Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gellért Tepesi veya Gürz İlyas Bayırı (Macarca: Gellért-hegy) Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de Tuna Nehrine bakan yaklaşık 235 metre yüksekliğindeki tepedir. Kentin Buda kısmındaki 1 ve 11. Bölgelerinde yer alan tepenin adı 11. yüzyıldaki Vata Pagan Ayaklanması sırasında bu tepeden atılarak öldürüldüğü öne sürülen ve Macaristan'da Aziz Gellért olarak bilinen Szeged piskoposu İtalyan Gerardo'dan alır. Günümüzde tepenin üzerinde turistik amaçlarla kullanılan 19. yüzyıldan kalma Citadella adı verilen askerî tahkimat ve Gellért Oteli yer almaktadır. Tepenin nehir kıyısına yakın kısmında ise aynı isimli kaplıca tesisi mevcuttur.
| Gellért Tepesi | |
|---|---|
| Gürz İlyas Bayırı | |
 Gellert Tepesinden Budapeşte'ye bakış | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 235 m (771 ft) |
| Koordinatlar | 47°29′11″K 19°02′45″B / 47.48639°K 19.04583°B |
| Coğrafya | |
| Konum | Budapeşte, Macaristan |
| Tırmanma | |
| Erişim | Patika |
Adının kaynağı
Tepenin eski dönemdeki adı olan Pesti-hegy tepenin ayağında bulunan büyük mağaraya atıfla mağara özelliğine vurgu yapar. Sonraki dönemde 1046 yılındaki Vata Pagan Ayaklanması sırasında burada öldürülen ve sonrasında aziz ilan edilen İtalyan asıllı piskopos Gellért'in adı verilmiştir. 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine giren bölgeye, burada kabri olan bir Bektaşi evliyası olduğu inanılan kişinin adından hareketle Gürz İlyas Bayırı adı verilmiştir.
Jeolojik yapı
Tepe, Buda Dağ sırasının bir uzantısı konumundadır ve yine Budapeşte'deki Sashegy Tepesine de bağlanır. Tepe Geç Triyas Devrine aittir ve dolomit yapısına sahiptir. Tepenin Pleistosen Çağda tektonik hareketlere maruz kaldığı düşünülmektedir, tepenin ayağındaki doğal kaplıcalar bunu kanıtlamaktadır.
Tarihçe
Aziz ilan edilen piskopos Gellért'in öldürülmesinin ardından uzunca bir süre tepe yerleşime açılmamıştır, yoğun ormanlık alan ve kayalık yapıya sahip alanda bazı dini törenler yapıldığı rivayet edilmektedir.
18. yüzyıldan başlayarak tepede üzüm bağları yetiştirilmiştir. 19. yüzyılla beraber tepeye hakim bir noktaya dikilen haça kadar dini yürüyüş ve törenler yapılmaktaydı. Bugün tepede bulunan Citadella adlı askerî tahkimat Habsburg Hanedanı tarafından 1848 Macar Devrimine karşı savunma amaçlı olarak inşa edilmiştir. Tepe İkinci Dünya Savaşı sırasında da çeşitli çatışmalara sahne olmuştur. Bugün tepede kenti Nazi Almanyası işgalinden kurtarırken hayatlarını kaybeden Sovyet Kızılordu askerlerinin anısını yaşatmak için dikilen bir anıt mevcuttur. Tepe günümüzde Tuna Nehri kıyıları kapsamında UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır. Genel olarak kamuya açık park alanı olarak değerlendirilmektedir.
Galeri
-
![image]()
Citadella adı verilen tahkimat -
![image]()
Tepenin genel görünümü -
![image]()
Gellért'in ölümünü tasvir eden resim -
![image]()
Kenti işgalden kurtaran Kızılordu askerlerinin anısına dikilen anıt -
![image]()
Tepenin ayağındaki tarihi kapı mağaralara ve kaplıcalara açılmaktadır -
![image]()
1902 yılında tepede çekilmiş bir fotoğraf
Kaynakça
- ^ 5 Şubat 2020 tarihli THY Pilotu Selçuk Korkmaz blog yazısı 29 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 14 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gellert Tepesi veya Gurz Ilyas Bayiri Macarca Gellert hegy Macaristan in baskenti Budapeste de Tuna Nehrine bakan yaklasik 235 metre yuksekligindeki tepedir Kentin Buda kismindaki 1 ve 11 Bolgelerinde yer alan tepenin adi 11 yuzyildaki Vata Pagan Ayaklanmasi sirasinda bu tepeden atilarak olduruldugu one surulen ve Macaristan da Aziz Gellert olarak bilinen Szeged piskoposu Italyan Gerardo dan alir Gunumuzde tepenin uzerinde turistik amaclarla kullanilan 19 yuzyildan kalma Citadella adi verilen askeri tahkimat ve Gellert Oteli yer almaktadir Tepenin nehir kiyisina yakin kisminda ise ayni isimli kaplica tesisi mevcuttur Gellert TepesiGurz Ilyas BayiriGellert Tepesinden Budapeste ye bakisEn yuksek noktasiYukseklik235 m 771 ft Koordinatlar47 29 11 K 19 02 45 B 47 48639 K 19 04583 B 47 48639 19 04583 CografyaKonumBudapeste MacaristanTirmanmaErisimPatikaAdinin kaynagiTepenin eski donemdeki adi olan Pesti hegy tepenin ayaginda bulunan buyuk magaraya atifla magara ozelligine vurgu yapar Sonraki donemde 1046 yilindaki Vata Pagan Ayaklanmasi sirasinda burada oldurulen ve sonrasinda aziz ilan edilen Italyan asilli piskopos Gellert in adi verilmistir 16 yuzyilda Osmanli Imparatorlugu egemenligine giren bolgeye burada kabri olan bir Bektasi evliyasi oldugu inanilan kisinin adindan hareketle Gurz Ilyas Bayiri adi verilmistir Jeolojik yapiTepe Buda Dag sirasinin bir uzantisi konumundadir ve yine Budapeste deki Sashegy Tepesine de baglanir Tepe Gec Triyas Devrine aittir ve dolomit yapisina sahiptir Tepenin Pleistosen Cagda tektonik hareketlere maruz kaldigi dusunulmektedir tepenin ayagindaki dogal kaplicalar bunu kanitlamaktadir TarihceAziz ilan edilen piskopos Gellert in oldurulmesinin ardindan uzunca bir sure tepe yerlesime acilmamistir yogun ormanlik alan ve kayalik yapiya sahip alanda bazi dini torenler yapildigi rivayet edilmektedir 18 yuzyildan baslayarak tepede uzum baglari yetistirilmistir 19 yuzyilla beraber tepeye hakim bir noktaya dikilen haca kadar dini yuruyus ve torenler yapilmaktaydi Bugun tepede bulunan Citadella adli askeri tahkimat Habsburg Hanedani tarafindan 1848 Macar Devrimine karsi savunma amacli olarak insa edilmistir Tepe Ikinci Dunya Savasi sirasinda da cesitli catismalara sahne olmustur Bugun tepede kenti Nazi Almanyasi isgalinden kurtarirken hayatlarini kaybeden Sovyet Kizilordu askerlerinin anisini yasatmak icin dikilen bir anit mevcuttur Tepe gunumuzde Tuna Nehri kiyilari kapsaminda UNESCO Dunya Mirasi listesinde yer almaktadir Genel olarak kamuya acik park alani olarak degerlendirilmektedir GaleriGellert Tepesi nden Budapeste nin panoramik gorunumu Soldan saga ve Macaristan Parlamento BinasiCitadella adi verilen tahkimat Tepenin genel gorunumu Gellert in olumunu tasvir eden resim Kenti isgalden kurtaran Kizilordu askerlerinin anisina dikilen anit Tepenin ayagindaki tarihi kapi magaralara ve kaplicalara acilmaktadir 1902 yilinda tepede cekilmis bir fotografKaynakca 5 Subat 2020 tarihli THY Pilotu Selcuk Korkmaz blog yazisi 29 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 14 Nisan 2021 tarihinde erisilmistir