Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
François-René de Chateaubriand (d. 4 Eylül 1768 – ö. 4 Temmuz 1848), Fransız yazar, politikacı ve diplomat. Fransız edebiyatı'nda Romantizm'in kurucusu kabul edilir.
| François-René de Chateaubriand | |
|---|---|
 tarafından yapılan portresi | |
| Doğum | 4 Eylül 1768 Saint-Malo, Fransa |
| Ölüm | 4 Temmuz 1848 (79 yaşında) Paris, Fransa |
| Meslek | Yazar, diplomat, politikacı |
| Edebî akım | Romantizm |
Hayatı
Gençlik günleri ve sürgün
Saint-Malo'da, on çocuklu bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya gelen Chateaubriand ailesinin Combourg, Brittany'deki şatosunda büyüdü. Babası René de Chateaubriand (1718-86), eski bir gemi kaptanı, gemi sahibi ve esir taciriydi. Annesinin evlilik öncesi soyadı Apolline de Bedée idi. Chateaubriand'ın babası asık suratlı, ketum bir adamdı. Chateaubriand kasvetli bir atmosferde büyüdü. Tek arkadaşı kız kardeşi Lucile idi ve yaptığı tek etkinlik Breton'a uzun yürüyüşlerdi.
Chateaubriand, Dol, Rennes and Dinan'da eğitimine devam etti. Bir süre deniz subayı mı yoksa bir papaz mı olacağına karar veremedi. Fakat on yedi yaşına geldiğinde askeri kariyeri tercih etti ve Fransız ordusuna teğmen olarak girdi. İki sene sonra yüzbaşılığa kadar yükseldi. 1788'de Paris'i ziyaret etti ve , André Chénier, ve dönemin diğer önemli yazarlarıyla tanıştı. Fransız Devrimi gerçekleştiğinde Chateaubriand olaya sempatik yaklaştı. Fakat Paris'teki olaylar vahşileşince 1791 yılında Kuzey Amerika'ya seyahat etmeye karar verdi.
Bu deneyimi onun romanları Les Natchez (1793 ile 1799 arasında yazılmış olmasına rağmen ancak 1826'da yayınlanabildi), Atala (1801) ve René (1802) yazmasına sebep oldu. Amerika'nın güneylerinde, seyrek yerleşimin olduğu doğayı canlı ve büyüleyici anlatımının ve yazış stilinin Fransa'daki romantizm hareketinin ilerlemesine büyük katkıları oldu.
Chateaubriand, 1792 yılında Fransa'ya döndü ve Louis Joseph de Bourbon komutasındaki Bourbon Hanedanlığı'nın kraliyet ordusuna girdi. Ailesinin baskısıyla, daha önce tanışmadığı, Saint Malo'dan genç bir aristokrat olan Céleste Buisson de la Vigne ile evlendi. İlerleyen yaşamlarında, Chateaubriand eşine sadık kalmayacak ve pek çok ilişki yaşayacaktı. Çift buna rağmen hiçbir zaman boşanmadılar. Askeri kariyeri, kraliyet orduları ile Fransız Devrimi ordusunun Thionville'deki çatışmasında yaralanınca son buldu. Ağır yaralı bir şekilde Jersey'e taşındı ve karısını geride bırakarak İngiltere'ye sürgüne gitti.
Chateaubriand'ın Londra'daki sürgün hayatı sefalet içinde geçti. Yaşayabilmek için Fransızca dersleri verdi ve çeviri yaptı. Fakat, Suffolk'taki günleri daha sakin ve huzurluydu. Genç bir İngiliz kadını olan Charlotte Ives'e aşık oldu ama evli olduğu için ilişkisini bitirmeye zorlandı. Britanya'daki günleri sırasında İngiliz Edebiyatı ile de ilgilendi. Özellikle, John Milton'ın Kayıp Cennet'i üzerinde büyük etki bıraktı. Sürgünü sırasında, pek çok akrabası ve arkadaşının yaşamını kaybettiği Fransız Devrimi'nin sebeplerini sorgulamak için de fırsat buldu. Bu düşüncelerini Essai sur les Révolutions (1797) isimli çalışmasıyla yayınladı. Hayatındaki önemli bir dönüm noktası ise 1798 yılında, katolikliğe dönüşü oldu.
Konsüllük devri ve imparatorluk
Chateaubriand, genel af ilan edilmesiyle birlikte Mayıs 1800 yılında Fransa'ya geri döndü. Mercure de France isimli gazetede editörlük yapmaya başladı. 1802'de yayınladığı Génie du christianisme isimli kitabıyla ün kazandı. Kitap Hristiyanlık inancına özür niteliğinde yazılmıştı ve devrim sonrası dini duyguların yeniden canlandığı ortamda çok tutulmuştu. Chateaubriand, bu kitapla ayrıca, Katolik kilisesini kendi yanına çekmeye çalışan Napolyon Bonapart'ın da takdirini kazandı.
Napolyon'un papaya elçi olarak gönderdiği Kardinal Fesch'in Roma ziyaretinde kardinale eşlik etti. Fakat, Napolyon ve Chateaubriand'ın arası kısa bir süre sonra bozuldu. Yazar, Valais (İsviçre) vekili olarak seçildi. Napolyon, 1804 yılında Louis-Antoine-Henri de Bourbon-Condé'un idam edilmesini emredince görevlerinden istifa etti. Artık edebi dünyada para kazanmak zorundaydı. Epik bir eser olan ve Roma İmparatorluğu dönemindeki ilk Hristiyanlara edilen eziyetleri anlatacağı Les Martyrs isimli bir düzyazı yazmayı planladı. Kitabı için araştırma yapmak üzere 1806 yılında Yunanistan, Mısır, İspanya, Filistin ve Anadolu'yu ziyaret etti. Notlarını Itinéraire de Paris à Jérusalem isimli kitabında 1811 yılında yayınladı. Gezinin İspanya ayağını ise 1826 yılında Les aventures du dernier Abencérage isimli kitabında anlattı. Fransa'ya döndükten sonra Napolyon'u eleştiren, onu Neron'la karşılaştıran ve yeni bir stratejinin acilen gerekli olduğunu anlatan pek çok yazı yayınladı. Bunun üzerine imparator Paris'ten sürülmesini emretti.
Chateaubriand, Paris'in merkezinden 11 km güneydeki La Vallée des Loups'a yerleşti. Burada Les Martyrs'ı bitirdi ve hatıralarını taslak halinde yazmaya başladı.Académie française'e 1811 yılında seçilmesine rağmen restorasyona kadar koltuğuna oturamadı. Bu dönemde edebi arenadaki arkadaşları Madame de Staël, ve idi.
Restorasyon
Birinci İmparatorluk'un sona ermesi ile, Chateaubriand, Bourbon'ları harekete geçirdi. 30 Mart 1814'te Napolyon'a karşı yazdığı De Buonaparte et des Bourbons ismindeki el ilanının binlerce kopyası yayınlandı. Yüz Gün dönemi boyunca XVIII. Louis'le birlikte Gent'te sürgünde kaldı. Daha sonra ise İsveç elçisi olarak atandı.
1804 yılında Louis-Antoine-Henri de Bourbon-Condé'nin infazıyla şoke olduğunu açıklayan Chateaubriand, 1815 yılında Michel Ney'in infazı için oy verdi. 1815 yılında devlet bakanı olarak atandı. Fakat, krala yaptığı eleştiriler sebebiyle XVIII. Louis'in güvenini ve pozisyonunu kaybetti. Bunun üzerine, X. Charles'ın saltanatını destekleyen gruba geçti.
Chateaubriand, cinayetinden sonra (1820) tekrar saltanatın tarafını tutmaya başladı ve bu olayla ilgili Mémoires sur la vie et la mort du duc isimli bir yazı yazdı. 1821 yılında Prusya elçisi, 1822'de ise Büyük Britanya elçisi olarak görev yaptı. 1822 - 1824 yıllarında ise Fransa'nın Dış İşleri Bakanı'ydı. 'nde ülkesi adına başarılı olmasına rağmen görevini aşırı kralcı grubun lideri olan 'e devretmek zorunda kaldı.
Aynı günlerde, liberal kanada yakınlaştı. Villèle karşı gazetelerde yazdığı yazılarla basın özgürlüğünün popüler bir savunucusu oldu. Villèle'nin görevden alınmasıyla X. Charles, yazarı Vatikan elçisi olarak atadı (1828). 1829 yılında, Polignac Prensi'nin başbakanlığa yükselmesi sebebiyle görevinden istifa etti.
Temmuz Monarşisi
1830'daki Temmuz Devrimi'nin ardından Orléans Hanedanı'ndan gelen yeni kral Louis-Philippe'e bağlılık yemini etmemesi Chateaubriand'ın politik kariyerinin sonu oldu. Mémoires d'outre-tombe isimli bir kitap yazdı ve bu kitap ölümünün ardından yayınladı. Temmuz Monarşisi ve "burjuva kralı"nı sert şekilde eleştiren yazılar kaleme aldı.
Son yıllarında Paris'teki 120 numaralı binada oturdu. Evini sadece 'i ziyaret etmek için terk etti. Son çalışması Vie de Rancé 1844 yılında yayınlandı. Bu kitap on yedinci yüzyılda tanınmış bir Fransız aristokrat olan Armand Jean le Bouthillier de Rancé'in biyografisiydi. Aristokratın yaşamıyla Chateaubriand'ınki arasında benzerlikler vardı. Yazar, 1848 Devrimleri sırasında Paris'te öldü ve isteği üzerine Saint-Malo yakınlarındaki bir adaya gömüldü.
Etkileri
Chateaubriand, Fransız romantizminin babası kabul edilir. Doğayı betimleme ve duyguları anlatma şekli hem Fransa'da hem de Fransa dışında neslinin romantik yazarlarına örnek olmasına sebep oldu. Örneğin, Lord Byron René'den çok etkilenmişti. Genç Victor Hugo ise bir deftere "Chateaubriand Olmak ve Olmamak" isimli bir yazı yazmıştı. Düşmanları dahi yazarın etkisini reddedemedi. Politik sebeplerden ötürü yazardan hoşlanmayan Stendhal bile De l'amour isimli kitabında Chateaubriand'ın psikolojik analizlerini kullandı.
Chateaubriand politik ve edebi kariyeri bir arada yürüten ilk Fransızdı ve kendisinden sonra gelen Lamartine, Victor Hugo, André Malraux gibi isimlere örnek oldu. Politik düşünceleri ve eylemleri pek çok çelişkiler içerir.
Eserleri
- 1797 Essai sur les révolutions
- 1801 Atala
- 1802 René
- 1802 Génie du christianisme
- 1809 Les Martyrs
- 1811 Itinéraire de Paris à Jérusalem (Paris İstanbul Kudüs Bir Seyyahın Günlüğü)
- 1814 On Buonaparte and the Bourbons
- 1820 Mémoires sur la vie et la mort du duc de Berry
- 1826 Les Natchez
- 1826 Les Aventures du dernier Abencérage (Sonuncu İbn-i Serac'ın Maceraları)
- 1827 Voyage en Amérique
- 1831 Études historiques
- 1844 La Vie de Rancé
- 1848 - 50 Mémoires d'Outre-Tombe (Napoleon Mezar Ötesinden Hatıralar)
Dış bağlantılar
François-René de Chateaubriand hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
- Mémoires d'Outre-Tombe 25 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İngilizce çevirisi (A. S. Kline tarafından çevrilmiş)
- Tüm eserlri (Fransızca dilinde) 28 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chateaubriand'ın çalışmaları
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Francois Rene de Chateaubriand d 4 Eylul 1768 o 4 Temmuz 1848 Fransiz yazar politikaci ve diplomat Fransiz edebiyati nda Romantizm in kurucusu kabul edilir Francois Rene de Chateaubriandtarafindan yapilan portresiDogum4 Eylul 1768 1768 09 04 Saint Malo FransaOlum4 Temmuz 1848 79 yasinda Paris FransaMeslekYazar diplomat politikaciEdebi akimRomantizmHayatiGenclik gunleri ve surgun Saint Malo da on cocuklu bir ailenin en kucuk cocugu olarak dunyaya gelen Chateaubriand ailesinin Combourg Brittany deki satosunda buyudu Babasi Rene de Chateaubriand 1718 86 eski bir gemi kaptani gemi sahibi ve esir taciriydi Annesinin evlilik oncesi soyadi Apolline de Bedee idi Chateaubriand in babasi asik suratli ketum bir adamdi Chateaubriand kasvetli bir atmosferde buyudu Tek arkadasi kiz kardesi Lucile idi ve yaptigi tek etkinlik Breton a uzun yuruyuslerdi Chateaubriand Dol Rennes and Dinan da egitimine devam etti Bir sure deniz subayi mi yoksa bir papaz mi olacagina karar veremedi Fakat on yedi yasina geldiginde askeri kariyeri tercih etti ve Fransiz ordusuna tegmen olarak girdi Iki sene sonra yuzbasiliga kadar yukseldi 1788 de Paris i ziyaret etti ve Andre Chenier ve donemin diger onemli yazarlariyla tanisti Fransiz Devrimi gerceklestiginde Chateaubriand olaya sempatik yaklasti Fakat Paris teki olaylar vahsilesince 1791 yilinda Kuzey Amerika ya seyahat etmeye karar verdi Francois Rene de Chateaubriand Bu deneyimi onun romanlari Les Natchez 1793 ile 1799 arasinda yazilmis olmasina ragmen ancak 1826 da yayinlanabildi Atala 1801 ve Rene 1802 yazmasina sebep oldu Amerika nin guneylerinde seyrek yerlesimin oldugu dogayi canli ve buyuleyici anlatiminin ve yazis stilinin Fransa daki romantizm hareketinin ilerlemesine buyuk katkilari oldu Chateaubriand 1792 yilinda Fransa ya dondu ve Louis Joseph de Bourbon komutasindaki Bourbon Hanedanligi nin kraliyet ordusuna girdi Ailesinin baskisiyla daha once tanismadigi Saint Malo dan genc bir aristokrat olan Celeste Buisson de la Vigne ile evlendi Ilerleyen yasamlarinda Chateaubriand esine sadik kalmayacak ve pek cok iliski yasayacakti Cift buna ragmen hicbir zaman bosanmadilar Askeri kariyeri kraliyet ordulari ile Fransiz Devrimi ordusunun Thionville deki catismasinda yaralaninca son buldu Agir yarali bir sekilde Jersey e tasindi ve karisini geride birakarak Ingiltere ye surgune gitti Chateaubriand in Londra daki surgun hayati sefalet icinde gecti Yasayabilmek icin Fransizca dersleri verdi ve ceviri yapti Fakat Suffolk taki gunleri daha sakin ve huzurluydu Genc bir Ingiliz kadini olan Charlotte Ives e asik oldu ama evli oldugu icin iliskisini bitirmeye zorlandi Britanya daki gunleri sirasinda Ingiliz Edebiyati ile de ilgilendi Ozellikle John Milton in Kayip Cennet i uzerinde buyuk etki birakti Surgunu sirasinda pek cok akrabasi ve arkadasinin yasamini kaybettigi Fransiz Devrimi nin sebeplerini sorgulamak icin de firsat buldu Bu dusuncelerini Essai sur les Revolutions 1797 isimli calismasiyla yayinladi Hayatindaki onemli bir donum noktasi ise 1798 yilinda katoliklige donusu oldu Konsulluk devri ve imparatorluk Chateaubriand genel af ilan edilmesiyle birlikte Mayis 1800 yilinda Fransa ya geri dondu Mercure de France isimli gazetede editorluk yapmaya basladi 1802 de yayinladigi Genie du christianisme isimli kitabiyla un kazandi Kitap Hristiyanlik inancina ozur niteliginde yazilmisti ve devrim sonrasi dini duygularin yeniden canlandigi ortamda cok tutulmustu Chateaubriand bu kitapla ayrica Katolik kilisesini kendi yanina cekmeye calisan Napolyon Bonapart in da takdirini kazandi Napolyon un papaya elci olarak gonderdigi Kardinal Fesch in Roma ziyaretinde kardinale eslik etti Fakat Napolyon ve Chateaubriand in arasi kisa bir sure sonra bozuldu Yazar Valais Isvicre vekili olarak secildi Napolyon 1804 yilinda Louis Antoine Henri de Bourbon Conde un idam edilmesini emredince gorevlerinden istifa etti Artik edebi dunyada para kazanmak zorundaydi Epik bir eser olan ve Roma Imparatorlugu donemindeki ilk Hristiyanlara edilen eziyetleri anlatacagi Les Martyrs isimli bir duzyazi yazmayi planladi Kitabi icin arastirma yapmak uzere 1806 yilinda Yunanistan Misir Ispanya Filistin ve Anadolu yu ziyaret etti Notlarini Itineraire de Paris a Jerusalem isimli kitabinda 1811 yilinda yayinladi Gezinin Ispanya ayagini ise 1826 yilinda Les aventures du dernier Abencerage isimli kitabinda anlatti Fransa ya dondukten sonra Napolyon u elestiren onu Neron la karsilastiran ve yeni bir stratejinin acilen gerekli oldugunu anlatan pek cok yazi yayinladi Bunun uzerine imparator Paris ten surulmesini emretti Chateaubriand Paris in merkezinden 11 km guneydeki La Vallee des Loups a yerlesti Burada Les Martyrs i bitirdi ve hatiralarini taslak halinde yazmaya basladi Academie francaise e 1811 yilinda secilmesine ragmen restorasyona kadar koltuguna oturamadi Bu donemde edebi arenadaki arkadaslari Madame de Stael ve idi Restorasyon Birinci Imparatorluk un sona ermesi ile Chateaubriand Bourbon lari harekete gecirdi 30 Mart 1814 te Napolyon a karsi yazdigi De Buonaparte et des Bourbons ismindeki el ilaninin binlerce kopyasi yayinlandi Yuz Gun donemi boyunca XVIII Louis le birlikte Gent te surgunde kaldi Daha sonra ise Isvec elcisi olarak atandi 1804 yilinda Louis Antoine Henri de Bourbon Conde nin infaziyla soke oldugunu aciklayan Chateaubriand 1815 yilinda Michel Ney in infazi icin oy verdi 1815 yilinda devlet bakani olarak atandi Fakat krala yaptigi elestiriler sebebiyle XVIII Louis in guvenini ve pozisyonunu kaybetti Bunun uzerine X Charles in saltanatini destekleyen gruba gecti Chateaubriand cinayetinden sonra 1820 tekrar saltanatin tarafini tutmaya basladi ve bu olayla ilgili Memoires sur la vie et la mort du duc isimli bir yazi yazdi 1821 yilinda Prusya elcisi 1822 de ise Buyuk Britanya elcisi olarak gorev yapti 1822 1824 yillarinda ise Fransa nin Dis Isleri Bakani ydi nde ulkesi adina basarili olmasina ragmen gorevini asiri kralci grubun lideri olan e devretmek zorunda kaldi Ayni gunlerde liberal kanada yakinlasti Villele karsi gazetelerde yazdigi yazilarla basin ozgurlugunun populer bir savunucusu oldu Villele nin gorevden alinmasiyla X Charles yazari Vatikan elcisi olarak atadi 1828 1829 yilinda Polignac Prensi nin basbakanliga yukselmesi sebebiyle gorevinden istifa etti Temmuz Monarsisi Chateaubriand in son evi 120 Rue du Bac Paris Yazar evin zemin katinda oturuyordu 1830 daki Temmuz Devrimi nin ardindan Orleans Hanedani ndan gelen yeni kral Louis Philippe e baglilik yemini etmemesi Chateaubriand in politik kariyerinin sonu oldu Memoires d outre tombe isimli bir kitap yazdi ve bu kitap olumunun ardindan yayinladi Temmuz Monarsisi ve burjuva krali ni sert sekilde elestiren yazilar kaleme aldi Son yillarinda Paris teki 120 numarali binada oturdu Evini sadece i ziyaret etmek icin terk etti Son calismasi Vie de Rance 1844 yilinda yayinlandi Bu kitap on yedinci yuzyilda taninmis bir Fransiz aristokrat olan Armand Jean le Bouthillier de Rance in biyografisiydi Aristokratin yasamiyla Chateaubriand inki arasinda benzerlikler vardi Yazar 1848 Devrimleri sirasinda Paris te oldu ve istegi uzerine Saint Malo yakinlarindaki bir adaya gomuldu Chateaubriand in Saint Malo yakinlarindaki mezari Mayis 2010 EtkileriChateaubriand Fransiz romantizminin babasi kabul edilir Dogayi betimleme ve duygulari anlatma sekli hem Fransa da hem de Fransa disinda neslinin romantik yazarlarina ornek olmasina sebep oldu Ornegin Lord Byron Rene den cok etkilenmisti Genc Victor Hugo ise bir deftere Chateaubriand Olmak ve Olmamak isimli bir yazi yazmisti Dusmanlari dahi yazarin etkisini reddedemedi Politik sebeplerden oturu yazardan hoslanmayan Stendhal bile De l amour isimli kitabinda Chateaubriand in psikolojik analizlerini kullandi Chateaubriand politik ve edebi kariyeri bir arada yuruten ilk Fransizdi ve kendisinden sonra gelen Lamartine Victor Hugo Andre Malraux gibi isimlere ornek oldu Politik dusunceleri ve eylemleri pek cok celiskiler icerir EserleriItineraire de Paris a Jerusalem et de Jerusalem a Paris 18211797 Essai sur les revolutions 1801 Atala 1802 Rene 1802 Genie du christianisme 1809 Les Martyrs 1811 Itineraire de Paris a Jerusalem Paris Istanbul Kudus Bir Seyyahin Gunlugu 1814 On Buonaparte and the Bourbons 1820 Memoires sur la vie et la mort du duc de Berry 1826 Les Natchez 1826 Les Aventures du dernier Abencerage Sonuncu Ibn i Serac in Maceralari 1827 Voyage en Amerique 1831 Etudes historiques 1844 La Vie de Rance 1848 50 Memoires d Outre Tombe Napoleon Mezar Otesinden Hatiralar Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Francois Rene de Chateaubriand hakkinda daha fazla bilgi edininVikikaynak ta belgelerMemoires d Outre Tombe 25 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce cevirisi A S Kline tarafindan cevrilmis Tum eserlri Fransizca dilinde 28 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chateaubriand in calismalariKaynakca