Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gram boyama, bakterileri hücre duvarlarının kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre iki büyük gruba (Gram pozitif, Gram negatif) ayırmak için kullanılan empirik bir yöntemdir.
Bu metodu bulan kişi, Danimarkalı bilim insanı Hans Christian Gram'dır. Bu metodu 1884 yılında pnömokoklar (Streptococcus pneumoniae) ile Klebsiella pneumoniae bakterilerini ayırt edebilmek için geliştirmiştir.
Kullanım
Araştırmalarda
Gram boyama, bakteriyoloji laboratuvarındaki en faydalı boyama tekniklerinden biridir. Bu teknik, bir bakteri örneğinin kimliğinin belirlenmesinde ilk aşama olan Gram pozitif ve Gram negatif ayrımının yapılmasında kullanılır.
Tıbbi alanda
Gram boyama, enfeksiyon şüphesi olan vücut sıvılarında ve biyopsi örneklerine de uygulanır. Menenjit şüphesi olan beyin-omurilik sıvısı örneklerinde veya septik artrit şüphesi olan eklem sıvısı örneklerinde uygulanabilen bu teknik, zamanın kısıtlı ve tedavinin acil olabileceği durumlarda, bazen günlerce beklemeye sebep olan kültür uygulamalarından çok daha çabuk sonuç verir.
Yöntem
Gram boyama yapmak için hazırlanmış preparatın üzerine kristal viyole boyası damlatılıp 1 dakika beklenir ve lugol çözeltisi ile yıkanarak kristal viyole uzaklaştırılır. Preparata tekrar lugol çözeltisi damlatılarak 1-2 dakika bekletilip, distile su ile yıkanarak lugol çözeltisi uzaklaştırılır. Preparatın üzerine %96'lık etil alkol veya eter-aseton çözeltisi damlatılarak 15-30 saniye beklenir, distile su ile yıkanır ve karşıt boya olarak safranin damlatılır ve 40-50 saniye bekletilir. Preparat distile su ile yıkanarak havada kendi halinde kurumaya bırakılır, preparata immersiyon yağı damlatılır ve 100'lük objektifle incelenir. Mor renkli bakteriler Gram pozitif, pembe-kırmızı renkli bakteriler ise Gram negatif olarak değerlendirilir. Gram boyama için gerekli olan tüm çözeltiler hazır ticari kitler halinde de pazarlanmaktadır.
Mekanizma
Gram pozitif bakterilerin kristal viyole/iyot kompleksini tutma özelliğine sahip peptidoglikan yapıda hücre duvarları vardır. Hücre duvarlarının ağsı ve kat kat peptidoglikandan oluşan yapısı boya parçacıklarını tutar. Gram-negatif bakterilerin hücre duvarı ise sadece ince bir peptidoglikan katmanında oluşur ve boyaları tutamaz. Gram-negatif bakterilerde aynı zamanda lipid yapıda bir dış zar duvardır.
Alkol, Gram pozitif hücre duvarının su kaybedip büzüşmesine neden olur, bu yüzden boya tanecikleri moleküllerin arasına sıkışır. Gram negatif bakterilerdeki ince olan peptidoglikan katman boya parçalarını tutamaz, alkol dış zardaki lipitleri çözünce boya dağılır ve hücrenin rengi açılır. Renk açılması adımı önemlidir ve belli bir yetenek gerektirir çünkü Gram pozitif olma kesin bir sonuç vermeyebilir. Renk açılmasının ardından birinciden farklı ikinci bir boya (safranin or fuchsin) uygulanır, bu boya rengi açılmış hücreleri boyayarak onların görünmelerini sağlar. Gram pozitifler birinci boyayla mora boyandıkları için ikinci boya onların rengini etkilemez, ama Gram negatif olanlar pembe-kırmızı olurlar.
Genellikle (istisnalar mevcuttur), Gram negatif bakteriler hastalık yapıcı kuvvetleri açısından daha tehlikelidirler. Gram negatiflerin dış zarlarının üstünde, antikorların bağlanmasını engelleyen bir sümük tabakaları vardır. Bakterinin dışında kapsül bulunması da hastalık yapıcı etkinliğini arttıran (virülans) faktörlerdendir. Gram negatif bakteriler bütün bunlara ek olarak, dış zarlarında bulunur, bu inflamasyonun artmasına neden olan bir endotoksindir. Yangı o derece şiddetli olabilir ki meydana gelebilir. Gram pozitiflerin ise hücre duvarlarını koruyan dış zarları yoktur ve vücudun ürettiği lizozim enzimi çıplak peptidoglikan katmanlarına zarar vererek bakteriyi imha eder. Gram pozitifler bu özellikleri yüzünden penisilin gibi beta-laktam antibiyotiklere daha duyarlıdırlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- İngilizce WikiBooks'un School science/Gram staining sayfasının 5.9.2006 tarihli sürümü
| Wikimedia Commons'ta Gram boyama ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gram boyama bakterileri hucre duvarlarinin kimyasal ve fiziksel ozelliklerine gore iki buyuk gruba Gram pozitif Gram negatif ayirmak icin kullanilan empirik bir yontemdir Beyin omur ilik sivisi ornegi icinde Gram pozitif mor cubuklar Eger olsalardi Gram negatif bakteriler pembe goruneceklerdi Diger hucreler akyuvardir Gram negatif Salmonella Typhimurium Bu metodu bulan kisi Danimarkali bilim insani Hans Christian Gram dir Bu metodu 1884 yilinda pnomokoklar Streptococcus pneumoniae ile Klebsiella pneumoniae bakterilerini ayirt edebilmek icin gelistirmistir KullanimArastirmalarda Gram boyama bakteriyoloji laboratuvarindaki en faydali boyama tekniklerinden biridir Bu teknik bir bakteri orneginin kimliginin belirlenmesinde ilk asama olan Gram pozitif ve Gram negatif ayriminin yapilmasinda kullanilir Tibbi alanda Gram boyama enfeksiyon suphesi olan vucut sivilarinda ve biyopsi orneklerine de uygulanir Menenjit suphesi olan beyin omurilik sivisi orneklerinde veya septik artrit suphesi olan eklem sivisi orneklerinde uygulanabilen bu teknik zamanin kisitli ve tedavinin acil olabilecegi durumlarda bazen gunlerce beklemeye sebep olan kultur uygulamalarindan cok daha cabuk sonuc verir YontemGram boyama yapmak icin hazirlanmis preparatin uzerine kristal viyole boyasi damlatilip 1 dakika beklenir ve lugol cozeltisi ile yikanarak kristal viyole uzaklastirilir Preparata tekrar lugol cozeltisi damlatilarak 1 2 dakika bekletilip distile su ile yikanarak lugol cozeltisi uzaklastirilir Preparatin uzerine 96 lik etil alkol veya eter aseton cozeltisi damlatilarak 15 30 saniye beklenir distile su ile yikanir ve karsit boya olarak safranin damlatilir ve 40 50 saniye bekletilir Preparat distile su ile yikanarak havada kendi halinde kurumaya birakilir preparata immersiyon yagi damlatilir ve 100 luk objektifle incelenir Mor renkli bakteriler Gram pozitif pembe kirmizi renkli bakteriler ise Gram negatif olarak degerlendirilir Gram boyama icin gerekli olan tum cozeltiler hazir ticari kitler halinde de pazarlanmaktadir MekanizmaGram pozitif bakterilerin kristal viyole iyot kompleksini tutma ozelligine sahip peptidoglikan yapida hucre duvarlari vardir Hucre duvarlarinin agsi ve kat kat peptidoglikandan olusan yapisi boya parcaciklarini tutar Gram negatif bakterilerin hucre duvari ise sadece ince bir peptidoglikan katmaninda olusur ve boyalari tutamaz Gram negatif bakterilerde ayni zamanda lipid yapida bir dis zar duvardir Alkol Gram pozitif hucre duvarinin su kaybedip buzusmesine neden olur bu yuzden boya tanecikleri molekullerin arasina sikisir Gram negatif bakterilerdeki ince olan peptidoglikan katman boya parcalarini tutamaz alkol dis zardaki lipitleri cozunce boya dagilir ve hucrenin rengi acilir Renk acilmasi adimi onemlidir ve belli bir yetenek gerektirir cunku Gram pozitif olma kesin bir sonuc vermeyebilir Renk acilmasinin ardindan birinciden farkli ikinci bir boya safranin or fuchsin uygulanir bu boya rengi acilmis hucreleri boyayarak onlarin gorunmelerini saglar Gram pozitifler birinci boyayla mora boyandiklari icin ikinci boya onlarin rengini etkilemez ama Gram negatif olanlar pembe kirmizi olurlar Genellikle istisnalar mevcuttur Gram negatif bakteriler hastalik yapici kuvvetleri acisindan daha tehlikelidirler Gram negatiflerin dis zarlarinin ustunde antikorlarin baglanmasini engelleyen bir sumuk tabakalari vardir Bakterinin disinda kapsul bulunmasi da hastalik yapici etkinligini arttiran virulans faktorlerdendir Gram negatif bakteriler butun bunlara ek olarak dis zarlarinda bulunur bu inflamasyonun artmasina neden olan bir endotoksindir Yangi o derece siddetli olabilir ki meydana gelebilir Gram pozitiflerin ise hucre duvarlarini koruyan dis zarlari yoktur ve vucudun urettigi lizozim enzimi ciplak peptidoglikan katmanlarina zarar vererek bakteriyi imha eder Gram pozitifler bu ozellikleri yuzunden penisilin gibi beta laktam antibiyotiklere daha duyarlidirlar Ayrica bakinizGram pozitif bakteri Gram negatif bakteriKaynakcaIngilizce WikiBooks un School science Gram staining sayfasinin 5 9 2006 tarihli surumuWikimedia Commons ta Gram boyama ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir