Geçitli, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Geçitli | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Geçitli Geçitli'nin Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1891 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 217 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Geçitli köyünün eski adı Heva'dır. Gürcüce bir yer adı olan Heva (ხევა), vadi, dere anlamındaki "hevi" (ხევი) kelimesinden gelir. Nitekim köyün adı 1925 yılında Gürcüce anlamına uygun biçimde Geçitli olarak değiştirilmiştir. Bu yer adı 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca kitapta da Heva (خەوا) şeklinde girmiştir.
Heva köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki megalit kalıntılar buranın çok eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.
Heva köyü, Osmanlı idaresinin kurduğu Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesine bağlı köylerden biriydi. 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde "Hevi" şeklinde kaydedilmiş olan köy 12 haneden oluşuyordu. Bu tarihte 6 hane Müslüman olmuş, 6 hane ise Hristiyan kalmıştı. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde ise köy boşalmış olarak kaydedilmiştir. Hevi adlı yerleşimin Longothevi olması ihtimali de vardır.
Heva köyü, Osmanlı idaresinin vergi belirleme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 tarihli nüfus defterinde Hive (خیوە) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada Çıldır Eyaleti'nin Ardanuç livasının bağlı olan köyde 45 hane ve 138 erkek tespit edilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 276 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu nüfusun tamamı "Müslim" olarak kaydedilmiştir.
Heva köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 tarihli nüfus tespitinde Rus idaresinin Heva (Хева) şeklinde kaydettiği köy, Artvin sancağının Ardanuç kazasına bağlı Longothevi nahiyesinin 7 köyünden biriydi. Nüfusu, 87'si erkek ve 80'i kadın olmak üzere, 24 hanede yaşayan 167 kişiden oluşuyordu. Bir hane hariç bu nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Bir hanede ise, 5'i erkek ve 3'ü kadın olmak üzere 8 Ermeni yaşıyordu.
Heva köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Artvin bölgesi ve Heva köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Heva köyü, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında "Heva" adıyla Artvin livasının Ardanuç nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 9 hanede yaşayan 28 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte köyün nüfusunun tamamı "Türk" olarak yazılmıştır. Heva Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Geçitli olarak değiştirilmiştir. Geçitli köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin merkez kazasının Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 315 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 533 kişiyi bulmuştu ve bu nüfus içinde 235 kişi okuma yazma biliyordu.
Geçitli köyünde varlığı bilinen tek tarihsel yapı, halkın "Şeytan Kale" dediği megalit kalıntıdır. Bu yapı kalıntısı, öyün merkezinin 500 metre kuzeyinde, bir dere kıyısında kayalık bir tepede yer alır. Dikdörtgen planlı muhtemelen eski bir kale (27,0×20,0 m) olan yapı tamamen yıkılmış, kuzey duvarının bugüne ulaşan kısmının yüksekliği 2 metreyi bulur. Kalenin eski çağlarda Ardahan'dan Ardanuç'a giden yolu koruma işlevi bulunuyordu.
Coğrafya
Geçitli köyü, Artvin il merkezine 65 km, Ardanuç ilçe merkezine 23 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 217 |
2020 | 221 |
2019 | 214 |
2018 | 217 |
2017 | 217 |
2016 | 216 |
2015 | 195 |
2014 | 209 |
2013 | 209 |
2012 | 185 |
2011 | 198 |
2010 | 188 |
2009 | 198 |
2008 | 211 |
2007 | 224 |
2000 | 287 |
1990 | 400 |
1985 | 395 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Geçitli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ "ხევი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 136, .
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 38. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b . 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 76. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 36, 38. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Faruk Taşkın - Ali İrfan Kaya, Ardanuç Nüfus Defterleri (1835), Ankara, 2018, s. 164-168,
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1399". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2023.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 166.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar - Katalog (ტაო-კლარჯეთი - ისტორიისა და კულტურის ძეგლები - კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 304,
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Geçitli, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gecitli Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur GecitliKoyArtvin in Turkiye deki konumuGecitliGecitli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1891 mNufus 2021 Toplam217Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceGecitli koyunun eski adi Heva dir Gurcuce bir yer adi olan Heva ხევა vadi dere anlamindaki hevi ხევი kelimesinden gelir Nitekim koyun adi 1925 yilinda Gurcuce anlamina uygun bicimde Gecitli olarak degistirilmistir Bu yer adi 1835 tarihli Osmanli nufus defteri ile Artvin vilayeti hakkinda 1927 tarihli Osmanlica kitapta da Heva خەوا seklinde girmistir Heva koyu Orta Cag da Gurcistan in guneybati kesimini olusturan tarihsel bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyunu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Koydeki megalit kalintilar buranin cok eski bir yerlesim oldugunu gostermektedir Heva koyu Osmanli idaresinin kurdugu Ardanuc livasinin Ardanuc nahiyesine bagli koylerden biriydi 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Hevi seklinde kaydedilmis olan koy 12 haneden olusuyordu Bu tarihte 6 hane Musluman olmus 6 hane ise Hristiyan kalmisti 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterinde ise koy bosalmis olarak kaydedilmistir Hevi adli yerlesimin Longothevi olmasi ihtimali de vardir Heva koyu Osmanli idaresinin vergi belirleme ve askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 tarihli nufus defterinde Hive خیوە seklinde kaydedilmistir Bu sirada Cildir Eyaleti nin Ardanuc livasinin bagli olan koyde 45 hane ve 138 erkek tespit edilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 276 kisiden olustugu ortaya cikar Bu nufusun tamami Muslim olarak kaydedilmistir Heva koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 tarihli nufus tespitinde Rus idaresinin Heva Heva seklinde kaydettigi koy Artvin sancaginin Ardanuc kazasina bagli Longothevi nahiyesinin 7 koyunden biriydi Nufusu 87 si erkek ve 80 i kadin olmak uzere 24 hanede yasayan 167 kisiden olusuyordu Bir hane haric bu nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Bir hanede ise 5 i erkek ve 3 u kadin olmak uzere 8 Ermeni yasiyordu Heva koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya tarafindan da tanindi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Artvin bolgesi ve Heva koyu Turkiye ye birakildi Heva koyu 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda Heva adiyla Artvin livasinin Ardanuc nahiyesinin bir koyuydu ve nufusu 9 hanede yasayan 28 kisiden olusuyordu Bu tarihte koyun nufusunun tamami Turk olarak yazilmistir Heva Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Gecitli olarak degistirilmistir Gecitli koyu 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin merkez kazasinin Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 315 kisiden olusuyordu 1965 yilina gelindiginde koyde yasayan insan sayisi 533 kisiyi bulmustu ve bu nufus icinde 235 kisi okuma yazma biliyordu Gecitli koyunde varligi bilinen tek tarihsel yapi halkin Seytan Kale dedigi megalit kalintidir Bu yapi kalintisi oyun merkezinin 500 metre kuzeyinde bir dere kiyisinda kayalik bir tepede yer alir Dikdortgen planli muhtemelen eski bir kale 27 0 20 0 m olan yapi tamamen yikilmis kuzey duvarinin bugune ulasan kisminin yuksekligi 2 metreyi bulur Kalenin eski caglarda Ardahan dan Ardanuc a giden yolu koruma islevi bulunuyordu CografyaGecitli koyu Artvin il merkezine 65 km Ardanuc ilce merkezine 23 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 2172020 2212019 2142018 2172017 2172016 2162015 1952014 2092013 2092012 1852011 1982010 1882009 1982008 2112007 2242000 2871990 4001985 395Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 15 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Ardanuc Gecitli Koy Nufusu Nufusune com 31 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2020 ხევი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 136 ISBN 978 605 5708 85 6 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 38 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 a b 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 76 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 36 38 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Faruk Taskin Ali Irfan Kaya Ardanuc Nufus Defterleri 1835 Ankara 2018 s 164 168 ISBN 978 605 288 814 8 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1399 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2023 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Temmuz 2021 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 166 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalog ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 304 ISBN 978 9941 478 17 8 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Dis baglantilarGecitli Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft