Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gölbelen, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
| Gölbelen | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Gölbelen Gölbelen'in Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Çıldır |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 377 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Gölbelen köyününün eski adı Urta’dır. Uri (ური), Huri (ჰური) ve Uria (ურია), tarihsel Gürcü coğrafyasında rastlanan yer adlarıdır. Urta (ურთა), Uri adının çoğul biçimidir. Şavşat ilçesinin Bazgireti köyünde Urisaklavi (ურისაკლავი) adını taşıyan bir mevki vardır ve “Uri’nin öldürüldüğü yer” anlamına gelir. Uri ise, “dev adam, dev yaratık” anlamı taşır. Gürcü gazeteci ve araştırmacı Konstantine Martvileli ise, Urta köyünün iki dağın arasında yer aldığını, bu adın Gürcüce "Ormta'dan (ორმთა) değişime uğradığını ve "iki dağ" anlamına geldiğini yazmıştır. Urta adı Türkçeye de Urta şeklinde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı tahrir defteri ile 17. yüzyıl cebe defterinde Urta (اورته) olarak geçer.
Urta köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın oluşturan bölgelerden biri olan Palakatsio'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde 10. yüzyılda inşa edilmiş olan Gürcü kilise Urta Kilisesi, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.
Urta köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan adlı tahrir defterine göre Gürcistan Vilayeti içinde Çıldır livasına bağlı Canbaz nahiyesine bağlı bir köydü. Çıldır Gölü’nün batısında ve göl kıyısında yer alan Urta, o dönem için büyükçe bir yerleşimdi ve nüfusu 45 haneden oluşuyordu. Urta, 1694-1732 Osmanlı tahrir defteri Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır'da da aynı idari statüye sahipti. Osmanlı döneminde Urta, Çıldır Eyaleti sınırları içinde keten tarımı yapılan yerlerden biriydi.
Urta köyü, süre Osmanlı yönetimi altında kalan, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin de Urta (Урта) adıyla kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının Çıldır kazasına Zurzuna nahiyesinin on köyünden biriydi. 1886 tarihli nüfus tespitinde Urta'da, 138'i erkek ve 109'u kadın olmak üzere, 24 hanede 247 kişi yaşıyordu. Bu nüfus içinde 16 kişi Türk, 231 kişi Karapapak olarak kaydedilmişti.
Urta köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Urta (اورطه) adıyla Kars vilayetinin Çıldır kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 578 kişiden oluşuyordu. Urta Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Gölbelen olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Gölbelen köyünün nüfusu 900 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 138 kişi okuma yazma biliyordu. 1992 yılında Ardahan ili kurulunca Çıldır ilçesi ve Gölbelen köyü bu ile bağlanmıştır.
Gölbelen’deki en önemli kalıntı 10. yüzyılda inşa edilmiş olan üç nefli bazilikadır. Köy kilisesi olarak inşa edilmiş olan Urta Kilisesi, bugün cami olarak kullanılmaktadır. Bundan dolayı büyük ölçüde korunmuş olan kilisenin dışarıdan cami görünümü verilmiş ve içi boyanmıştır. Düzgün kesme taşlardan inşa edilen kilise camiye çevrilirken batı yönündeki giriş kapısı kapatılmış ve kuzeyde yeni bir kapı açılmıştır. Özgün biçimi bozulmuş olan bazilikanın güney duvarına mihrap, batı tarafına da ahşap bir minber eklenmiştir.
Gölbelen'de kilise dışında iki kale kalıntısı vardır. Bunlardan biri köyün merkezinin 1 km güneydoğusunda yer alır ve harç kullanılmadan inşa edilmiş olan kale 50 × 30 m ebatlarındadır. 2.020 metre yükseklikte yer alan kaleden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Diğer kale (51 × 40 m) ise, köyün merkezinin 1,2 km güneybatısında yer alır. 2.260 metre yükseklikte kayalık bir tepede bulunan bu ikinci kale de harç kullanılmadan inşa edilmiştir. Büyük ölçüde yıkılmış olan kale günümüzde ahır olarak kullanılmaktadır.
Coğrafya
Gölbelen köyü, Ardahan il merkezine 50 km, Çıldır ilçe merkezine ise 8 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 377 |
| 2021 | 389 |
| 2020 | 406 |
| 2019 | 439 |
| 2018 | 441 |
| 2017 | 447 |
| 2016 | 446 |
| 2015 | 453 |
| 2014 | 481 |
| 2013 | 512 |
| 2012 | 521 |
| 2011 | 525 |
| 2010 | 541 |
| 2009 | 543 |
| 2008 | 566 |
| 2007 | 553 |
| 2000 | 560 |
| 1990 | 712 |
| 1985 | 848 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Çıldır Gölbelen Köy Nüfusu". Nufusune.com. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt, s. 533". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- ^ Kartlis Tshovreba Yer Adları ve Arkeoloji Sözlüğü (ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი), Tiflis, 2013, s. 509 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Mehmet Ali Keskin, Çoruh Havzası Folklorunda Kültürel Hafıza (კულტურული მეხსიერების საკითხები ჭოროხის აუზის ზეპირსიტყვიერებაში), Batum, 2015" (PDF). 6 Ocak 2020.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 4 Ekim 1917, sayı. 217". 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- ^ a b "Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt, s. 381". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 316". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 76 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 316.
- ^ "Yüzyılda Çıldır, Posof ve Büyük Ardahan Sancaklarında Zeyrek Tarımı" Yazar: Doğukan Özcan". 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 421". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- ^
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2024.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 774". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 357" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2024.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 215, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 393, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Gölbelen, Çıldır için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Golbelen Ardahan ilinin Cildir ilcesine bagli bir koydur GolbelenKoyArdahan in konumuGolbelenGolbelen in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceCildirCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam377Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceGolbelen koyununun eski adi Urta dir Uri ური Huri ჰური ve Uria ურია tarihsel Gurcu cografyasinda rastlanan yer adlaridir Urta ურთა Uri adinin cogul bicimidir Savsat ilcesinin Bazgireti koyunde Urisaklavi ურისაკლავი adini tasiyan bir mevki vardir ve Uri nin olduruldugu yer anlamina gelir Uri ise dev adam dev yaratik anlami tasir Gurcu gazeteci ve arastirmaci Konstantine Martvileli ise Urta koyunun iki dagin arasinda yer aldigini bu adin Gurcuce Ormta dan ორმთა degisime ugradigini ve iki dag anlamina geldigini yazmistir Urta adi Turkceye de Urta seklinde girmistir Nitekim 1595 tarihli Osmanli tahrir defteri ile 17 yuzyil cebe defterinde Urta اورته olarak gecer Urta koyu Orta Cag da Gurcistan in olusturan bolgelerden biri olan Palakatsio da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyde 10 yuzyilda insa edilmis olan Gurcu kilise Urta Kilisesi buranin eski bir yerlesim oldugunu gostermektedir Urta koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan adli tahrir defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Cildir livasina bagli Canbaz nahiyesine bagli bir koydu Cildir Golu nun batisinda ve gol kiyisinda yer alan Urta o donem icin buyukce bir yerlesimdi ve nufusu 45 haneden olusuyordu Urta 1694 1732 Osmanli tahrir defteri Defter i Caba i Eyalet i Cildir da da ayni idari statuye sahipti Osmanli doneminde Urta Cildir Eyaleti sinirlari icinde keten tarimi yapilan yerlerden biriydi Urta koyu sure Osmanli yonetimi altinda kalan 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin de Urta Urta adiyla kaydettigi yerlesim Ardahan sancaginin Cildir kazasina Zurzuna nahiyesinin on koyunden biriydi 1886 tarihli nufus tespitinde Urta da 138 i erkek ve 109 u kadin olmak uzere 24 hanede 247 kisi yasiyordu Bu nufus icinde 16 kisi Turk 231 kisi Karapapak olarak kaydedilmisti Urta koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Urta اورطه adiyla Kars vilayetinin Cildir kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahipti ve nufusu 578 kisiden olusuyordu Urta Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Golbelen olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Golbelen koyunun nufusu 900 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde sadece 138 kisi okuma yazma biliyordu 1992 yilinda Ardahan ili kurulunca Cildir ilcesi ve Golbelen koyu bu ile baglanmistir Golbelen deki en onemli kalinti 10 yuzyilda insa edilmis olan uc nefli bazilikadir Koy kilisesi olarak insa edilmis olan Urta Kilisesi bugun cami olarak kullanilmaktadir Bundan dolayi buyuk olcude korunmus olan kilisenin disaridan cami gorunumu verilmis ve ici boyanmistir Duzgun kesme taslardan insa edilen kilise camiye cevrilirken bati yonundeki giris kapisi kapatilmis ve kuzeyde yeni bir kapi acilmistir Ozgun bicimi bozulmus olan bazilikanin guney duvarina mihrap bati tarafina da ahsap bir minber eklenmistir Golbelen de kilise disinda iki kale kalintisi vardir Bunlardan biri koyun merkezinin 1 km guneydogusunda yer alir ve harc kullanilmadan insa edilmis olan kale 50 30 m ebatlarindadir 2 020 metre yukseklikte yer alan kaleden geriye sadece yikintilar kalmistir Diger kale 51 40 m ise koyun merkezinin 1 2 km guneybatisinda yer alir 2 260 metre yukseklikte kayalik bir tepede bulunan bu ikinci kale de harc kullanilmadan insa edilmistir Buyuk olcude yikilmis olan kale gunumuzde ahir olarak kullanilmaktadir CografyaGolbelen koyu Ardahan il merkezine 50 km Cildir ilce merkezine ise 8 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 3772021 3892020 4062019 4392018 4412017 4472016 4462015 4532014 4812013 5122012 5212011 5252010 5412009 5432008 5662007 5532000 5601990 7121985 848Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 4 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Cildir Golbelen Koy Nufusu Nufusune com 3 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt s 533 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Kartlis Tshovreba Yer Adlari ve Arkeoloji Sozlugu ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი Tiflis 2013 s 509 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 15 896 4 Mehmet Ali Keskin Coruh Havzasi Folklorunda Kulturel Hafiza კულტურული მეხსიერების საკითხები ჭოროხის აუზის ზეპირსიტყვიერებაში Batum 2015 PDF 6 Ocak 2020 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 4 Ekim 1917 sayi 217 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 a b Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt s 381 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 316 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2015 s 76 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 316 Yuzyilda Cildir Posof ve Buyuk Ardahan Sancaklarinda Zeyrek Tarimi Yazar Dogukan Ozcan 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2019 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 421 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 351 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Subat 2024 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 774 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 357 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Subat 2024 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 215 ISBN 9789941478178 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 393 ISBN 9789941478178 a b YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarGolbelen Cildir icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft