Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gen, bir kalıtım birimidir. Bir DNA'nın belirli bir kısmını oluşturan nükleotid dizisidir. Popüler ve gayriresmî kullanımda gen sözcüğü, "ebeveynden çocuklarına geçen belirli bir karakteristiği taşıyan biyolojik birim" anlamında kullanılır.Kromozomun kesitleri olan genler birbirinden çok farklı işlevlerde ve büyüklüklerde (uzunluklarda) olabilirler. Genlerin büyüklükleri ve işlevleri her zaman doğru orantılı değildir.
Gen, genom dizisinde yeri tanımlanabilen, transkripsiyonu yapılan, düzenleyici ve/veya fonksiyonel bölgeleri olan bir bölgedir. Gen regülasyonu ve transkripsiyonunun karmaşıklıklarını içeren, yeni ve öz bir tanıma göre gen, "aynı sınıftan (protein veya RNA) işlevsel ürünler şifreleyen, potansiyel olarak birbiriyle örtüşen, genom dizilerinin birleşimidir".
Gen, kalıtımın temel fiziksel ve işlevsel birimidir. Her gen, protein veya RNA molekülü gibi özel bir işlev taşıyan kromozomların belli bir noktasındaki nükleotid dizilerinden oluşur.
Klasik genetikte, aynı biyolojik işlevleri yöneltip yöneltmemelerine ve karşılıklı rekombinasyon yapıp yapmamalarına göre alel ve alel olmayan genler vardır. Alel genler, aynı özellik üzerinde etkili olan genlerdir.
Klasik genetikte gen bir alt birim olarak kullanılır. Mutasyon ve kombinasyonların genlerde oluştuğu kabul edilir.
Kalıtım olayı, doğrudan kromozomların mitoz ve mayoz bölünmeler ve döllenme deki davranışlarına bağlıdır. Her bir kromozomda sayısız kalıtım birimleri, genler bulunur.
Bir karakter kalıtımı ancak birbirlerine zıt iki durum olduğu zaman incelenebilir. Mendel'in çalışmalarında bezelyelerde ele aldığı şekil morfolojisinde düzgün ve buruşuk tohum özellikleri gibidir. Canlı birey böyle zıt durumlardan sadece birini gösterebilir. Bu nedenle alel genlerden söz edilir. Homolog kromozomların aynı lokusunda yer alan, iki veya bazen daha fazla sayıda alternatif karakterlerin genlerine "alel genler" denir. Düzgün ve buruşuk tohum morfolojislerini belirleyen genler gibi.
Genlerin simgelerle gösterilmesi
Genler, fenotipte baskın olarak gösterdikleri özelliklerinin isimlerinin genellikle kelimenin baş harfi ile simgelenir. Örneğin, farelerde siyah renk baskın olduğu için farelerdeki kalıtımda siyah renk "S" harfi ile, kahverengi çekinik olduğu için "s" harfi ile simgelenir. Baskın olan genler genelde yabanıl genlerdir. Çekinik genler ise, baskın genin mutantı olarak kabul edilir. Diploid canlılarda bir özellik üzerinde etkili olan, yani alel olan iki gen olduğundan her zaman genotip iki harfle yazılır. Örneğin saf siyah SS, saf kahverengi ss, melez Ss olarak gösterilir. Son zamanlarda homozigot çekinik fenotip özelliğin küçük baş harfi, mutasyona uğramış geni göstermek için kullanılmaktadır. Bununla beraber, "s+", "+s" ya da "+" gibi simgeler de baskın geni göstermek için kullanılır.
Bir çaprazlamada bireylerin eşeylerini dikkate almak gerekiyorsa, önce dişinin genotipi, arkasına dişi işareti (♀), daha sonra çaprazlamanın simgesi olan "X" işareti ve onun sağ yanına erkeğin genotipi ve sonra işareti yazılır. Örneğin, SS (s+s+)♀ X ss (ss). Erkek ve dişi işareti olmadığı zaman sağdaki simge dişiye, soldaki simge erkeğe ait kabul edilir. Geri çaprazlama yapılırken, ataların eşeyleri gen çifti açısından yer değiştirir. Örneğin SS ♀ X ss yerine, ss ♀ X SS gibi.
Gametlerde alel çiftler birbirinden ayrıldığı için ve haploid organizmalarda genler tek bir harfle gösterilir. Örneğin; S ve s gibi.
Kaynakça
- ^ a b "gene." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ . 7 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- ^ Pearson H (2006). "Genetics: what is a gene?". Nature. 441 (7092). ss. 398-401. (PMID) 16724031.
- ^ Elizabeth Pennisi (2007). "DNA Study Forces Rethink of What It Means to Be a Gene". Science. 316 (5831). ss. 1556-1557.
- ^ Gerstein MB, Bruce C, Rozowsky JS, Zheng D, Du J, Korbel JO, Emanuelsson O, Zhang ZD, Weissman S, Snyder M (2007). "What is a gene, post-ENCODE? History and updated definition". Genome Research. 17 (6). ss. 669-681. (PMID) 17567988.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gen bir kalitim birimidir Bir DNA nin belirli bir kismini olusturan nukleotid dizisidir Populer ve gayriresmi kullanimda gen sozcugu ebeveynden cocuklarina gecen belirli bir karakteristigi tasiyan biyolojik birim anlaminda kullanilir Kromozomun kesitleri olan genler birbirinden cok farkli islevlerde ve buyukluklerde uzunluklarda olabilirler Genlerin buyuklukleri ve islevleri her zaman dogru orantili degildir Bir kromozom uzerinden genlerin gorunusu Gen genom dizisinde yeri tanimlanabilen transkripsiyonu yapilan duzenleyici ve veya fonksiyonel bolgeleri olan bir bolgedir Gen regulasyonu ve transkripsiyonunun karmasikliklarini iceren yeni ve oz bir tanima gore gen ayni siniftan protein veya RNA islevsel urunler sifreleyen potansiyel olarak birbiriyle ortusen genom dizilerinin birlesimidir Gen kalitimin temel fiziksel ve islevsel birimidir Her gen protein veya RNA molekulu gibi ozel bir islev tasiyan kromozomlarin belli bir noktasindaki nukleotid dizilerinden olusur Klasik genetikte ayni biyolojik islevleri yoneltip yoneltmemelerine ve karsilikli rekombinasyon yapip yapmamalarina gore alel ve alel olmayan genler vardir Alel genler ayni ozellik uzerinde etkili olan genlerdir Klasik genetikte gen bir alt birim olarak kullanilir Mutasyon ve kombinasyonlarin genlerde olustugu kabul edilir Kalitim olayi dogrudan kromozomlarin mitoz ve mayoz bolunmeler ve dollenme deki davranislarina baglidir Her bir kromozomda sayisiz kalitim birimleri genler bulunur Bir karakter kalitimi ancak birbirlerine zit iki durum oldugu zaman incelenebilir Mendel in calismalarinda bezelyelerde ele aldigi sekil morfolojisinde duzgun ve burusuk tohum ozellikleri gibidir Canli birey boyle zit durumlardan sadece birini gosterebilir Bu nedenle alel genlerden soz edilir Homolog kromozomlarin ayni lokusunda yer alan iki veya bazen daha fazla sayida alternatif karakterlerin genlerine alel genler denir Duzgun ve burusuk tohum morfolojislerini belirleyen genler gibi Genlerin simgelerle gosterilmesiGenler fenotipte baskin olarak gosterdikleri ozelliklerinin isimlerinin genellikle kelimenin bas harfi ile simgelenir Ornegin farelerde siyah renk baskin oldugu icin farelerdeki kalitimda siyah renk S harfi ile kahverengi cekinik oldugu icin s harfi ile simgelenir Baskin olan genler genelde yabanil genlerdir Cekinik genler ise baskin genin mutanti olarak kabul edilir Diploid canlilarda bir ozellik uzerinde etkili olan yani alel olan iki gen oldugundan her zaman genotip iki harfle yazilir Ornegin saf siyah SS saf kahverengi ss melez Ss olarak gosterilir Son zamanlarda homozigot cekinik fenotip ozelligin kucuk bas harfi mutasyona ugramis geni gostermek icin kullanilmaktadir Bununla beraber s s ya da gibi simgeler de baskin geni gostermek icin kullanilir Bir caprazlamada bireylerin eseylerini dikkate almak gerekiyorsa once disinin genotipi arkasina disi isareti daha sonra caprazlamanin simgesi olan X isareti ve onun sag yanina erkegin genotipi ve sonra isareti yazilir Ornegin SS s s X ss ss Erkek ve disi isareti olmadigi zaman sagdaki simge disiye soldaki simge erkege ait kabul edilir Geri caprazlama yapilirken atalarin eseyleri gen cifti acisindan yer degistirir Ornegin SS X ss yerine ss X SS gibi Gametlerde alel ciftler birbirinden ayrildigi icin ve haploid organizmalarda genler tek bir harfle gosterilir Ornegin S ve s gibi Kaynakca a b gene Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 7 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2013 Pearson H 2006 Genetics what is a gene Nature 441 7092 ss 398 401 PMID 16724031 Elizabeth Pennisi 2007 DNA Study Forces Rethink of What It Means to Be a Gene Science 316 5831 ss 1556 1557 Gerstein MB Bruce C Rozowsky JS Zheng D Du J Korbel JO Emanuelsson O Zhang ZD Weissman S Snyder M 2007 What is a gene post ENCODE History and updated definition Genome Research 17 6 ss 669 681 PMID 17567988 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ayrica bakinizAlel Gen amplifikasyonu Gen frekansi Gen havuzu Mutasyon Nokta mutasyonu Gen suruklenmesi Genom Gen muhendisligi Genetik tani merkezi Isimduyu