yedi dile cevrilen ve birkac kez yeniden duzenlenen Halk Demokrasilerinin Tarihi adli kitabi Fransiz Komunist Partisine yakin bazi aydinlarin ondan kusku duymalarina neden oldu 1955 te Fransa vatandasi oldu 1944 ten 1979 a dek Agence France Presse bunyesinde Dogu Avrupa daki gelismeleri yorumlayan gazeteci olarak calisti 1972 1984 arasinda Paris Siyasi Bilimler Akademisinde ogretim uyeligi yapti 1973 te Raymond Aron baskanligindaki bir juri tarafindan edebiyat alanindaki katkilarindan dolayi Edebiyat Doktorasi unvani verildi Fejto gazetecilik ve edebiyat alanlarindaki kariyerinin cogunu Dogu Avrupa rejimlerini incelemeye adadi Yasami boyunca onlarin dogusu gelismesi gerilemesi ve cokusunu gozlemledi Ayrica Esprit Arguments Contre Point Commentaire Le Monde Le Figaro La Croix Il Giornale La Vanguardia Magyar Hirlap ve The European Journal of International Affairs dahil Fransizca ve diger dillerdeki cok sayida dergi ve gazeteye katkida bulundu Budapeste deki Szent Istvan parkindaki Ferenc Fejto bustu Fejto 20 yuzyilin en buyuk Avrupali aydinlarindan biridir Nizan Mounier ve Camus ile yakin arkadaslar Malraux ve Sartre ile elestiri muhatabi olmus Komintern ve Komunist hareketin liderleriyle gorusmus Kremlin liderleri Tito Castro ve Willy Brandt ile konusmus Charles de Gaulle ve Francois Mitterrand i hem takdir etmis hem de elestirmistir Olumu uzerine Macaristan da ulusal yas ilan edilmistir EserleriTurkce Herseye Ragmen Sosyal Demokrasi Ceviren Nermin ve Turan Gunes 1989Ingilizce A History of the People s Democracies Eastern Europe Since Stalin Halk Demokrasilerinin Tarihi Stalin den Bu Yana Dogu Avrupa 1971 The French Communist Party and the Crisis of International Communism Fransiz Komunist Partisi ve Uluslararasi Komunizmin Bunalimi 1970 Behind the Rape of Hungary Macaristan in Tecavuze Ugramasinin Gerisi 1957Fransizca Histoire des democraties populaires Halk Demokrasilerinin Tarihi 1952 Histoire des democraties populaires apres Staline Stalin Sonrasi Halk Demokrasilerinin Tarihi 1969 La Tragedie hongroise Macaristan Trajedisi 1958 Chine URSS Cin SSCB 1964 Le Coup de Prague Prag Darbesi 1948 La social democratie quand meme un demi siecle d experiences reformistes Her Seye Ragmen Sosyal Demokrasi Reform Tecrubelerinin Yarim Yuzyili 1980 Memoires Anilar 1986 1956 Budapest l insurrection 1956 Budapeste Ayaklanma 1984 La fin des democraties populaires Halk Demokrasilerinin Sonu 1992 1997 Le printemps tchecoslovaque 1968 1968 Cekoslovakya Bahari 1999KaynakcaLe passer du siecle Francois Fejto 1999 Fransizca Hungarian born historian writer Fejto dies in Paris 12 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Budapest Times 2 Haziran 2008 Erisim 5 Haziran 2008