Göl, karalar üzerindeki çanakları doldurmuş tatlı veya tuzlu su kütlesidir. Göller, kapalı havzaları dolduran geniş, durgun su kütlesi olarak da tanımlanır. Gölsel ortamlar, oldukça belirgin çökel türü ve çökel yapılarına sahiptirler.
Göller, yer altı ve yer üstü sularıyla beslenir ve acı, tatlı, sodalı ve tuzlu olabilir. Bu farklılığın nedenleri, iklim koşulları, beslenme kaynakları, gölün bulunduğu arazinin yapısı, gölün büyüklüğü, derinliği ve gideğeninin (göl ayağı) olup olmamasıdır.
Beslenme kaynağı güçlü olan göller fazla sularını bir gideğen yardımıyla denizlere boşaltır. Sularını dışarıya bir gideğen yardımıyla boşaltan göllerin suyu tatlı, sularını dışarıya boşaltamayan göllerin suyu ise acı veya tuzludur. Göller ve nehirler tatlı su ekosistemine girer.
Doğal göller
İç ve dış kuvvetlerin etkisiyle oluşan çukurluklarda su birikmesiyle oluşan göllerdir.
Çeşitleri
Yeryüzündeki başlıca göller
Göl adı | Yüzölçümü (km2) | Derinlik (m) | Su Tipi | Ülke |
---|---|---|---|---|
Hazar Denizi (Hazar Gölü) | 393.897 | 768 | Tuzlu | Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya, Türkmenistan |
Superior Gölü | 82.414 | 405 | Tatlı | ABD, Kanada |
Viktoria Gölü | 68.870 | 85 | Tatlı | Tanzanya, Kenya, Uganda |
Huron Gölü | 59.596 | 229 | Tatlı | ABD, Kanada |
Michigan Gölü | 58.016 | 85 | Tatlı | ABD |
Tanganika Gölü | 32.893 | 1470 | Tatlı | Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Tanzanya, Zambiya, Burundi |
Büyük Ayı Gölü | 31.792 | 88 | Tatlı | Kanada |
Baykal Gölü | 31.492 | 1637 | Tatlı | Rusya (Sibirya) |
Aral Gölü | 28.687 | 32 | Tuzlu | Kazakistan, Özbekistan (1998'de, geçmiş 68.000 km2 68 m) |
Büyük Esir Gölü | 28.438 | 614 | Tatlı | Kanada |
Erie Gölü | 25.745 | 64 | Tatlı | ABD, Kanada |
Winnipeg Gölü | 24.341 | 19 | Tatlı | Kanada |
Ontario Gölü | 19.500 | 225 | Tatlı | ABD, Kanada |
Balkaş Gölü | 16.996 | 27 | Tuzlu | Kazakistan |
Çad | 10.000-20.000 | 6,5 | Tatlı | Nijerya, Kamerun, Nijer, Çad |
Vostok Gölü | 11.500 | 1000 | Tatlı | Antarktika |
General Carrera Gölü 17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 2.200 | 836 | Tatlı | Şili, Arjantin |
Argentino Gölü | 1.466 | 719 | Tatlı | Arjantin |
Malavi Gölü (Nyassa Gölü) | 23.310 | 706 | Tatlı | Malavi, Tanzanya, Mozambik, Afrika |
Issık Göl | 6.236 | 668 | Tatlı | Kırgızistan |
Crater Lake 3 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 53 | 592 | Tatlı | ABD |
Tahoe Gölü 20 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 497 | 501 | Tatlı | ABD |
Van Gölü | 3.740 | 451 | Sodalı | Türkiye |
Como Gölü | 146 | 410 | Tatlı | İtalya |
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Göl ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ DUMAN, Neşe; ÇİÇEK, Prof. Dr.İhsan (2012). (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
Coğrafî terim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gol karalar uzerindeki canaklari doldurmus tatli veya tuzlu su kutlesidir Goller kapali havzalari dolduran genis durgun su kutlesi olarak da tanimlanir Golsel ortamlar oldukca belirgin cokel turu ve cokel yapilarina sahiptirler Arjantin de gol Goller yer alti ve yer ustu sulariyla beslenir ve aci tatli sodali ve tuzlu olabilir Bu farkliligin nedenleri iklim kosullari beslenme kaynaklari golun bulundugu arazinin yapisi golun buyuklugu derinligi ve gidegeninin gol ayagi olup olmamasidir Beslenme kaynagi guclu olan goller fazla sularini bir gidegen yardimiyla denizlere bosaltir Sularini disariya bir gidegen yardimiyla bosaltan gollerin suyu tatli sularini disariya bosaltamayan gollerin suyu ise aci veya tuzludur Goller ve nehirler tatli su ekosistemine girer Dogal gollerIc ve dis kuvvetlerin etkisiyle olusan cukurluklarda su birikmesiyle olusan gollerdir Cesitleri Tektonik goller Karstik goller Buzul golleri Volkanik goller Krater golu Set golleri Heyelan set golu Aluvyal set golu Kiyi set golu Volkanik set goluYeryuzundeki baslica gollerGol adi Yuzolcumu km2 Derinlik m Su Tipi UlkeHazar Denizi Hazar Golu 393 897 768 Tuzlu Azerbaycan Iran Kazakistan Rusya TurkmenistanSuperior Golu 82 414 405 Tatli ABD KanadaViktoria Golu 68 870 85 Tatli Tanzanya Kenya UgandaHuron Golu 59 596 229 Tatli ABD KanadaMichigan Golu 58 016 85 Tatli ABDTanganika Golu 32 893 1470 Tatli Kongo Demokratik Cumhuriyeti Tanzanya Zambiya BurundiBuyuk Ayi Golu 31 792 88 Tatli KanadaBaykal Golu 31 492 1637 Tatli Rusya Sibirya Aral Golu 28 687 32 Tuzlu Kazakistan Ozbekistan 1998 de gecmis 68 000 km2 68 m Buyuk Esir Golu 28 438 614 Tatli KanadaErie Golu 25 745 64 Tatli ABD KanadaWinnipeg Golu 24 341 19 Tatli KanadaOntario Golu 19 500 225 Tatli ABD KanadaBalkas Golu 16 996 27 Tuzlu KazakistanCad 10 000 20 000 6 5 Tatli Nijerya Kamerun Nijer CadVostok Golu 11 500 1000 Tatli AntarktikaGeneral Carrera Golu 17 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 2 200 836 Tatli Sili ArjantinArgentino Golu 1 466 719 Tatli ArjantinMalavi Golu Nyassa Golu 23 310 706 Tatli Malavi Tanzanya Mozambik AfrikaIssik Gol 6 236 668 Tatli KirgizistanCrater Lake 3 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 53 592 Tatli ABDTahoe Golu 20 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 497 501 Tatli ABDVan Golu 3 740 451 Sodali TurkiyeComo Golu 146 410 Tatli ItalyaAyrica bakinizWikimedia Commons ta Gol ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turkiye nin golleri Alanlarina gore en buyuk goller listesi Derinliklerine gore goller listesiKaynakca DUMAN Nese CICEK Prof Dr Ihsan 2012 PDF Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi 16 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2016 Cografi terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz